Associaties voor centraal

Toegevoegd op: 16-8-2017

In of nabij het midden van iets.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de culturen uit het gebied van Centraal-Amerika, dat wordt begrensd door de Atlantische Oceaan, de Grote Oceaan, Mexico en Zuid-Amerika. Volgens classificaties op basis van fysische geografie behoren Centraal- en Noord-Amerika tot hetzelfde continent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de regionale stijl van Centraal-Java. Decoratieve kunsten en kostuums uit dit gebied worden vaak gekenmerkt door het gebruik van teritik voor het omlijnen van motieven, textielproducten die worden gedragen als hoofddoeken, grote ceremoniële omslagdoeken en sjerpen en kain kembangan bloem- en plaidmotieven. De textielmethode van de productie die bekend staat als ‘ikat’ wordt gebruikt voor het aanbrengen van patronen, waarbij gedeelten van patronen van draad worden afgebonden om de verfstof tegen te houden. Hofkledingstijlen werden gekenmerkt door appliqué op geïmporteerde zijden textielstoffen die over het effen, centrale ruitvormige gebied van een borstkleed en ceremoniële omslagdoeken werden aangebracht. In de beeldhouwkunst wordt de stijl gekenmerkt door de vroegste voorbeelden van stenen monumenten en candi's, zeldzame afbeeldingen van hindoegoden, reliëfpanelen die rigide, kloksgewijze narratieve sequenties afbeelden en Boeddhabeelden gezeten op leeuwentronen. Centraal in religieuze beeldhouwkundige programma's staat het elitaire karakter van het boeddhisme, waardoor boeddhistische iconografie en kunst de overhand hadden. In tegenstelling tot stijlen in andere gebieden van Java, wordt deze stijl niet gekenmerkt door een traditie van gegraveerde stenen afbeeldingen. In de architectuur wordt de stijl gekenmerkt door getrapte sanctuaria, afgeknotte piramideconstructies en makara-ornamenten ter versiering van trappen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Patronen die worden afgevuurd doordat de slagpin van het vuurwapen slaat op het slaghoedje dat zich in het midden van de bodem van de patroonhuls bevindt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het West- en Centraal-Afrikaans hardhout van de soort Pterocarpus, met diverse toepassingen, onder meer voor het rode tukula-pigment. Gebruik 'sandelhout' voor vergelijkbaar hout van de soort Baphia nitidia, dat ook wordt gebruikt om tukula te maken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het noordoosten van de Democratische Republiek Congo en het zuidoosten van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In Romeinse en latere de klassieke stijl imiterende architectuur, de delen van een pijler die steunpunten van een boog vormen, en die een centraal ingewerkte zuil of pilaster flankeren die een architraaf draagt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Papier dat is vervaardigd uit de schors van de amatl, een Centraal-Amerikaanse boom die voor de houtwinning wordt gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Andhra-regio van centraal India. De Andhra’s waren een Dravidiaanse stam die zeer machtig werd in de Deccan-regio, en die haar hoogtepunt bereikte in de 2de eeuw n. Chr. en de meeste handelsroutes en zeehavens van India controleerde. De term verwijst over het algemeen naar de oude cultuur van de Andhra’s, met name naar de cultuur van de Satavahana’s (of Satakarni), een van de meest bekende van de Andhra-dynastieën, die aan de macht kwam in de 1ste eeuw n. Chr. en onder welke het boeddhisme floreerde. Men bleef stoepa's en in rots uitgehouwen grotten bouwen, maar deze waren in deze periode groter en fijner afgewerkt. De term kan ook worden gebruikt om te verwijzen naar de cultuur van deze regio in latere eeuwen, niet noodzakelijkerwijs van Andhra-stammen of -dynastieën, met name uit de 10de eeuw, toen kunstactiviteit wijder verbreid werd en de stijl duidelijke Andhra-kenmerken ging vertonen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl en beweging uit de eerste jaren van de 20ste eeuw waarbij de nadruk lag op de weergave van alledaagse, gewone aspecten van het stadsleven. De stijl gaat bewust in tegen de academische esthetische opvattingen van 'l'art pour l'art', en het loslaten van geleerde technieken staat centraal, alsmede het dynamische en karakteristieke van het dagelijks leven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidoosten van Kameroen, het noorden van de Democratische Republiek Congo, het noordoosten van Gabon en het zuidwesten van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Weegschalen met een horizontale balk die draait rond een centraal steunpunt, waardoor er twee armen van gelijke lengte ontstaan; aan de uiteindes van de armen hangen schalen of manden, waarbij in de ene schaal het te wegen voorwerp wordt geplaatst en in de andere standaardgewichten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en de stijl rondom de cultuur van het eiland Bali. De stijl vormt een afspiegeling van de rijke religieuze en politieke geschiedenis en is beïnvloed door het hindoeïstische saivisme, het boeddhisme, de islam, voorouderverering, tantrische riten en het animisme. In de stijl staan het geloof in reïncarnatie en de thematische idee van de nietigheid van de mens ten opzichte van de natuur centraal. In de schilder- en tekenkunst manifesteerde de stijl zich in afbeeldingen op rotswanden en later, toen Europese invloeden zich deden gelden, in naturalistische en romantische schilderijen in krijt, olieverf of gouache waarop gestileerde dierlijke en menselijke figuren werden afgebeeld met twee of drie horizons op de achtergrond. Beeldhouwwerken kenmerken zich door stenen constructies die Balinese vorsten als goden voorstellen, dierlijke en demonische figuren, en hindoeïstische en boeddhistische standbeelden. Voor beeldsnijwerken werd ook gebruik gemaakt van been en schildpad. In de keramiek werd deze stijl gebruikt voor aardewerken gebruiksvoorwerpen en abstracte beeldjes van zowel menselijke als mythische figuren. Sieraden als armbanden, halskettingen, zegelringen, krissen, hoofdtooien en haarspelden werden vervaardigd met robijnen, barokparels, ivoor en bloedkoraal, waarbij technieken als drijven en repoussé werden toegepast. De hofsieraden in deze stijl zijn voorzien van complexe iconografie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan, de Democratische Republiek Congo en Kameroen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Centraal-Afrikaanse Republiek en het noordwesten van de Democratische Republiek Congo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een protestantse gezindte waarbij het geloof centraal staat dat het sacrament van de doop alleen moet worden toegediend aan volwassen leden na een persoonlijke belijdenis van geloof in Jezus Christus. De doop vindt bij deze gezindte doorgaans plaats door volledige onderdompeling. De nadruk ligt op Bijbelse geschriften en preken. Het baptisme is in hoofdzaak ontstaan in de vroege 17de eeuw in Engeland en Wales waar het zich snel verspreidde, hoewel er enige verbanden zijn met de anabaptisten van de 16de eeuw. In de late 19de eeuw nam het aantal baptistische kerken in de Verenigde Staten snel toe.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in centraal Nigeria.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Musea die worden beheerd door een bedrijf, waarin vaak de geschiedenis of de producten van dat bedrijf centraal staan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Satirische naam die werd gebruikt om een Centraal-Europese kunststijl aan te duiden die voorkwam van de jaren 20 tot 50 van de 19de eeuw. De stijl werd vooral geassocieerd met de smaak van de burgerklasse en kenmerkt zich door eenvoudige, bescheiden vormen en sentimentele weergaven van de mens en de natuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de filosofie en religie die zijn gebaseerd op de verlichting en leer van Boeddha Gautama in de vroege 6de eeuw v. Chr. in het Noord-Oosten van het moderne India. Deze religie, die een dominante rol speelt in de kunst en cultuur van Zuidoost-Azië en Oost-Azië, is gebaseerd op het overstijgen van menselijk lijden en pijn door het accepteren van de grenzen van de individualiteit, het opgeven van wereldse verlangens en wensen die voor teleurstellingen en verdriet zorgen en het loslaten van het niet-permanente van het leven en het afzonderlijke ego met de bijbehorende welvaart, sociale positie of familierelaties, allemaal door het proces van de verlichting (nirvana). Bij deze religie staat ook 'anatman' centraal, het idee dat 'het zelf' altijd in ontwikkeling is of deel uitmaakt van een reeks veranderende verschijningsvormen in plaats van een vaste, metafysische substantie. De structuur van de religie is gebaseerd op de Triratna ('drie juwelen' van boeddha), een drieledige structuur voor het leven gebaseerd op drie elementen: boeddha (de leraar), dharma (de leer) en sangha (de gemeenschap).