Associaties voor Manus

Toegevoegd op: 16-8-2017

Aanduiding voor de oost-west-as die de oude Romeinen gebruikten bij het opmeten en indelen van stukken land waarop ze steden wensten te bouwen, en, bij uitbreiding, ook voor de belangrijkste, lees de breedste en meest grootschalige straten die van oost naar west lopen in regelmatig aangelegde Romeinse steden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van de Manuseilanden. De kunstwerken van de bevolking van Manus bestaan hoofdzakelijk uit houtsnijwerk van menselijke figuren, meestal in combinatie met krokodillen en vissen. Ook werden er houten bedden vervaardigd door de Manus; Manusbedden waren de enige grote meubels die in Melanesië werden geproduceerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Met de hand geschreven manuscripten die zijn gedecoreerd met goud, zilver, felle kleuren, ontwerpen of miniaturen. Verluchte manuscripten komen nog algemeen voor in islamitische en Aziatische gemeenschappen, maar kenden vooral een lange traditie in het Europa van de middeleeuwen (vanaf de 6de tot de 16de eeuw), waarna deze kunst werd verdrongen door gedrukte illustraties. Doorgaans waren de manuscripten 'gehistorieerd' of gedecoreerd met toepasselijk schilderwerk, en verlucht oftewel 'geïllumineerd' in de oorspronkelijke betekenis: gedecoreerd met gekalligrafeerde beginkapitalen (initialen), waarbij ook bladgoud werd gebruikt. In de loop der tijd ging de term 'verlucht' of 'geïllumineerd' verwijzen naar iedere illustratie of decoratie in een manuscript. Geïllumineerde manuscripten spelen een belangrijke rol in de kunstontwikkeling, deels vanwege het feit dat manuscripten konden worden meegenomen naar een ander gebied en zo bijdroegen tot de verspreiding van kunstzinnige ontwikkelingen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Personen die teksten opschrijven of kopiëren, vooral zij die manuscripten afschreven, kopieerden en herschreven voordat er mechanisch gedrukt werd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische dynastie met deze naam die van 800 tot 909 heerste over Tunesië, Algerije en Sicilië. De dynastie bereikte haar hoogtepunt onder Abu Ibrahim Ahmad (regeerde 856-63) toen de Grote Moskee van Kairouan werd verfraaid. Kairouan werd een belangrijk religieus en cultureel centrum, dat onderzoekers en handwerkslieden aantrok die lokale varianten van Abbasid-stijlen ontwikkelden. De Zaytuna-moskee in Tunis, een gebouw dat wedijverde met de Grote Moskee van Kairouan, werd gerestaureerd in een campagne die werd voltooid in 864-5. In kunsthistorisch opzicht is de Aghlabid-dynastie ook bekend vanwege een groep Koran-manuscripten die werden gevonden in de bibliotheek van de Grote Moskee van Kairouan. De oudste van deze manuscripten worden traditioneel toegeschreven aan de Aghlabid-periode en omvatten een aantal van de beste voorbeelden van vroege islamitische kalligrafie en boekbindkunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunst en architectuur in de periode van de heerschappij van Ahmed II, die regeerde van 1703 tot 1730. Zijn heerschappij omspant het grootste gedeelte van wat bekend staat als de 'Tulpenperiode'. Ahmed staat vooral bekend om zijn patronaat van de hofschilder Levni, die verantwoordelijk was voor een van de beroemdste latere Ottomaanse historische manuscripten, de 'Sūrnāma' of het 'Festivalboek', uit ca. 1720. Ahmed staat ook bekend om het bouwen van een aantal fonteinen in de hoofdstad met hun karakteristieke decoratie uit de Tulpenperiode, bestaande uit lage marmeren reliëfs met afbeeldingen van vazen met bloemen. Er was ook een langdurige periode van ontwikkeling van paleisarchitectuur tijdens deze periode, vooral met betrekking tot het houten kustpaleis of yali, gebouwd aan de Bosporus.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar gebouwen of ruimten waarin archieven, documenten, boeken of manuscripten worden geplaatst, ondergebracht of opgeslagen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar platen goud die tot een zeer geringe dikte (meestal circa 0,1 micrometer) zijn gehamerd of gewalst. In de kunst wordt bladgoud sinds circa 1500 v. Chr. toegepast in schilderijen, op beeldhouwwerken, in manuscripten en in de decoratieve kunsten. In de jaren 20 van de 20ste eeuw werd het procedé voor het maken van bladgoud met succes geautomatiseerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Afbeeldingen of diagrammen die een verklarende functie hebben of dienen als voorbeeld of visualisatie, en meestal bij een tekst horen. De term wordt het meest gebruikt voor afbeeldingen in boeken of gepubliceerde tijdschriften. Gebruik 'studies (beeldmateriaal)' voor werken die een onderwerp bestuderen of een voorloper zijn op een apart en meer afgerond werk. Gebruik 'miniaturen' of 'verluchtingen' voor schilderingen in manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Those styles of handwriting designed for legibility and used in transcribing manuscript books.