Associaties voor ada

Toegevoegd op: 16-8-2017

Afrikaanse draagzwaarden met lange stalen klingen, die de macht van de heersers van Benin symboliseren; traditioneel wordt er bij openbare gelegenheden een gedragen door een zwaarddrager die de oba (koning) en soms bepaalde stamhoofden vergezelt. In het verleden werden zij ook gebruikt als executiezwaarden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl die wordt vereenzelvigd met de in Schotland geboren architect Robert Adam (1728-1792), en die gangbaar was in Groot-Brittannië van 1760 tot 1790. Deze stijl, geïnspireerd door de archeologische opgravingen in Herculaneum en Pompeii, kenmerkt zich door strenge maar verfijnde klassieke vormen, symmetrie, detaillering en geometrische precisie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het Afrikaanse Fulbe-volk, dat in de regio Adamawa in Nigeria en in het noorden van Kameroen leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Ghana.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een groep van de Akan die in het zuiden van Ghana leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Werk dat is gebaseerd op ander werk, is aangepast en wordt vervaardigd voor een ander doel en voor een ander gebruik of medium dan het origineel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het omzetten van verouderde of ongebruikte structuren, zoals bouwwerken van historische waarde, en objecten, zoals software, om ze geschikt te maken voor nieuwe gebruiksmethoden of toepassing in een andere context.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Harde leren schilden die werden gebruikt door de lichte cavalerie en waren bedoeld voor paardrijden met een korte stijgbeugel en gebogen knieën. Oorspronkelijk waren ze rond of hartvormig, maar later hadden ze gewoonlijk de vorm van twee overlappende ellipsen of ovalen. Oorspronkelijk werden ze gebruikt door de Moren, later door de Spanjaarden. Cortez introduceerde ze in Noord-Amerika toen hij aan het begin van de zestiende eeuw Mexico binnentrok.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ontvangsthallen in de paleizen van Achaemenidische heersers in Susa en Persepolis met zes rijen van zes zuilen en drie zuilengangen met elk twee rijen van zes zuilen. Deze constructies hebben mogelijk gediend als audiëntiezalen voor het hof van de koning en de ontvangst van bezoekende vazallen en ambassadeurs uit andere landen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Benaming uit de 19e eeuw voor met veel ijzer beslagen koffers waarin kostbaarheden werden opgeborgen. Ze zijn meestal van Duitse makelij en dateren over het algemeen van na de 17e eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode in Boven-Egypte van circa 6000 tot 4000 v. Chr. die wordt geassocieerd met opgravingen bij Badari. De kunstwerken omvatten onder meer antropomorfe figuren, leistenen paletten en aardewerk met een zwarte top of aardewerk met een ripple-burnished oppervlak.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zelfgebouwde sloppenwijken die zich bevinden in de buitenwijken van grote steden in Latijns-Amerika.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft een Afrikaans volk uit het zuiden van Ethiopië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Guinee-Bissau leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Voorzien (in grote mate) van bladeren. Kan ook worden gebruikt voor de beschrijving van vormen die lijken op bladeren, zoals korstmos en algen met lichamen die lijken op stengels en bladeren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Dun bladmetaal dat bij het vergulden wordt gebruikt om een zilverachtig effect te creëren. Bladaluminium heeft een vrij doffe, loodachtige tint, en wordt dan ook als goedkoop alternatief beschouwd voor bladzilver of bladpalladium. Bladaluminium wordt hoofdzakelijk in de commerciële kunst toegepast.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tekeningen samengesteld door verschillende personen waarbij elke deelnemer de vorige bijdragen niet mag zien. Vooral populair bij de surrealisten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Europese artistieke en literaire beweging die zich heftig verzette tegen de pretenties van de Westerse beschaving. De beweging ontstond in Zürich in 1916 in reactie op de Eerste Wereldoorlog. De beweging bepleitte het gebruik van ironie, nihilisme, iconoclasme en het absurde, en benadrukte het belang van het toeval bij het maken van gedichten, voorstellingen en kunstwerken, meestal alledaagse voorwerpen in een artistieke omgeving. Dada was een toevallig uit het woordenboek gekozen naam.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het kustgebied van westelijk Guinee.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Radar die de diepteligging in de grond van bepaalde voorwerpen nauwkeurig meet. Onder meer gebruikt in de archeologie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige volk, dat in de Ghadames-oase in Libië leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine nijlpaardensoort die inheems is in Madagaskar maar waarvan wordt verondersteld dat hij uitgestorven is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

West-Tibetaanse schilderschool die is genoemd naar de gelijknamige boeddhistische orde die deze startte en ondersteunde. Volgens de overlevering werd de stijl in de 11de eeuw geïntroduceerd door de Indiase wijze Atîsha. De stijl kenmerkt zich door eenvoudige composities, een gevoel van ruimheid en een alles omvattende, fundamentele rijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Meestal openbare registers, waarin van ieder perceel in een bepaald gebied de locatie, de afmetingen en de naam van de eigenaar staan opgetekend.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kaarten waarop de grenzen van afgedeelde stukken bebouwde en onbebouwde grond staan aangegeven om vast te leggen, maar ook om later te kunnen bepalen wie van welk stuk grond de eigenaar is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die momenteel leeft op de hoogvlakte of het gebied van de Middle Belt in het noorden van Nigeria.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl in de schilder- en beeldhouwkunst die werd geïnspireerd door de Dada-stroming en die als eerste werd gezien aan het eind van de jaren 50 van de 20ste eeuw in de werken van de kunstenaars Jasper Johns en Robert Rauschenberg. De stijl kenmerkt zich door het gebruik van bestaande motieven zoals vlaggen, kaarten en getallen , populaire afbeeldingen zoals bijvoorbeeld strips en beelden uit de massamedia. De stijl wordt wel beschouwd als voorloper van de Pop art.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de paleolithische periode in Nubië van circa 15.000 tot 10.000 v. Chr. De periode kenmerkt zich door maalstenen en blades die mogelijk wijzen op landbouwexperimenten, door de aanwezigheid van begraafplaatsen en bewijzen van rituele uitvaarten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Mobiele of vaste ondersteuningen voor geschut.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Techniek waarbij met behulp van uitgezonden, teruggekaatste en geregistreerde radiogolven de afstand tot en de richting van een voorwerp kan worden bepaald.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Religieus seizoen in de islam, de negende maand van het islamitische jaar, de maand waarin de koran werd onthuld aan de profeet Mohammed. Tijdens deze maand vasten alle moslims zonsopgang tot zonsondergang en de inachtneming van de Ramadan is een van de vijf islamitische zuilen (de basistaken).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Klassieke Veracruz-stijl en -cultuur uit de pre-Columbiaanse kunst van de centraal-zuidelijke kust van de Golf van Mexico. Vernoemd naar de kenmerkende archeologische site Las Remojadas in Veracruz, die van ongeveer 150 v.Chr. tot 650 n.Chr. een ononderbroken traditie van keramiek kende. De term wordt vaak ten onrechte gebruikt voor keramiek uit de centraal-zuidelijke kust van de Golf van Mexico in het algemeen. De Remojadas-stijl omvat kenmerkend aardewerk en holle keramische beeldjes, soms met een ongebruikelijk brede glimlach op driehoekige gezichten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Draadhekken die bij aanraken een schok geven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De vorm van boeddhisme die wordt beoefend in de Zuid-Aziatische landen Sri Lanka, Myanmar, Cambodja, Thailand en Laos. De leer van Theravada is relatief onveranderd sinds de 3de eeuw v. Chr. en is gebaseerd op de 'tipitaka' of Pali Canon, die een conservatieve interpretatie van de leer van Boeddha bevat. Theravada onderscheidt zich hoofdzakelijk van het latere Mahayana in de afwijzing van bodhisattva's. Hoewel het uiteindelijke doel van Theravada ligt in het worden van een 'perfecte heilige' of 'arhat', kunnen gewone gelovigen geen werkelijke verlichting bereiken. Werkelijke verlichting kan alleen worden bereikt door in te treden in een religieuze orde, en zelfs dan is het bijna onmogelijk om een Boeddha te worden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Elke soort vrucht van het genus Fragaria. De vrucht heeft een zakvormige vruchtbodem, is scharlaken tot geelachtig van kleur, vol met sappig zuur vruchtvlees en bezaaid met kleine gele zaadachtige dopvruchten. De wilde aardbei of bosaardbei is kleiner dan gecultiveerde soorten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Sparrensoort die voorkomt in bergen van het oosten van de Verenigde Staten en Canada. Hij is nauw verwant met Abies balsamea (balsemzilverspar), waarvan hij voorheen als ondersoort werd beschouwd. Hij wordt gekweekt als kerstboom vanwege de sterke geur, de vorm, de sterke takken en het vermogen om de zachte naalden ook na het kappen vast te houden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus van groenblijvende bomen en struiken, die voornamelijk voorkomen in Australië. De bomen worden gebruikt voor de productie van diverse commerciële producten. Tot 2005 werden er ongeveer 1300 soorten uit Australië, Europa, Afrika, Zuid-Azië en Zuid-Amerika ingedeeld bij dit genus. Het genus is daarna onderverdeeld in 5 genera, waarbij de naam Acacia is behouden voor de Australische soort en een klein aantal soorten uit tropisch Azië, Madagaskar en de eilanden in de Grote Oceaan. De meeste soorten buiten Australië behoren nu tot Vachellia en Senegalia, terwijl een klein aantal soorten is ingedeeld bij de genera Acaciella en Mariosousa.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geslacht van groenblijvende bomen en struiken die voornamelijk te vinden zijn in Australië. Verschillende commerciële producten worden geproduceerd door deze bomen. Tot 2005 werden ongeveer 1300 soorten gevonden in Australië, Europa, Afrika, Zuid-Azië en de Amerika's ingedeeld in dit geslacht. Het geslacht is sindsdien verdeeld in 5 geslachten, met de naam Acacia voorbehouden voor de Australische soorten en een klein aantal in tropisch Azië, Madagascar, en de Pacific Islands. De meeste soorten buiten Australië behoren nu tot Vachellia en Senegalia, met kleine aantallen soorten geplaatst in geslachten Acaciella en Mariosousa.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Orde van ongeveer 47 soorten in 2 families, de familie van de goudmollen, die in het zuiden van Afrika voorkomen, en de familie van de tenreks, die op Madagaskar en in Afrika voorkomen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor leden van de gemeentelijke wetgevende macht in de Verenigde Staten, Canada en - tot 1973 - Groot-Brittannië. Oorspronkelijk gebruikt voor edelmannen in het Angelsaksische Brittannië, voornamelijk voor edelmannen die namens de koning voormalige koninkrijken, graafschappen en gewesten bestuurden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn geproduceerd door de gelijknamige, oorspronkelijke bevolking van Canada, die in het noorden van Ontario en Québec leeft, langs de rivier de Ottawa.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar grote lustrewerkvazen met vleugelvormige handvatten die zijn aangetroffen in het middeleeuwse islamitische paleis Alhambra in de Spaanse stad Granada. De vazen hebben een gemiddelde hoogte van 125 cm en zijn daarmee de grootste lustrewerkvaten die ooit zijn gemaakt. Ze zijn vermoedelijk vervaardigd in de kustplaats Málaga. Dit amforavormige vaatwerk wordt onderscheiden in twee stijlgroepen. De vazen van de eerste groep dateren uit de 13de en vroege 14de eeuw en zijn boller van vorm, met een kortere hals, monochroom lustre en forse, hoekige inscripties. Vazen uit de tweede groep dateren uit de late 14de en vroege 15de eeuw, zijn langwerpiger van vorm en gedecoreerd in kobaltblauw met verguldsel. Bovendien zijn de inscripties minder opvallend. Deze vazen zijn vrij wankel en werden om die reden vermoedelijk op een standaard geplaatst of in gaten in de vloer bevestigd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Handgeweven kleden met luspolen, gemaakt in Spanje in het district Aljuparras ten zuiden van Granada en elders in Andalusië en Castilië. De basis is van linnen en de ruwe wol van de polen loopt langs het inweefsel, waarbij iedere kleur volgens het patroon in lussen boven het oppervlak wordt getrokken. Er gaan ongeveer 3 lussen in 1 vierkante centimeter. Deze techniek wordt mogelijk al lange tijd in het gebied toegepast, maar de nog bestaande exemplaren dateren vermoedelijk niet van vóór de 18de eeuw. De patronen kunnen worden omschreven als volkskunst en de kleuren, meestal twee maar soms wel tien, zijn krachtig. De alpujarras-kleden zijn waarschijnlijk van Moorse oorsprong. De constructie van de kleden maakt ze vooral geschikt als beddensprei.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot het genus Quercus borealis, inheems in Oost-Canada en de Verenigde Staten. De kleuren variëren van roze tot vaal roodachtig bruin. Het wordt minder gewaardeerd dan de witte variant, is poreus en heeft de neiging krom te trekken en te splijten. Het wordt gebruikt voor vloeren, schrijnwerk en fineer.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot het genus Ostyra virginiana, inheems in Canada en de Verenigde Staten. Het is een ondersoort die wordt gebruikt voor de vervaardiging van handvatten, onderdelen van voertuigen en agrarisch gereedschap.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot de soort Salix nigra, inheems in de Verenigde Staten en Canada, met een kleur die varieert van vrijwel wit tot bruinachtig geel; het hout is belangrijk voor de vervaardiging van kunstledematen. Van de jonge, lange, buigzame scheuten worden gevlochten manden en meubels gemaakt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom Populus monilifera, Populus deltides en andere soorten die inheems zijn in de Verenigde Staten en Canada. De kleur van het hout is geelwit; het hout wordt gebruikt voor kisten en panelen en voor algemeen timmerwerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de conservatieve anabaptistische sekte die werd geleid door Jakob Amman en zich afscheidde van de Mennonieten in Zwitserland rond 1693. Hieruit kwamen diverse liberalere sekten voort nadat een groot aantal Amish naar de Verenigde Staten was gemigreerd, met name in de jaren zeventig van de 18de eeuw. Alleen de zogenoemde Old Order Amish (opgericht tussen 1720 en 1740) houden zich nog aan Ammans strikte kledingregels, gewoonten en de weigering om samen te werken met de staat. Tegenwoordig leven de Amish hoofdzakelijk in Zuidoost-Pennsylvania.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar het majestueuze tempelbergcomplex dat koning Suryavarman II (1113-1150 n. Chr.) in de 12de eeuw liet bouwen als graftempel voor zichzelf. Deze stijl wordt gezien als de laatste door het hindoeïsme beïnvloede stijl in Angkor vóór de opkomst van het Mahayana-boeddhisme. De tempel belichaamt de kenmerkende stijl van de kunst in het midden van de Angkor-periode (1080-1181 n. Chr.). Het tempelcomplex is gebouwd in lateriet en zandsteen en wordt gekenmerkt door gewelfde plafonds, houten dakspanten en het gebruik van blokken in plaats van duiveltjes voor het koppelen van kinderbalken en zuilen. Bij deze stijl deed het kruisvormige voorplein zijn intrede, ondersteund door overdekte galerijen met zuilen en onderling verbonden galerijen en paviljoenen, die door het daglicht werden verlicht dankzij een innovatief gewelfsysteem. Kenmerkend voor beeldhouwkunst in deze stijl zijn verhalende bas-reliëfs in plaats van vrijstaande beeldhouwwerken. Op reliëfpanelen worden taferelen uitgebeeld uit de Mahabharata en de Ramayana, evenals tableaus van Suryavarman II die koninklijke zaken afhandelt. Figuren van godheden en andere belangrijke personages in de friezen worden getypeerd door felle kleuren en goudbladaccenten. De tempel bevat talrijke standbeelden van apsarafiguren, die zijn afgebeeld met geplooide gewaden, versierd met bloempatronen. Acht andere tempelcomplexen in de koninklijke hoofdstad zijn volgens deze stijl gebouwd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het noordoosten van Madagaskar leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Familie met twee genera en drie soorten die op Madagaskar voorkwamen en allemaal in de afgelopen 2000 jaar zijn uitgestorven. De familie ontstond in het Holoceen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Residu van grond- of delfstoffen dat achterblijft nadat brandbare stoffen volledig zijn verbrand.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een reeks groenachtig of blauwachtig grijze kleuren die lijken op de kleur van as (residu van grond- of delfstoffen dat achterblijft nadat brandbare stoffen volledig zijn verbrand).