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Centraal-Afrikaanse Republiek, de Democratische Republiek Congo en de republiek Congo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Democratische Republiek Congo, de Centraal-Afrikaanse Republiek en de republiek Congo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Kameroen, Congo en de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Oorspronkelijk Japanse avant-gardedansvorm. De eerste Butoh-uitvoering werd in 1959 door Tatsumi Hijikata gegeven. De uitvoeringspraktijk van Butoh verschilt, en kan elementen uit de dans, het theater en de uitvoerende kunsten bevatten, afhankelijk van de uitvoerende groepen of personen. Centraal bij Butoh-uitvoeringen staan vaak een groteske uitbeelding en fysiek uithoudingsvermogen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religieuze ideeën van mensen en groepen die sterk zijn beïnvloed door de hervormer Johannes Calvijn (1509-64) en door 17de-eeuwse calvinistische geleerden. Het calvinisme benadrukt de soevereiniteit van God over alle aspecten van het leven en de Bijbel als enige richtsnoer. Rechtvaardiging door alleen het geloof is een ander centraal begrip. Hoewel predestinatie geen vooraanstaand axioma in Calvijns theologie was, werd dat begrip zwaar benadrukt door zijn eerste volgelingen, deels om zich te onderscheiden van de aanhangers van Luther. De Helvetische Confessie (1566) en de Synode van Dordrecht (1618-19) waren belangrijke momenten in de geschiedenis van de calvinistische theologie; laatstgenoemde synode bevestigde in de Dordtse Leerregels de 'vijf punten van het calvinisme': totale verdorvenheid, onvoorwaardelijke verkiezing, beperkte verzoening, onweerstaanbare genade en ten slotte de volharding van de gelovigen. Medio 17de eeuw had het calvinisme zich vanuit Frankrijk en de Nederlanden verspreid naar Engeland en Schotland, waar het werd omarmd door de puriteinen en meegenomen naar Nieuw-Engeland. Hoewel het te lijden heeft gehad van rationalistische aanvallen, heeft het calvinisme veel invloed gehouden op het kerkelijk leven en is er in de moderne tijd sprake geweest van een neocalvinistische opleving onder invloed van de theoloog Karl Barth. Als historische kracht heeft het calvinisme een brede uitwerking gehad op de Europese en Noord-Amerikaanse cultuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Europese periode en cultuur waarin gereedschap maken centraal stond en die teruggaat tot het 4de millennium v. Chr., genoemd naar de opgravingen bij Campigny in Haute-Normandie (Frankrijk). Deze cultuur begon in de mesolithische periode, maar ontwikkelde zich verder in de neolithische periode en verspreidde zich over bijna geheel Noord- en Centraal-Europa en de Britse eilanden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Genus van één soort bloeiende plant, C. sativa, een stevig, rechtopstaand aromatisch kruid dat afkomstig is uit Centraal-Azië en tegenwoordig op grote schaal wordt verbouwd in de noordelijke gematigde zone. Een lange, rietachtige variëteit wordt gekweekt voor de productie van hennepvezel, terwijl de vrouwelijke plant van een korte variëteit met meer takken het meest geschikt is om marihuana van te maken. In sommige classificaties heeft dit genus drie soorten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de aardewerkstijl zoals aangetroffen in centraal Anatolië van circa 3400 tot 2700 v. Chr. De stijl kenmerkt zich door elegante vormen versierd met geschilderde paarsbruine ontwerpen op een oranje slip.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft de plattegrond van een gebouw dat uitloopt vanuit een centraal punt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een christelijke geloofsgemeenschap die in 1848 in Richmond (Virginia) in de Verenigde Staten is gesticht door John Thomas (1805-71), die voorheen een volgeling was geweest van Thomas en Alexander Campbell. John Thomas wilde terugkeren tot de geloofsovertuiging en de praktijken van de eerste discipelen, vandaar de naam, die 'broeders van Christus' betekent. De naam werd tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog aangenomen ter rechtvaardiging van het pacifisme van de gelovigen. Thomas verwierp de doctrine van de Heilige Drie-eenheid en die van het bestaan van Christus voor zijn geboorte. Christadelphians geloven in de volledige nauwkeurigheid van de Bijbel. Centraal in het geloof van de Christadelphians staat het chiliasme. In het bijzonder geloven zij dat Christus zal wederkomen om een theocratie te vestigen vanuit Jeruzalem. Christadelphians zijn het niet eens over de vraag of alle mensen zullen herrijzen, maar over het algemeen wordt aangenomen dat ieder ander dan de ware gelovige in vergetelheid zal raken. Volwassen volgelingen moeten worden gedoopt door onderdompeling. Er zijn geen gewijde voorgangers en lokale gemeenten worden 'ecclesia’s' genoemd. Christadelphians vervullen geen militaire dienst, gaan niet in de politiek en doen niet mee aan verkiezingen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in centraal Kenia.

Toegevoegd op: 16-8-2017

(Wit)zijden, cirkelvormig velum van kostbare stof, dat de ciborie met de geconsacreerde hosties omhult. Het velum heeft een centraal gat dat over het kruisje op het deksel past.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Europese, luitachtige, getokkelde chordofonen uit de Middeleeuwen, met een platte klankkast, korte hals en sleutelkast die allemaal uit één stuk hout zijn gesneden, en met een kam, één centraal klankgat of twee klankgaten aan de zijkanten, fretten en meestal met vier maar soms ook drie of vijf snaren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een vorm van sacrament en centraal element van de eredienst bij veel christelijke kerkgenootschappen, met als basis het Laatste Avondmaal, waarop Jezus de wijn die hij ronddeelde en het brood dat hij brak als respectievelijk zijn bloed en lichaam omschreef. Het ritueel bestaat doorgaans uit de wijding van brood en wijn door de predikant of priester en de verdeling onder de gelovigen. De term is afgeleid van het Griekse woord 'eucharistia', dat 'dankzegging' betekent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Veelomvattend begrip dat verwijst naar een breed scala van kunstuitingen uit de jaren 60 en 70 van de 20ste eeuw. De stijl levert kritisch commentaar op de kunst als handelswaar. Daarbij staat niet het vervaardigde kunstwerk zelf centraal, maar het overbrengen van een idee en de intentie van de kunstenaar. Vaak gaat het werk vergezeld van documentatie die als toelichting dient bij het ontstaansproces, in de vorm van bijvoorbeeld kaarten, foto's en aantekeningen. Een kunstgenre waarbinnen de ideeën of concepten die een werk uitdrukt of waarnaar het verwijst als wezenlijk worden beschouwd, terwijl het tastbare eindproduct, als dat er al is, hoofdzakelijk wordt gezien als een vorm van documentatie, en dus niet als kunstwerk. Het genre kwam op aan het einde van de jaren 60 en de vroege jaren 70, een proces dat zich vrijwel gelijktijdig voltrok in Noord-Amerika, Europa en Latijns-Amerika. De conceptuele kunst heeft er mede toe bijgedragen dat niet-traditionele media als foto's, bouwtekeningen en performancekunst een gelijkwaardige status verwierven naast de traditionele schilder- en beeldhouwkunst. Mede dankzij de conceptuele kunst worden kunstenaarsboeken nu als volwaardige kunstvorm gezien. De term raakte in zwang na een artikel van Sol LeWitt in het blad Artforum, 'Paragraphs on Conceptual Art', gepubliceerd in 1967.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religieuze beweging en tak van het jodendom die werd opgericht door Zacharias Frankel (1801-1875) en ernaar streeft specifieke elementen en gewoonten van het traditionele jodendom te behouden en intussen beperkte modernisering toe te staan, bijvoorbeeld in de vorm van steun voor de seculiere zionistische beweging. In deze tak van het jodendom staat het idee centraal dat het jodendom bepalend is voor de joodse cultuur en nationale identiteit en dat daarom religieuze gebruiken en tradities zoals de spijswetten, de studie van het Hebreeuws en het in acht nemen van de sabbat, in ere moeten worden gehouden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een neolithische stijl en cultuur die in Noord- en Centraal-Europa verscheen na 3000 v. Chr. De stijl is genoemd naar een typische decoratieve techniek waarbij gedraaid koord wordt aangebracht op het oppervlak van aardewerk, vooral drinkbekers, gewoonlijk in evenwijdige banen. De stijl kenmerkt zich ook door individuele begrafenissen van volwassen mannen vergezeld van stenen strijdbijlen onder ronde aardhopen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Groepen of bewegingen waarvan de religieuze overtuigingen en praktijken aanmerkelijk verschillen van de heersende of orthodoxe religies of de samenleving; centraal staat meestal een bijzondere godheid, historische of mythische figuur of een charismatisch levend persoon.