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Liturgisch boek, waarin rituele voorschriften voor de bisschoppen zijn beschreven, betreffende kerkelijke en burgerlijke plechtigheden en van algemene aard. Komt voor als manuscript of als gedrukt boek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Middeleeuwse bewaarplaatsen voor manuscripten en andere belangrijke documenten, vooral in kerkelijke context.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor manuscripten uit midden-Amerika, voor de verovering en tot in de vroeg-koloniale periode, in verscheidene vormen, bijvoorbeeld opgevouwen en opgerold.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De bestudering van manuscripten als materiële en culturele artefacten, met inbegrip van alle aspecten van hun structuur en vervaardiging, hun onderlinge verbanden en hun historische ontwikkeling en invloed.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor gegevens omtrent het produktieproces aan het slot van een boekwerk; vermeld worden onder meer de namen van de auteur en de drukker en de plaats waar en het tijdstip waarop het werk is gedrukt. Gebruik 'explicits' voor mededelingen, bijvoorbeeld met betrekking tot het produktieproces, aan het slot van (delen van) manuscripten en sommige oude drukken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor personen die oorspronkelijk werk van anderen, zoals tekeningen, ontwerpen, maquettes, manuscripten, gedrukte teksten of andere soorten documenten, zowel visueel als verbaal, herzien, wijzigen, bijwerken of op andere toegestane wijze veranderen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kisten, gewoonlijk van brons, koper of hout, vaak versierd met zilver, goud of juwelen, gebruikt voor het bewaren van kostbare boeken en manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kopieën van documenten die tegelijk met het originele manuscript of de getypte tekst worden gemaakt door middel van een tussenliggend stuk papier dat is bedekt met koolstof.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Komische ontwerpen in de marges van middeleeuwse manuscripten of in onopvallende delen van bewerkt hout of steen in middeleeuwse gebouwen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar proefvellen met gedrukt materiaal die worden vergeleken met oorspronkelijke manuscripten en waarop fouten kunnen worden gecorrigeerd en wijzigingen worden aangebracht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor mededelingen aan het slot van (delen van) manuscripten of oude gedrukte werken, waaruit blijkt dat het boek af is. Soms wordt ook informatie verstrekt omtrent de productie van het boek, zoals de naam van de auteur en de plaats waar en het tijdstip waarop het is gedrukt. Gebruik 'colofons' voor mededelingen aan het slot van later gedrukte boeken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt om onderscheid te kunnen maken tussen het schilderen van draagbare, relatief kleine schilderijen en andere vormen van schilderen, zoals het maken van muurschilderingen, het illumineren van manuscripten, of het decoratief beschilderen van voorwerpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De afzonderlijke bladen van een boek of manuscript die uitsluitend aan de voorzijde zijn genummerd. De twee zijden van het folio krijgen een nummering waarbij de 'r' verwijst naar recto, de voor- of rechterpagina, en de 'v' naar verso, de achter- of linkerpagina. Een folio verschilt daarin van een 'pagina', dat een pagina aan beide zijden is genummerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en stijl van de Franken, een Germaanse stam die in ieder geval vanaf de 3de eeuw n. Chr. langs de oostelijke oever van de benedenloop van de Rijn leefde. De stijl wordt in het bijzonder geassocieerd met de expansie van de Franken in westelijke richting aan de overkant van de Rijn, in Gallië, door geleidelijke kolonisatie en verovering, met name onder leiding van de Merovingische koning Clovis. Deze expansie begon in de 5de eeuw en heeft eeuwen geduurd.De vroegste Frankische kunst zette de bestaande vroeg-christelijke tradities van de streek voort, behalve op het gebied van metaalwerk, waar de Franken een sterke eigen traditie hadden. In de loop van de tijd werd de Frankische traditie vooral sterk in de architectuur, de beeldhouwkunst en de verluchting van manuscripten. Kenmerkend zijn vaak de kleurrijke, vlakke, drukke composities met sierlijke lijnpatronen en een overvloed aan vissen, vogels en andere dieren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunststijl, in het bijzonder van verluchtigingen van manuscripten, die in de 9de eeuw ontstond in Noord-Franse kloosters en zich verspreidde naar andere gebieden in Europa.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine letters in middeleeuwse manuscripten en oude gedrukte boekwerken, die in de lege ruimten bestemd voor beginletters werden gezet als leidraad voor de illuminator of rubricator.