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Christelijk pinksterkerkgenootschap dat begin 20ste eeuw in Canada en de Verenigde Staten is ontstaan uit voorheen zelfstandige pinkstergemeenten. De Assemblies of God staan in de doopsgezinde traditie en geloven in het bijzonder dat spreken in tongen het bewijs is voor de doop met de Heilige Geest. Het kerkgenootschap stimuleert zendingswerk over de hele wereld.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Fotomechanische hoogdrukken die een halftint-doek gebruiken om een afbeelding op te delen in een regelmatig patroon van punten, zodat gradaties van kleuren kunnen worden weergegeven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote boom die groeit op moerassige bodems in het noorden van de VS en Canada. Men kweekt de boom vaak vanwege de schaduw. De aangenaam geurende knoppen zijn bedekt met een dikke laag aromatisch hars, dat men gebruikt voor het maken van hoestsiroop.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine tot middelgrote in Noord-Amerika voorkomende spar, die inheems is in het grootste deel van het oosten en midden van Canada en het noordoosten van de Verenigde Staten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het Tibetaanse boeddhisme de fase tussen dood en wedergeboorte. De bardo, die tot 49 dagen kan duren, volgt nadat de stervende een visioen van een heldere lichtstraal heeft gehad.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar verschillende christelijke kloostergemeenschappen van de Byzantijnse rite die de kloosterregel volgen van Sint Basilius, hun spirituele vader; er zijn vijf hoofdtakken van de Orde van Sint Basilius. De basiliaanse kloostergemeenschap is eeuwenlang zeer invloedrijk geweest in de Byzantijnse gemeenschap, vergelijkbaar met de benedictijnse invloed binnen de westerse kloostergemeenschap. Sint Basilius, theoloog en aartsbisschop van Caesarea in Cappadocië (in het tegenwoordige Turkije), schreef zijn kloosterregel tussen 358 en 364. De eenvoudige, maar strenge kloosterregel van Sint Basilius vereist volgelingen te leven in gemeenschappen en propageert een ascetische levenswijze als een manier om God voorbeeldiger te dienen. Het extreme ascetisme van de woestijnkluizenaars is afwezig. Sint Basilius' regels impliceren beloften van kuisheid en armoede, waarmee ze vooruitlopen op de latere westerse kloostersystemen. Ook hulp aan de armen is verplicht. Aan de kloosters dienden scholen voor kinderen gelieerd te zijn, waarin de leerlingen kunnen worden getest op een mogelijke religieuze roeping. Sint Theodorus uit Studios herzag de regel van Sint Basilius in de 9de eeuw. De basiliaanse orde mag niet worden verward met een congregatie van de Latijnse rite die dezelfde naam heeft en in 1822 werd gesticht in Frankrijk, maar later voornamelijk actief was in Canada; de leden van deze congregatie wijden zich aan het onderwijzen van kinderen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor grote, dory-achtige vaartuigen met rechte stevens en lage zijkanten; komen veel voor in het noorden van New England en Canada. Geen Nederlands equivalent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de aardewerkstijl die ontstond in de 18de eeuw, geïnspireerd op Chinese (geëmailleerde) keramiekstijlen. De stijl, ooit een koninklijk monopolie, breidde zich uit en verspreidde zich in de regio nadat Bangkok in 1782 de nieuwe hoofdstad van de dynastie werd. Producten in deze stijl zijn vaak versierd in het famille verte- of famille rose-palet. Kenmerkend zijn veelkleurige glazuren, emailleringen die het gehele stuk bedekken in heldere en terugkerende patronen, Thaise engelenfiguren en koninklijke leeuwen. Tafelgerei en huishoudelijke gebruiksvoorwerpen vertoonden vaak deze stijl.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het oosten van Madagaskar leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Bibliotheken in Canada en de Verenigde Staten die zijn ingesteld om alle regeringspublicaties of een selectie daarvan te ontvangen, met als voorwaarde dat de collecties openbaar toegankelijk zijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Onderdeel van moderne rioolwaterzuiveringsinstallaties waarin afvalwater door een aantal tanks wordt geleid nadat de grotere objecten eruit zijn gehaald. In zandvangers haalt men eerst zand en kleideeltjes uit het water. Vervolgens worden in voorbezinktanks grotere organische deeltjes verwijderd. In beluchtingstanks wordt zuurstof toegevoegd en tevens aerobe micro-organismen, die het overgebleven organische materiaal snel afbreken. In nabezinktanks worden ten slotte de resterende zwevende vaste deeltjes uit het water gehaald.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De witte en zwarte marmersoort uit Marmara Adasi, Turkije.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een marmer van het Turkse eiland Marmara Adasi (stond in de oudheid bekend als het eiland Proconnesus in de Zee van Marmara). Het heeft een vage grijze kleur met zwarte aders en hoekvormige witte vlekken, of het heeft hoekvormige zwarte delen op een witte ondergrond.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tot een dunne laag gehamerd zilver dat als verguldsel wordt gebruikt. Bladzilver is ongeveer drie keer zo dik als bladgoud, aangezien zilver minder kneedbaar is, terwijl het resulterende bladzilver beter te verwerken is. Bladzilver dient te worden gelakt of gevernist om metaalaanslag te voorkomen; om die reden wordt vaak de voorkeur gegeven aan bladpalladium. In de commerciële kunst wordt goedkoop bladaluminium gebruikt om het effect van bladzilver te simuleren. Bladzilver kan ook worden bedekt met een transparant goudgeel laagje om als vervanging voor goud te dienen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het mahayana-boeddhisme iemand die de verlichting van het boeddhaschap bereikt maar ervoor kiest het betreden van het nirwana uit te stellen en in plaats daarvan in de wereld blijft met het barmhartige doel om mindere wezens te helpen de staat van verlichting te bereiken. In het theravada-boeddhisme wordt de term uitsluitend gebruikt om te verwijzen naar historische Boeddha’s in hun vorige levens.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een hindoeïstisch georiënteerde beweging die in de jaren 30 van de 20ste eeuw in Hyderabad is voortgekomen uit de levendige religieuze ervaringen van een koopman genaamd Dada Lekhraj. Onder de nieuwe naam Prajapita Brahma bevorderde Lekhraj de overgang van het leiderschap van de beweging in vrouwelijke handen, waar het is gebleven. In deze duizendjarige beweging zijn de traditionele rollen van man en vrouw omgedraaid. Het hindoeïstische geloof in de mogelijkheid te ontsnappen aan de samsara wordt afgewezen ten gunste van een geloof in een gouden tijdperk dat zal volgen op onze tijd van neergang, die zal eindigen in een atoomramp. Alleen gezuiverde zielen zullen in dit gouden tijdperk blijven bestaan en als goden in een staat van volkomen geluk leven. Aanhangers propageren een vegetarisch, celibatair leven zonder alcohol en sigaretten met een grote nadruk op meditatie en yoga als manieren om geestelijke eenwording met God te bereiken. Hun ideeën worden verspreid in de vorm van boodschappen of 'murli’s' die dagelijks worden afgegeven bij Brahma Kumari-centra over de hele wereld. Volgelingen van de beweging zijn recentelijk actief geworden bij de Verenigde Naties; zij hebben bijvoorbeeld de inspiratie geleverd voor de Global Co-operation Movement. Het hoofdkwartier bevindt zich tegenwoordig in Mount Abu in Rajasthan (India).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gaten die in een gemetselde of betonnen muur worden opengelaten om steun te bieden aan kortelingen en die worden opgevuld om hen in overeenstemming te brengen met de rest van het muurmateriaal nadat de steiger is verwijderd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor bibliotheken die oorspronkelijk werden gefinancierd door Andrew Carnegie; te vinden in de Verenigde Staten, Canada, Ierland en Groot-Brittannië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een ruwe, kiezelachtige of korrelige rotssoort die wordt aangetroffen in bepaalde gebieden van zuidelijk en oostelijk Engeland. Deze steensoort bevat een groot percentage ijzeroxide en is daarom altijd enigszins bruinachtig van kleur. Deze steensoort wordt hard nadat hij aan lucht wordt blootgesteld maar is niet erg duurzaam en wordt daarom niet beschouwd als een goede bouwsteen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Boom die voorkomt in het oosten van de Verenigde Staten en Canada. De boom produceert peervormige noten die voor veel wilde dieren een belangrijke voedselbron vormen. Het hout gebruikt men op verschillende manieren, onder meer als brandhout voor huizen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote boom die inheems is in het oosten van de Verenigde Staten en het zuidoosten van Canada. De boom kan 27 meter hoog en 200 jaar oud worden. Volwassen bomen zijn te herkennen aan hun ruwe dakspaanachtige schors. Jonge bomen hebben een gladde schors.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Joods religieus feest ter herdenking van de herinwijding in 164 v. Chr. van de tweede tempel in Jeruzalem nadat deze drie jaar eerder was ontheiligd op bevel van Antiochus IV Epiphanes; zo werd de Syrische koning gefrustreerd in zijn poging om het joodse geloof uit te roeien. Hoewel in het hedendaagse Israël meer de nadruk wordt gelegd op de militaire overwinning van Judas Maccabeus, roept de kenmerkende rite met het ontsteken van de menora ook het verhaal uit de Talmoed in herinnering over de kleine hoeveelheid niet-ontheiligde olie – genoeg voor één dag – die op wonderbaarlijke wijze acht hele dagen in de tempel brandde totdat nieuwe olie beschikbaar was. Chanoeka begint op 25 kislev (in december) en duurt acht dagen. In die periode worden, naast het ontsteken van de ceremoniële kaarsen, geschenken uitgewisseld en spelen kinderen vakantiespelletjes.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Zuid-Chinese dynastie uit de periode 557 tot 589 n. Chr., de laatste van de Zes Dynastieën. De dynastie werd gesticht in 557, nadat Chen Baxian de Liang-keizer had afgezet; het door de Chen beheerste gebied was evenwel kleiner dan dat van hun voorgangers in de reeks dynastieën. Jiankang, de hoofdstad van de Zes Dynastieën, was een belangrijk cultureel, politiek en religieus centrum waarheen kooplieden en boeddhistische missionarissen vanuit Zuidoost-Azië en India trokken. De schilderkunst, kalligrafie, muziek en dichtkunst beleefden een bloeiperiode, mede dankzij het mecenaat van de Chen-keizers en de aristocratie. De werken van Yao Zui en Xie He laten duidelijk zien dat ook de literaire kritiek en kunstkritiek zich hadden ontwikkeld. Nadat generaal Yang Jian, hertog van Sui, zijn macht in het noorden had gevestigd, nam hij Jiankang in 589 in en vestigde daarmee de Sui-dynastie; heel China was nu verenigd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Chipewyan, het meest talrijke Athabascan-sprekende Indiaanse volk in noord-Canada.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een inheemse Koreaanse godsdienst, gesticht door Choe Suun (1824-1864) in een poging een direct beroep te doen op het religieuze bewustzijn van het Koreaanse volk. Chondogyo was een reactie op het christendom en de traditionele godsdiensten van Korea, maar bevat wel elementen van het confucianisme, taoïsme, boeddhisme, sjamanisme en rooms-katholicisme. Nadat Suun door de regering was terechtgesteld, ontwikkelden zijn opvolgers Choe Si-hyong en Son Piyong-hi de beweging totdat deze was uitgegroeid tot een belangrijke Koreaanse godsdienst. De geschriften van het chondogyo zijn opgesteld door de drie oprichters. In deze religie worden mensen als dragers van goddelijkheid beschouwd en daarom moeten mensen elkaar behandelen ‘als God’. Chondogyo benadrukt de universaliteit van God en pleit voor een coöperatief koninkrijk Gods op aarde dat is gebaseerd op geloof, eenvoud, standvastigheid en oprechtheid. Er bestaat geen idee van eeuwige beloning omdat de godsdienst maar één doel heeft: de wereld gerechtigheid en vrede brengen. Er zijn vijf aanbevolen oefeningen: het reciteren van een formule, elke avond om negen uur, het gebruik van water als symbool van zuiverheid, het bijwonen van een zondagse eredienst, het regelmatig geven van rijst aan de kerk en het gebed (op verschillende voorgeschreven wijzen). Chondogyo speelde een belangrijke rol in de modernisering van Korea na 1894. Het verzette zich na 1919 ook tegen het Japanse imperialisme en legde zich niet neer bij het communisme in Noord-Korea na 1945. Aan het eind van de 20ste eeuw waren er ongeveer drie miljoen leden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een belangrijke school of sekte binnen het religieuze taoïsme, in 1163 gesticht door Wang Chuan-yang (1112-1170) nadat hij een kluizenaar had ontmoet die zei een incarnatie van twee van de onsterfelijken te zijn en van wie hij geheim onderricht ontving. Chuan-yang baseerde zich op klassieke taoïstische bronnen en op bronnen buiten de taoïstische traditie, in het bijzonder uit het zenboeddhisme. Elke volgeling van deze school heeft als doel het bereiken van de tao-ervaring door inzicht in zijn eigen geest en aard in relatie tot de tao. De beweging had de voorkeur van de Mongolen, en de tweede patriarch, Chiu Chang-chun, werd uitgenodigd om naar Midden-Azië te komen en te preken voor Dzjengis Khan. De school was immens populair en de gemeenschappen van celibataire monniken bleven actief tot in de 20ste eeuw met het befaamde Klooster van de Witte Wolken in Peking als hoofdkwartier. Dit klooster behoort tot de school van Lung-men (Drakenpoort), een van de belangrijkste van verscheidene bewegingen die zijn voorgekomen uit Chuan-chen tao.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus van 100 tot 600 soorten middelgrote bomen, struiken en lianen. Het aantal soorten dat tot dit genus behoort, verschilt per classificatiesysteem. Het genus is inheems in tropisch Midden- en Zuid-Amerika, Afrika, Madagaskar en zuidelijk Azië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Recentelijk uitgestorven vingerdier dat verwant was aan het vingerdieren. Er zijn alleen subfossielen bekend (gedeeltelijk gefossiliseerde resten). De dieren waren twee keer zo groot als de aye-ayes die op Madagaskar voorkomen en leken daar morfologisch gezien sterk op.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar aardewerk met tinglazuur dat voor het eerst aan het begin van de 17de eeuw in Delft werd vervaardigd. Dit type tinglazuur werd later door de Hollanders in Engeland geïntroduceerd. In het moderne taalgebruik is de term van toepassing op al het aardewerk dat in Nederland of Engeland wordt geproduceerd, ter onderscheiding van de 'faience' uit Frankrijk, Duitsland, Spanje en Scandinavië, en het Italiaanse 'majolica'. Delfts aardewerk kwam tot ontwikkeling nadat de productie van Chinees porselein halverwege de 17de eeuw ernstig te lijden had gekregen van de oorlog tussen de heersende Ming-dynastie en de binnenvallende Qing, waarbij belangrijke Chinese industriële ovens verloren gingen. Zo kwam er een einde aan de voorheen omvangrijke invoer van Chinees porselein in de Nederlanden; de Delftse aardewerkfabrieken De Porceleynen Schotel, De Porceleynen Lampetkan en andere fabrieken begonnen nu met de grootschalige productie van faience gedecoreerd met schilderwerk in Chinese stijl. In 1665 telde Delft circa 20 faiencefabrieken. Ze hielden zich hoofdzakelijk bezig met de massaproductie van imitatieporselein dat als kopie van het Chinees Kraakporselein was bedoeld. Rond 1680 gingen de makers van het Delftse aardewerk met verschillende kleuren experimenteren om hun aanbod te verbreden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het behandelen van huiden en vellen voor latere looiwerkzaamheden door ze met een laagje zout te bedekken nadat ze zijn afgestroopt en te drogen zijn gehangen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De leer dat het heelal beheerst wordt door twee tegenovergestelde principes, het ene goedaardig en het andere kwaadaardig.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode van het Thaise koninkrijk van Dvaravati, dat floreerde vanaf de 7de tot de 11de eeuw. De artistieke productie uit deze periode bestond voornamelijk uit Theravada-boeddhistische monumentale beeldhouwkunst die werd beeldgesneden uit schisteus zandsteen en beschilderd met rood pigment, vergulde bronzen beeldhouwwerken, beeldhouwwerk in bas-reliëf met stucwerkversieringen die taferelen afbeelden van de J'takas, vergezeld door bewakers en mythische dieren, stoepaconstructies die zijn gemodelleerd naar Indiase prototypen die worden gekenmerkt door een halve bol-constructie en een laag, vierkant basement waarbovenuit spitsen steken die zijn samengesteld uit platte ringen gekroond met een bol, en rechthoekige wihan gebouwd van baksteen met kleimortel op laterietbasementen. Voorbeelden van tempelcomplexen uit deze periode zijn te vinden op het terrein van Wat Kukut in Lamphun. De tempels uit deze periode worden gekenmerkt door laterietconstructies, terugwijkende vierkante verdiepingen, puntige spitsen die zijn samengesteld uit een groot aantal concentrische ringen en zijn versierd met kleine stoepa's, en nissen met staande Boeddhabeelden in stucwerk en terracotta.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Dikhuidige, plantenetende eventenige hoefzoogdieren, aanzienlijk kleiner dan het gewone nijlpaard. Ze zijn inheems in de bossen en moerassen van westelijk Afrika. Verondersteld wordt dat ze de enige nog levende soort van hun genus zijn, aangezien van het pygmeenijlpaard van Madagaskar wordt verondersteld dat het uitgestorven is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Radar- of ultrasonische instrumenten die gebruik maken van plaatsbepaling met echo's om de diepte van de zee te meten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Synthetische elastomerische vezels of stoffen die grotendeels bestaan uit afwisselend starre en flexibele segmenten van polyurethaan. Het wordt in de kledingindustrie vooral gebruikt voor kousen, ondergoed, zwemkleding en andere nauwsluitende kleding. Spandex is de algemene naam in de Verenigde Staten en Canada. Elasthaan is de algemene naam die elders wordt gebruikt. Lycra is een handelsmerk van dit materiaal.