Associaties voor Iraans

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en cultuur van het moderne Iran. Hoewel het moderne Iran tot 1935 Perzië heette, dateren de kunst en architectuur van oude Iraanse beschavingen uit de prehistorie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Iraanse bekertrommen die vaak uit één blok hout zijn gesneden en zijn versierd met een ontwerp in inlegwerk, en die de voornaamste percussie-instrumenten vormen in klassieke Iraanse muziek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de aardewerkstijl van circa 5000 v. Chr. die werd gevonden op het Noordelijk Iraans plateau, genoemd naar de archeologische vindplaats Ismailabad. De stijl kenmerkt zich door een grote verscheidenheid aan vormen en geschilderde ontwerpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een oude religie uit het Midden-Oosten die nog voorkomt in Irak en Khuzistan (een provincie in het zuidwesten van Iran). Zij wordt meestal beschouwd als een gnostische sekte en is als zodanig de enige overgebleven vertegenwoordiger van het gnosticisme. Er zijn ongeveer 15.000 tot 20.000 mandeeërs. Het mandeïsme benadrukt, net als andere dualistische geloofssystemen, de verlossing van de ziel door esoterische kennis (gnosis). De spirituele ziel zal worden bevrijd van de materiële wereld door hun verlosser, Manda d'Hayye, maar de slechte archonten verhinderen de opstijging van de ziel. In het mandeïsme wordt Jezus beschouwd als een valse messias maar wordt Johannes de Doper vereerd omdat hij wonderbaarlijke genezingen heeft bewerkstelligd door middel van de doop. De mandeeërs ontwikkelden een uitgebreid cultusritueel, vooral voor de doop, die voor zover bekend bij geen enkele andere gnostische sekte voorkomt. De doop zuivert een mens van de zonde en kan vaak worden herhaald. De oorsprong van de religie is duister en blijft omstreden. Op basis van Babylonische elementen in mandeïsche magische teksten, het gebruik van de Iraanse kalender en de overname van verscheidene Iraanse woorden in de mandeïsche taal, menen sommige geleerden dat het mandeïsme in de pre- of vroegchristelijke tijd is ontstaan in het zuidwesten van Mesopotamië. Anderen denken aan een Syrisch-Palestijnse oorsprong op basis van de Haran Gawaita, een quasihistorisch mandeïstisch document dat verhaalt over de exodus van de nazareeërs (de mandeïstische priesterkaste die zich onderscheidde van de mandeeërs of leken) van Palestina naar Mesopotamië in de 1ste eeuw n. Chr. Ook zekere opmerkelijke overeenkomsten met het jodendom verdienen de aandacht: bekendheid met het Oude Testament, parallellen met de joodse zedenleer, vooral de grote waarde die wordt gehecht aan het huwelijk, het gebruik van de Hebreeuwse engelenleer en het belang van een zuivere cultus. Ook zijn er overeenkomsten met het manicheïsme. De mandeeërs zijn misschien de in de Koran genoemde Sabanen. De mandeïsche literatuur, geschreven in een Aramees dialect en in een apart schrift, is tamelijk uitgebreid. Belangrijke bewaard gebleven werken zijn de Ginza (het Boek van Adam); het Boek van Johannes; het Boek van de Zodiak en de Doop van Hibil Ziwa. Mandeeërs zijn van oudsher bekwame zilversmeden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en periode die in verband worden gebracht met de heerschappij van Mehmed II, 'de overwinnaar'. Hij volgde zijn vader Moerad II op en was aan de macht gedurende diens troonsafstand van 1444 tot 1446 en later van 1451 tot 1481. Mehmed breidde het Osmaanse rijk uit in alle richtingen, maakte een eind aan het duizend jaar oude Byzantijnse Rijk door in 1453 Constantinopel te veroveren en in 1461 Morea en Trebizond. Na de inname van Constantinopel werd deze stad de hoofdstad van zijn nieuwe rijk, waarbij de naam werd gewijzigd in Istanboel. Tijdens zijn bewind ondersteunde hij grote bouwprojecten in de stad en legde hij de basis voor het keizerlijk hof dat kenmerkend zou worden voor het Osmaanse rijk in de 16de eeuw. Mehmed richtte het Oude paleis op, dat moest dienen als woonplaats voor de harems van voormalige sultans, en was verantwoordelijk voor het bouwplan van het Nieuwe Paleis, dat Topkapi werd genoemd. Hij beval ook de bouw van de Çinilli Kiosk, een gebouw naar Iraans ontwerp dat van schilderingen werd voorzien door de Venetiaanse schilder Gentili Bellini. Hij liet ook medailles maken door de Italiaanse kunstenaar en verzamelde een grote collectie boeken in Europese en islamitische talen. Tijdens zijn heerschappij werden bovendien diverse kunstnijverheidsgroeperingen opgericht, onder meer voor boekbinders, kalligrafeerders, zijde- en tapijtwevers en metaalwerkers.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religie die is gebaseerd op de aanbidding van Mithra, de Iraanse god van de zon, rechtvaardigheid, verbondenheid, bemiddeling en oorlog in het Iran van vóór Zarathoestra. De term verwijst ook naar de religie in het Romeinse rijk tijdens de tweede en derde eeuw, die in het teken stond van de verering van Mithras, de beschermheilige van het keizerrijk. Deze religieuze stroming verdween na de erkenning van het christendom door keizer Constantijn in de vierde eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Iraanse aardewerk stijl uit de periode rond 6000 v. Chr. Genoemd naar de archeologische vindplaats Tepe Sarab in West-Iran. Het aardewerk is gedecoreerd met geometrische en kikkervisachtige motieven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode vanaf de onderwerping van de Parthen door Ardashir in 224 tot aan de val van het Sassanidenrijk aan de Arabieren in 631, tijdens welke het Midden Oosten werd geregeerd door de Iraanse Sassanidische dynastie. De kunst van die tijd, waarvan rotsreliëfs en zilverwerk het meest bekend zijn, kende invloeden van het Romeins-Byzantijnse rijk uit het westen en het Chinese rijk uit het oosten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunststijl die werd geproduceerd in het enorme gebied dat zich uitstrekt van het noorden van de Zwarte Zee tot aan China, en dat wordt geassocieerd met krijgshaftige nomadische groepen uit het eerste millennium v. Chr. De stijl kenmerkt zich door uitwisselingen met Thracische, Iraanse, Hellenistische en Centraal-Aziatische kunst, en werd vooral gebruikt voor geciseleerd en gebosseleerd metaalwerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de aardewerkstijlen die zijn gevonden bij de archeologische vindplaats Tepe Sialk op het Iraanse centrale plateau, en die zijn vervaardigd tussen circa 6000 tot 3000 v. Chr. Verschillende stijlen kunnen worden toegeschreven aan elk van de vier stadia van de nederzetting, zoals die tijdens de opgravingen werden onthuld, maar in het algemeen is het aardewerk vooral bekend om haar verfijnde geschilderde decoratie.