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en periode die ontstond in het noorden van Frankrijk in het midden van de 12de eeuw en zich in de honderd jaar daarna verspreidde over de rest van West-Europa. De stijl ging op verschillende tijden in verschillende delen van Europa over in de renaissance. De stijl kwam op in de kathedraalarchitectuur en wordt gekenmerkt door immense interieurs, torens, spitsen, complexe en gedetailleerde beelden in steen, schilderwerk en glas, en een steeds grotere hoogte, mogelijk gemaakt door spits- en luchtbogen. De stijl kwam ook tot bloei in gebrandschilderd glas, beeldhouwwerken, minutieus uitgewerkte altaarstukken, muurschilderingen en manuscriptverluchtingen die meestal worden gekenmerkt door helder kleurgebruik, verlengde proporties, ingewikkelde details en een emotionele verhalende inhoud.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische Hafsid-heersers van Tunis die een van vier regionale machten waren die opkwamen in de Maghrib na de ineenstorting van het Almohad-rijk in 1212. De Hafsids regeerden in het oostelijk gebied van Noord-Afrika. Belangrijke centra waren de kuststeden van Tunis, Sousse en Sfax. Hafsid-cultuur is een ontmoeting van oost en west: de vele Spaanse vluchtelingen in de regio brachten hun artistieke tradities met zich mee en de Hasfids onderhielden tevens nauwe banden met de mammelukken van Egypte. De Hafsids waren verantwoordelijk voor het introduceren van de madrasa bij de Maghrib en er werden er vele gebouwd, evenals talrijke moskeeën. De Hafsids, die zichzelf zagen als verdedigers van het islamitische geloof, gaven ook opdracht tot het vervaardigen van veel opmerkelijke religieuze manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Stijl van het Chinese klerkenschrift die zich kenmerkt door uitbundige penseelstreken en die afwijkt van het Qin-klerkenschrift. Het klerkenschrift van de Westelijke Han-dynastie, dat wordt aangetroffen op bamboestroken, op hout en in zijdemanuscripten, vertoont grote gelijkenis met het Qin-klerkenschrift; tijdens de Oostelijke Han-dynastie ontwikkelde het schrift zich echter tot het zogenoemde bafenschrift met voornoemde uitbundige penseelstreken (visueel gelijkend op de staart van een gans). Typische in bafen geschreven werken waren de inscripties op stèles uit de late Oostelijke Han-periode. Ze werden erkend als kunstwerken vanwege hun uitgebalanceerde vormen en vloeiende halen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De studie van oude schrijfwijzen, ingekerfd of gegraveerd of in manuscriptvorm, met inbegrip van de identificatie ervan in termen van oorsprong of periode en de formatie van individuele lettertekens. Gebruik 'epigrafie' voor de studie en interpretatie van specifiek oude inscripties in schrift, beelden of willekeurige krassen .

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kunstenaars die afbeeldingen of andere decoratieve vormen in manuscripten schilderen of tekenen. Gebruik 'miniaturisten' voor personen die miniatuurkunst maken, zoals schilderijen, foto's, meubilair en andere objecten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Aanhef van (een deel van) een manuscript of een oud gedrukt werk, soms inclusief informatie omtrent het productieproces.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl die zich op de Britse eilanden ontwikkelde na de afname van de overheersing door het Romeinse Rijk, over het algemeen vanaf de 5de eeuw. De stijl is zichtbaar in de beeldhouwkunst, ijzerbewerking en andere kunstnijverheid, met name in de ornamentele verluchtiging van manuscripten die in de relatief ontoegankelijk gesitueerde kloosters werd ontwikkeld. Ook werden stijlen op het vasteland van Europa erdoor beïnvloed. Zie Insulair schrift voor de schriften die in deze periode werden ontwikkeld.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunst en architectuur van de islamitische dynastie met dezelfde naam die regeerde over Irak en Azerbeidzjan van 1336 tot 1432. De architect van de vroege Jalayirids bleef werken op de manier van de vroegere lokale stijlen, met een nadruk op geometrisch metselwerk, stucdecoratie en fijne inscripties. Het belangrijkste gebouw uit deze periode is het funeraire complex dat werd gebouwd in de periode 1356-1359 door Mirjan, de emir die de stad regeerde. Manuscriptillustratie floreerde ook gedurende deze periode, vooral onder het patronaat van Ahmed (regeerde in de jaren 1382-1410). In deze werken werden pictorale elementen uit China en het Nabije Oosten gecombineerd met een nieuwe methode voor het afbeelden van ruimte.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en de stijl die in het algemeen worden geassocieerd met het eiland Java. In de beeldhouwkunst kenmerkt de stijl zich door bronswerk dat sterk is beïnvloed door de Dông-son-cultuur en de Indiase culturen. Voor beeldsnijwerken werd veel gebruik gemaakt van been en schildpad. Naarmate de islam zich in de 15de eeuw over Java verspreidde, werden de beeldhouwstijlen meer gekenmerkt door diep ingesneden reliëfs met een levendige maar minder verfijnde dynamiek en werden religieuze thema's als verlossing en redding afgebeeld. De bouwstijl uit deze periode kenmerkt zich door de candi, een tempelcomplex met meestal een dakstructuur die bestaat uit in lagen aangebrachte stenen, versierd met arkels, basementen met rond lijstwerk, cellae en beeldhouwwerken van banaspatikoppen. Granaten, kristallen, parels, ivoor en