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Muziekinstrumenten waarbij trillingen worden voortgebracht die pas als geluid waarneembaar zijn nadat ze door elektrische circuits zijn geleid die uitmonden in luidsprekers.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus dat uit circa 20 soorten sierheesters en bomen bestaat. Het verspreidingsgebied beperkt zich hoofdzakelijk tot gematigde streken in het noordelijk halfrond, maar komen in het zuidelijk halfrond voor in de gehele Andes tot circa de 20ste breedtegraad. Alleen op het Amerikaanse continent worden leden van deze familie langs gebergten tot op het zuidelijk halfrond aangetroffen. De els onderscheidt zich van de berk doordat hij vaak gesteelde winterknoppen heeft en door de kegels (elzenproppen) die op de tak blijven zitten nadat ze de kleine, gevleugelde noten hebben laten vallen. De schubachtige schors is bij sommige soorten grijsbruin van kleur, terwijl hij bij andere soorten bijna wit is. De ovale bladeren zijn afwisselend geplaatst en hebben vaak ondiepe lobben; ze zijn kleverig wanneer ze zich ontvouwen en glanzend wanneer ze rijp zijn, en vallen zonder van kleur te veranderen. Mannelijke en vrouwelijke bloemen bevinden zich in afzonderlijke katjes op dezelfde boom. Ze ontstaan in de zomer en bloeien doorgaans in het volgende voorjaar, voordat de bladeren opengaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl in de kunst en architectuur die vanaf het eind van de 14de eeuw tot aan het midden van de 16de eeuw bloeide in Portugal en zijn kolonies. De stijl is genoemd naar Manuel I, koning van Portugal (van 1495-1521). De stijl groeide uit tot nationale stijl die zich bewust van de Spaanse stijl afzette. De stijl kenmerkt zich door de vermenging van de laatgotische stijl met inventieve verwijzingen naar Portugese reizen, die vooral tot uiting komen in de symboliek en de overdadige ornamenten. Nieuwe thema’s bestaan uit weelderige bladachtige en nautische motieven en verwijzingen naar het exotische, waaronder de islamitische kunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Middelgrote soort bergspar die op grote hoogte groeit. Hij is inheems in het westen van Noord-Amerika, van British Columbia en Alberta in Canada tot Californië, Arizona en New Mexico in de Verenigde Staten. De soort groeit ook hier en daar in Mexico.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Algemene term voor aardewerk dat hoofdzakelijk is gedecoreerd met één of meer klei-engobes met een hoger of lager ijzergehalte dan de klei van het aardewerk zelf. Engobewerk kan worden gedecoreerd door engobe te gieten, te dippen, te beschilderen, te bestrijken of met pipet te decoreren op de ongebakken en soms één keer gebakken romp. Na het aanbrengen kan de engobe worden gemanipuleerd door het stuk te draaien, door de engobe met een kam of veer tot een regelmatiger dessin te vormen of, nadat het tot een kleverige massa is gedroogd, met de sgraffitotechniek te beeldsnijden. Dippen, met pipet decoreren en marmeren zijn andere veel gebruikte technieken bij met engobe gedecoreerde keramiek. Het aanbrengen van engobe gaat vrijwel altijd aan het glazuren vooraf.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl en cultuur die in delen van Europa werd aangetroffen nadat de Gravettien-cultuur over het algemeen was verdwenen. In de cultuur worden veel kenmerken van de Gravettien-cultuur, met enkele lokale aanpassingen, gehandhaafd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ragfijn en flexibel draadachtig materiaal, lang of met een ondefinieerbare lengte.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl van 15de-eeuwse Italiaanse gravures waarin met behulp van dunne dicht bij elkaar getrokken lijnen en enige kruisarcering toongradaties worden opgewekt die vergelijkbaar zijn met die van een gewassen tekening.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hamers die niet worden gebruikt om mee te slaan maar om druk uit te oefenen op fineer nadat het op zijn plaats is gelijmd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gebruikt door Canadese stammen om te verwijzen naar de inheemse volkeren van Canada en soms meer in het algemeen om te verwijzen naar alle stammen in Noord- en Zuid-Amerika.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Informatieverzamelmethodieken op internetbasis, bestaande uit gezamenlijk gegenereerde labels voor het categoriseren van webcontent, met inbegrip van webpagina's, weblinks en online-foto's. Het verschil met een taxonomie is dat de schrijvers van een folksonomie meestal incidentele contentgebruikers zijn en geen professionele indexontwikkelaars die standaardprotocollen en gestandaardiseerde gereguleerde terminologie hanteren; folksonomieën maken geen deel uit van onderliggende World Wide Web-protocollen. Aangezien het binnen een grote gevarieerde gemeenschap van internetbouwers en -gebruikers onmogelijk is om op consequente en onafhankelijke wijze metadata toe te voegen, worden folksonomieën meestal gekenmerkt door een individueel bepaalde, niet standaardconforme wijze van tagging, hetgeen afbreuk doet aan de efficiëntie en nauwkeurigheid bij het ophalen van informatie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schriftelijke of mondelinge composities die worden gekenmerkt door gecomprimeerde formuleringen, door woorden die zowel omwille van hun klank en suggestieve kracht als hun betekenis zijn gekozen, en door het gebruik van literaire technieken zoals gestructureerd metrum, natuurlijke cadansen, rijm of beeldspraak.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Procedés die worden toegepast nadat de huid of het vel is (wit)gelooid en tot doel hebben het leer aan speciale behoeften aan te passen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de school in het Tibetaanse boeddhisme die in 1409 is begonnen toen Tsongkapa (1357-1419) het klooster Riwo Ganden stichtte. Als laatste van de grote scholen is Gelug ook de grootste geworden. De dalai lama en de panchen lama zijn beiden lid van deze school. De Kadampa, de oudste orde van het Tibetaanse boeddhisme, is erin opgegaan. De Gelug is sinds de 17de eeuw de overheersende school en heeft een enorme politieke macht gehad van de tijd van de vijfde dalai lama, die heerser van Tibet werd, tot de Chinese inval van 1951. De leden hechten waarde aan eruditie en organiseren regelmatig debatten tussen vertegenwoordigers van tegengestelde filosofische standpunten. Dogmatiek en logica worden beschouwd als hulpmiddelen om verlossing te bereiken omdat het continuüm van een persoon wordt gezien als een cognitieve en lumineuze energie die kan worden gezuiverd door meditatie en contemplatie. De school staat bekend om het rigoureuze onderwijssysteem dat bestaat uit een aantal klassen die een monnik moet doorlopen; de meest begaafde leerlingen gaan op voor de graad van Geshe ('professor'), waarvoor zij 24 jaar moeten studeren. De nadruk ligt op kloosterdiscipline (vinaya), celibatair leven, onthouding van bedwelmende middelen en geweldloosheid. Tantristische lessen worden daarom aangepast aan de celibataire leefstijl en zijn alleen beschikbaar voor hen die eerst de theorie onder de knie hebben gekregen. Aanhangers worden vaak ‘geelkappen’ genoemd vanwege de gele kappen die Tsongkapa aan de Gelug-monniken voorschreef om zich te onderscheiden van Nyingma-monniken, die rode kappen dragen. De school heeft met centra in Europa en de Verenigde Staten ook veel weerklank gevonden buiten Tibet. Het hoofdkwartier staat in Dharmasala in het noorden van India, waar met een ambitieus uitgeefproject wordt getracht de Tibetaanse teksten te conserveren en te verspreiden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Orde van bloeiende planten met 5 families, meer dan 1100 genera en bijna 17.000 soorten. Veel soorten gebruikt men als sierplanten of om medicijnen te maken. Ten dele worden ze gekenmerkt door bladeren die tegenover elkaar liggen of een krans vormen (twee of meer per knoop). De bladeren zijn enkelvoudig en vaak vergezeld van steunblaadjes (kleine bladachtige aanhangsels aan het begin van de stengel).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de laat-19de-, vroeg-20ste-eeuwse Engelse stijl in architectuur, meubilair en kunstnijverheid, die de architectonische vormen en decoratieve motieven van de Georgian periode (1717-1830) deed herleven. De Georgian Revival-architectuur wordt evenals haar voorbeeld gekenmerkt door symmetrische bakstenen gevels, puntdaken, schuiframen en waaiervormig bovenlichten, terwijl de meubelontwerpen zijn geïnspireerd door de stijlen van Adam, Hepplewhite, Sheraton en Chippendale.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het algemeen het proces waarbij een object of materiaal van het ene uiteinde tot het andere wordt gescheiden in twee of meer lagen. Binnen de context van de leerfabricage specifiek te gebruiken voor het proces waarbij een huid of vel horizontaal in twee of meer lagen wordt gescheiden, een methode die dateert van de introductie van de splitmachine midden 19e eeuw en die wordt gehanteerd nadat de huid of het vel geheel of gedeeltelijk is gelijmd of na het looien. De resulterende lagen worden 'splits' genoemd.

Zoogdiersoort die inheems is in het noorden van Canada, in de gehele Verenigde Staten en zuidwaarts tot in Zuid-Amerika. Het dier is ook in Europa en Azië geïntroduceerd. Het is herkenbaar aan het opvallende zwarte maskerachtige kleurpatroon rond de ogen en aan de vijf à 10 zwarte ringen op de staart. Wasberen zijn intelligente en nieuwsgierige dieren. Ze zijn meestal 's nachts actief en leven vaak in bomen. Met hun haarloze voorpoten, die aan slanke mensenhanden doen denken, zijn ze zeer behendig. De achterpoten zijn dikker en langer. De wasbeer wordt weliswaar als vleeseter geclassificeerd, maar is in feite omnivoor: hij eet rivierkreeft, andere geleedpotigen, knaagdieren, kikkers, vruchten en ander plantenmateriaal, met inbegrip van gewassen. De wasbeer dompelt zijn voedsel soms in het water om het voedsel en zijn handkussens zachter te maken, waardoor het geloof is ontstaan dat het dier zijn voedsel wast. Het dier wordt bejaagd vanwege de pels en soms ook als voedsel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Middelgrote soort paardenkastanje, inheems in het Middenwesten en de zuidelijke delen van de Great Plains in de Verenigde Staten en sommige gebieden in Canada. De vruchten bevatten looizuur en zijn giftig voor vee en mensen. Native Americans blancheerden de vruchten om er looizuur aan te onttrekken voor het verwerken van leer.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een taaie, elastische, eiwitachtige substantie die overblijft nadat de bloem van tarwe of ander graan is gewassen om zetmeel te verwijderen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en de kunststijlen die worden geassocieerd met de Goten, een Germaans volk dat vermoedelijk oorspronkelijk uit Scandinavië kwam en naar de zuidelijke Oostzeekust trok nadat het de Vandalen en andere Germanen in de streek had overwonnen, en vervolgens verder trok naar de Zwarte Zee in de 2de eeuw n. Chr. De term wordt in het bijzonder geassocieerd met de grote volksverhuizingen van twee Gotische stammen in de 5de eeuw, die van de Oost-Goten in Italië en de West-Goten in Spanje.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Voorraadschuren of andere opslagplaatsen voor graan, vooral nadat het is gedorst of ontvliest; wordt soms ook gebruikt om maïs op te slaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Plant van het genus Gramineae, met stengels met knopen, schedevormige bladeren en een aartje met zaadachtige korrels.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Boomsoort die voorkomt in de oostelijke helft van Noord-Amerika, van Canada tot Alabama en tot de rivier de Mississippi. Het hout van de boom gebruikt men voor houtsnijwerk en meubels. Uit de schors, wortels, bladeren en de schillen van de zaden wint men kleurstoffen. Met de kleurstof uit de schillen van de zaden en een bijtmiddel met aluminium kan men wol kleurvast bruin verven en katoen grijsgroen. De kleuren kan men donkerder maken door ijzersulfaat toe te voegen. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog gebruikte men de kleurstof uit grijze walnoten voor de uniformen van het leger van de zuidelijke staten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar grotten die worden benut, meestal nadat ze zijn uitgegraven of anderszins zijn aangepast, als onderdak voor mensen of dieren, als opslagruimte, als heiligdom of als ruimte met een andere bestemming. De betekenis kan overlappen met die van de term 'rotsarchitectuur', maar grotarchitectuur hoeft niet per se in rotsen te zijn uitgehouwen, terwijl rotsarchitectuur niet altijd rond een grot is ontworpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gereedschap in de vorm van een kniptang of een tang gebruikt om glas te in een bepaalde vorm af te werken, zoals bij het maken van glas in lood of het op maat maken van vensterglas. Het gereedschap wordt meestal gebruikt nadat het glas is ingesneden om een nette afwerking mogelijk te maken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor aan voor- en achterzijde gelijke platbodems, veelal gebruikt voor de binnenscheepvaart, die sinds het koloniale tijdperk veel voorkomen in New England en het zuiden van Canada; worden op een basis van zware spanten of boomstammen gebouwd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Munten van zilver of koper-nikkel met een waarde van vijftig cents, uitgegeven sinds 1794. Ze komen voornamelijk voor in de Verenigde Staten en in Canada.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hemden van felgekleurde bedrukte stof met afbeeldingen van de Hawaïaanse eilanden: palmbomen, kano's met outriggers, vissen, bloemen, surftaferelen en hoeladansers. Worden doorgaans verkocht aan en gedragen door toeristen. Ze werden voor het eerst in de jaren 30 van de 20ste eeuw gemaakt van goedkope, uit Japan geïmporteerde stoffen en beleefden hun hoogtijdagen in de jaren 50 van de 20ste eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zij die zich bezighouden met het bestuderen en toepassen van bovennatuurlijke en natuurlijke machten voor goedaardige of kwaadaardige doeleinden, waarbij zij in variërende mate gebruik maken van magie, paranormale krachten, kruidkunde, waarzeggerij en communicatie met goede of kwade geesten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De studie en toepassing van bovennatuurlijke en natuurlijke machten voor goedaardige of kwaadaardige doeleinden; omvat, in uiteenlopende gradaties, magie, paranormale krachten, kruidkunde, waarzeggerij en communicatie met goede of kwade geesten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus dat bestaat uit twee grote zoogdiersoorten met korte, gedrongen poten en een tonvormig lijf. Ze zijn kleiner dan het genus Hippopotamus. Van één soort, het pygmeenijlpaard van Madagaskar, wordt verondersteld dat deze uitgestorven is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Naam die de volgelingen van het mahayana-boeddhisme gebruiken voor de oude, meer orthodoxe scholen van boeddhisme die voorafgingen aan de opkomst van mahayana-ideeën. Hoewel in de naam tot uitdrukking komt dat de mahayanisten hun eigen tradities als een superieur model beschouwen, dat andere scholen voorbijstreeft in universele goedheid, wordt deze naam door de conservatieve scholen niet gebruikt als term om te verwijzen naar de algemene traditie van het boeddhisme. Moderne aanhangers van de oude hinayana-traditie worden Theravadins genoemd (volgelingen van de Weg van de Ouden) en beoefenen het Theravada-boeddhisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Rokken gemaakt van lange grasstengels die aan een tailleband zijn vastgemaakt, traditioneel gedragen door Hawaïaanse hoeladansers. Ook imitaties van zulke rokken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar Franse protestanten uit de 16de en 17de eeuw. Nadat de Reformatie in 1517 in Duitsland was begonnen, breidde deze zich uit naar Frankrijk, waar de aanhang vooral groot was in economisch zwakke gebieden, bevolkt door mensen met grieven tegen de overheid. De hugenoten werden vaak streng vervolgd; de eerste martelaar van de hugenoten belandde in 1523 op de brandstapel. Meaux, de eerste gemeenschap van hugenoten op Frans grondgebied, werd gesticht in 1546 naar het model van Straatsburg. In 1559 riep de protestantse kerk de synode bijeen in Parijs en werd een geloofsbelijdenis opgesteld die sterk was beïnvloed door Johannes Calvijn. Na de lange en gewelddadige godsdiensttwisten verkregen de hugenoten uiteindelijk religieuze en politieke vrijheid in 1598 met het Edict van Nantes. De strubbelingen duurden echter voort en het Edict werd in 1685 herroepen. Als gevolg hiervan emigreerden honderdduizenden Franse protestanten. Hoewel sporadisch vervolging bleef plaatsvinden en hun aantallen sterk verminderden, zijn de hugenoten nooit volledig geëlimineerd. Bij het begin van de Franse Revolutie bekrachtigde de Assemblée Nationale in 1789 de vrijheid van godsdienst en verleende protestanten toegang tot alle overheidsfuncties. De gereformeerde kerk van Frankrijk organiseerde zich in 1938, waarbij een aantal gereformeerde groepen fuseerden die tijdens en na de 16de eeuw waren ontstaan in Frankrijk.

