Associaties voor Noord-Amerikaans

Zoogdiersoort die inheems is in het noorden van Canada, in de gehele Verenigde Staten en zuidwaarts tot in Zuid-Amerika. Het dier is ook in Europa en Azië geïntroduceerd. Het is herkenbaar aan het opvallende zwarte maskerachtige kleurpatroon rond de ogen en aan de vijf à 10 zwarte ringen op de staart. Wasberen zijn intelligente en nieuwsgierige dieren. Ze zijn meestal 's nachts actief en leven vaak in bomen. Met hun haarloze voorpoten, die aan slanke mensenhanden doen denken, zijn ze zeer behendig. De achterpoten zijn dikker en langer. De wasbeer wordt weliswaar als vleeseter geclassificeerd, maar is in feite omnivoor: hij eet rivierkreeft, andere geleedpotigen, knaagdieren, kikkers, vruchten en ander plantenmateriaal, met inbegrip van gewassen. De wasbeer dompelt zijn voedsel soms in het water om het voedsel en zijn handkussens zachter te maken, waardoor het geloof is ontstaan dat het dier zijn voedsel wast. Het dier wordt bejaagd vanwege de pels en soms ook als voedsel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur en stijl van architectuur, meubels en huishoudelijke artikelen die in het gebied van de huidige Verenigde Staten werden vervaardigd in de periode dat dit land nog door Europeanen werd gekoloniseerd, in hoofdzaak gedurende de 17de en 18de eeuw. De term kan ook verwijzen naar de cultuur en stijlen die zich hebben gehandhaafd tot in de vroege 19de eeuw, toen de Verenigde Staten inmiddels hun onafhankelijke status hadden verworven. Doorgaans verwijst de term in specifieke zin naar de cultuur en stijlen van de Britse koloniën aan de oostkust van de huidige Verenigde Staten en worden de Franse of Spaanse koloniën buiten beschouwing gelaten. Er is sprake van overlapping van de betekenis met die van 'British Colonial', een term die meestal verwijst naar de cultuur en stijlen van Britse koloniën buiten het grondgebied dat nu tot de Verenigde Staten behoort.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de culturen van het Noord-Amerikaanse continent, dat wordt begrensd door de Atlantische Oceaan, de Stille Oceaan, de Poolcirkel en Midden-Amerika. In classificatieschema's op basis van fysische geografie worden Noord- en Midden-Amerika beschouwd als één continent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Aanduiding voor bepaalde woningen van Noord-Amerikaanse indianen, met een geraamte van zware balken en bedekt met aarde of zoden en een koepelachtig geheel van takken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse sparrensoort die voorkomt in de bergen van het zuidwesten van Oregon en Californië. De boom groeit op grote hoogten, meestal tussen 1400-2700 m, maar bereikt zelden de boomgrens. De Engelse naam 'red fir' is afgeleid van de kleur van de bast van oude bomen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Populier die inheems is in het grootste deel van Noord-Amerika. Er zijn drie ondersoorten bekend. Het is een van de grootste Noord-Amerikaanse hardhoutbomen en wordt bijna 30 meter hoog. De boom heeft dikke glanzende bladeren en een gladde zilverwitte schors die donkerder wordt en meer barsten vertoont naarmate de boom ouder wordt. Door de platte steel ritselen de bladeren al bij een zeer zacht briesje. Dit is een van de kenmerkende eigenschappen van de boom.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een taalgroep van Noord-Amerikaanse indianen die tal van linguïstische subgroepen en culturele groepen omvat. Deze willekeurige benaming, afgeleid van het Athabaska-meer, werd in 1836 bedacht door Albert Gallatin als verwijzing naar een cultuur die volgens hem zijn centrum in dit gebied had. Mensen die behoren tot de Athabaskan-taalgroep bevolken grote delen van het subarctisch gebied, alsmede delen van New Mexico en Arizona. De term kent nogal wat spellingsvarianten, die soms zelfs binnen één bron worden gebruikt. De term 'Athapaskan' wordt sinds 1930 algemeen gebruikt. De leden van de groep duiden zichzelf aan als 'Dene' of 'Na-Dené'. Deze term wordt soms als synoniem voor Athapaskan gebruikt, hoewel er soms ook mee wordt verwezen naar een