amethisten werden gebruikt in armbanden en halskettinghangers. De hofsieraden zijn voorzien van ingesneden iconografie. Op Java werden ook manuscripten geïllumineerd met afbeeldingen van islamitische onderwerpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een aparte stijl die zich ontwikkelde in Vlaanderen en Noord-Frankrijk vanaf de late 10de eeuw tot in de 12de eeuw. De stijl is zichtbaar in verluchtingen van manuscripten, muurschilderingen en andere kunstvormen, en is gevormd door het samengaan van stijlen van het Europese vasteland met Angelsaksische stijlen van de overzijde van het Kanaal. De stijl kenmerkt zich door een dynamische evolutie en verschilt van omringende regionale stijlen door de intiemere schaal, lineaire vitaliteit, gebogen lijnen in vloeiende patronen, opgewekt dansende figuren en illusionisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een decoratief patroon dat op kant lijkt, vaak in de vorm van bewerkt bladgoud in verluchte manuscripten of op boekomslagen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor door de staat gefinancierde werkplaatsen die later zouden uitgroeien tot beroepsopleidingscentra, en die tijdens de perioden van het sultanaat en de mogols in India werden gesticht; er werden allerlei kunsten en ambachten beoefend, zoals weven, emailleren, edelsmeden en het illumineren van manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een vorm van religieus leven die de perfectie van het individu benadrukt door toetreding tot een gewijde gemeenschap of, minder gangbaar, door een afgezonderd en ascetisch bestaan. Het kloosterleven komt voor in zowel het boeddhisme als het christendom, voornamelijk in de rooms-katholieke en orthodoxe kerken. Hoewel het begon als een christelijke lekenbeweging overheerste de geestelijkheid al snel en werden vrijwillige armoede en een aan aanbidding gewijd leven geïntroduceerd. De Regula Benedicti was de belangrijkste vroege kloosterregel en werd de norm van het westerse christelijke kloosterleven. De bedelorden, die het kloosterleven combineerden met missiewerk en prediking, ontstonden in de 13de eeuw. In sommige middeleeuwse kloostersystemen speelde wetenschap een belangrijke rol, hetgeen leidde tot belangrijke religieuze onderzoeken en manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor personen die kopieën van creatieve werken maken, vooral diegenen die met de hand manuscripten, muzieknotatie, andere documenten of kunstwerken kopieëren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

erwijst naar de heilige geschriften van de islam, die volgens de moslims het woord van Allah vertegenwoordigen en tussen 610-632 n. Chr. door de aartsengel Gabriël aan de profeet Mohammed zouden zijn onthuld. De teksten zijn soms verfraaid met geometrische decoraties en plantenmotieven, maar het traditionele verbod op het afbeelden van levende wezens wordt bijzonder strikt gehandhaafd bij Koranteksten. Schilderijen met afbeeldingen van verhalen uit de Koran verschijnen nooit in de Koran zelf, maar soms wel in manuscripten met teksten die op thema's uit de Koran zijn geïnspireerd. De definitieve tekst van de Koran zou reeds binnen 30 jaar na de dood van Mohammed zijn vastgelegd, en is sindsdien onveranderd gebleven. De Koran bestaat uit 114 hoofdstukken of soera's, die ongeveer zijn gerangschikt op aflopende volgorde van lengte, en die hoofdzakelijk in de stem van God zijn geschreven. De tekst heeft meer een poëtisch dan een prozaïsch karakter, waardoor het verhalende element een ondergeschikte rol speelt. In het algemeen richten de vroege soera's zich op het oproepen van de gelovigen, met thema's als het aanbidden van slechts één God, sociale rechtvaardigheid en verhalen van ongelovigen. De latere soera's bevatten meer maatschappelijk getinte elementen en voorschriften omtrent het huwelijk, het gezin, ethische kwesties en de moslimgemeenschap. De Koran fungeert als belangrijkste bron voor de islamitische wetgeving met betrekking tot zaken als echtscheiding, gebedstonden, vasten en oorlogsvoering. Er wordt vaak uit voorgedragen en gezongen voor godsdienstige of liturgische doeleinden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Materialen met betrekking tot beeldend kunstenaars, kunstenaarscollectieven, verzamelaars, kunsthistorici en curatoren, zoals aankondigingen, architecturale tekeningen, foto's, veilingcatalogi, biografische informatie, boeken, brochures, correspondentie, tentoonstellingscatalogi, institutionele publicaties, interviews, uitnodigingen, manuscripten, memorabilia, negatieven, kranten, officiële rapporten, transcripties van gesprekken en voordrachten, pamfletten, ansichtkaarten, posters, persberichten, prijslijsten en ander materiaal van of over de kunstenaar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Lege of ontbrekende gedeelten van een tekst of voorwerp, zoals een schilderij of manuscript, die gewoonlijk het gevolg zijn van beschadiging of onopzettelijke omissie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een organische groene kleurstof die werd gewonnen uit de geplette bloemen van de iris of lelies, het produceren van een duidelijke groene kleur die geprecipiteerd op aluminatrihydraat en gebruikt in manuscriptschilderingen. Het wordt niet meer gebruikt. Leliegroen werd in de 17e eeuw vervangen door sapgroen , dat werd gemaakt van onrijpe Duindoornbessen. De kleur van de twee materialen waren vergelijkbaar en de naam, leliegroen, werd soms gebruikt voor het sapgroene extract.