Pulserende radarinstrumenten voor het meten van de verticale hoogte van lagen in de ionosfeer.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar het samenstel van religieuze overtuigingen en sociale gebruiken dat in de 7de eeuw is ontstaan op basis van de leer van de Arabische profeet Mohammed, die wordt beschouwd als de laatste in een reeks van grote profeten; volgens de islamitische leer zijn dit onder anderen Adam, Noach en Jezus. De islam heeft zich later verspreid in het Midden-Oosten, Afrika, Europa en delen van Azië. De islam wordt gekenmerkt door het geloof in het fundamentele idee dat een gelovige zich 'overgeeft' en zich onderwerpt aan Allah, de schepper van het universum en de schepping als geheel. God is uniek en heeft geen partner of tussenpersoon zoals bij de christelijke drie-eenheid. Maatschappelijke dienstbaarheid en het actief verlichten van het lijden van anderen wordt beschouwd als de enige weg naar verlossing en gebeden en heilige rituelen zijn op zichzelf onvoldoende vormen van overgave aan Allah. De Qur'an (Koran), het heilige geschrift van de religie, is een verzameling onthullingen die, zo gelooft men, door Allah aan Mohammed zijn geopenbaard.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zulu-halskettingen gemaakt van houten kralen, zaden, botten, horens, tanden en/of klauwen. Nadat hij zich volgens de koning heeft onderscheiden op het slagveld, mocht een krijger een halsketting maken als teken van moed. De ketting was een unieke creatie van de krijger, die haar zelf ontwierp, de kralen zelf sneed en de ketting zelf reeg.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Muziekbogen uit Madagaskar, met een klankbodem van kalebas en een stemlus, die tot twee meter lang kunnen zijn; ze worden getokkeld of geslagen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een rooms-katholieke orde voor mannen die in 1540 werd gesticht door de heilige Ignatius van Loyola, een Spaanse soldaat die zich tijdens het herstel van een oorlogswond bekeerde tot het geloof. Het is een niet-contemplatieve orde die strikte gehoorzaamheid, naleving van Ignatius' Geestelijke Oefeningen en bijzondere trouw aan de paus vereist. De jezuïeten zwoeren veel middeleeuwse gebruiken af, waaronder de verplichting tot regelmatige penitentie en vastentijden, uniforme kleding en de gezamenlijke voordracht van de liturgische dienst. Andere vernieuwingen waren de zeer gecentraliseerde gezagsvorm met een levenslange ambtstermijn voor het hoofd van de orde, gradatie van leden, een jarenlange proeftijd voorafgaand aan de gelofte en het ontbreken van een vrouwelijke tak. De jezuïeten voeren verschillende soorten missiewerk uit, met de nadruk op scholing. De orde heeft overal ter wereld talrijke onderwijsinstellingen opgericht. De jezuïeten waren de belangrijkste geloofsverdedigers van de rooms-katholieke kerk, vooral ten tijde van de Contrareformatie. Meer recent was de orde van grote invloed op de modernisering van de kerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine jeneverbessoort die inheems is in het westen van Noord-Amerika, in Brits Colombia en Alberta in Canada, van Washington tot Noord-Dakota in de VS en in Mexico van Sonora tot Coahuila. Er zijn zeer oude exemplaren met een leeftijd van meer dan 1500 jaar aangetroffen. De boom is nauw verwant met Juniperus virginiana en vormt er vaak hybriden mee in delen van de Great Plains waar hun verspreidingsgebieden aan elkaar grenzen. Hij wordt gebruikt als siertuinplant en als kruidengeneesmiddel door de stammen van de plateau-indianen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Jeneverbessoort die voorkomt in het oosten van Noord-Amerika, van het zuidoosten van Canada tot aan de Golf van Mexico.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een school in het Tibetaanse boeddhisme die momenteel de op twee na grootste van Tibet is. De school volgt de leer van Marpa, befaamd 11de-eeuws vertaler van boeddhistische teksten, en de tantrische yogi’s of siddha’s uit India. Esoterische tantrische leerstellingen worden gecombineerd met de kloosterdiscipline van het Kadam-boeddhisme. De nadruk ligt op de strengere praktijken van hatha yoga. Kenmerkend voor het Kagyu-gedachtegoed is een meer positieve ontologie van de uiteindelijke staat der dingen in vergelijking met het denken van de Gelugs, volgens wie alle verschijnselen zijn gespeend van een intrinsiek zijn. Milarepa, die als een groot Tibetaans dichter wordt beschouwd, was Marpa’s voornaamste leerling. Gampopa was op zijn beurt Milarepa’s belangrijkste leerling. Hij was verantwoordelijk voor de organisatie van Kagyu als echte school. Er ontwikkelden zich al snel zes aparte (maar doctrinair soortgelijke) Kagyu-scholen, waaronder de Tshal, Baram, Karma en Druk. Van deze subsekten is de Druk de belangrijkste boeddhistische school in Bhutan geworden, terwijl de Karma van de 15de tot de vroege 17de eeuw de belangrijkste rivaal was van de thans overheersende Gelug-school. Het idee van opvolging door reïncarnerende lama’s komt oorspronkelijk uit de Karma-school en is later overgenomen door andere Tibetaanse boeddhistische scholen waaronder de Gelug.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een kloosterorde die in 1529 door Matteo da Bascio (1495-1552) is gesticht als hervormingsbeweging. De orde is een zelfstandige vertakking van de orde der franciscanen en hanteert een zeer strenge regel met de nadruk op soberheid en armoede. In zijn streven terug te keren naar de grotere eenvoud van de eerste franciscanen en hun letterlijke naleving van de regel van de Heilige Franciscus van Assisi, droeg Matteo de puntkap (capucine) van Franciscus en introduceerde hij aspecten van het solitaire leven van de kluizenaar. Ondanks tegenstand van gevestigde groepen franciscanen en bijna totale onderdrukking nadat hun vicaris-generaal in 1542 protestants was geworden, maakten de geloofsijver en prediking van de kapucijnen hen tot een belangrijke machtsfactor tijdens de Contrareformatie, want zij spraken gewone mensen en de plattelandsbevolking aan. In 1619 werden zij officieel een zelfstandige orde. Matteo en zijn volgelingen wijdden zich van de 16de tot de 18de eeuw aan de zorg voor slachtoffers van de pest; zij staan ook bekend om hun missionair en sociaal werk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl van geglazuurd keramiek die werd vervaardigd in Karatsu in de provincie Hizen in de late 16de eeuw. Vroege objecten zijn veelal voorwerpen voor alledaags gebruik, met een korrelige structuur en beschilderd met neutraal veldspaathoudend vernis. Latere objecten, nadat Koreaanse pottenbakkers naar Japan waren gebracht, waren vooral verfijnde theeserviezen met contrasterende glazuurlagen, onderglazuurlagen en inlegontwerpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuiden van Madagaskar leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar het werk van een school van boeddhistische schilders die in dienst waren van het Kasuga-heiligdom in Nara in het midden van de 13de eeuw. De stijl kenmerkt zich door dunne draadachtige lijnen, platte oppervlakken en heldere kleuren zoals oranjerood, diepblauw en groen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Colleges van benoemde of gekozen leken die tijdelijk de leiding hebben over gemeenten van de anglicaanse kerk in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten of Canada. Gebruik 'kerkfabrieken' voor dergelijke colleges in de katholieke kerken in Franstalige gebieden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Raden van benoemde of gekozen leken die tijdelijk de leiding hebben over katholieke parochies in Franstalige landen en gebieden als Frankrijk en de Canadese provincie Québec. Gebruik voor dergelijke rade in de anglicaanse kerk van Groot-Brittannië, Canada en de Verenigde Staten de term 'kerkenraden'.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar versierde bomen, meestal een groenblijvende den, balsemspar of spar, versierd met kaarsen, lampjes en versieringen in het kader van de kerstviering. Het gebruik is geworteld in de groenblijvende bomen, kransen en festoenen als symbool van het eeuwigdurende leven, zoals gebruikelijk was bij de oude Egyptenaren, Chinezen en Hebreeërs. Het aanbidden van bomen was bovendien normaal bij de heidense Europeanen. De Scandinavische en Duitse gebruiken rond groenblijvende takken en bomen tijdens midwinterse feestdagen bleven bestaan na hun bekering tot het christendom. De moderne kerstboom ontstond in Duitsland, als onderdeel van een populair middeleeuws toneelstuk over Adam en Eva, waarin de 'paradijsboom' een spar was waarin appels waren opgehangen als uitbeelding van de Hof van Eden. De Duitsers zetten op 24 december, de feestdag van Adam en Eva, een paradijsboom op. Het gebruik werd populair in het Victoriaanse Engeland. De symboliek werd uitgebreid met versieringen die directer verwezen naar de geboorte van Christus. De traditie vond navolging in veel Westerse landen. Tegenwoordig heeft de traditie in veel gevallen de oorspronkelijke religieuze betekenis verloren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur en de periode die floreerde van de 7de tot het midden van de 15de eeuw in de regio die tegenwoordig bekend is als Cambodja en die later migreerde naar andere regio's in Zuidoost-Azië. De stijl van deze periode is complex, ontwikkelde zich in verschillende subfasen en wordt bepaald door animistische geloven, het Theravada-boeddhisme en het Indiase hindoeïsme. Artistieke productie in deze periode is divers en weerspiegelt Indiase en andere regionale invloeden in beeldhouwkunst, architectuur en de decoratieve kunsten. In architectuur wordt deze periode gekenmerkt door hindoeïstische en Mahayana-boeddhistische tempels in constructies van lateriet, zandsteen of baksteen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst in brede zin naar kunstwerken in uiteenlopende stijlen die een vorm van beweging bevatten, zoals machines, mobiles en bewegende objecten. Ontstaan tussen 1913 en 1920 met de werken van Marcel Duchamp, Naum Gabo en Vladamir Tatlin. De stijl beleefde een hoogtepunt in de jaren 60 van de 20ste eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een aarden materiaal waarvan waterhoudend aluminiumsilicaat het belangrijkste bestanddeel is. Het wordt kneedbaar als het nat is en permanent gehard nadat het is gebakken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Chinees schrift dat werd ontwikkeld nadat de eerste keizer van Qin in 221 v.Chr. China had verenigd en hij de suggestie van Li Si overnam om het schrift te standaardiseren. Het gestandaardiseerde schrift wordt het kleine zegelschrift genoemd om het te onderscheiden van de grote zegelschriften vóór het Qin-tijdperk. Het gestandaardiseerde kleine zegelschrift heeft ronde, sobere en uitgebalanceerde halen en structuren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Handelsmerk van Eastman Kodak Company. Chromogeen procédé om subtractieve kleurennegatieven in een integraal tripack te produceren. Het procédé brengt integrale kleurmaskers voort, die de film zijn karakteristieke oranje kleur geven. Nadat het in 1941 voor het eerst in de handel is gebracht, is het verscheidene malen verbeterd. Alle hedendaagse kleurennegatievenprocédés zijn varianten van het Kodacolor procédé.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het uitsluitend vergulden van de bovenranden van boeken nadat zij glad zijn afgesneden, waarbij de andere randen onverguld en bijgesneden of ongesneden blijven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het meest voorkomende type zink, dat wordt gemaakt uit een lang stuk hout dat in tweeën wordt gedeeld en, nadat de conische buis eruit is gegutst, worden de twee delen weer tegen elkaar gelijmd. De buitenkant wordt achthoekig afgewerkt, met dun zwart leer bedekt. Het instrument buigt meestal naar rechts, aangepast aan de rechtshandige bespelers, maar kan ook naar links buigen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar bepaalde geschilderde muurpanelen, meestal uit het Italië van de 15de en 16de eeuw. Ze werden meestal in een fries boven de houten kroonlijstlatten aangebracht, waardoor ze een apart register vormden tussen de houten lambrisering en de kale muur direct onder het plafond. Tegenwoordig zijn ze vaak verwijderd van hun oorspronkelijke locatie en worden ze gekenmerkt door hun lange, smalle proporties. Te onderscheiden van 'spalliere (schilderingen)', die lager op de muur werden aangebracht, net boven kisten of banken. Omdat de oorspronkelijke context niet meer duidelijk is nadat het paneel is verwijderd, wordt de term 'spalliere' vaak voor beide vormen gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Middelgrote boom die afkomstig is uit Indonesië (men denkt oorspronkelijk van de Molukken), maar tegenwoordig ook wordt gekweekt in Madagaskar, Zanzibar, Pakistan, Sri Lanka, India en Vietnam. De gedroogde knop was in het begin van de specerijenhandel zeer belangrijk. Kruidnagels hebben een sterk aroma en een hete en scherpe smaak. Men gebruikt ze voor het kruiden van een groot aantal voedingsmiddelen, met name vlees en bakkersproducten. In Europa en de Verenigde Staten is deze specerij een kenmerkend ingrediënt van traditionele dranken en gerechten die men in de kerstperiode consumeert, zoals glühwein, pompoentaart, vruchtencake en pasteien.