bredere categorie die tevens de Tlingit- en Haida-taalgroepen omvat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tassen voor algemeen gebruik, gedragen door Noord-Amerikaanse indianen, met vaste schouderbanden die over de schouder en over de borst werden gedragen; meestal gemaakt van wol, mousseline of bokkenleer en rijkelijk versierd met kralenwerk, veren of borduursel. Gebruik 'bandelieren' voor schouderriemen die over de borst worden gedragen, waaraan soms portefeuilles, kleine tasjes of zakjes hangen die vaak munitie bevatten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gebeeldhouwde stenen die worden aangetroffen op oude Noord-Amerikaanse vindplaatsen en waarschijnlijk onderdeel zijn geweest van een atlatl of speerwerper. Gedacht wordt dat een bannerstone aan het midden van dunne, wilgachtige schachten van de atlatl werd gebonden, waardoor de buigzaamheid van de speerwerper werd vergroot en een doelmatige, zwiepende beweging mogelijk werd. Bannerstones werden vaak zorgvuldig gehouwen uit decoratieve stenen en waarschijnlijk beschouwd als luxeartikelen en statussymbolen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de soort Quercus michauxii, een waardevolle Noord-Amerikaanse productieboom uit de kustvlakten van de Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico, en de Mississippi-vallei; wordt in het Engels 'basket oak' genoemd omdat het hout vaak in repen wordt gezaagd en wordt gebruikt voor het maken van manden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een oude Noord-Amerikaanse cultuur en stijl die voorkwam in het zuidwesten van de huidige Verenigde Staten van circa 1000 tot 750 v. Chr. en gedeeltelijk samenviel met de Anasazicultuur. Deze cultuur onderscheidt zich van andere culturen in de regio door de invoering van het manden vlechten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kano's waarbij de buitenste laag van boomschors is gemaakt; zijn oorspronkelijk door de Noord-Amerikaanse Indianen ontworpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de confederatie van stammen van Noord-Amerikaanse indianen die samen de linguïstische familie der Caddo-talen vormden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religieuze ideeën van mensen en groepen die sterk zijn beïnvloed door de hervormer Johannes Calvijn (1509-64) en door 17de-eeuwse calvinistische geleerden. Het calvinisme benadrukt de soevereiniteit van God over alle aspecten van het leven en de Bijbel als enige richtsnoer. Rechtvaardiging door alleen het geloof is een ander centraal begrip. Hoewel predestinatie geen vooraanstaand axioma in Calvijns theologie was, werd dat begrip zwaar benadrukt door zijn eerste volgelingen, deels om zich te onderscheiden van de aanhangers van Luther. De Helvetische Confessie (1566) en de Synode van Dordrecht (1618-19) waren belangrijke momenten in de geschiedenis van de calvinistische theologie; laatstgenoemde synode bevestigde in de Dordtse Leerregels de 'vijf punten van het calvinisme': totale verdorvenheid, onvoorwaardelijke verkiezing, beperkte verzoening, onweerstaanbare genade en ten slotte de volharding van de gelovigen. Medio 17de eeuw had het calvinisme zich vanuit Frankrijk en de Nederlanden verspreid naar Engeland en Schotland, waar het werd omarmd door de puriteinen en meegenomen naar Nieuw-Engeland. Hoewel het te lijden heeft gehad van rationalistische aanvallen, heeft het calvinisme veel invloed gehouden op het kerkelijk leven en is er in de moderne tijd sprake geweest van een neocalvinistische opleving onder invloed van de theoloog Karl Barth. Als historische kracht heeft het calvinisme een brede uitwerking gehad op de Europese en Noord-Amerikaanse cultuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Catawba, een Noord-Amerikaanse indianenstam uit de Sioux-taalgroep die in het gebied rond de rivier de Catawba in North en South Carolina leefde. Hun belangrijkste dorp bevond zich op de westoever van de rivier in wat nu het gewest York in South Carolina is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een oude Noord-Amerikaanse Indiaanse stijl en cultuur die heeft bestaan van circa 7000 v. Chr. tot het begin van onze jaartelling en die vooral werd aangetroffen in het huidige Arizona en New Mexico. De stijl is genoemd naar artefacten die zijn gevonden bij het oude Cochisemeer, dat nu een droog woestijnbekken is, en kenmerkt zich door de aanpassingen aan het leven in de woestijn, in tegenstelling tot gelijktijdige culturen die op grote schaal leefden van de jacht. Deze cultuur heeft de opeenvolgende culturele ontwikkelingen in het zuidwesten van de Verenigde Staten sterk beïnvloed.