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar schilders, doorgaans alleen van miniaturen of portretten. Afhankelijk van de vermelde kunstperiode is er een klein verschil in gebruik van de term. Voor kunst uit de Europese middeleeuwen verwijst de term naar verluchters van manuscripten die miniatuurschilderingen en andere decoraties vervaardigden. Voor kunst uit de 16de tot de 19de eeuw verwijst de term meestal naar schilders van miniaturen, in het bijzonder miniatuurportretten. In het koloniale en 19de-eeuwse Amerika verwijst ‘limners’ doorgaans naar rondreizende schilders die getrainde vakmensen waren en naïeve portretschilders, die zowel miniaturen maakten als portretten op ware grootte.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Romaanse school van het illumineren van manuscripten, emailleerwerk en metaalwerk in de Maasvallei die tussen het einde van de 11de eeuw en het begin van de 13de eeuw zijn bloeitijd beleefde. Hoewel de rivier vanuit het noordwesten van Frankrijk naar de Rijndelta in Nederland stroomt, verwijst de term in kunsthistorische zin naar het gedeelte van de rivier dat door België loopt, met name het gebied rond Luik en het Benedictijner klooster van Stavelot. Binnen de Romaanse kunst onderscheidt de Maaslandse school zich door de weliswaar nog geïdealiseerde maar meer naturalistische behandeling van de menselijke figuur. De Maaslandse school onderscheidt zich tevens door zijn rijke karakter en klassieke elementen. Dit laatste hangt samen met het feit dat dit gebied tijdens de Karolingische periode het centrum van de antiquiserende stijl van de school van Reims was. Belangrijke Maaslandse kunstenaars waren Godefroid de Claire, Nicolas van Verdun en Renier van Huy. Met name het Maaslandse metaalwerk was invloedrijk en vermaard.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een werk van een bepaald iconografische type, met een afbeelding van de maagd Maria en het Kindje Jezus op een troon, met aanbiddende heiligen en engelen aan beide zijden. Dit type werd in de 13de eeuw in Italië gemaakt en was gebaseerd op eerdere Griekse typen. Werken van dit type zijn meestal tweedimensionaal, onder andere geschilderde panelen (vaak altaarstukken), manuscripten en bas-reliëfversieringen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode van het koninkrijk van Mataram van de 7de tot de 10de eeuw. De stijlen van deze periode worden bepaald door religieuze, ideologische twisten tussen de shivaïstische Sanjaya-dynastie en de Mahayana-boeddhistische dynastie van de Shailendra’s, die resulteerden in het verwoesten van bouwprogramma's van hindoeïstische candi’s en boeddhistische tempels in de hele Javaanse regio. Later resulteerde de heropleving van inheemse voorouder- en geestculturen die floreerde naast het shivaïsme in gecombineerde stijlen die boeddhistische, hindoeïstische en inheemse elementen incorporeerden in textielproductie, wapenontwerp, manuscriptbeschildering en kalligrafie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en stijl die werd ingeluid door de verovering van Gallië in 486 door Clovis van de Merovingische dynastie. De stijl kenmerkt zich in de architectuur door het gebruik, hoewel spaarzaam en in vereenvoudigde vorm, van de vroegere laat-antieke en vroegchristelijke stijlen, waarbij de nadruk vaak lag op decoratieve effecten en geometrische patronen. De stijl van manuscriptillustraties is verwant aan de Lombardische kunst en wellicht aan Koptisch textielwerk, en kenmerkt zich door kleine, ornamentele beeldjes, dieren, vogels, vissen en abstracte vormen, die doen denken aan het Germaanse ijzerwerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

School van miniatuurschilderkunst die in verband wordt gebracht met de staat Mewar in Rajasthan, een belangrijk centrum van de Rajput-cultuur. De bevolking in deze regio beleed een strenge vorm van het hindoeïsme, en Mewar was het laatste Rajput-machtscentrum dat ten prooi viel aan de Mogols. Sinds de 17de eeuw of nog eerder vormt Mewar een van de belangrijkste en productiefste scholen van Rajasthani-schilderkunst. De stijl wordt gekenmerkt door krachtige contouren, een zeer helder coloriet en enigszins archaïsche conventies, bijvoorbeeld het (narratief) tonen van opeenvolgende episoden binnen één afbeelding. Het traditionele aspect van de Mewarkunst wist lang stand te houden, in weerwil van invloeden van de Mogols, Deccan en Europeanen, hetgeen toe te schrijven is aan het behoudende karakter van dit Rajputhof en de traditionele structuur van de kunstenaarsfamilies. De kunstenaars verwerkten de typische Mewar-details op consequente wijze in hun werk, zoals lokale architectuur en flora en fauna. In de 17de eeuw maakte de inheemse traditie van mythologische en poëtische manuscriptillustraties hier een ware wedergeboorte door. In de 18de eeuw gingen de door de Mogols geïnspireerde hofportretten en beeldvertellingen een prominentere rol spelen. Na 1947, het jaar waarin de vorstendommen werden ontbonden en er een eind kwam aan het koninklijk mecenaat, verdween de stijl naar de achtergrond.