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst met als centrum de heuvelstaat Kulu, een van de meest afgelegen staten in het heuvelgebied van Punjab. De stijl ontwikkelde zich uit de Basohli-school nadat Basohli-kunstenaars eind 17de eeuw naar Kulu waren getrokken. Het accent ligt niet op naturalistische landschappen maar op decoratieve patronen, en het kleurgebruik is minder gedurfd dan in Basohli-werk. De 'Shangri Ramayana', een reeks van 270 schilderijen, is een belangrijk Kulu-werk dat uit de periode van circa 1690 tot 1710 dateert.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In algemene zin is kwarto het boekformaat dat resulteert nadat een vel papier twee keer is gevouwen. Meestal is de vorm vierkanter dan bij folio en de afmetingen kunnen variëren. In specifieke zin kan ermee worden verwezen naar een boek met een formaat tussen octavo en folio (circa 280 x 330 mm). Een kwartoformaat wordt bereikt door een vel papier twee keer te vouwen, waardoor vier bladen of acht pagina's ontstaan. Daarnaast kan kwarto verwijzen naar een krant van middelgroot formaat, circa 230 x 305 mm, die eveneens wordt gemaakt door een vel papier twee keer te vouwen. Bij boeken van vergépapier lopen de kettinglijnen horizontaal. Begin 18de eeuw werd kwarto in Engeland als het meest elegante formaat voor boekpublicaties beschouwd. In de 19de eeuw, toen de mechanisatie zijn intrede deed in de boekdrukkunst, gingen bibliothecarissen de term gebruiken om te verwijzen naar het formaat van het boek in plaats van naar de vervaardigingsmethode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de laatste fase van de klassieke periode en stijl, van circa 400 tot circa 330 v. Chr. De periode begon aan het einde van de Peloponnesische oorlog en eindigde nadat de Griekse staten hun onafhankelijkheid verloren aan Philippus van Macedonië. De stijl kenmerkt zich door een verminderd streven naar de perfecte, ideale stijlnormen, en meer nadruk op het verbeelden van de werkelijke wereld en afzonderlijke individuen. Voorts is de diversiteit en de inventiviteit van verschillende kunstenaars kenmerkend. Opvallende vernieuwingen in de beeldhouwkunst zijn de afbeelding van naakte godinnen, de weergave van minder strikte, sensuelere poses en gebaren die buiten de vaste begrenzingen treden van wat gold als de ideale klassieke pose, en slankere lichaamsvormen dan in de hoogklassieke kunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Overkledij zonder snit uit Madagaskar die zowel door mannen als vrouwen rond de schouders en soms rond de bovenste helft van de romp wordt geslagen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl die in verband wordt gebracht met Laos, in het dal van de bovenloop van de Mekong. In de hybride stijl zijn Thaise, Myanmarese, en Khmer-invloeden te herkennen. De basis van de kunststijl van deze regio ligt in de religie en traditie, met boeddhistische en hindoeïstische iconografie en verhalende reliëfpanelen die wortelen in Theravada-boeddhistische en hindoeïstische principes. Kenmerkend voor volkskunst in deze stijl zijn manden, hout- en ivoorsnijwerk en zilver- en goudwerk. Kenmerkend voor architectuur in deze stijl zijn tempels naar model van Khmer-tempelbergen met schuine, trapvormige daken met kleine vlakke dakpannen, en de wihan, een rechthoekig gebouw met een altaar met boeddhistische afbeeldingen. In de beeldhouwkunst is deze stijl grotendeels toegepast voor het afbeelden van Boeddha in koninklijke gewaden. Beeldhouwwerken zijn vervaardigd uit brons, gelakt hout en soms steen en zijn versierd met ingelegd glas of paarlemoer. Bas-reliëfs zijn zeldzaam en worden meestal aangetroffen als houten wandbekleding, hoewel er ook muurtaferelen bekend zijn in kalkmortel, pleisterwerk of cement. Kenmerkend voor textielkunst in deze stijl zijn zijden stoffen met ikat- en ingeweven patronen met stippen en geometrische en zoömorfe motieven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gesmolten vulkanisch gesteente dat wordt uitgestoten door een vulkaan of afkomstig is uit een scheur in het aardoppervlak; ook gebruikt voor hetzelfde materiaal nadat het is afgekoeld en gestold.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De toestand van de scherf van aardewerk of porcelein nadat het gedeeltelijk gehard is ten gevolge van de verdamping van het aanwezige vocht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Personen die leer dressen en kleuren nadat het is gelooid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot de soort Tilia americana, inheems in het oosten van de Verenigde Staten en in Canada. De kleur van het hout varieert van roomwit tot bijna bruin; het hout wordt gebruikt voor de vervaardiging van constructiefineer, triplex, pianomechanieken en draaiwerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Familie van bloeiende planten, de meeste soorten zijn eenjarige of overblijvende kruiden. Vroeger dacht men dat ze nauw verwant waren aan Verbenaceae, maar fylogenetisch onderzoek aan het eind van de twintigste eeuw heeft uitgewezen dat sommige soorten van de houtachtige genera die voorheen in Verbenaceae werden ondergebracht, bij Lamiaceae horen. Tegenwoordig omvat Lamiaceae daardoor 236 genera en meer dan 7000 soorten. Het belangrijkste verspreidingsgebied van de lipbloemenfamilie is de Oude Wereld, van de Canarische Eilanden tot de Himalaya. Er zijn minder belangrijke verspreidingsgebieden in Ethiopië, Madagaskar, de zuidelijke gebieden van Afrika en India, Sri Lanka en de oceanische regio's meer naar het oosten. In de Nieuwe Wereld komen ze voor in het gebied dat zich uitstrekt van de bergen in Midden-Mexico tot in Argentinië en Chili, met minder belangrijke verspreidingsgebieden meer in het noorden en het oosten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Snaarinstrumenten met snarenhouder van een stok en een klankbodem van kalebas; Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor stoelen met een rugleuning in de vorm van een lier, een motief uit de Regency-periode dat bekendheid kreeg door Adam, Hepplewhite, Sheraton en Duncan Phyfe.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Bibliotheken in o.a. Canada en de Verenigde Staten die zijn ingesteld om alle regeringspublicaties of een selectie daarvan te ontvangen dan wel alle officieel uitgekomen publicaties, met als voorwaarde dat de collecties openbaar toegankelijk zijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft op Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Maliseet, een inheemse Amerikaanse stam die behoort tot de losse confederatie van oostelijk Amerikaanse indianen die bekend staan als de Wabanaki-alliantie, samen met de Passamaquoddy-, Penobscot-, Micmac- en Abnaki-indianen. De Maliseet wonen hoofdzakelijk in Canada, vooral in New Brunswick, terwijl één groep over de grens woont, in het nabijgelegen Maine.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Enorm grote boomsoort die al honderden of duizenden jaren bestaat in Californië en Oregon (Verenigde Staten), in verspreide groepen op de westelijke hellingen van de Sierra Nevada Range op een hoogte van 900-2600 meter. Het is de enige levende soort van zijn genus.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een van de vele etnische culturen van modern Myanmar. Manadalay verwijst tevens naar de laatste hoofdstad van het Birmaanse rijk, die werd gebouwd in de periode 1857-1859 aan de rivier de Irrawaddy door Koning Mindon voordat Birma in 1885 in handen viel van de Britse imperialisten. Architecturale kunst in deze regio weerspiegelt Italiaanse invloeden zoals weergegeven in samengestelde tempel- en kloosterstructuren die bestaan uit steen en inheems hout.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een oude religie uit het Midden-Oosten die nog voorkomt in Irak en Khuzistan (een provincie in het zuidwesten van Iran). Zij wordt meestal beschouwd als een gnostische sekte en is als zodanig de enige overgebleven vertegenwoordiger van het gnosticisme. Er zijn ongeveer 15.000 tot 20.000 mandeeërs. Het mandeïsme benadrukt, net als andere dualistische geloofssystemen, de verlossing van de ziel door esoterische kennis (gnosis). De spirituele ziel zal worden bevrijd van de materiële wereld door hun verlosser, Manda d'Hayye, maar de slechte archonten verhinderen de opstijging van de ziel. In het mandeïsme wordt Jezus beschouwd als een valse messias maar wordt Johannes de Doper vereerd omdat hij wonderbaarlijke genezingen heeft bewerkstelligd door middel van de doop. De mandeeërs ontwikkelden een uitgebreid cultusritueel, vooral voor de doop, die voor zover bekend bij geen enkele andere gnostische sekte voorkomt. De doop zuivert een mens van de zonde en kan vaak worden herhaald. De oorsprong van de religie is duister en blijft omstreden. Op basis van Babylonische elementen in mandeïsche magische teksten, het gebruik van de Iraanse kalender en de overname van verscheidene Iraanse woorden in de mandeïsche taal, menen sommige geleerden dat het mandeïsme in de pre- of vroegchristelijke tijd is ontstaan in het zuidwesten van Mesopotamië. Anderen denken aan een Syrisch-Palestijnse oorsprong op basis van de Haran Gawaita, een quasihistorisch mandeïstisch document dat verhaalt over de exodus van de nazareeërs (de mandeïstische priesterkaste die zich onderscheidde van de mandeeërs of leken) van Palestina naar Mesopotamië in de 1ste eeuw n. Chr. Ook zekere opmerkelijke overeenkomsten met het jodendom verdienen de aandacht: bekendheid met het Oude Testament, parallellen met de joodse zedenleer, vooral de grote waarde die wordt gehecht aan het huwelijk, het gebruik van de Hebreeuwse engelenleer en het belang van een zuivere cultus. Ook zijn er overeenkomsten met het manicheïsme. De mandeeërs zijn misschien de in de Koran genoemde Sabanen. De mandeïsche literatuur, geschreven in een Aramees dialect en in een apart schrift, is tamelijk uitgebreid. Belangrijke bewaard gebleven werken zijn de Ginza (het Boek van Adam); het Boek van Johannes; het Boek van de Zodiak en de Doop van Hibil Ziwa. Mandeeërs zijn van oudsher bekwame zilversmeden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een protestantse gezindte die zijn oorsprong had in de 16de-eeuwse anabaptisten van Nederland en Zwitserland, in het bijzonder de zogenoemde Swiss Brethren. De naam is afgeleid van die van een van hun leiders, Menno Simons, een Nederlandse priester die het werk dat was gestart door de gematigde anabaptisten consolideerde en institutionaliseerde. De doctrine van de mennonieten bestaat onder andere uit het uitvoeren van de doop direct na de geloofsbelijdenis, en trouw aan de Confessie van Dordrecht (1632) en de leer van het Nieuwe Testament. Mennonieten, die pacifisten zijn, hebben als beleid dat ze geen overheidsfuncties vervullen. Hoewel zich overal ter wereld mennonieten bevinden, leven de meeste van hen in de Verenigde Staten en Canada.

Toegevoegd op: 16-8-2017

School van Tibetaanse schilderkunst die ontstond in de vroege 15de eeuw met de persoon van Menla Töndrup. De eenvoud en ruimheid van de Kadam-school bleef behouden, maar rijke detaillering kreeg meer aandacht als gevolg van Perzische invloeden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Term voor het aanduiden van de artistieke activiteiten van de Duitse kunstenaar Kurt Schwitters, die werd beïnvloed door de Dada-theorieën.De term ontstond toevallig bij het uitknippen van het woord "Commerzbank" uit een krant. De stijl kenmerkt zich door de vervaardiging van collages gemaakt van afvalmateriaal zoals kaartjes, stempels en catalogi. Doel was de kunst te bevrijden van de traditionele materialen en technieken, en meer gebruik te maken van de stedelijke omgeving.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Egyptische aardewerkstijl die werd vervaardigd tijdens de Badarische, Amratische en Gerzeaanse periodes van circa 6.000 tot 2.925 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door dunwandige, gepolijste, handgemaakte kruiken, met een rode okeren vernislaag, met zwarte bovenkanten die, waarschijnlijk werden verkregen door de nog hete kruiken in verkolend organisch materiaal te leggen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Micmac, een inheemse Amerikaanse stam die behoort tot de losse confederatie van oostelijk Amerikaanse indianen die bekend staan als de Wabanaki-alliantie, samen met de Passamaquoddy-, Penobscot-, Malecite- en Abnaki-indianen. De Micmac-stam woont in oostelijk Canada.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de tussenperiode in de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem dat is ontwikkeld door de archeoloog Arthur Evans. De stijl kenmerkt zich door gemodelleerde kleibeeldjes in de vorm van dieren en mensen die een bepaalde emotie weergeven, door polychrome versiering van het aardewerk die bestaat uit steeds complexere kromlijnige en bladachtige ontwerpen, en door de bouw van paleizen. De tijd overlapt voor een deel met de tijd van de oudste paleizen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van het gelijknamige inheemse Noord-Amerikaanse volk dat in het dal langs de bovenloop van de rivier de James in Virginia leefde. Te onderscheiden van de 'Algonkin', die leven langs de rivier de Ottawa in Noord-Ontario en Quebec, Canada.