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor vrijgemaakte en afgeperkte terreinen, vrij van objecten, waarvan de functie niet bekend is en die worden gevonden rond de kampen van indianenstammen die voedsel verzamelen en jagen, vooral in het Noord-Amerikaanse Grote Bekken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse sparrensoort die in verschillende vormen voorkomt, waarvan een soort met teruggebogen bracteeën, en die soms als afzonderlijke soort wordt beschouwd. De bomen kunnen een hoogte van meer dan 90 m bereiken en een doorsnee van meer dan vier m. De meeste huidige boomgroepen hebben echter veel geringere afmetingen, aangezien veel oude bomen reeds zijn gekapt. De douglasspar staat bekend als een van de beste productiebomen in Noord-Amerika en is daarnaast een geliefde sierboom en kerstboom. Hij wordt voor herbebossing langs de kust van de Stille Oceaan gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse munten van zilver of koper-nikkel ter waarde van drie cents. Ze werden halverwege de 19e eeuw uitgegeven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse koperen of bronzen munten die tussen 1793 en 1857 verschillende malen werden aangemunt. Ze hadden een waarde van een halve cent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een Noord-Amerikaanse woningbouwstijl uit het midden van de 19de eeuw, vaak met een laag schilddak dat is voorzien van een uitzichttoren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor eenpersoonskano's uit het Noord-Amerikaanse poolgebied, gemaakt van waterdichte huiden die lichte, houten spanten bedekken; worden met behulp van een dubbele peddel voortbewogen. Over het algemeen worden bedoeld kleine boten die hierop lijken, van verschillende soorten materiaal, gemaakt voor de verkoop en die worden gebruikt bij de watersport. Gebruik 'umiaks' voor hierop lijkende Noord-Amerikaanse huidboten die echter groter zijn en aan meer personen ruimte bieden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt algemeen gebruikt voor verschillende soorten woningen en rituele gebouwen van Noord-Amerikaanse indianen, meestal met betrekking tot stammen van prairie-indianen. Geen Nederlands equivalent; gebruik een specifiekere term.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse boomsoort die 10 meter hoog kan worden, met witte of roze bloemen in de zomer en kleine appelachtige bessen in de herfst. De soort komt voor in verschillende variëteiten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van het gelijknamige inheemse Noord-Amerikaanse volk dat in het dal langs de bovenloop van de rivier de James in Virginia leefde. Te onderscheiden van de 'Algonkin', die leven langs de rivier de Ottawa in Noord-Ontario en Quebec, Canada.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van een Noord-Amerikaanse indianenstam die op de oostzijde van de Beneden-Mississippi woonde toen Europese kolonisten in de vroege 18de eeuw arriveerden in het gebied. Hun taal behoorde tot het Macro-Algonquian fylum en de Muskogean-familie; ze hadden een landbouwcultuur, verwant aan die van andere Muskogean-stammen. Ze worden vaak beschouwd als de laatste overlevenden van de grote Mississippi-cultuur. Hun voorstellingswereld wordt gekenmerkt door verwijzingen naar zonnedienst en vuur, en naar hun Groene Maïs midzomerfestival. Hun cultuur raakte in verval en het volk raakte verspreid na de komst van Europeanen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse avant-gardestroming op het gebied van de muziek en de film en in mindere mate de schilder- en beeldhouwkunst. Het