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het schrijven in zeer klein schrift. Deze kunst wordt vaak toegepast in versierde manuscripten van joodse teksten, de koran en andere religieuze teksten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kunstenaars die miniatuurkunst creëren, zoals schilderijen, foto's, meubilair en andere objecten. Gebruik 'verluchters' voor personen die afbeeldingen in manuscripten schilderen of tekenen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar zeer kleine schilderingen. De term wordt vaak specifiek gebruikt voor kleine taferelen in verluchtigde manuscripten of voor portretten op perkament of ivoor die populair waren in Europa en Amerika vanaf de Renaissance tot in de 19de eeuw. Op schilderingen in manuscripten kan ook de term 'verluchtingen' van toepassing zijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Rapporten in manuscriptvorm uit de 17e en 18e eeuw, die werden geproduceerd voor speciale abonnees en die onregelmatig of wekelijks werden uitgegeven. In de 20e eeuw zijn het periodieke rapporten over de activiteiten van een bedrijf of organisatie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Keltisch schrift dat werd gebruikt voor inscripties in de Ierse en Pictische taal, stammend uit de 4de eeuw en aangetroffen in Brittannië en Ierland. Het alfabet bestond uit twintig lettertekens, voorgesteld door inkepingen en rechte of diagonale lijnen, variërend in aantal van een tot vijf. Ze werden getekend of gesneden links of rechts van of dwars door de verticale lijnen of randen van verticale stenen monumenten. Behalve op stenen monumenten zouden ze ook zijn gebruikt op schilden en houten stokken en komen ze voor in ten minste één 14de eeuws manuscript.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In getypte tekst, letters die in een gegeven lettertype noch de hoofdletters, noch de kleine kapitalen zijn, en die meestal kleiner zijn dan de hoofdletters en stokken en staarten gebruiken. Voor handgeschreven manuscripten met stokken en staarten wordt `miniskulen' gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In algemene zin verwijst deze term naar diverse schilderstijlen uit Oost-India die een langdurige periode omvatten. Vaak wordt er specifiek mee verwezen naar een Indiase schilderstijl die hoofdzakelijk beperkt bleef tot de boeddhistische kloosters van Bihar, Bengalen en Orissa, in de 11de en 12de eeuw. Er is een groot aantal palmbladmanuscripten met miniaturen bewaard gebleven; de vaakst gedecoreerde tekst is de 'Astasahasrika Prajnaparamita' ('Vervolmaking van de wijsheid in 8000 delen'). Er wordt meestal een frontaal aanzicht gekozen, en afgezien van een paar bomen is de achtergrond doorgaans leeg. Vanwege het kleine formaat (nooit groter dan 80x80 mm) is de iconografie niet complex; meestal is de afbeelding een conventioneel icoon van boeddhistische goden en godinnen, met een gering verhalend element. De stijl van de nog resterende manuscripten is verwant met de Palastijl. De kloosters zelf werden vermoedelijk voorzien van fresco's en gedecoreerd met vaandelschilderingen, die niet bewaard zijn gebleven. Na de islamitische invasie en de verwoesting van de boeddhistische centra in Oost-India in de 13de eeuw raakte de stijl in verval.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar schilderijen uit Orissa in oostelijk India vanaf het midden van de 16de eeuw tot en met de 19de eeuw. De stijl omvat miniatuurschilderingen, beschilderde wandkleden en manuscripten van palmblad. De stijl is geïnspireerd op middeleeuwse kunst, maar wordt tevens gekenmerkt door Mogol-, Deccani- en Vijayanagara-invloeden. De krachtige lijn, weelderige kleuren en het fijne lijnontwerp die kenmerkend zijn voor Orissaanse miniatuurschilderingen zijn uniek in contemporaine Indiase schilderkunst. Ook de wandkleden zijn eclectisch in stijl en beelden gewoonlijk in verfijnde aardetinten symbolische plattegronden van heilige complexen uit.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en periode die in verband worden gebracht met de heerschappij van de islamitische dynastie die aan de macht kwam in Anatolië in 1281 tot de afkondiging van de grondwet van de republiek Turkije in 1924. Met ondersteuning van de Osmaanse sultans ontwikkelde zich een opvallende architectuurstijl waarin de islamitische tradities van Anatolië, Iran en Syrië werden gecombineerd met de tradities van de klassieke wereld en Byzantium. Het resultaat was een rationalistische benadering met een hoofdrol voor ruimtelijke eenheid en helderheid, met als belangrijkste structuur de kulliye, een complex met gebouwen voor religieuze, educatieve en charitatieve doeleinden. Het belangrijkste bouwkundige thema van dit complex was een overkoepelde vierkante ruimte en combinaties van uiteenlopende