Italiaanse architectuurbeweging die van 1930-1931 actief was en bestond uit een groep rationalistische architecten. Nadat er interne tweestrijd was ontstaan over de deelname van MIAR-architecten aan overheidsprojecten, viel de groep elkaar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vaatplanten zoals coniferen, palmvarens en gingko's die zich voortplanten door middel van blootliggende zaden of zaadknoppen, in tegenstelling tot angiosperme of bloeiende planten, waarbij de zaden ingesloten zijn in vruchtbeginselen of rijpe vruchten. De zaden van gymnospermen ontwikkelen zich aan de oppervlakte van schil- of bladachtige aanhangsels in de vorm van kegels of aan het eind van korte stengels. Bij eerdere classificaties beschouwde men gymnospermen als een taxonomische groep, maar onderzoek van fossielen lijkt erop te wijzen dat angiospermen genest zijn binnen de gymnospermen (levende gymnospermen vormen in feite geen clade).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Visuele gewaarwording die zich voordoet nadat de uitwendige oorzaak verdwenen is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kegelvormig instrument met een dubbel riet uit Zuid-India, lijkend op shanais. De buis van een nadaswaram bevat zeven gaatjes op gelijke afstand van elkaar. Er is geen gaatje voor de duim. Er bevinden zich ook vijf gaatjes aan de onderkant die men gebruikt om het instrument te stemmen. Deze gaatjes kunnen ook zijn gevuld met was.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Voorgespannen beton waarin buizen, leidingen of kanalen worden aangebracht op plaatsen waar stalen wapening noodzakelijk is. Nadat het beton is uitgehard, wordt wapeningsstaal in de buizen gebracht, op de juiste spanning gebracht en aan de uiteinden verankerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Methode om beton van te voren te spannen waarbij de pezen, zoals stalen kabels of staven, worden aangespannen nadat het beton hard is geworden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar kunst en architectuur die is verbonden met het islamitische Nasrid-hof in Granada, Spanje; het hof floreerde bijna acht eeuwen als een levendig centrum van islamitische cultuur tot 1492, toen het hele Iberisch schiereiland onder christelijk bestuur werd gebracht. De Alhambra, de koninklijke stad van de Nasrids, is een van de meest beroemde islamitische gebouwen en is het best bewaard gebleven islamitische paleis ter wereld. Nasrid-architectuur wordt gekenmerkt door prachtige façades die eenvoudig gestructureerde gebouwen verbergen; houtskeletbouw, zware stenen muren en lichte, houten daken zijn kenmerkend. Decoraties bestaan uit gesneden en geschilderd stucwerk, geglazuurde tegels, gesneden en samengevoegd hout en muqarnas-gewelven. Andere opmerkelijke kunstwerken zijn de grote lustrewerkvazen met vleugelhandvatten die bekend staan als Alhambravazen (de grootste lustrewerkpotten die ooit zijn gemaakt), waarschijnlijk geproduceerd in Malaga.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst meestal naar de cultuur van de inheemse bevolking van het westelijk halfrond, en in het bijzonder naar de inheemse bevolking van Noord-Amerika, met uitzondering van de Eskimo's en Aleoeten. De term wordt ook wel in breder verband gebruikt om te verwijzen naar de cultuur van alle oorspronkelijke bewoners van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika en West-Indië die tot het Mongoolse ras worden gerekend. In het Nederlands wordt voor dit brede begrip vaak de term 'indiaan(s)' gebruikt, terwijl 'Native American' uitsluitend verwijst naar de culturen van de inheemse inwoners van de Verenigde Staten en Canada met uitzondering van de Eskimo's en de Aleoeten. Inheemse volkeren van Canada gebruiken de term ‘First Nations’ om naar hun eigen gemeenschappen te verwijzen; vaak gebruiken ze deze term ook in bredere zin om naar alle inheemse volkeren van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika te verwijzen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar het werk van een groep kunstenaars die hun werk in het midden van de jaren 80 van de 20ste eeuw tentoonstelde in de New Yorkse wijk East Village. De groep gebruikte de ideeën van eerdere stromingen zoals Dada, ‘Hard-Edge’ en Pop art in werk dat doelbewust berekenend en rationeel is, bijvoorbeeld in schilderijen in harde neonkleuren, kitschobjecten en beeldhouwwerken vervaardigd van consumentenproducten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 550-577 n. Chr. De dynastie ontstond toen Gao Yang, zoon van de stichter van de Oostelijke Wei-dynastie, in 550 aan de macht kwam en de naam van de dynastie wijzigde. Ye bleef de hoofdstad. Het boeddhisme bleef een belangrijk stempel drukken op de kunst, met invloeden uit India, Centraal-Azië en West-Azië. De grottempels van de Noordelijke Qi bevatten beeldhouwwerk dat tot de hoogtepunten van de Chinese boeddhistische beeldhouwkunst wordt gerekend. Dit beeldhouwwerk vormt een bewijs van de productiviteit in deze periode en van de ingrijpende stijlontwikkelingen die zich sinds de Noordelijke Wei hebben voorgedaan. Sommige massieve, sculpturale keramiekvormen dateren eveneens uit de periode van de Noordelijke Qi. Op de keramiek van de Noordelijke Qi werden twee of meer gekleurde glazuurlagen aangebracht, en ook ontwikkelde men aardewerk met een witte romp. Voorbeelden van het kwalitatief hoogstaande werk dat in deze periode tot stand kwam, zijn de wandschilderingen in de graftombe van de aristocraat Lou Rui en Taiyuan. Het bewind van Gao Yang werd gevolgd door een periode van tirannie, waarin bijna twee miljoen mannen werden te werk gesteld bij de bouw van de Grote Muur. Nadat de heersende elite verzwakt was geraakt, wist keizer Wudi van de Noordelijke Zhou in 577 de Noordelijke Qi te veroveren, waardoor noordelijk China feitelijk weer één werd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Boekformaat dat resulteert nadat een vel papier drie keer is gevouwen. Er ontstaat dan een blad dat een achtste van het formaat van het oorspronkelijke vel heeft, met 16 pagina's. De resulterende paginagrootte (zonder bijsnijden) wordt dan 318 x 241 mm. De term zelf wordt vaak gebruikt in verband met een papierformaat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Ojibwa, Algonquian-sprekende indianen die vroeger aan de noordelijke kust van Lake Huron en beide kusten van Lake Superior woonden, vanaf wat nu Minnesota is tot aan de Turtle Mountains van North Dakota. In Canada worden de Ojibwa die ten westen van Lake Winnipeg woonden, de Saulteaux genoemd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geurige mirreachtige oliehoudende hars die wordt verkregen uit de kleine groenblijvende boom Commiphora opobalsamum, die inheems is in het Midden-Oosten. Wordt gebruikt in parfums en medicijnen. In het Bijbelboek Genesis wordt ernaar verwezen als een genezende balsem. In het oude Griekenland en het Romeinse Rijk werd het beschouwd als een waardevol medicijn en parfum. De term 'ontariopopulierenhars' wordt soms onterecht gebruikt om te verwijzen naar 'canadabalsem', die afkomstig is van een Noord-Amerikaanse boom.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl die populair was in het Europa van de 17de eeuw en waarbij een specifiek type ornament wordt toegepast. Kenmerkend voor de stijl zijn kwabvormig lofwerk, gebosseleerd reliëfwerk en plastische, booglijnige geplooide vormen die aan een menselijk oor doen denken. De kwabstijl is aan het begin van de 17de eeuw in Utrecht ontwikkeld. De stijl kan in verschillende kunstvormen worden aangetroffen, maar vooral in metaalwerk. De kwabstijl is afgeleid van het grafische werk van de maniëristen uit de 16de eeuw, hoewel de stijl vaak ook wordt toegeschreven aan de Hollandse goudsmeden Adam en Paulus van Vianen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Proefdrukken die zijn gemaakt van zetsel dat in bladzijden is gezet, meestal nadat correcties zijn gemaakt maar voordat de platen zijn gemaakt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een schetsmatige technische tekening, bijvoorbeeld een opstand, waarin een min of meer compleet overzicht wordt gegeven van licht en donkergradaties, en soms ook van kleuren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Instrumenten waarin met behulp van een foto-elektrische cel een tekst wordt gescand en omgezet in elektrische signalen die vervolgens worden weergegeven als geluid. Het apparaat wordt tegenwoordig voornamelijk gebruikt om blinden in staat te stellen te lezen, maar het had in de jaren 20 van de 20ste eeuw zijn oorsprong in de uitvindingen van de Oostenrijkse kunstenaar en dadaïst Raoul Hausmann, die zich bezighield met het verenigen van de zintuigen en het veranderen van licht in geluid. De optofoon werd in 1935 geoctrooieerd als rekenmachine.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Periodieke uitkering van de overheid, een werkgever of een particulier fonds aan mensen boven een bepaalde leeftijd (gewoonlijk nadat ze zijn gestopt met werken), gehandicapten en weduwen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een craquelé-patroon in schilderijen dat dikwijls ook in de grondverf trekt, en ontstaat nadat alle lagen zijn opgedroogd als gevolg van nauwelijks merkbare bewegingen in de ondergrond, door bijvoorbeeld temperatuurveranderingen of vocht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote kaarsen die in de westerse kerken worden gebruikt gedurende de paastijd. De traditie van paaskaarsen is al zeer oud en gaat vermoedelijk terug tot de 4de eeuw. Een paaskaars wordt voor het eerst aangestoken tijdens de paaswake, met het nieuwe gezegende vuur, nadat op de kaars het kruissymbool, een alfa en omega en het jaartal zijn aangebracht. Na afloop van deze dienst wordt de kaars tijdens liturgische diensten aangestoken, tot aan Hemelvaartsdag. Op die dag wordt de kaars dan na de schriftlezing gedoofd. De aangestoken paaskaars symboliseert de verdrijving van de machten van het duister en de dood door de herrijzenis van Christus.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schilderstijl die van de 11de tot de 14de eeuw floreerde in Tibet. Deze stijl kent twee verschillende versies, beide nauw verbonden aan de Kadampa-kloosters. De eerste versie ontstond in het midden van Tibet en de tweede in het westen van het land. De Pala-Tibetaanse stijl van Centraal Tibet kenmerkt zich door de markante kleurvoering en ranke, gracieuze figuren die zijn gedecoreerd met bijzondere sieraden en puntige diademen. De westerse versie van de stijl is cursiever en losser; over het algemeen is deze stijl expressiever en minder elegant dan zijn tegenhanger uit het midden van het land.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Familie van vier genera en vijf soorten lemuren die op Madagaskar voorkwamen en in de afgelopen 2000 jaar allemaal zijn uitgestorven. De familie ontstond in het Holoceen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar alle grafische technieken waarmee wordt getracht diepte te suggereren, meestal op een tweedimensionaal vlak, door middel van een geometrische projectie waarbij een of meer verdwijnpunten, verkortingen en/of atmosferische effecten worden gebruikt. Onder deze technieken vallen terugwijkende lijnen, kleurgradaties, tint en textuur, en mate van helderheid. In de westerse kunst verwijst de term meestal naar de geometrische techniek van lineair perspectief, die in de vroege renaissance werd uitgevonden en die was gebaseerd op oude Griekse en Romeinse modellen. Hoewel de betekenis enigszins overeenkomt met 'projectie', wordt dit laatste begrip voornamelijk gebruikt voor technische en architectonische tekeningen die de nadruk leggen op de rekenkundige eigenschappen van de afgebeelde voorwerpen. 'Perspectief' wordt gebruikt voor kunstwerken en weergaven met vervormingen van lengte, hoeken, vormen en de rechtheid van lijnen die zich optisch lijken voor te doen als voorwerpen terugwijken in de diepte.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine boom die inheems is in Iran, vooral in het Alborz-gebergte in het noorden. De bloemen, die groeien voordat er bladeren zijn, hebben hangende meeldraden en bruine bladachtige bracteeën, maar geen bloemblaadjes. Men kweekt ze vanwege de mooie kleur van de bladeren in de herfst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Turkse nomadenvolk in het zuidoosten van Europa. Dit volk, dat zijn oorsprong heeft in het gebied tussen de Oeral en de Wolga, was van de 9de tot de 12de eeuw n. Chr. militair zeer actief in het gebied ten noorden van de Zwarte Zee. Nadat de Petsjeneg in 1091 bij Konstantinopel waren verslagen, verloren ze hun militaire macht grotendeels en vestigden ze zich in het latere Hongarije en Bulgarije.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Soort spar uit het oosten die inheems is in Noord-Amerika, van oostelijk Quebec tot Nova Scotia in Canada en van New England tot North Carolina in de Verenigde Staten. De boom kan 40 meter hoog worden. De soort was bijna verdwenen door overmatige kap, maar werd gered toen de overheid in 1911 grote gebieden aankocht voor nationale bossen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Pleistergereedschap met lange, draadachtige tanden. Wordt gebruikt om een oppervlak van onverhard gips in te krassen zodat de volgende deklaag goed kan hechten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vrolijke joodse feestdag ter herdenking van de bevrijding van de joden in de 5e eeuw v. Chr. door Mordechai en Ester van een samenzwering om hen uit te roeien. Deze samenzwering was het werk van Haman, hoofd van de hofhouding van de Perzische koning Ahasveros. Het verhaal is opgetekend in het oudtestamentische boek Ester. De naam is afgeleid van de loten waarmee werd bepaald in welke maand de massamoord zou plaatsvinden. Het feest wordt gevierd op 14 adar (rond 1 maart). In de 2e eeuw n. Chr. was het feest al wijdverbreid. De dag voor Poerim, Ta'anit Esther (het vasten van Ester), is een vastendag. Op Poerim wordt de boekrol van Esther in de synagoge gelezen. In een feestelijke en carnavaleske atmosfeer worden verkleedpartijen gehouden, geschenken uitgewisseld en donaties aan de armen gedaan. Op deze feestdag worden driehoekige koekjes genaamd harmantaschen ('Hamansoren') gebakken en Poerim-toneelstukken opgevoerd, die in de 17e eeuw in zwang kwamen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tsjechische avant-gardistische beweging uit de jaren twintig van de 20ste eeuw, aangevoerd door Karel Teige en de groep DevÄ›tsil. Poëtisme was een poging om alle kunsten van literatuur tot architectuur met elkaar te verenigen en werd beïnvloed door de andere Europese avant-gardistische beweging uit die tijd, zoals de futuristische, constructivistische, dadaïstische en surrealistische bewegingen. Poëtisme ging uiteindelijk op in de Tsjechische surrealistische beweging in de jaren dertig van de 20ste eeuw. Teige's theorieën omvatten niet alleen de conventionele kunsten literatuur, schilderkunst, theater en architectuur, maar ook epicurisme, jazzmuziek, het circus en amusement zoals vuurwerk. Al deze zaken werden beschouwd als 'poëzie voor de zintuigen'.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de internationale stroming in kunst en cultuur die in de jaren 50 en 60 van de 20ste eeuw floreerde in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. De stroming, die werd beïnvloed door de dada-beweging, maakte zich hard voor het gebruik van alledaagse beeldtaal, zoals advertenties, logo’s en strips, met de technieken en grafische stijlen van de massamedia. De stroming vertegenwoordigde een verschuiving naar een meer objectieve, directe vorm van kunst, in antwoord op de dominantie van het eerdere Abstract expressionisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In pleisterwerk de vorming van kleine, kegelvormige gaten tot een halve centimeter in doorsnede; veroorzaakt door het uitzetten van kalk of extern materiaal. Dit verschijnsel doet zich voor tussen drie maanden en een jaar nadat het pleister is aangebracht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een ruw, bont geschakeerd marmer, gedolven op het eiland Proconnesus (het tegenwoordige Turkse eiland Marmara Adasi), dat grijs, wit of wit met grijze strepen is. Grote hoeveelheden van dit marmer werden geïmporteerd in Griekenland en tot sarcofagen gehakt. Ook Cyzicaans marmer genoemd, omdat het zeer veel werd gebruikt in Cyzicus, het huidige Belkis. Het werd ook zeer veel gebruikt in Constantinopel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode van circa 3100 tot 2800 v. Chr., nadat de Elamieten zich in Fars vestigden en daar een staat stichtten die de voorloper was van het historische Elam.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Openbare parken, bijvoorbeeld in Canada, die worden beheerd door een provinciebestuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De constituerende, politieke en bestuurlijke delen binnen verschillende soevereine staten, b.v. historische zoals het Romeinse Rijk en hedendaagse staten met een federaal systeem, zoals Canada en Spanje .