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Door de mens gemaakte objecten die worden aanbeden als de god of geest die ze belichamen, en die centraal staan binnen een bepaalde cultus of religie. Er kunnen verschillende rituelen zijn om de cultusbeelden te kleden, eten te geven of in optocht mee te voeren. Hoewel de betekenis van 'cultusbeeld' deels overeenkomt met die van 'afgodsbeeld', is een cultusbeeld doorgaans groter van formaat, is het een exclusief object van aanbidding van een bepaalde religie of cultus, en heeft het vaak vooral betrekking op religies van de oude wereld. Gebruik 'religieuze objecten' of 'cultusobjecten' voor voorwerpen die op dezelfde wijze worden gebruikt maar geen beeltenissen zijn. De term 'cultusbeeld' wordt in het algemeen gebruikt voor niet-christelijke beelden; gebruik 'iconen' voor christelijke beelden die zelf als heilig worden beschouwd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en cultuur van de Chibchan sprekende Indiaanse bevolking van Centraal-Amerika die voorheen leefde in het huidige Panama en op de naburige San Blaseilanden, en tegenwoordig alleen nog in geïsoleerde gebieden voorkomt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Seriële mechanische printers,waarbij de tekens worden gemaakt aan het eind van verende haken die straalsgewijs vanuit een centraal draaipunt lopen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Centraal Afrikaanse Republiek leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in centraal Ghana leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ter onderscheiding van het oude hoogaltaar tegen de oostwand van het koor, waaraan de priester met de rug naar het volk de mis opdroeg, wordt de term gebruikt voor het meer centraal geplaatste altaar waaraan de priester met het gezicht naar de kerkgangers de eucharistie met het volk viert.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vijfsnarige boogharpen van de Masa in centraal Tsjaad, met stemschroeven en een klankkast die is bedekt met huid; worden bespeeld terwijl ze op de grond of op de schouder van de bespeler steunen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een rooms-katholieke orde die in 1215 in Zuid-Frankrijk werd gesticht door de Spaanse heilige Dominicus. De bijzondere kenmerken van de nieuwe orde waren de verplichting om theologische studies uit te voeren en de missie om de leer te verkondigen, een taak die voorheen werd beschouwd als het exclusieve privilege van bisschoppen en hun afgevaardigden. Deze bedelorde wordt gekenmerkt door een centraal gezag en een centrale organisatie en legt de nadruk op missiewerk en wetenschap in combinatie met een actief en contemplatief leven. Een lid behoort tot de orde (en niet tot een autonoom klooster) en kan te allen tijde worden overplaatst naar een andere locatie. Beroemde dominicaanse wetenschappers zijn Albertus Magnus en zijn leerling, de heilige Thomas van Aquino. Het door Aquino ontwikkelde systeem werd in 1278 officieel aangenomen door de orde. Er is een orde van dominicaanse nonnen die in de 19de en 20ste eeuw explosief groeide en een tertiaire orde van leden die niet in kloosters leefden. De orde staat bekend om het onveranderlijk orthodoxe naleven van de leer van Aquino.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een schilderstijl die gedurende de renaissance en Reformatie in het Duitse Regensburg en op andere plaatsen langs de Donau tot ontwikkeling kwam. De stijl wordt gekenmerkt door een hernieuwde belangstelling voor de middeleeuwse vroomheid, een expressief gebruik van de natuur, de relatie tussen de mens of gebeurtenissen en de natuur, en de introductie van het landschap als centraal thema in de kunst. De term is bedacht door Theodor von Frimmel (1853-1928), die van mening was dat de schilderstijlen in de Donauregio rond Regensburg, Passau en Linz gemeenschappelijke kenmerken bezat. Hoewel de voornaamste kunstenaars uit deze regio niet in formele zin tot een school behoorden - het werk kwam niet uit één bepaald atelier of één kunstcentrum - lijkt er niettemin sprake te zijn van een stijl. De belangrijkste vertegenwoordigers van deze stijl zijn Lucas Cranach de Oudere en Albrecht Altdorfer.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ronde, vierkante of achthoekige, één- of tweevellige lijsttrommen uit het Nabije Oosten, Centraal-Azië en zuidelijk Europa en delen van Afrika, Zuid-Azië en Latijns-Amerika. Ze kunnen rinkels of snaren hebben.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de moderne natie Duitsland of meer in het algemeen naar de culturen die hebben bestaan op het grondgebied van dit Centraal-Europese land. De term kan ook in bredere zin verwijzen naar de culturen van vroegere bewoners of verwante volkeren in Centraal- en Noord-Europa, die dialecten spraken waaruit de Germaanse en Teutoonse talen zijn voortgekomen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Luiten met een lange hals uit het Midden-Oosten en Centraal-Azië, gewoonlijk met vijftien beweegbare fretten en twee snaren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Interdisciplinaire musea waarin de geschiedenis en het erfgoed van een bepaalde gemeenschap of regio centraal staat, in de context van samenleving, cultuur en natuurlijke omgeving.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar tekeningen die zijn gemaakt vanuit een centraal perspectief of één-puntsperspectief, een lineair perspectiefsysteem met één verdwijnpunt waardoor het lijkt alsof de beeldelementen geleidelijk in de diepte verlopen. Het verdwijnpunt bevindt zich meestal in of nabij het midden van de compositie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het centraal-westelijk deel van de Democratische Republiek Congo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

20e-eeuwse kunstwerken waarbij het verpakken, omwikkelen of verbergen van een object centraal staat; wordt vaak gebruikt in verband met het werk van Christo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een vorm van nijverheid die gereedschap voortbracht en die is genoemd naar een archeologische vindplaats in Ertebølle (Denemarken). Deze wordt in Noord-Europa aangetroffen van circa 9000 tot 3500 v. Chr. en veeleer als mesolithisch dan als neolithisch beschouwd vanwege het gebikte in plaats van gepolijste stenen gereedschap en vanwege het feit dat de gebruikers voornamelijk jagers en vissers waren en niet zozeer boeren. De cultuur viel echter gedeeltelijk samen met neolithische nijverheid in Centraal-Europa en vertoonde neolithische ontwikkelingen, zoals het gebruik van composthopen, aardewerk, beitelvormige pijlpunten, vlak- en radiaaltechnieken voor het bewerken van vuursteen, en een zekere mate van landbouw en veeteelt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de intellectuele en artistieke stroming onder Mexicaanse schrijvers en kunstenaars als Fermín Revueltas en Diego Rivera in de jaren 20 van de 20ste eeuw. Kenmerkend voor deze stroming is dat zij het kosmopolitisme en de publieke verplichtingen van de kunst centraal stelt, en de academische kunstwereld en het symbolisme minacht. De stroming, die ideeën overnam van futuristische manifesten en Spaanse ultraïstische denkbeelden, veroorzaakte een sterke culturele heropleving op gemeenschapsniveau. De stroming bekritiseerde religiositeit en patriottisme, steunde de Muralismo-stroming in Mexico en prees de USSR als ideologisch model.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Mensen die de tak van de culturele antropologie bestuderen of beoefenen waarin het onderzoek naar de cultuurgeschiedenis van bepaalde volkeren centraal staat, en waarbij historische mondelinge en tekstuele documenten, en beelddocumenten de belangrijkste bronnen vormen. Ook te gebruiken voor personen die de eigen overlevering en interpretatie van de geschiedenis van een volk bestuderen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot het genus Fagus sylvatica, inheems in het Centraal-Europa en in Groot-Brittannië. De kleuren variëren van zeer vaalbruin tot roodachtig bruin bij het kappen. Het wordt gebruikt voor het maken van allerlei objecten, onder andere meubilair, handvatten voor gereedschap, schrijnwerk en triplex.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl van kunstvoorwerpen zoals voortgebracht in Falerii, het tegenwoordige Civita Castellana in Centraal-Italië, dat voornamelijk bekend is als belangrijk centrum van roodfigurig aardewerk in de 4e eeuw v. Chr. Tot de gevonden kunstvoorwerpen behoren roodfigurige vazen die zijn gemaakt door de Schilder van Aurora en de Schilder van Nazzano.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor Wiegmann-spanten met subdiagonalen die vanuit een centraal punt stervormig uitlopen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Centraal bestuur door een systeem of overheid, waarbij verschillende staten een eenheid vormen maar interne zaken onafhankelijk afhandelen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een aparte populatie of ondersoort van Felis silvestris die in Centraal-Azië voorkomt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is gemaakt door het gelijknamige Afrikaanse volk dat in tal van West-Afrikaanse landen leeft: Senegal, Mali, Niger, Nigeria, Kameroen, Benin, Burkina Faso, Tsjaad, de Centraal Afrikaanse Republiek, Ivoorkust, Gambia, Ghana, Guinee-Bissau, Mauritanië, Sierra Leone, Sudan en Togo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Centraal-Ethiopië leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Kameroen, de Centraal Afrikaanse Republiek, de Republiek Congo en de Democratische Republiek Congo leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Centraal-Liberia.