ruimtelijke en architectonische expressies. De moskee, en in sommige gevallen het moskee-klooster, vormde het hoogtepunt. Na de verovering van Constantinopel en de vestiging van nieuwe administratieve paleizen in het hele rijk, werd de relatie tussen Osmaanse beschermheren en de kunstenaar gecentraliseerd. Een staf van hofarchitecten nam architecten van verschillende rangen en standen in dienst en controleerde alle bouwactivieiten in het rijk. Een gemeenschap van kunstenaars en ambachtslieden werkte voor de centrale ontwerpstudio, waar versierde manuscripten, tegelwerk, houtsnijwerk, beeldhouwwerk, jade en metalen voorwerpen werden vervaardigd, evenals tapijten en stoffen. Met deze werken werden gewoonlijk de belangrijke momenten tijdens de heerschappij van de sultan gememoreerd. In de 18de en 19de eeuw raakte de Osmaanse kunst steeds meer verwesterd, vaak met elementen van de Europese barokstijl.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunst en architectuur in de periode van de heerschappij van Osman II, die regeerde van 1618 tot 1822. Gedurende deze tijd voltooide Ahmed Nakşi, de belangrijkste illustrator van historische manuscripten, een verslag van de campagne van Osman II tegen Polen in 1621.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zij die studie maken van oude manieren van schrijven, ofwel als inscriptie of in manuscriptvorm, met inbegrip van hun identificatie in termen van oorsprong of periode en van de vorming van afzonderlijke tekens. Gebruik 'epigrafische deskundigen' voor hen die zich specifiek bezighouden met de studie en interpretatie van oude inscripties in de vorm van schrift, afbeeldingen of willekeurige krassen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt om onderscheid te maken tussen het schilderen van draagbare schilderijen op hout en andere vormen van schilderen, zoals het maken van muurschilderingen en het illumineren van manuscripten. De term paneelschilderkunst wordt vooral gebruikt in verband met de schilderkunst uit de Middeleeuwen en de vroege Renaissance.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Manuscripten die op papyrus zijn geschreven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zeer hoge waaierpalm die inheems is in Zuidoost-Azië en op de Filippijnen. De palm wordt gekweekt in het gebied dat zich uitstrekt van Zuidoost-Azië tot Zuid-China. Het is een van de hoogste palmen ter wereld. Sommige exemplaren worden 25 meter hoog en hebben een stam van 1,3 meter dik. Soms zijn de bomen al 75 jaar oud voordat ze voor de eerste keer bloeien en vrucht dragen, waarna ze sterven. De boom heeft grote gelobde bladeren die 5 meter in doorsnee kunnen worden. Men gebruikt ze voor het maken van waaiers en paraplu's en om daken te bedekken. Van de bladeren maakte men vroeger ook manuscripten die met ijzeren graveernaalden werden beschreven. Jonge stengels gebruikt men om mee te weven. Het sap tapt men af om palmwijn te maken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Delen van manuscripten die werden uitgeleend om te worden gekopieerd, vooral gebruikt door de grote universiteiten in de 13e en 14e eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vroege vorm van het Chinese klerkenschrift dat nog veel kenmerken van het zegelschrift heeft behouden en dat voornamelijk werd gebruikt voor het opstellen van ambtelijke documenten en voor correspondentie over alledaagse zaken. Voorbeelden worden aangetroffen in penseelgeschriften op bamboestroken en hout en in zijdemanuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Indiase schilderstijl die wordt geassocieerd met de hindoeïstische Rajputvorsten, welke na de val van het Guptarijk aan de macht kwamen. Hun hoven waren vaak hindoeïstische leercentra, en ze begunstigden dichters, geleerden en kunstenaars. De Rajputschilderkunst was een omvangrijke stroming met een sterk Indiase inslag en vormde daardoor in zekere zin een contrast met de kunst van hun tegenstanders, de islamitische Mogols. Niettemin moesten de Rajputheersers zich uiteindelijk aan de Mogolheersers onderwerpen om hun gebied te kunnen behouden; het gevolg was dat de kunstzinnige ontwikkeling van de Mogols aan het eind van de 16de eeuw en het begin van de 17de eeuw invloed ging uitoefenen op de traditionele manuscriptverluchting van de Rajputhoven. De Mogols waren met name belangrijk voor de invoering en verspreiding van het portretschilderen in de kunstcentra van de Rajput. In tegenstelling tot de realistische schilderkunst van de Mogols is de Rajputschilderkunst symbolisch van karakter en al net zo doordrenkt met poëtische metaforen als de Hindiliteratuur waarmee deze kunst sterk verwant is. Zelfs de kleuren hadden vaak een specifieke betekenis; het coloriet is meestal vlak, zonder kleurmenging, waardoor er een soort glas-in-loodeffect ontstaat. De bekende voorbeelden uit de periode eind 16de eeuw tot de 19de eeuw vallen uiteen in twee hoofdgroepen, Rajasthan en Pahari.