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een lichtbruin of vaalgeel dolomiet dat goed gecementeerd en breukvrij is. Het is bij uitstek geschikt voor bouwdoeleinden. Het wordt vaak gebruikt als bouwsteen in het Canadese Toronto, omdat het wordt gewonnen in het zuiden van Ontario. Queenston-kalksteen bedekt de cuesta van Niagara. De winning in Queenston begon rond 1840, maar daarvoor zochten Schotse kolonisten al naar bouwmaterialen in de kalksteenbedden. De huidige groeve is een van de oudste van Canada.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Eik die wit hout produceert en inheems is in Noord-Amerika, in het oosten en middenwesten van de Verenigde Staten en het midden van Zuid-Canada. De doppen van de eikels zijn zeer rafelig. In stedelijke gebieden is het een populaire sier- en schaduwboom vanwege zijn goede weerstand tegen insecten en schimmels, droogte en luchtvervuiling. Voorheen kwam de boom veel voor op prairies en zogenaamde oak savannas (savannen met veel eiken). De boom is door zijn brandwerende kurkschors goed bestand tegen vuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Radarstoomboten aangedreven door één, meestal midscheeps, scheprad aan elke kant van het schip.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Behang met (achtergrond)kleuren die in fijne gradaties in elkaar overgaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor rechters van bepaalde hogere rechtbanken in de Verenigde Staten, Canada en Groot-Brittannië. Het exacte niveau van de rechtbank verschilt per jurisdictie, maar de rechters van het hooggerechtshof van deze landen maken er in de regel deel van uit.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Egyptische aardewerkstijl die werd vervaardigd tijdens de Badarische en Amratische perioden van circa 6.000 tot 3.200 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door dunwandige handgemaakte kruiken met een okerrode vernislaag, die werden gepolijst met een kiezel of een ander hard voorwerp.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De magnetische flux die in een magnetische kring overblijft nadat een toegepaste magnetomotorische kracht is verwijderd. Gebruik 'archeomagnetisme' of 'paleomagnetisme' voor magnetische resten die worden onderzocht en geanalyseerd op archeologische of oeroude geologische stoffen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verfmethode waarbij stof, garenstrengen of soms ook papier in hun geheel in een verfbad worden gedompeld, nadat eerst bepaalde door het patroon vereiste delen zodanig zijn behandeld, dat zij tegen het binnendringen van de kleurstof zijn beschermd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Afdrukken gemaakt van een drukvlak of een matrijs nadat de originele druk of oplage is voltooid; verwijst vooral naar drukken en munten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het licht wrijven van een diepdrukplaat met een zachte doek, nadat deze is geïnkt op de gebruikelijk wijze. De afdruk krijgt hierdoor een vaag, doezelig effect.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Egyptische aardewerkstijl die werd vervaardigd tijdens de badarische periode van circa 6.000 tot 4.000 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door een rimpelig gepolijst oppervlak, dat werd verkregen door rimpels in de natte klei te kammen of door met een kiezel over harde klei te wrijven en vervolgens te polijsten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een natuurlijk donkerroze meekrapkleurmiddel dat met een zuur aan meekrapwortels wordt onttrokken, waarna het bezinksel, voornamelijk pseudopurpurine, opnieuw wordt opgelost in aluin. Vervolgens laat men het opnieuw bezinken met calciumcarbonaat, waardoor een roze karmijnkleur ontstaat. Het werd populair als een pigment voor kunstenaars nadat de meekrap in de 16e eeuw in Nederland werd geïmporteerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Bij elkaar passende kleding voor het paardrijden, meestal bestaande uit een jasje of jas en een vest en een rok, rijbroek of jodhpurs.. Er bestaan verschillende gradaties van formaliteit. Meestal gedragen met een @stock-tied overhemd, een cap of hoed en rijlaarzen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Fossiel hars uit Roemenië. Vergelijkbaar met succiniet, maar men dacht dat het een andere botanische oorsprong heeft. Uit recente onderzoeken blijkt dat de verschillen eerder een indicatie zijn dat rumaniet een succiniet is dat in het oligoceen is aangetast door gedeeltelijke thermische degradatie tijdens de vorming van de Kliwa-zandsteenformaties waarin het wordt aangetroffen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ondersoort wilgen die inheems is in het westen van Noord-Amerika, van het oosten van Brits-Columbia tot Nevada en het oosten van Californië. In sommige classificaties een ondersoort van lasiandra.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Aardewerkstijl die zijn naam ontleent aan aardewerk dat is gevonden in Samarra, de tijdelijke residentie van de Abbasidische kaliefen in de 9de eeuw. Samarrawerk werd pas bekend nadat er in 1911 en 1913 opgravingen waren gedaan. Het in Samarra gevonden aardewerk was echter vermoedelijk afkomstig uit Bagdad, dat daar niet ver vandaan ligt; er zijn andere voorbeelden van deze stijl gevonden in Perzië, Spanje, Egypte en Syrië, plaatsen waarheen de stijl zich later heeft verspreid. Samarra wordt gekenmerkt door een dunne romp van uiterst fijn gemalen zwavelgele klei en een zorgvuldig aangebracht zacht tinglazuur. Een opvallend staaltje van technisch kunnen was het heldere goudglazuur dat bewust werd gecombineerd met andere metaaltonen, op zowel tegels als vaatwerk. Het decor bestaat meestal uit één dier of grotere ontwerpen op de binnenzijde van het vaatwerk, terwijl de buitenzijde vrijwel altijd is gedecoreerd met rondlopende rijen streepjes. Vroege voorbeelden uit de 8ste eeuw lijken bedrieglijk veel op gouden schalen, hetgeen erop duidt dat ze de vroegste voorbeelden zijn van imitaties van tafelgerei uit edelmetaal, waarvan het gebruik verboden was. Samarra imiteerde vaak het Chinese keramiek dat in het gebied werd geïmporteerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De stijl en cultuur van de Ojibwa die ten westen van Lake Winnipeg in Canada woonden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar watermerken die donkerder zijn dan het omringende gebied op het vel papier. Een schaduwwatermerk wordt geproduceerd door niveauverschillen in het draadwerk aan te brengen; wanneer het natte papierpulp in de verdiepte gedeelten loopt, wordt het ontwerp zichtbaar door de verschillen in toongradatie. Een intaglio-ontwerp, het tegengestelde van een reliëfontwerp, resulteert in een verdikking van het vel bij het contactpunt, waardoor een ondoorzichtig 'schaduw'ontwerp resulteert. Het is een vrij zeldzaam type watermerk, dat sinds het begin van de 19de eeuw wordt geproduceerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Overblijvende waterplant die voorkomt in watergebieden in Canada en de Verenigde Staten, onder meer in moerasgebieden, langs meren en in ondiep water. De cilindrische stengels worden tot 2 meter hoog. De bladeren zitten om de onderkant van de stengel gedraaid. De bloesem is een pluim van kegelvormige aartjes op dunne takken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Leden van een in groepen levende boomeekhoornsoort die inheems is in het oosten van de Verenigde Staten, met uitzondering van New England, tot in de zuidelijke prairieprovincies van Canada en tot in Noord- en Zuid-Dakota, Colorado en Texas. Hun habitat overlapt deels die van de oostelijke grijze eekhoorn, die kleiner en minder rood van kleur is dan de zwarte eekhoorn. Zwarte eekhoorns worden wel aangemerkt als levende fossielen, aangezien hun skelet sterke gelijkenis vertoont met de oudste bekende eekhoorn, Protosciurus, uit het late Oligoceen en het vroege Mioceen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Leden van een wetgevend overheidsorgaan dat senaat wordt genoemd, in het oude Rome en andere staten in de oudheid, in sommige steden in Europa van de middeleeuwen tot de moderne tijd en in sommige huidige staten zoals de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk en Italië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus van coniferen uit de cipresfamilie, bestaande uit één levende soort, Sequoia sempervirens. De reuzensequoia werd voorheen ook tot dit genus gerekend. De sequoia komt voor in de mistgordel van de kustgebieden in het zuiden van de provincie Monterey in Californië tot aan het zuiden van Oregon, en op de verspreid liggende boomgroepen op de westelijke hellingen van de Sierra Nevada, van de county's Placer tot Tulare in Californië. Zeer oude fossiele resten van de sequoia uit de Juraperiode (circa 200 tot 145,5 miljoen jaar geleden) komen wijd verspreid voor op het noordelijk halfrond. De moerascipres en watercipres zijn nauw verwant met de sequoia. De naam van het genus verwijst naar de beroemde Cherokee-indiaan Sequoyah (of Sequoya).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Snaarinstrumenten met een klankbodem van palmblad, de snaren zijn van koper en in paren rond de buisvormige snarenhouder van bamboe of hout gespannen, ook uit de bamboe snarenhouder zelf gesneden en omhoog gehaald; Timor. Gebruik: 'valika's' voor de gelijksoortige snaarinstrumenten uit Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de groep avant-gardistische kunstenaars die actief waren in verschillende Europese landen, en die eerder bekend waren onder de naam Internationale-Situationisten, actief van 1957 tot 1972. De stijl, die werd beïnvloed door dada, surrealisme, marxisme en anarchisme, benadrukte het creëren van onvoorspelbare ‘situaties’ voor de toeschouwer, wat leidde tot het bekladden van bestaande kunstwerken met revolutionaire kreten, spotprenten, het gebruik van strips, en de creatie van environments die bestonden uit levensgrote schilderijen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In tweedimensionale representaties als tekeningen of schilderijen: de afbeelding van figuren en objecten in perspectief met passende gradaties van licht en schaduw, waarbij technieken als arcering worden gebruikt; heeft met name betrekking op architectonische afbeeldingen waarin schaduwen worden weergegeven die onder een bepaalde hoek worden geworpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vorm van ontwikkeling van een woonkern met de nadruk op minimale stadsuitbreiding en beperking van milieuonvriendelijke projecten, met beschermde groengordels en met voetgangersgebieden en landelijke gebieden, waarbij stadscentra en oudere woonwijken worden gerevitaliseerd door middel van adaptief hergebruik en 'inbreiden'.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Daglichtpapier van gelatine-emulsiechloride dat in 1892 door Eastman Kodak Co. werd ontwikkeld voor gebruik door amateurs. Dit papier werd gaandeweg verbeterd en was het meest succesvolle papier in zijn soort. Het was op sommige plekken verkrijgen tot laat in de jaren 60 van de twintigste eeuw, ten minste twee decennia nadat men was gestopt met het fabriceren van alle overige vergelijkbare papiersoorten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar geschilderde muurpanelen, meestal naar een bepaald soort geschilderd paneel dat in de 15de eeuw en de vroege 16de eeuw werd geproduceerd in Toscane. Tegenwoordig zijn ze meestal verwijderd van hun oorspronkelijke locatie en worden ze gekenmerkt door hun grootte en vorm. Hun lengte is twee tot drie keer groter dan hun hoogte en ze zijn groter en naar verhouding hoger dan cassone-panelen. De term betekende oorspronkelijk 'ruggensteun (voor meubelstuk)' en verwees naar decoratieve panelen op hoofd- en schouderhoogte in lambriseringen boven de ruggensteun van een meubelstuk zoals een cassone, bed of een bank met een hoge rug, met een kist onder de zitting die eveneens fungeerde als een smal bed (een 'lettuccio'). Het kan ook verwijzen naar paneelschilderingen die als integraal onderdeel van de beschotten in de muur waren aangebracht. Ze zijn vaak te onderscheiden van 'kroonlijstschilderijen', die hoger in de muur in een fries boven de houten kroonlijstlatten waren aangebracht, waardoor ze een apart register vormden tussen de houten lambrisering en de kale muur direct onder het plafond. Omdat het onderscheid niet meer duidelijk is nadat het paneel is verwijderd, wordt de term 'spalliere' vaak voor beide vormen gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Halfronde metalen, pinvormige strips waarvan de uiteinden uiteengebogen kunnen worden nadat ze in een groef of gat zijn geplaatst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Veerkrachtige voorwerpen, vaak spiraalvormig gewonden metalen stroken of draden, die hun vorm terugkrijgen nadat ze zijn samengedrukt, gebogen of uitgerekt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Snijwerktuigen die worden gebruikt om de overtollige gietlopen van gesmolten metaal af te knippen nadat de gietvorm is verwijderd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Flexibele houten stokken, slechts zelden gemaakt van metaal of plastic, met tussen de twee uiteinden strak gespannen paardehaar of een ander draadachtig materiaal, dat wordt gebruikt om tegen de snaren van een snaarinstrument strijken zodat deze geluid produceren. Historisch zijn strijkstokken evenwijdig gebogen, gebogen aan één kant, of recht in het midden met beide kanten gebogen; typische moderne westerse strijkstokken hebben een concave boog.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het opnieuw verhitten van glas nadat het is afgekoeld, om kleur of ondoorzichtigheid te verkrijgen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Muurbedekkingen van reliëfpapier die werden beschilderd nadat ze werden opgehangen. Werkwijze gepatenteerd door T.J. Palmer in 1887.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Noord-Amerikaanse pijnboomsoort die inheems is in het gebied van de Northwest Territories tot aan Nova Scotia in Canada en van Minnesota tot aan Maine en Indiana in de Verenigde Staten. In het uiterste westen van het verspreidingsgebied vindt al snel hybridevorming plaats met de nauw verwante Pina contorta.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een periode van Griekse stijl die chronologisch volgde op de Geometrische stijl, vele elementen uit de Geometrische stijl behield, en die ofwel een tussenvorm, ofwel archaïsch was, afhankelijk van de geografische locatie. In sommige gevallen, verscheen de stijl na de bloei van de Geometrische periode, maar nog voordat de Oriëntaliserende periode volledig was gevestigd, en vormde daardoor een overgangsfase tussen de ene stijl en de andere. In andere gevallen ontstond de stijl nadat de Oriëntaliserende periode was gevestigd, en was derhalve een bewuste poging om de vroegere Geometrische stijl nieuw leven in te blazen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hard, fijnnerfig hout van de soort Acer saccharum, afkomstig uit de Verenigde Staten en Canada. Het is licht roodbruin van kleur en heeft de neiging 'bird's eye' patronen te hebben. Het wordt gebruikt voor meubels, kasten, vloeren (dansvloeren, bowlingbanen), muziekinstrumenten, en fineer.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een van de twee canonieke feesten van de islam. Het feest valt in de eerste drie dagen van de maand Shawwal, direct na de vastenmaand ramadan, en wordt gevierd met de gezamenlijke recitatie van het speciale Id-gebed en het afstaan van speciale aalmoezen. Deze drie dagen worden gebruikt om vrienden te bezoeken, geschenken te geven, nieuwe kleren te dragen, uitbundige maaltijden te gebruiken, elkaar te feliciteren en de graven van verwanten te bezoeken, Ook worden officiële recepties ter ere van dit feest gehouden. Dit feest is in grote delen van de islamitische wereld tevens een nationale vakantieperiode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de kleine gelijknamige Afrikaanse samenlevingop de Mandara hoogvlakte in de Nigeriaanse provincie Adamawa.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de internationale intellectuele beweging die zich vooral concentreerde in Parijs, van de jaren 20 tot eind jaren 40 van de 20ste eeuw.De beweging, die de esthetische experimenten van het symbolisme en de instelling van dada overnam, kenmerkte zich door een nadruk op het onderzoeken van de grenzen van de ervaring door de realiteit te mengen met het instinctieve, het onderbewuste en het domein van de droom, om vervolgens een absolute realiteit te creëren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus van ongeveer 1100 soorten bloeiende planten die inheems zijn van Afrika en Madagaskar tot Zuid-Azië en de Pacific.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Boom die inheems is in Mexico en Midden-Amerika, met opvallende trompetvormige gele bloemen die de hele kroon bedekken nadat de bladeren zijn gevallen. Het hout is hard en heeft een lichte kleur. Men gebruikt het voor meubels en inlegwerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Mierenegels zijn samen met vogelbekdieren de enige zoogdieren die eieren leggen. Het vrouwtje legt één leerachtig ei met een zachte schaal, dat ze direct in haar buidel stopt. In de buidels zitten geen tepels. Nadat ze zijn uitgekomen, drinken de jonge mierenegels melk uit de poriën van de twee melkvelden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur en het voormalige keizerrijk die floreerden van de 9de tot de 11de en van de 13de tot de 16de eeuw en die waren gecentraliseerd in de oostelijke deltaregio van het tegenwoordige Myanmar en in de westelijk-centrale regio van Thailand. De cultuur heeft de regio gedurende de laatste 1200 jaar gedomineerd, waarbij Sanskriet is vervangen door Pali-schrift en het Theravada-boeddhisme een plaats vond in de oude Birmese cultuur. De kunst van deze regio heeft gemeenschappelijke historische banden met het oude Cambodjaanse koninkrijk van Funan en met China en werd in hoge mate beïnvloed door de Angkor-civilisatie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Predynastische periode in boven-Egypte rond 4.500 v. Chr. die zich kenmerkt door aardewerk in een primitieve vorm, waardoor sommige onderzoekers haar vóór de Badara-periode dateren, Anderen denken dat deze periode samenviel met de Badara periode, of er slechts een vroege fase van was.