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor drie of meer dicht bij elkaar geplaatste zuilen die duidelijk een groep vormen. Wanneer twee zuilen duidelijk een groep vormen, gebruik dan de term 'gekoppelde zuilen' of 'gewrongen zuilen'. Voor ondersteuningen die bestaan uit meerdere zuilen die zijn ingebouwd rond een centraal punt (vooral in middeleeuwse context) wordt 'colonettenbundels ' gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kruisen met gecoupeerde en puntige armen, de twee puntige uiteinden van elke arm zijn afgesneden en vormen zo een centraal punt zoals bij het uiteinde van een zwaard; meestal gebruikt als symbool in de heraldiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Doorlopend ornament waarin vormen zijn bevestigd aan een centraal element dat naar de onderkant van de band loopt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Ghandara-regio in India, het gebied tussen de rivier de Boven-Indus en Kabul, onder de Kushana-dynastie; deze term verwijst met name naar de boeddhistische architectuur en beeldhouwkunst van de 2de tot en met de 6de eeuw n. Chr. De stijl ervan weerspiegelde de kosmopolitische connecties van zijn begunstigers en werd in hoge mate beïnvloed door de 2de-eeuwse Hellenistische kunst van Egypte en Syrië. Op zijn beurt was deze Ghandara-stijl een stimulans voor andere kunststijlen in Centraal-Azië, Wei China en Japan. Gandhara-kloosters en stoepa's waren zeer sierlijk, met westerse decoratieve elementen zoals acanthus-kapitalen, Hellenistische komediemaskers en putti. De stoepavorm zelf veranderde in Gandhara: de koepel werd hoger, de balustrades groter en fijner afgewerkt en de gelaagde paraplu-eenheid werd uitgebreid totdat deze uittorende boven de hele structuur. Gebeeldhouwde figuren waren gewoonlijk zwaar gedrapeerd in toga-achtige kledij en hun musculatuur werd meestal met nadruk weergegeven; beeldhouwwerken werden meestal gepleisterd en levendig beschilderd. Tegelijk met beeldhouwers in Mathura vervaardigden Gandhara-beeldhouwers een boeddha-icoon voor het in opkomst zijnde boeddhistische geloof; ook droegen ze bij aan de ontwikkeling van het beeld van Bodhisattva. Een groot aantal Gandhara-beelden is bewaard gebleven, alle heel homogeen in stijl. Belangrijke locaties bevonden zich in Shahji-ki Dheri, Takht-i-Bahai, de Taxila-regio, Sar Dheri en Sahr-i-Bahlol. Het uiterste noordwestelijke gedeelte van Gandhara strekte zich uit tot wat nu Afghanistan is; Religie en kunst in Gandhara-stijl bleven in die regio floreren tot ten minste de 8ste eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Elk van de verscheidene Duitse, destijds Centraal-Europese, zilveren munten, corresponderend met de groot en de gros tournois, voor het eerst geslagen in de 13e eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schilderstijl die in het begin van de 15de eeuw floreerde in het westen van Tibet; Guge was de naam van een koninkrijk in deze regio. De kleuren zijn ingetogen en van gedempte tonaliteit, net als in de Nepalese schilderkunst uit dezelfde periode. Figuren hebben doorgaans ronde, gezwollen gezichten en de belangrijkste bodhisattva's zijn ruim voorzien van sjaals en accessoires. Guge-schilderijen kenmerken zich door drukke composities en een dominerende rol van de kleur rood. De algehele stijl is gemaakt elegant. Centraal-Aziatische karakteristieken zijn in deze stijl nauwelijks te vinden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Gupta-periode in Noord-Centraal-India vanaf de vroege 4de eeuw tot de late 5de eeuw, een periode die wordt beschouwd als de 'klassieke' periode van Indiase kunst. Tijdens de Gupta-periode was er sprake van een grote activiteit op het gebied van wetenschap, visuele kunsten, muziek en literatuur, en de periode had haar hoogtepunt tijdens de heerschappij van Chandra Gupta II (375-415 n. Chr.). Sommige van India's oudste bewaard gebleven schilderingen werden in deze periode gemaakt in de boeddhistische grotten van Ajanta in de Deccan; de schilderingen worden gekenmerkt door levendige kalligrafische lijnen en levensechte contemporaine details. De beroemde bouwkundige Gupta-stijl ontwikkelde zich mogelijk uit de Kushana-stijl; tegen het eind van de 4de eeuw had zich een duidelijke boeddha-icoon ontwikkeld, die werd gekenmerkt door monumentale eenvoud en een verfijnd realisme. De spanning van vroegere Mathuran-beeldhouwkunst is vervangen door een kalme en rustige atmosfeer die een spirituele andere wereldlijkheid aanduidt die een kenmerk is van de boeddhistische Gupta-stijl. Onder de vele beeldhouwkundige vondsten bij Sarnath is een groep sculpturen die bekend staat als de 'natte boeddha's' met nauwsluitende kleding en vliesachtige vingers als typische Gupta-kenmerken. Gedurende deze periode trad de hindoekunst op de voorgrond; het vroegste en opvallendste voorbeeld van Gupta-hindoekunst is de in rotssteen uitgehouwen schrijn van Udayagiri uit 401. De beeldhouwer van de reliëfs van de verwoeste Dashavatara-tempel bij Deogarh kopieerde de boeddhistische stijl van Sarnath en paste deze toe op een hindoemotief, met opmerkelijk resultaat. Er is echter heel weinig Gupta-kunst overgebleven, aangezien een groot deel van deze kunst, zowel boeddhistische als hindoeïstische kunst, werd vernietigd tijdens de invasies van de Hunnen en de komst van de islam.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Centraal-Tanzania.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een periode en cultuur in de Late Bronstijd en de Vroege IJzertijd, van circa 1100 tot circa 450 v. Chr. aangetroffen in Centraal- en West-Europa, en genoemd naar een begraafplaats en een zoutmijn in Halstatt (Oostenrijk). Begrafenispraktijken en artistieke stijlen verschilden per tijd en per plaats, maar over het algemeen wordt de cultuur gekenmerkt door de opkomst van handel met omliggende gebieden, door kunstvoorwerpen met symmetrische ontwerpen, geometrische versieringen, vogel- en plantenmotieven, en door de invloed van Italiaanse en mogelijk Griekse kunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode die is genoemd naar de heerschappij van koning Harshavarman III (1066-1080 n. Chr.) in het vroege Angkor-rijk, en die wordt gekenmerkt door een snelle expansie en stadsplanning. Monumenten uit deze periode ontwikkelden zich tot duidelijke functionele of symbolische typen. Het eerste van deze typen was de tempel-berg, een constructie die werd gebouwd op de top van een heuvel of berg in de vorm van een piramide met terrassen met daarin een centraal sanctuarium waarin een afbeelding was geplaatst die de macht van de koning symboliseerde. Het tweede type was een tempel die was gebouwd op vlakke grond en die qua ontwerp was gebaseerd op Indiase en Cambodjaanse tempels. Beide tempeltypen werden over het algemeen gebouwd van baksteen, lateriet of zandsteen, bevatten interne sanctuaria en bogen op kraagstenen. Beeldhouwwerken uit deze periode waren gewoonlijk voorbeelden van de Koh Ker-stijl (tweede kwart van de 10de eeuw) en de Banteay Srei-stijl (tweede helft van de 10de eeuw), die werden gekenmerkt door reliëfsculptuur die een reeks Indiase legendes afbeeldde, en van de stijl van de Khleangs (laat 10de tot vroeg 11de eeuw), die werd gekenmerkt door een reeks bladmotieven op tempeltimpanen en figuren van jeugdige godheden, vaak met kuiltjes in de wangen, gekleed in dunne, nauwsluitende kleding en versierd met sieraden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Prent met een afbeelding van een martelaar of heilige, eventueel voorzien van een informatief onderschrift. Een serie kleine prentjes rondom de centraal geplaatste heilige kan verhalen vertellen over zijn of haar leven of een belangrijke gebeurtenis daaruit.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode van circa 1650 v. Chr., toen Hettitische heersers voor het eerst een belangrijke rol gingen spelen in Centraal-Anatolië, tot circa 700 v. Chr., toen de Assyriërs de overgebleven Hettitische stadstaten in het zuidoosten van Anatolië en het noorden van Syrië verwoestten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Stijl en cultuur van een etnische groepering uit de Valle del Mantaro in centraal-Peru. Ze stammen waarschijnlijk af van de Huari-cultuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een theorie die bevestigt dat de geest of het spirituele en ideale centraal staan in de werkelijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om te verwijzen naar werken van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in centraal Nigeria, nabij de samenkomst van de rivieren Niger en Benue.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Airconditioningsystemen waarbij afdelingen onafhankelijk kunnen werken zonder dat er een centraal verdelingssysteem nodig is.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religie en filosofie die in de 6de eeuw v. Chr. in India is gesticht door Vardhamana, een van de religieuze figuren die in opstand kwam tegen de orthodoxe dogma's van de Vedische religie. Kenmerkt zich door een afkeer van de gangbare offerriten in Vedische tradities, en stelt het geloof in de ethische doctrine ahimsa centraal, waarbij ernaar wordt gestreefd om geen enkel levend wezen pijn te doen en het volmaakte ideaal van menselijke perfectie wordt nagestreefd door een devoot leven in het klooster.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de monotheïstische religie van het joodse volk, waarbij het geloof centraal staat dat de oude Israëlieten de aanwezigheid van God ervoeren in menselijke gebeurtenissen. Joden geloven dat één God de Israëlieten uit hun gevangenschap in Egypte heeft bevrijd, de structuur van een gemeenschappelijk en individueel leven aan hen heeft onthuld en hen heeft uitverkoren als een heilig volk dat als voorbeeld moest dienen voor de gehele mensheid. De Hebreeuwse bijbel en de Talmoed zijn de belangrijkste bronnen voor de spirituele en ethische principes van het jodendom. Deze religie, waarvan de oorsprong teruggaat naar de tijd van Abraham, legt meer de nadruk op het tot uitdrukking brengen van het geloof in de vorm van rituelen dan in de vorm van abstracte doctrines. De sabbat, die begint bij zonsondergang op vrijdag en eindigt bij zonsondergang op zaterdag, is een centraal element van de religie; er is ook een jaarlijkse cyclus van religieuze feestdagen en vastendagen. Het jodendom heeft een zeer uiteenlopende ontwikkelingsgeschiedenis die bijna 4000 jaar beslaat en is uitgemond in diverse stromingen: de orthodoxe, conservatieve en reformistische stroming.