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Regel-vullende versieringen in verluchte manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl in de kunst, in het bijzonder verluchting van manuscripten, die tot ontwikkeling kwam aan het begin van de 9de eeuw in de geschriften van de machtige aartsbisschop Ebbo van Reims, en die sterk werd beïnvloed door zijn persoonlijke smaak.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tekens gebruikt in bepaalde oude manuscripten, vooral in Scandinavië en Groot-Brittanië en in het stroomgebied van de Orkhon in Mongolië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Bladgoud dat tot poeder is vermalen en is vermengd met honing of een ander bindmiddel. Werd gebruikt om een poedereffect te creëren op lederen boekbanden, om goudversieringen te repareren of te herstellen en om manuscripten te vergulden. Oorspronkelijk verpakt in mosselschelpen, maar later in plastic houders in de vorm van een mosselschelp of in de vorm van een tablet of een blokje.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geschilderde voorstellingen op panelen of opgespannen doek, meestal van draagbaar formaat. Vooral te onderscheiden van 'muurschilderingen' en 'verluchtingen' in manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ruimten die werden gebruikt voor het kopiëren van manuscripten in de periode voor de boekdrukkunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine markeringen of punten, afzonderlijk gebruikt of in patronen. Deze zijn gebruikt als decoratieve motieven op rituele objecten in vroeg China ter aanduiding van vruchtbaarheid, in vroeg Keltische en Angelsaksische manuscripten waarin ze werden gewoonlijk werden gebruikt ter verfraaiing van beginletters, in heraldiek en in de decoratie van glas en aardewerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar het eiland Sumbawa. In de edelsteenbewerking zijn de ontwerpen vergelijkbaar met die in andere regio's van Indonesië, afgezien van één onderscheidend element: het veelvoorkomende gebruik van zwarte vierkante plaatjes in halskettingen, als amulet. Kenmerkend voor textielkunst in deze stijl zijn sarongs, hoofddoeken en stoffen die zijn versierd met zijde en edelmetaaldraad. In de schilderkunst komt de stijl tot uitdrukking in verluchte manuscripten van de Koran.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor bladzijden met ingewikkelde versieringen, soms met een centraal kruismotief, zoals in sommige insulaire manuscripten, of samengesteld uit minutieus schrift, zoals in bepaalde Hebreeuwse manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Opschriften die een integraal onderdeel vormen van een kunstwerk, zoals een illuminatie in een manuscript of een tekst op een kruis, en die tot doel hebben de geportretteerde of het tafereel te beschrijven of anderszins te verklaren of te verduidelijken. Worden ook wel gebruikt voor het aankondigen en verklaren van hoofdstukken in een manuscript.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een boekhandschrift dat wordt gekenmerkt door ronde majuskels, ontwikkeld uit het oude Romeinse cursief. Het werd vooral gebruikt in Griekse en Latijnse manuscripten van de 4e tot 8e eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Catalogi van manuscripten, boeken of andere voorwerpen die bij een veiling te koop worden aangeboden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar speciale sierkapitalen in geïllumineerde manuscripten die het begin van een vers, alinea of ander tekstgedeelte markeren. In de moderne kalligrafie is de term van toepassing op hoofdletters die zijn opgebouwd door inkting tussen de pennenstreken, en met schreven in de vorm van lange, dunne, rechte lijnen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De marges aan de onderkant van bladzijden in middeleeuwse manuscripten, en ook de versieringen op die plaats.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en stijl van de kunst van de Teutonische stammen, bestaande uit de Franken, Lombardijers, Vandalen, Ostrogoten en Visigoten, die het in verval geraakte Romeinse rijk tussen circa 370 tot circa 800 beheersten. De stijl beïnvloedde de architectuur, de beeldhouwkunst en de illustratie van manuscripten, maar is het duidelijkst zichtbaar in de draagbare objecten van de rondtrekkende bevolking, zoals de metalen voorwerpen en vaak gouden sieraden, soms ingelegd met email of granaat. De stijl kenmerkt zich door het verruilen van klassieke ontwerpen voor gestileerde en ornamentele ontwerpen, waarbij losstaande kleurvlakken en herhalende patronen van visgraten, kruizen, lijnen en stippels opvallen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor diverse rekenapparaten die bestaan uit losse schijven, met andere cirkels, voorzien van een schaalverdeling of nummering, daar bovenop of daaraan bevestigd, die worden gebruikt voor het berekenen van onder andere de maanstanden, de tijden van de zonsopgang en zonsondergang of de tijden van eb en vloed. Deze voorwerpen werden meestal gemaakt van papier, karton of velijn en werden vaak voorgedrukt in of bevestigd aan manuscripten of boeken van de 13e tot de 16e eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Heraldische manuscripten die de wapenrusting van personen tijdens een veldslag of toernooi sieren of blazoeneren.