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Enige religieuze of filosofische ideologie die is gebaseerd op een mystiek begrip van de gedaante van God en/of de goddelijke waarheid. Dit inzicht kan alleen worden verkregen door het goddelijke direct te ervaren. De term wordt soms gebruikt om specifiek te verwijzen naar de principes van de Theosofische Vereniging, die in 1975 in New York werd opgericht door madame Blavatsky en H.S. Olcott en die elementen bevatte van het boeddhisme en het brahmanisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode die wordt geassocieerd met de stad Thonburi, die in 1767 werd gesticht door de militaire leider Taskin nadat deze binnenvallende legers had verslagen en de politieke macht had gegrepen. In de stijl van deze periode staat het hernieuwde gevoel van militaire macht en politieke eenwording centraal. In de schilderkunst manifesteerde de stijl zich op muurschilderingen waarop boeddhistische onderwerpen, Thaise landschappen en details over de plattegronden en de constructie van gebouwen worden afgebeeld. Muurschilderingen decoreerden meestal de interieuren van koninklijke gebouwen of tempels. In deze periode floreerden bouwprogramma's voor tempels en paleizen, onder andere voor de Chakri Maha Prasat en de Wat Arun, een Chinees geïnspireerde tempel die wordt gekenmerkt door klokkentorens en met porselein bedekte timpanen, en door Thaise details zoals teakwoningen voor monniken. In de beeldhouwkunst manifesteert deze periode zich in grote beelden van Boeddha in koninklijke kledij die zijn gemaakt van verguld en gelakt stucwerk en gedecoreerd met ingelegd paarlemoer. Reusachtige bewakers zoals mythische half-menselijke, half-vogelachtige figuren en apsarasa's en Chinese stenen beelden verfraaien de binnenhoven van tempels in deze periode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een specifieke vorm van het boeddhisme die sterk is geënt op het Mahayana-boeddhisme, dat in de zevende eeuw in Tibet werd geïntroduceerd. Het Tibetaans boeddhisme bevat veel van de esoterische tantra-traditie van het Vajrayana-boeddhisme, alsmede elementen van het oeroude Bon-sjamanisme. Ook de kloosterdisciplines van het vroege Theravada-boeddhisme vormen een belangrijk bestanddeel van het Tibetaans boeddhisme. Deze religie wordt zelfs vaak beschouwd als de meest intellectuele vorm van boeddhisme. Avalokiteshvara, de Bodhisattva van Groot Mededogen, wordt met name vereerd in het Tibetaans boeddhisme. De Dalai Lama, de geestelijke en wereldlijke leider van Tibet, zou diens reïncarnatie zijn. Een opmerkelijk aspect van het Tibetaans boeddhisme is het opvallend hoge percentage van de bevolking dat actief deelneemt aan het geloofsleven: tot aan de Chinese machtsovername in de jaren 50 van de 20ste eeuw was ongeveer een kwart van alle Tibetanen lid van een geloofsorde. Typerend voor deze religie is ook het grote aantal heilige wezens. Bij de eredienst worden mantra's en gebeden uitgesproken en gezangen ten gehore gebracht, met begeleiding van trommels en hoorns. De canon van Tibetaanse geschriften omvat de 'Kangur' en de 'Tenjur;' het Tibetaans Dodenboek (Bardo Thödröl) beschrijft de bewustzijnsstaat tussen dood en wedergeboorte. Het Tibetaans boeddhisme verspreidde zich in de tweede helft van de 20ste eeuw naar het westen, met name door mensen die Tibet waren ontvlucht nadat het land door Communistisch China was bezet; onder deze vluchtelingen waren ook 'tulkus' of gereïncarneerde lama's, die in hoog aanzien stonden en bijdroegen tot de groei van de populariteit van het Tibetaans boeddhisme in de westerse wereld. Er zijn vier hoofdstromingen: Nyingma, Sakya, Kagyu en Geluk. In het westen wordt de Tibetaanse religie soms aangeduid met de onjuiste term lamaïsme, maar deze term wordt niet door de boeddhisten zelf gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor decoratieve vormen die zijn bevestigd aan de buitenzijde van een object nadat het object is gevormd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ronde stenen platforms of torens die zijn opgericht op heuvels waarop de parsen in India hun doden achterlaten, overeenkomstig de zoroastrische rituele gebruiken. Dergelijke uit steen of baksteen vervaardigde torens zijn circa 8 meter hoog en zijn voorzien van een rooster waarop de doden worden neergelegd. Nadat de lijken door gieren zijn verslonden, vallen de botten in een kuil eronder; zo wordt voldaan aan het zoroastrische gebod dat eist dat lijken, die als uiterst vervuilend worden beschouwd, niet de aarde mogen verontreinigen of in contact mogen komen met vuur. De torens worden beschouwd als bedreiging van de zuiverheid en zijn uitsluitend toegankelijk voor bevoegde lijkendragers, die rituele voorzorgsmaatregelen nemen voordat ze de toren betreden en zuiveringsrituelen ondergaan wanneer ze hun beroepsuitoefening beëindigen. Sommige leden van de zoroastrische gemeenschap pleiten voor afschaffing van dit traditionele lijkenritueel, terwijl anderen er fervent voorstander van blijven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl van Angelsaksische kunst die floreerde in de 9de eeuw en de is vernoemd naar de Trewhiddle Verzameling uit het Engelse Cornwall.De stijl kenmerkt zich door de opvallende decoratie met dooreengevlochten, verwrongen dieren en bladachtige krullen. In de metaalbewerking valt de voorkeur op voor zilver boven brons.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Stroming van het tantrisch boeddhisme in China. De naam is afgeleid van het woord 'mantra' in het Indiase Sanskriet, dat 'mystieke wereld' betekent. Tsjen-Jen kwam via het werk van Shubhakarasimha in China terecht in 716 n. Chr. en werd vervolgens verder verspreid door onder meer Amoghavajra (705-774). De stroming was een tijdlang in zwang aan het keizerlijke hof, maar werd nooit bijzonder populair in China. De stroming maakte wel een bloeiperiode door in Japan nadat Kukai een aantal Tsjen-Jen-rituelen en -teksten meenam van een reis naar China in 804; Kukai richtte de Sjingon-stroming van Tsjen-Jen op in zijn vaderland Japan. Tsjen-Jen maakte een opleving door in Tibet gedurende de Yuan-dynastie (1279-1368), maar de stroming die vandaag de dag nog actief is, is net zozeer Tibetaans als Chinees en de intrinsieke kwaliteit van Tsjen-Jen is afgenomen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote eik, inheems in het oosten van Canada en de VS, die voorkomt in verschillende gebieden, zoals beekdalen en laaggelegen velden. De schors is grijs en schilferig, met onregelmatige ribbels en kloven. De boom heeft een komvormige kroon, groeit snel en kan 350 jaar oud worden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een soort volkomen geronde amforen die zich kenmerken door klokkende en enigszins holle lippen, platte handvatten met flenzen en voeten in twee gradaties.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het bijzonder te gebruiken voor de vrijzinnig protestantse beweging die in Europa opkwam tijdens de Reformatie in de 16de eeuw, werd belichaamd door een kerk in Transsylvanië en een confessionele status verkreeg in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada tijdens de 19de eeuw. De beweging wordt gekenmerkt door de afwijzing van de orthodox christelijke leer van de Drie-eenheid en de goddelijke Christus, het vrije gebruik van de rede in religieuze zaken en het geloof dat God bestaat in één persoon. In 1961 fuseerde deze beweging in de Verenigde Staten en Canada met de universalistische beweging, waardoor het ‘unitaristisch universalisme’ ontstond. Ook in het algemeen te gebruiken voor de theologische leer van de eenheid van God en het mens-zijn van Jezus, zoals voor het eerst verwoord in het monarchisme van de 2de en 3de eeuw en in de leer van Arius in de 3de en 4de eeuw, en later in de leer van de radicale neoplatonisten uit de Reformatie zoals Michael Servetus, Faustus Socinus en Ferenc David.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vrijzinnige religieuze groepering, in 1961 ontstaan in de Verenigde Staten en Canada na het samengaan van de unitariërs en de universalisten. Tot de kenmerkende beginselen behoren de verantwoordelijkheid van elk individu voor zijn of haar eigen religieuze overtuigingen en ethische normen, de onvervreemdbare waarde en waardigheid van iedere mens, het belang van religieus gemotiveerde actie voor maatschappelijke hervormingen, het democratische bestuur van de kerk, en eerbied en respect voor een diversiteit aan religieuze tradities. De leden hoeven niet een bepaald credo te onderschrijven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het bijzonder te gebruiken voor de vrijzinnig protestantse beweging in de Verenigde Staten en Canada, die in de 18de eeuw voor het eerst als georganiseerde beweging van zich deed spreken en een confessionele status verkreeg in de 19de eeuw. Haar belangrijkste beginsel is het geloof in de redding van alle zielen, waarmee ze de calvinistische leer van de uitverkiezing van enkelen en de verdoemenis van velen afwijzen. Andere beginselen zijn onder meer de vrijheid van individuele interpretatie, tolerantie tegenover diversiteit en de onvervreemdbare waarde en waardigheid van iedere mens.In 1961 fuseerde deze beweging met de unitaristische beweging, waardoor het ‘unitaristisch universalisme’ ontstond. Ook in het algemeen te gebruiken voor de leer van de universele redding die op verschillende momenten in de christelijke geschiedenis terugkomt, te beginnen met de geschriften van Origen in de 3de eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Snaarinstrumenten, per streek verschillend van vorm, bamboe, 7-20 snaren, uit de buitenste laag van de bamboe gesneden, ook van metaal; snaren worden aan beide uiteinden omhoog geduwd met kleine kammetjes; bespeeld door met de vingers te tokkelen; Madagaskar. Gebruik: 'sesando's' voor gelijksoortige snaarinstrumenten uit Timor.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft op Madagaskar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Militaire vliegtuigen die worden gebruikt om een vijand of mogelijke tegenstander met het oog of door middel van radar of fotografie te observeren; het kunnen speciaal ontworpen of aangepaste gevechtsvliegtuigen of bommenwerpers zijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om de werken of de cultuur te beschrijven van de gelijknamige grootste vissersstam op Madagaskar. Deze groep bewoont tegenwoordig de zuidwestkust van het eiland.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en beweging in de schilderkunst gebaseerd op ideeën van de in Uruguay geboren schilder en theaterontwerper Rafael Barradas, die een reactie vormt op de principes en ideeën van het futurisme. De beweging benadrukte het trillen en glinsteren van oppervlakken en platte vlakken door middel van gemanipuleerde kleuren en licht. Deze stijl beïnvloedde later de werken van filmmaker Luis Buñuel en schilder Salvador Dalí.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een tros bladeren die wordt gebruikt ter bedekking van de geslachtsdelen op een standbeeld of een schilderij, zoals te zien op afbeeldingen van Adam en Eva.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zeldzame primaat die op een eekhoorn lijkt, solitair is en in bomen leeft en op Madagaskar voorkomt. Het is een nachtdier en het enige levende lid van de familie Daubentoniidae.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Fotografische afdrukken gemaakt door de fotograaf zelf, kort nadat het negatief was gemaakt, uit dezelfde periode als het origineel. Gebruik 'late drukken' voor afdrukken die van hetzelfde negatief veel later, door de fotograaf zelf of door een ander zijn afgedrukt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Speciale effecten die worden bereikt door film- of videobeelden te combineren of te bewerken, doorgaans nadat deze beelden zijn gemaakt, met behulp van speciale optische of computertechnieken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Procedé in de vlas- of hennepbewerking. Nadat het vlas geroot (een aantal weken in het water liggen rotten) was, moeten de zachte losse delen uit de stengel verwijderd worden, zodat de lange fijne vlasdraden(de basis van linnen) overblijven. Dit gebeurt door de (inmiddels weer gedroogde) stengels te kneuzen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de tweede van de vier afdelingen van Keltische La Tène kunst zoal gedefinieerd door Paul Jacobsthal in 1944. Deze stijl begon rond 350 v. Chr. nadat Keltische oorlogstroepen Italië hadden geplunderd, en is genoemd naar de archeologische vindplaats in het Duitse Hunsrück-gebergte. De stijl kenmerkt zich door het afbeelden van mensen en dieren- gezichten die door wervelende plantaardige vormen gluren. De juistheid van Jacobstahl’s La Teine volgorde wordt door moderne onderzoekers in twijfel getrokken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verscheidene bladachtige vormen, meestal zonder ribbels en kartels, gebruikt als decoratieve motieven vooral op laat twaalfde-eeuwse kapitelen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een belangrijk boeddhistische feest ter herdenking van de geboorte, verlichting en dood van Boeddha. Dit is met name een belangrijk feest in het Theravada-boeddhisme. Het wordt gehouden op de dag van de volle maan van de maanmaand Vesakha (in april of mei). Tot de festiviteiten behoren speciale religieuze diensten en vrome handelingen als het geven van voedsel of aalmoezen aan monniken. Soms worden gevangengehouden vogels vrijgelaten in gedachtenis van het mededogen van Boeddha. In veel Zuidoost-Aziatische landen is dit een nationale feestdag.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote bladverliezende, kegeldragende larix die een hoogte van 30-60 m kan bereiken en inheems is in de bergen van het westen van Noord-Amerika, van Brits Colombia en Alberta in Canada tot Washington, Oregon, Idaho en Montana in de VS.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de westelijke Mono, een indiaanse groep in centraal Californië die een taal spreekt die behoort tot de Numic-groep van de Uto-Azteekse familie en die aan de Noordelijke Paiute is gerelateerd. De westelijke Mono bewonen de Pine Belt van de Sierra Nevada en hebben een cultuur die vergelijkbaar is met die van de naburige Yokuts. Vroeger dreven de oostelijke en westelijke Mono handel met elkaar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl van Terra sigillata aardewerk die zich ontwikkelde in Italië en elders in het West-Romeinse Rijk, nadat het eerst was vervaardigd in het Hellenistische oosten. De stijl kenmerkt zich door kwalitatief hoogwaardig tafelservies, gebaseerd op typisch Romeinse techniek en vormgeving, gemengd met verschillende lokale elementen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot het genus Fraxinus americana, inheems in Canada en de Verenigde Staten. Het heeft wit spinthout en kernhout dat in kleur varieert van lichtbruin tot roodachtig bruin. Het wordt gebruikt voor het maken van ski's, geraamten van boten, en kerkbanken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In de natuur voorkomend mineraal dat bestaat uit bariumcarbonaat en meestal wordt aangetroffen in de hydrothermale aders van bariet. Het wordt gewonnen in Duitsland, Engeland, Schotland, Canada (Ontario) en de VS (Illinois, Californië, Arizona). Witheriet wordt gebruikt voor het verharden van staal en bij het raffineren van suiker. Het wordt ook gebruikt als pigment bij de productie van verven, vernissen en synthetisch marmer.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Soort middelgroot, algemeen voorkomend Amerikaans hert met een enorm verspreidingsgebied, vanaf de Poolcirkel in het westen van Canada tot in Peru en Bolivia, 18 graden ten zuiden van de evenaar. De naam witstaarthert is ontleend aan de lange witte haren op de onderzijde van de staart en het achterdeel, die goed zichtbaar zijn als het dier vlucht. Het witstaarthert bestond reeds voor de IJstijd en is daarmee de oudste nog bestaande hertensoort. De soort werd pas talrijk na de laatste ijsvorming, toen de inheemse IJstijdfauna van Noord- en Zuid-Amerika uitstierf, waardoor concurrerende en belagende diersoorten wegvielen. De hoge rensnelheid, het uitzonderlijk goed vermogen om zich te verbergen en de geruisloze manier van voortbewegen geven aan dat het dier in Amerika tijdens de IJstijd zwaar te lijden had van predatoren. Hoewel het witstaarthert van Noord- en Zuid-Amerika momenteel als één soort (met diverse ondersoorten) wordt geclassificeerd, duidt genetisch onderzoek erop dat deze herten verder van elkaar staan dan het witstaart- en zwartstaarthert in Noord-Amerika. De kans is dan ook groot dat de classificatie in de toekomst nog zal veranderen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote familie van ongeveer 275 genera en ongeveer 7500 soorten bloeiende planten, waaronder kruiden, struiken en bomen en vetplanten die op cactussen lijken. Veel soorten zijn belangrijke voedselbronnen en andere zijn nuttig vanwege hun was en oliën en als grondstof voor medicijnen. Weer andere zijn gevaarlijk door hun giftige vruchten, bladeren of sap, of aantrekkelijk door hun kleurrijke bracteeën (bladachtige structuren net onder de bloementrosjes) en hun ongewone vormen. In de hele wereld, behalve in koude alpine of Arctische gebieden, komen soorten uit deze familie voor, maar men vindt ze voornamelijk in gematigde en tropische streken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schrift gebaseerd op de stempelzegelstijl. Verwijst in het algemeen naar de oude Chinese schriften van vóór het Han-klerkenschrift, inclusief het grote zegelschrift en het kleine zegelschrift. Over het algemeen worden schriften vóór de Qin-dynastie aangeduid als het grote zegelschrift. Nadat de heerschappij van Qin in 211 v.Chr. China had verenigd, werden de schriften door een team van ambtenaren onder leiding van toenmalig minister-president Li Si gestandaardiseerd; het nieuwe schrift wordt het kleine zegelschrift genoemd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Buigtangachtig gereedschap waarmee de tanden van een zaag kunnenn worden gezet nadat ze zijn geslepen. Ze kunnen worden aangepast om op verschillende zagen te gebruiken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur die is verbonden met de islamitische dynastie met deze naam die regeerde in gedeelten van Noord-Afrika en Spanje en die tussen 972 en 1152 actief kunst en architectuur begunstigde. Zirid-architectuur stond open voor invloeden van buiten: uit de ruïnes van het paleis van Ziri bij Ashir blijkt dat het paleis was gemodelleerd naar een vroeg Fatimid-paleis en de uitgebreide ruïnes van de paleizen van de Qal 'at bani hammad laten overeenkomsten zien met Fatimid-architectuur in Egypte en Normandische architectuur in Sicilië. Er zijn verschillende Zirid-gebouwen in Granada, waaronder een paleis (1052-6) op de locatie van het Alhambra, dat werd gebouwd door Yusuf ibn Naghrallah, de joodse vizier van de Zirid. De enige overblijfselen van dit prachtige paleis zijn twaalf witmarmeren leeuwen, die in de 14de eeuw zijn hergebruikt voor de centrale fontein in het Paleis van de Leeuwen. Zirid-begunstigers droegen ook bij aan de inrichting van religieuze gebouwen; in 980 gaf de Zirid-heerser Buluggin bijvoorbeeld een houten minbar aan de moskee van de Andalusiërs in Fez. Het belangrijkste voorbeeld van Zirid-houtwerk is de zwaar bewerkte maqsura die werd besteld door al-Mu'izz ibn Badis voor de congregationele moskee van Kairouan; een gebeeldhouwde inscriptie wordt omlijnd door een karakteristieke Zirid-verhoogde kraal. Boekmaken floreerde eveneens tijdens deze dynastie en de heerser zelf was de auteur van een belangrijke verhandeling over de kunst van het boek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schoenmakerswerktuig dat bestaat uit een klein wieltje, met een motiefje dat bevestigd is in een U-vormig beugeltje, en een houten handvat. Nadat het opgewarmd is, wordt het over het midden van de schoenzool gerold, om daar een decoratief lijnpatroon aan te brengen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Langwerpige, houten spaan in beuk, es of notelaar met aangescherpte snijkanten en een handvat. Werd samen met het zwingelbord gebruikt om vlas mee te zwingelen nadat het was gebraakt.