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Sets bestaande uit speelkaarten en eventuele andere voorwerpen die tezamen gebruikt worden in spellen waarin het gebruik van speelkaarten centraal staat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een van de twee levende soorten uit het genus der kamelen (de andere is de dromedaris). Het dier heeft twee bulten en is inheems in de steppen van Centraal-Azië. de kameel wordt op grote schaal gebruikt als lastdier. Men denkt dat hij al enige tijd voor 2500 v.Chr. is gedomesticeerd in het gebied van het huidige Iran. In sommige classificaties gebruikt men de naam Camelus ferus voor de wilde kameel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Decoratief gestileerd bloemenmotief dat voor het eerst werd toegepast in Oudegyptische en Oudgriekse ontwerpen, en later in Romeins, Europees en Amerikaans werk; wordt meestal aangetroffen als decoratie van bouwwerken en meubilair. Het kamperfoeliemotief is symmetrisch en bestaat uit drie of vijf gebogen uitlopers die aan iedere zijde van een langgerekt centraal bloemblad ontspringen; het verschil met een palmet is dat het kamperfoeliemotief meestal dunnere uitlopers heeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geweven ontwerpen met gecompartimenteerde vormen rondom een groot centraal bloemmotief in een wafelpatroon dat doet denken aan kant of mazen; populair in Engeland tussen 1690 en 1730.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk dat in de Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen en Tsjaad leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk dat in de Centraal-Afrikaanse Republiek, de Democratische Republiek Congo en Sudan leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geld dat in Centraal-Afrika werd gemaakt en gebruikt, in de vorm van in zand gegoten baren van een koperlegering, meestal in de vorm van een kruis, een X of een H.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In tapijtwerk uitgevoerde kleden afkomstig uit de islamitische landen van het westelijk deel van Centraal-Azië en uit het Midden-Oosten, de Balkan en Noord-Afrika.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een 18de-eeuwse Indiase schildersschool die is verbonden met de prinselijke staat Kishangarh in centraal Rajasthan. Net als andere Rajput-schilderstijlen is ook deze school enigszins schatplichtig aan contemporaine Mogol-schilderkunst. De school wordt gekenmerkt door zijn religieuze intensiteit en individualistische gelaatsuitdrukking die bestaat uit puntige kinnen en neuzen, diep gekromde ogen en golvende haarlokken. Panoramische landschappen vormen vaak de achtergrond voor de geïllustreerde scène. Een belangrijke begunstiger gedurende de vormende fase was Raja Savant Singh (regeerde 1748-57), die zelf een dichter en devoot lid was van de Vallabhacarya-sekte. Vooral de reeks schilderijen van Radha en Krishna zijn opmerkelijk. Er wordt gespeculeerd dat Savant Singh's minnares mogelijk model heeft gestaan voor het Kishangarh-gelaatstype. Nihal Chand is de meesterkunstenaar aan wie de verdienste wordt toegeschreven dat hij de romantische en religieuze aard van zijn begunstiger heeft omgezet in frisse, visuele beelden. De Kishangarh-school bleef haar activiteiten op een lager prestatieniveau voortzetten tot halverwege de 19de eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur en aardewerkstijl van de ‘bekermensen’ uit het late neolithicum en de vroege Bronstijd, die leefden in het 4de millennium v. Chr. en zijn vernoemd naar de typische klokvormige bekers die met horizontale banden versierd waren met behulp van fijn getande stempels. De cultuur is waarschijnlijk oorspronkelijk afkomstig uit Spanje en heeft zich verspreid over Centraal- en West-Europa, daarbij de techniek van het werken met brons naar de Britse eilanden brengend. De cultuur wordt gekenmerkt door aardewerk, een voorkeur voor individuele graven, snelle expansie op zoek naar koper en goud, het ontstaan van talrijke wapens, waaronder bogen, koperen speerpunten, platte, getande dolken en opvallende gebogen, rechthoekige polsbeschermers.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Aanduiding voor bepaalde Centraal- en Zuidafrikaanse dorpen, die bestaan uit een omheinde groep huizen, en voor de bijbehorende omheiningen voor vee.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van het huidige Kroatië, of in het algemeen naar de culturen in Centraal-Europa waar tegenwoordig Kroatië ligt. In een ruimer verband kan de term verwijzen naar de cultuur van de Slavische Kroatische volkeren die uit de Oekraïne kwamen in de 7de eeuw n. Chr.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kegeldragende groenblijvende productieboom uit de cipresfamilie, die voorkomt in de mistgordel van het kustgebied van het zuidwesten van Oregon tot centraal Californië, tot maximaal 1000 meter hoogte boven de zeespiegel. Het zijn de hoogste levende bomen en vaak bereiken ze een hoogte van meer dan 90 m. De stam heeft meestal een doorsnede van 3 à 6 m of meer. Het duurt 400 à 500 jaar voordat de kustsequoia volwassen is en van sommige bomen is bekend dat ze meer dan 1500 jaar oud zijn. De schubachtige bladeren op de hoofdscheuten zijn spiraalvormig gerangschikt en bevinden zich dicht tegen de takken aan. De bladeren van de zijscheuten zijn meer uitgewaaierd, naaldachtig en in twee rijen gerangschikt. Als de boom ouder wordt, vallen de lagere takken af, waarna een strakke, zuilvormige stam resteert. Als een boom wordt gekapt, ontstaan er scheuten uit het spinthout onder het kapoppervlak. Natuurlijke vermenigvuldiging vindt plaats door zaadproductie, hoewel slechts een klein percentage van de zaden ontkiemt, tenzij ze aan vuur worden blootgesteld.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en periode rondom de cultuur die een bloeitijd beleefde in het Cambodjaanse koninkrijk Lan Xang (1353-1707 n. Chr.). De stijl van deze periode is gebaseerd op inheemse innovaties en Thaise en Khmer-invloeden. In de religieuze architectuur is de stijl terug te zien in de Vat Visum (1503 n. Chr.) en de Vat Xieng Thong (1561 n. Chr.), met grootse stoepa's of monumenten, schuine, overlappende daken met dakpannen, dakranden die worden ondersteund door kraagstenen of door vergulde of gelakte consoles en houtconstructies. Seculiere bouwwerken zijn gebouwd van hout en zijn ook voorzien van vergulde bas-reliëfs. In deze periode kwam het tot de ontwikkeling en uitbreiding van een structuur met een heiligdom en ontmoetingsplaats, waar heilige beelden werden ondergebracht. In de beeldhouwkunst in deze stijl staan boeddhistische thema's en iconografie centraal, hoewel er ook wel enige hindoeïstische beeldhouwwerken zijn. Typerend zijn figuren in brons, steen, edelmetaal, droog lakwerk en terracotta.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor bepaalde kloostercomplexen in het oostelijke Middellandse Zee-gebied waar heremieten leven in een losjes gestructureerde groep cellen rond een gemeenschappelijk centraal complex.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar het vroege gedeelte van de Oosterse Zhou-periode, vanaf 722 tot 481 v. Chr., hoewel sommige onderzoekers de periode dateren van 770 tot 475 v. Chr. De periode is genoemd naar de kroniek voor de staat Lu, de 'Chunqiu.' Houtsnijwerk uit deze periode is verbonden met de zuidelijke staat Chu. Brons ritueel vaatwerk werd in grote aantallen en afmetingen gemaakt en werd gekenmerkt door een fijn afgewerkte decoratie die werd ontwikkeld gedurende de 6de en 5de eeuw v. Chr. Dergelijke vaten waren belangrijker tijdens deze periode dan tijdens de latere periode van Strijdende Staten toen vaatwerk vaak niet werd gedecoreerd. Het vroegste archeologische bewijs voor Chinese zegels komt uit de periode van de Lente en Herfst-annalen, hoewel er letterkundig bewijs is dat er vóór deze annalen al Chinese zegels bestonden. Goudbewerking was tot deze tijd niet wijdverbreid in centraal China.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Cedersoort die inheems is in de bergen van het Middellandse Zeegebied, in Libanon, het westen van Syrië en het zuidelijke deel van centraal Turkije.