centrum van deze stroming, die tussen circa 1978 en 1981 heeft bestaan, bevond zich in New York, in de Lower East Side. De muziek wordt gekenmerkt door schrille dissonanten, ongeschoolde muziekbeoefening en een agressieve uitstraling van de uitvoerende kunstenaars. De musici en beeldende kunstenaars verschenen vaak als acteur in hun eigen films, doorgaans fictieve verhalen die met Super 8-geluidsfilm zijn opgenomen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de soort Nyssa ogeche, een zeldzame Noord-Amerikaanse boomsoort. Het heeft een fijne textuur met grote poriën en wordt gebruikt voor het maken van houten hamers, meubilair en wijnkisten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zeldzame Noord-Amerikaanse boom die eetbare vruchten produceert en tevens een goede honing. Men gebruikt ook het hout van de boom.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geurige mirreachtige oliehoudende hars die wordt verkregen uit de kleine groenblijvende boom Commiphora opobalsamum, die inheems is in het Midden-Oosten. Wordt gebruikt in parfums en medicijnen. In het Bijbelboek Genesis wordt ernaar verwezen als een genezende balsem. In het oude Griekenland en het Romeinse Rijk werd het beschouwd als een waardevol medicijn en parfum. De term 'ontariopopulierenhars' wordt soms onterecht gebruikt om te verwijzen naar 'canadabalsem', die afkomstig is van een Noord-Amerikaanse boom.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en cultuur van een Noord-Amerikaanse beschaving die heeft bestaan in het Four Corners-gebied, waar de grenzen van de staten Arizona, New Mexico, Colorado en Utah samenkomen. De bloeitijd duurde van de 1ste eeuw tot circa 1300 n. Chr. Tot de afstammelingen van de dragers van deze cultuur behoren waarschijnlijk de huidige Pueblo-indianen in New Mexico en Arizona. De stijl is bekend vanwege verfijnd mand- en aardewerk, stoffen, decoraties, gereedschappen en indrukwekkende bouwkundige prestaties zoals klifwoningen en dorpen of pueblo’s die lijken op flatgebouwen. In sommige classificaties worden de moderne Puebloculturen beschouwd als latere fasen van de Anasazi, hoewel deze cultuur volgens de meeste classificaties eindigt met het verlaten van de klifwoningen rond 1300 n. Chr.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse pijnboomsoort die verwant is met de Ponderosa Pine, die wordt aangetroffen in het gebied vanaf het zuidwesten van Oregon in de Verenigde Staten tot het noorden van Baja California in Mexico.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Knuppels die werden gebruikt door diverse Noord-Amerikaanse Indianenvolkeren als wapens en ceremoniële objecten. In het gebied van de Grote Meren zijn ze over het algemeen plat en gebogen met een knobbelige kop; in het gebied van de Plains zijn het dunne stokken met een steen aan één van de uiteinden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Fysieke ontwikkelingsfase waarin levende wezens voor het eerst in staat zijn om zich sexueel voort te planten; wordt gekenmerkt door de volle ontwikkeling van de voortplantingsorganen en van secundaire seksuele kenmerken. Bij mensen vindt dit meestal tussen het 10e en 15e levensjaar plaats en in Noord-Amerikaans recht wordt dit wettelijk vastgesteld op 14 jaar voor jongens en op 12 jaar voor meisjes.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Waardevolle Noord-Amerikaanse productieboom die voorkomt op de vlaktes aan de Atlantische kust en de kust van de Mexicaanse Golf en op laagliggende stukken land langs de Mississippi. De boom kan 24 tot 36 meter hoog worden en vanuit de zuilvormige stam groeien takken onder een kleine hoek omhoog. De kroon is rond en compact. De schors is zilverwit met een rode tint, en de glanzende, fluweelachtige bladeren zijn heldergroen en witachtig aan de onderkant. Gewoonlijk zijn de bladeren 20 centimeter lang. In de herfst worden ze rood. In het Engels noemt men de boom vaak ���cow oak' (���koeieneik'), omdat de eikels door het vee worden gegeten, of ���basket oak', omdat men lokaal manden maakt van strips van het hout. Voorheen dacht men dat het een variëteit was van Q. prinus, maar Q. michauxii is gewoonlijk massiever dan Q. prinus. Men kan er snel achterkomen tot welke soort een boom behoort door naar de habitat te kijken. Als de boom op een heuvelrug groeit, is het waarschijnlijk Q. prinus. Als de boom op natte, lager gelegen stukken land groeit, is het waarschijnlijk Q. michauxii.