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De religieuze beweging die begin 19de eeuw in Duitsland ontstond. Centraal hierin staan opvattingen over modernisering en aanpassing door het verlaten van traditionele joodse overtuigingen en wetten die als verouderd en onjuist werden beschouwd in de sociale en politieke situatie in de moderne wereld. Deze stroming in het judaïsme trekt de absoluutheid van rituele wetten en gewoonten die in de Thora en Talmoed zijn vastgelegd, in twijfel en bepleit hervorming en liberalisme. Een belangrijk kenmerk van deze stroming is dat mannen en vrouwen gezamenlijk bidden, in plaats van in aparte groepen zoals orthodoxe stromingen voorschrijven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stroming en de stijl in de schilderkunst in het 19de-eeuwse Amerika waarin het verlangen centraal stond de natuur te doorgronden door licht en sfeer realistisch en gedetailleerd weer te geven. De stijl kenmerkt zich door een sterk gevoel van innerlijke diepte en het creëren van een magische sfeer met nauwkeurige, onzichtbare penseelstreken. Aangenomen wordt dat de stroming werd geïnspireerd door de opkomst van de fotografie en door de literaire filosofieën van Ralph Waldo Emerson (1803-1882), die een meditatieve, pantheïstische verbondenheid met de natuur en het landschap propageerde. Later werd deze stijl verdrongen door de technieken van het impressionisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de protestantse beweging die ontstond bij de reformatie van Martin Luther (1483-1546). De lutherse doctrine erkent drie sacramenten: baptisme, eucharistie en boetedoening. Centraal staan rechtvaardiging door middel van het geloof, en het priesterschap van alle gelovigen. Zoals bij de meeste andere protestantse stromingen wordt bij het lutheranisme meer belang gehecht aan de heilige geschriften dan aan kerkelijke autoriteiten. De doctrine is gebaseerd op de Augsburgse confessie, de apologie, de beide catechismussen van Luther en de 'formula concordiae'. De lutherse kerken bloeiden het eerst op in Scandinavië en Duitsland en breidden zich later uit naar andere delen van Europa. Het lutheranisme breidde zich na de jaren veertig van de 17de eeuw uit naar de Verenigde Staten door immigratie en in de 19de eeuw naar Afrika en Azië, door het werk van lutherse missionarissen. Het lutheranisme is een van de drie belangrijkste stromingen van het protestantisme (naast het anglicanisme en calvinisme) en tevens de oudste en grootste stroming.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de versie van het boeddhisme die ontstond in India en zich heeft verspreid naar Centraal-Azië, China, Japan, het vasteland van Zuidoost-Azië, Java, Sumatra en Sri Lanka (Abhayagiri-klooster). Deze stroming wordt vaak de pan-Aziatische vorm van het boeddhisme genoemd, waarbij sprake is van breed geaccepteerde afwijkingen van de oorspronkelijke boeddhistische doctrine en benadering. Bij deze vorm van het boeddhisme wordt ervan uitgegaan dat er geen zelf en geen dharma's bestaan, en wordt het idee afgewezen dat de boeddha uitsluitend van een bepaalde elite (arhat) afstamt. In plaats daarvan wordt uitgegaan van het idee van de bodhisattva, iemand die een aangeboren aanleg heeft om boeddha te worden, een aanleg die in alle mensen aanwezig is. Bij deze vorm van het boeddhisme worden liefdadigheid en dienstbaarheid aan anderen als hoogste goed gewaardeerd. Verder wordt gestreefd naar innerlijke vrede en de ultieme wijsheid (prajna) door de opheffing van het zelf en een strijd om de ultieme werkelijkheid te bereiken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een van de drie hoofdfasen van de Gansu-cultuur, die dateert uit circa 3300 tot circa 2100 v. Chr. De Majiayao-cultuur omvatte het westen van de provincie Gansu en het oosten van de provincie Qinghai; de naam is ontleend aan een vindplaats in het gewest Lintao in Gansu die van 1921 tot 1923 is uitgegraven door de Zweedse archeoloog Johan Gunnar Andersson. Typerend voor aardewerk uit de Majiayao-fase zijn potten en kommen van fijne kleibrij met zwart decor geschilderd in zijdeglans op een gele of rode ondergrond. Kenmerkend voor dit aardewerk zijn de brede, kromlijnige vormen met telkens een centraal geplaatste stip of afgewisseld met golvende lijnen of kruisarceringen. Deze vormen worden met name aangetroffen op potten en urnen. Ook werden vormen toegepast als dikke zigzaglijnen en motieven zoals kikkers, vogels en dansende menselijke figuren. Daarnaast zijn er ornamenten van been, stenen en benen gereedschappen, en speelgoed zoals aardewerken rammelaars opgegraven. Het schaarse bronswerk uit deze periode was niet van economisch belang.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een 17de-eeuwse Indiase school van Rajasthan-miniatuurschilders, met als voornaamste centra Malwa en Bundelkhand (in de tegenwoordige staat Madhya Pradesh). Vanwege de geografische verspreiding wordt de stijl soms omschreven als Centraal-Indiase schilderkunst. De Malwa-schilderkunst wordt meestal als vrij behoudend en sober beschouwd: vlakke composities, vaak met een donkere achtergrond, een in registers ingedeelde ruimte en figuren die tegen massieve kleurvlakken zijn geschilderd, met een helder geschilderde architectuur. De stijl wordt vaak als archaïsch beschouwd, maar vormde wel een stevig gewortelde traditie. Geleerden onderscheiden twee stijltypen, stijl A en stijl B, waarbij de latere stijl Mogolinvloeden verraadt. Vanaf 1690 raakte de Malwa-school in verval, maar wel beïnvloedde de stijl de schilderscholen in naburige regio's.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ratels van een kalebas met een natuurlijk handvat, ovaal en gevuld met gedroogde zaden, kiezelsteentjes, kralen, hagel of andere ratelende stukjes. Er komen ook imitaties van hout, klei, bakeliet of metaal voor, gebruikt in paren; Zuid- en Centraal-Amerika.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een christelijk feest dat meestal wordt gevierd op 2 februari, of 40 dagen na Kerstmis. Op deze dag wordt herdacht dat Maria de Tempel in Jeruzalem bezocht, 40 dagen na de geboorte van Jezus (Lucas 2: 22-39). Overeenkomstig de joodse wetten werd Maria gereinigd en bood ze haar zoon als eerstgeborene aan God aan. In de rooms-katholieke kerk heeft dit feest tegenwoordig 'Opdracht van de Heer in de tempel', in de anglicaanse kerk 'Opdracht van Christus in de tempel'. Hypapante, zoals dit feest in de Griekse kerk wordt genoemd, betekent 'ontmoeting' en verwijst naar de ontmoeting van Jezus met Simeon en Anna in de Tempel. De vroegste verwijzing naar het feest stamt uit het einde van de 4de eeuw, uit Jeruzalem. De viering verspreidde zich al snel naar de steden van het Midden-Oosten, maar in het westen ging het minder snel. Justinianus I verordende in 542 dat het feest op 2 februari moest worden gevierd. In Rome werd Maria-Lichtmis vermoedelijk al vóór het pontificaat van paus Sergius I (687-701) ingesteld, en de processie lijkt daar haar oorsprong te hebben, wellicht zelfs voor het feest zelf ingang had gevonden. In de westerse kerk stond de verering van Maria centraal (tot aan de kalenderhervorming van 1969), terwijl het in de oosterse kerk op die dag vooral om de Christusverering ging. De naam Maria-Lichtmis verwijst naar de traditie die in de 5de eeuw ontstond en waarbij kaarsen worden aangestoken tijdens het feest. In het westen symboliseert de processie met de kaarsen Christus als zijnde het licht van de wereld, en zijn presentatie in de Tempel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de schilderstijl die in de 18de en 19de eeuw een bloeitijd beleefde in de regio Kyoto. In deze stijl, die is bedacht door Maruyam Okyo en verder is ontwikkeld door zijn leerlingen, staat de naturalistische weergave van de natuur en van stadstaferelen centraal.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In de filosofie een theorie die beweert dat het basisbestanddeel van de wereld materie is en dat de kennis over de wereld op de eerste plaats ontstaat in materiële vormen en processen. Dit is het tegengestelde van idealisme, de theorie die stelt dat het spirituele en ideale centraal staan in de werkelijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Kameroen leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Heilige kalebassen waarin waarzeggers in Lubadorpen in Centraal-Afrika natuurlijke of door de mens gemaakte voorwerpen bewaren voor hun ceremonies. Te onderscheiden van ‘mboko (beeldbouwwerk)’, uit hout gesneden figuren van een vrouw die een kom draagt, die door het Lubavolk worden gebruikt in ceremonies rond waarzeggerij of machtsoverdracht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het noorden van Kameroen, het zuidwesten van Tsjaad en het westen van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Metalen ruilmiddel in de vorm van bladen, vooral in Centraal-Afrika in gebruik. De bladen kunnen afkomstig zijn van hakmessen, bijlen, messen, hakken, zwaarden, speerpunten of pijlen, en als betaalmiddel worden gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Coniferengenus met één levende representant, Metasequoia glyptostroboides, afkomstig uit centraal China. Fossiele vertegenwoordigers, bijvoorbeeld M. occidentalis, zijn circa 90 miljoen jaar oud en dateren uit de Late Krijtperiode. Ze zijn overal op de middelste en hoogste breedtegraden van het noordelijk halfrond aangetroffen. Doordat het klimaat circa 65,5 miljoen jaar geleden kouder en droger werd, tot in het Cenozoïsche Tijdperk, kromp het geografische bereik van de watercipres tot de huidige fossiele verspreiding. De bladeren zijn paarsgewijs gerangschikt op bladverliezende takjes, en dit bladverlies vormt vermoedelijk ook de verklaring voor de overvloedige fossiele vondsten van deze boom. De Metasequoia is nauw verwant met de genera Sequoia en Sequoiadendron.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Mexicaans-Amerikaanse stroming in de Verenigde Staten in de 19de en 20ste eeuw die zich kenmerkt door artistieke en politieke discussies over sociale kwesties die relevant zijn voor de Mexicaanse gemeenschap en de Chicano-gemeenschap. Centraal in deze stroming staan de herontdekking van Precolumbiaanse inheemse stijlen, de ontwikkeling van een zeer expressionistische Mexicaanse muurschilderstijl en geschillen over culturele studies omtrent het biculturalisme en het etnische erfgoed en de etnische identiteit. De stroming wordt ook gekenmerkt door sterke regionalistische elementen, waarbij de nadruk wordt gelegd op lokale vormen en technieken om de traditionele en hedendaagse iconografie af te beelden. In stedelijke gemeenschappen kenmerkt de stroming zich door het maken van customized auto's, de zogenoemde low-riders, en door graffitikunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en beweging opgericht door Serge Diaghilev in 1898 en door hem beschreven in een publicatie met de naam ‘Mir Iskoesstva’. Mir Iskoesstva is gebaseerd op de ideeën van Russische kunstenaars en schrijvers die actief waren in de late 19de en vroege 20ste eeuw. Bij deze kortstondige kunstbeweging (ca.1898-ca.1906) stond de wederopleving van de Russische kunst centraal. Daarbij werden buitenlandse trends afgewezen en onthield men zich van al te geestdriftig nationalisme. De beweging ging vooraf aan de symbolistische en de esthetische beweging in Rusland. De stijl wordt gekenmerkt door een combinatie van energie en elegantie, een gevoel van exoticisme en interactie en synthese tussen beeldende kunst en andere kunstvormen. Verwijst ook naar het expositiegenootschap dat in 1910 werd opgericht na ontbinding van de beweging.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Fictie waarin misdaad centraal staaat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een inheems Amerikaanse cultuur en stijl die hebben bestaan vanaf circa 800 n. Chr. tot halverwege de 18de eeuw, toen de laatste vertegenwoordigers van deze cultuur, de Natchez, in aantal afnamen en verspreid raakten. De cultuur heeft met name een overheersende rol gespeeld in het zuidoosten en het midden van de huidige Verenigde Staten, in de riviervalleien van de gebieden die nu behoren tot de staten Mississippi, Alabama, Georgia, Arkansas, Missouri, Kentucky, Illinois, Indiana, Ohio en delen van Wisconsin, Minnesota en de Great Plains. De cultuur was gebaseerd op de agrarische ontwikkeling van de laaggelegen delen langs de rivier, en het land werd bestuurd vanuit theocratische dorpsstaten. Kenmerkend voor de dorpsarchitectuur zijn nederzettingen rond ovale of piramidevormige aardeheuvels, met een centraal ceremonieel plein. De stijl van gedecoreerde gebruiksvoorwerpen en ceremoniële objecten, uitgevoerd in koper, schelpen, steen, klei en veren, wordt gekenmerkt door complexe ontwerpen met menselijke figuren, diermotieven en geometrische vormen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De religieuze ideologie dat er maar één god is, in tegenstelling tot polytheïsme en pantheïsme. Monotheïsme is ontwikkeld vanuit het judaïsme en is nog steeds een centraal onderdeel van het judaïsme, christendom en de islam. Moslims en joden vinden dat het geloof binnen het christendom in de Heilige Drie-eenheid het monotheïsme tegenspreekt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vlaamse virginalen die hun toetsenbord in het midden naar rechts hebben, dus de snaren worden centraal geplukt in het meeste van het instrument´s bereik, waardoor ze een onderscheidende fluitachtige toon hebben, anders dan die van een ander type virginaal.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Harpciters met 3-5 snaren losgemaakt uit het oppervlak van een raffiapalmstengel, boven de snarenhouder ondersteund door een centrale, verticale, ingekerfde kam; 1-6 klankbodems van kalebas aan de achterkant van de snarenhouder; bespeeld door er op te tokkelen; West Centraal-Afrika.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar kunst die is gemaakt door niet-professionele kunstenaars of ambachtslieden die geen formeel onderricht hebben gevolgd en vaak autodidact zijn. Vooral gekenmerkt door een beperkt inzicht in de anatomie en een gebrek aan beheersing van perspectief en andere kenmerken van opgeleide kunstenaars. Deze kunst omvat schilder-, beeldhouw- en borduurwerk, maar ook quilts, speelgoed, boegbeelden van schepen, lokvogels, geschilderde doelen en andere objecten, en verwijst vaak naar dergelijke objecten gemaakt in de 19e en 20ste eeuw in Europa en Noord-Amerika. Over het algemeen te onderscheiden van ‘marginale kunst’, die de meer extravagante, psychotische tekeningen en andere kunstuitingen omvat die zijn gemaakt of verzameld volgens een filosofie waarbij veeleer het vermijden van een traditionele training, in plaats van het ontbreken daarvan, centraal staat. Ook te onderscheiden van ‘volkskunst’, die wordt gemaakt volgens bepaalde culturele tradities.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Keteltrommen van koper, messing, hout of aardewerk met trommelvellen van leer meestal bespeeld in paren op verschillende toonhoogtes, afkomstig uit de Islamitische wereld, Kaukasus, Centraal-Azië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Rechte fluiten, oorspronkelijk gemaakt van rietstengels en meestal met vijf tot zeven vingergaten en één duimgat; vervaardigd en bespeeld in het Midden-Oosten, Iran en Centraal-Azië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Centraal-Ghana leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Soedan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een schilderstijl en kunsttheorie die wordt geassocieerd met een groep Franse kunstenaars die tussen 1886 en 1906 werkzaam waren. De term werd voor het eerst vermeld door Félix Fénéon, in een recensie van de achtste en tevens laatste impressionistische tentoonstelling van 1886. Door het gezamenlijk exposeren van hun werk binnen één ruimte benadrukten Camille Pissarro, Lucien Pissarro, Paul Signac en Georges Seurat dat ze dezelfde visie onderschreven. Andere kunstenaars die in deze stijl werkten, waren Charles Angrand, Louis Hayet, Henri Edmond Cross, Léo Gausson, Hippolyte Petitjean, Albert Dubois en Maximilien Luce. Seurat wordt als de belangrijkste exponent van deze stroming beschouwd. Het neo-impressionisme ontwikkelde zich uit het impressionisme, maar zette zich er ook tegen af. Evenals bij het impressionisme stonden licht en kleur centraal. Het impressionisme was echter spontaan en empirisch van aard, terwijl het neo-impressionisme zich nadrukkelijk baseerde op wetenschappelijke grondbeginselen, hetgeen resulteerde in composities met een meer formalistisch karakter. De hiermee geassocieerde techniek wordt pointillisme genoemd, terwijl de bijbehorende theorie als divisionisme wordt aangeduid. De twee termen worden echter vaak door elkaar gebruikt en kunnen beide verwijzen naar zowel de stijl als de stroming zelf. Het neo-impressionisme heeft slechts betrekkelijk kort bestaan, maar had wel een grote invloed op andere kunstenaars en stromingen aan het eind van de 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Centraal-Afrikaanse Republiek leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schilderschool die floreerde in Centraal Tibet vanaf de late 17de tot de 19de eeuw. Kenmerkend zijn de naturalistische afbeeldingen, de rijke kleuren (vooral oranje en groen), en de elegante, nauwkeurige details, in het bijzonder van kleding en lotusblaadjes. Van nieuwe Menri-schilderkunst is ook bekend dat de voorkeur niet uitging naar rechte, maar naar gebogen lijnen. Er is veel aandacht voor details in architectuur. Architecturale ensceneringen komen in plaats van de nissen en schrijnen van eerdere schilderwerken. In het werk van deze school krijgen architecturale scènes een verhaal, waardoor een meer afstandelijk gezichtspunt wordt ingenomen. Er is doorgaans weinig open ruimte. Sommige schilderijen van de nieuwe Menri-school vormen een waardevolle bron van informatie over de Tibetaanse tempelarchitectuur, die grotendeels verloren is gegaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 550-577 n. Chr. De dynastie ontstond toen Gao Yang, zoon van de stichter van de Oostelijke Wei-dynastie, in 550 aan de macht kwam en de naam van de dynastie wijzigde. Ye bleef de hoofdstad. Het boeddhisme bleef een belangrijk stempel drukken op de kunst, met invloeden uit India, Centraal-Azië en West-Azië. De grottempels van de Noordelijke Qi bevatten beeldhouwwerk dat tot de hoogtepunten van de Chinese boeddhistische beeldhouwkunst wordt gerekend. Dit beeldhouwwerk vormt een bewijs van de productiviteit in deze periode en van de ingrijpende stijlontwikkelingen die zich sinds de Noordelijke Wei hebben voorgedaan. Sommige massieve, sculpturale keramiekvormen dateren eveneens uit de periode van de Noordelijke Qi. Op de keramiek van de Noordelijke Qi werden twee of meer gekleurde glazuurlagen aangebracht, en ook ontwikkelde men aardewerk met een witte romp. Voorbeelden van het kwalitatief hoogstaande werk dat in deze periode tot stand kwam, zijn de wandschilderingen in de graftombe van de aristocraat Lou Rui en Taiyuan. Het bewind van Gao Yang werd gevolgd door een periode van tirannie, waarin bijna twee miljoen mannen werden te werk gesteld bij de bouw van de Grote Muur. Nadat de heersende elite verzwakt was geraakt, wist keizer Wudi van de Noordelijke Zhou in 577 de Noordelijke Qi te veroveren, waardoor noordelijk China feitelijk weer één werd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidelijke deel van centraal Kameroen, de noordelijke rivier de Muni in Equatoriaal-Guinea en het noordwesten van Gabon. De werken in deze stijl zijn bekend om hun langgerekte vormen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Centraal-Afrikaanse Republiek en de Democratische Republiek Congo.