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een Noord-Amerikaanse kunstvorm met decoratieve schikkingen van stekels (gewoonlijk van stekelvarkens) en soms met vogelveren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Engelse of Noord-Amerikaanse dekens uit de 19e eeuw die zijn versierd met een circulair motiefje in elke hoek waarvan de betekenis niet bekend is. Geen Nederlands equivalent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus van drie Noord-Amerikaanse vogelsoorten uit de familie van de lijsters. De vogels zijn blauw of blauw met een rode borst. Vrouwtjes hebben minder opvallende kleuren, maar de kleurenpatronen zijn vergelijkbaar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Sioux, een indiaans volk (of confederatie van volken) dat op de Noord-Amerikaanse prairie woont en behoort tot de Sioux-taalgroep. Sioux is een afkorting van Nadouessioux, een naam die oorspronkelijk door de Ojibwa werd gebruikt om zichzelf aan te duiden; het woord Dakota betekent ‘bondgenoten’. Er bestonden drie hoofddivisies van de Sioux: Santee, Yankton en Teton, die zichzelf respectievelijk Dakota, Nakota en Lakota noemden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse pijnboomsoort die inheems is in het gebied van de Northwest Territories tot aan Nova Scotia in Canada en van Minnesota tot aan Maine en Indiana in de Verenigde Staten. In het uiterste westen van het verspreidingsgebied vindt al snel hybridevorming plaats met de nauw verwante Pina contorta.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse soort sier- en productieboom, meestal zo'n 18 meter hoog. Op minder vruchtbare bodems kan de soort kleiner en struikachtig zijn. De gladde, glanzende, niet-afbladderende buitenste schors is roodbruin op jongere stammen en bijna zwart op oudere stammen en diep gegroefd in onregelmatige lagen. De takjes en de binnenste schors hebben de geur en smaak van wintergroene planten. Het harde hout met de dichte nerfstructuur is vergelijkbaar met dat van de gele berk, maar is massiever en dieper van kleur. De suikerberk is een bron van berkenolie en was vroeger een vervanger van wintergroenolie. Van het sap wordt berkenbier gemaakt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Open, inheemse huidboten uit het Noord-Amerikaanse poolgebied, geschikt voor meer dan één persoon, die worden gebruikt om goederen en passagiers te vervoeren; gebruik 'kajaks' voor de hierop lijkende, doch kleinere met huiden bedekte eenpersoonsboten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Algemene term voor verschillende soorten uit de familie van de Canidae, met name voor die van het genus Vulpes, zoals de rode of gewone vos (V. vulpes), die zowel in de Oude als de Nieuwe Wereld voorkomt. Een aantal andere vossensoorten behoren tot andere genera dan Vulpes, zoals de Noord-Amerikaanse grijze vos, de poolvos, de grootoorvos en de krabetende vos. Vossen lijken op kleine honden. Ze hebben een spitse snuit, grote oren en een dikke, ruige staart.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Literair en mondeling genre dat met name het leven in de 19e eeuw aan de Noord-Amerikaanse kolonisatiegrens behandelt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Bleek en zacht hout van een van de vele soorten Noord-Amerikaanse pijnbomen. De meeste zijn inheems in de oostelijke en centrale delen van het continent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wapenhelmen met een halfronde of puntige kroon, verschuifbare neusdekking of een vizier met tralies, en als lange halsbeschermer een enkele onbuigzame plaat of verscheidene overlappende platen, vergelijkbaar met de staart van een kreeft; ze werden gedragen door de Europese en Noord-Amerikaanse cavalerie aan het eind van de 16e en 17e eeuw.