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tassen geweven door nomaden in Centraal-Azië, bedoeld om de uiteinden van een bundel steunpalen stevig vast te maken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Chinese dynastie uit de periode 317 tot 420 n. Chr., de tweede van de zogeheten Zes Dynastieën die elkaar opvolgden in zuidelijk China. Na de verwoesting van Luoyang en Chang-an in 317 vluchtten de Chinezen naar het zuiden om daar een nieuwe zuidelijke staat te vestigen. De keizers van de Sima-familie slaagden er niet in het noorden te heroveren, en dat gebied zou onder de heerschappij blijven van allerlei groepen die gezamenlijk bekend stonden als de Zestien Koninkrijken; een uitzondering werd gevormd door het gebied dat tegenwoordig de provincie Sechuan omvat en dat in 347 werd geannexeerd, waardoor een route naar Centraal-Azië werd opengelegd. In politiek opzicht was dit weliswaar een weinig stabiele periode in de Chinese geschiedenis, maar de literatuur en kunsten maakten een ongekende bloeitijd door. De hoofdstad Jiankang was een bloeiend cultureel centrum dat door boeddhistische missionarissen en kooplieden uit Zuidoost-Azië en India werd bezocht. Een van de vroegst bekende boeddhistische verguld-bronzen beelden werd in 338 gegoten, als imitatie van een Gandhara-model. Wang Xizhi, de invloedrijkste kalligraaf uit de Chinese geschiedenis, was werkzaam gedurende deze periode. De keramiekvormen van de Oostelijke Jin waren innovatiever dan die van de Westelijke Jin. Een aantal graftombes uit deze periode is opgegraven bij de berg Gugui in Nanjing, die volgens literaire bronnen fungeerde als begraafplaats voor de keizerlijke families van de Oostelijke Jin.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de oostelijke Mono, een indiaanse groep uit centraal Californië die een taal spreekt die behoort tot de Numic-groep van de Uto-Azteekse-familie en gerelateerd is aan Noordelijk Paiute. De oostelijke Mono, vertonen, net als de indianen van Owens Valley aan de andere kant van de bergketen, gelijkenis met hun indiaanse buren van het Grote Bekken. De oostelijke en westelijke Mono dreven vroeger handel met elkaar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van het tegenwoordige Oostenrijk, of naar de cultuur in Centraal Europa in het gebied dat het huidige Oostenrijk beslaat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stroming die is ontstaan door de geleidelijke verwijdering tussen kerkelijke autoriteiten in de vroege eeuwen van het christendom en de splitsing tussen het Oost-Romeinse of Byzantijnse rijk en het Heilige Romeinse rijk. Het schisma verdiepte zich in 1054 tussen Rome en Constantinopel, en terwijl de westerse theologie onder de invloed bleef van Augustijnse ideeën, werd de oosterse theologie verder gevormd door de Griekse vaders. In de orthodoxe theologie wordt de autoriteit erkend van lokale kerkcentra zoals Rome, Alexandrië, Antioch en Constantinopel, die worden geleid door hoofdbisschoppen, in plaats van het autoritaire, centrale pauselijke gezag dat in de westerse theologie centraal staat. Daarbij wordt uitgegaan van het idee dat het individu geen autonoom wezen is, maar dat de menselijke aard wordt gedefinieerd door een relatie met god; dit betekent dat in het geval van zonde een verwijdering van God plaatsvindt, en het doel van goede christenen is volgens de orthodoxe ideologie juist een verbond met God.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft de plattegrond van een gebouw dat is gepland om de stroom van verkeer, activiteiten of werk in het gebouw zo gunstig mogelijk te herbergen, in plaats van evenwijdig aan een as of uitlopend vanuit een centraal punt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Dammen die zijn gemaakt met materiaal dat met hydraulische methoden is uitgegraven, vervoerd en geplaatst. Grove materialen in het slijk blijven liggen aan de uiteinden van de dam en fijner materiaal slaat neer in het midden, waardoor een ondoordringbaar centraal gedeelte ontstaat. Het materiaal wordt niet samengeperst en bij slechte drainage en inklinking bestaat bij dit soort dammen het risico dat ze bezwijken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor Europese nederzettingen in de Late IJzertijd en de Romeinse Tijd. Vaak vestingwerken op een heuvel of op andere wijze versterkte eenheden, die als centraal punt dienen in het grondgebied van lokale stammen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en periode die samenvielen met de heerschappij van Osman I, een Turkse vorst die actief was in Noordwest-Anatolië aan het eind van de 13de en het begin van de 14de eeuw. Zijn emiraat volgde op de heerschappij van de Sajuqs van Anatolië en religieuze oorlogsvoering vormde hierbij een centraal element. Onder Osman I breidde de staat zich snel naar het westen uit via Byzantijns gebied in Thracië en de Balkan. Er is maar weinig documentatie over de kunst uit deze periode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine ouchak-tapijten meet als motief tegenover elkaar geplaatste nissen in een centraal veld.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Hettitische periode van circa 1650 tot 1500 v. Chr., toen Hettitische heersers Hattusa tot hun hoofdstad uitriepen en centraal Anatolië en delen van Syrië beheersten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schilderstijl die van de 11de tot de 14de eeuw floreerde in Tibet. Deze stijl kent twee verschillende versies, beide nauw verbonden aan de Kadampa-kloosters. De eerste versie ontstond in het midden van Tibet en de tweede in het westen van het land. De Pala-Tibetaanse stijl van Centraal Tibet kenmerkt zich door de markante kleurvoering en ranke, gracieuze figuren die zijn gedecoreerd met bijzondere sieraden en puntige diademen. De westerse versie van de stijl is cursiever en losser; over het algemeen is deze stijl expressiever en minder elegant dan zijn tegenhanger uit het midden van het land.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een brede periode in Meso-Amerika, van 40.000 tot 15.000 v. Chr. De periode wordt doorgaans onderverdeeld in twee chronologische subperioden. Voorbeelden van archeologische en paleontologische sites uit de eerste periode, van circa 30.000 tot 15.000 v. Chr., zijn El Cedral en Valsequillo. Centraal in de daaropvolgende periode, van circa 15.000 tot 9000 v. Chr., staat de opkomst van jager-verzamelaarculturen, met een overvloed aan rotsschilderingen met afbeeldingen van negatieve of positieve handafdrukken, geometrische motieven en silhouetten van mensen en dieren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode van het midden van de 3de eeuw v. Chr. tot 220 n. Chr., toen de Parthen heersten over grote delen van Centraal- en West-Azië. De kunst uit deze periode kenmerkt zich door een combinatie van stijlen uit Griekenland en het Nabije Oosten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Korte, verticale schikking van gedrapeerde stof, met een onderzoom die taps toeloopt en in een gebroken diagonaal naar beneden hangt; vaak gebruikt als centraal ornament van een guirlande gordijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In algemene zin, landbouwcomplexen die doorgaans worden bewerkt door ter plaatse gehuisveste arbeidskrachten. In meer specifieke zin verwijst de term naar grote landgoederen in tropische of subtropische gebieden die meestal worden bewerkt door ongeschoolde of laaggeschoolde arbeidskrachten, onder centraal toezicht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Loodsen voor locomotieven rondom een centraal draaiplateau die veelal (semi) circelvormig waren (vandaar polygonaal).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Orde waartoe de belangrijkste geslachten van eikvarens behoren, oftewel momenteel 80% van alle varensoorten die in de meeste delen van de wereld worden aangetroffen, met inbegrip van tropische, semitropische en gematigde gebieden. Kenmerken zijn sporendoosjes met een verticale annulus die door de stengel en het stomium worden onderbroken, lateraal of centraal geplaatste (of verloren gegane) indusia, met gametofyten die groen van kleur, hartvormig en surficiaal zijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Kameroen, Congo en de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Grote houten beeldhouwwerken van staande vogels met een lange gebogen snavel, ronde kop, uitstekende buik en rechte vleugels met scherpe hoeken, gewoonlijk op een hol voetstuk. Ze worden voornamelijk gemaakt voor gebruik tijdens rituelen in Centraal-Senufo, waaronder mannelijke initiatieriten bij de Poro en begrafenisceremonies voor hoogwaardigheidsbekleders.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de inheemse Amerikaanse culturen die zich ontwikkelden in Noord-, Zuid- en Centraal-Amerika voor de komst van Christoffel Columbus en andere Europeanen laat in de 15de eeuw n. Chr. De term wordt soms in een nauwere betekenis gebruikt en verwijst dan slechts naar vroege culturen uit Mexico en Centraal- en Zuid-Amerika.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor brandalarmsystemen die worden bediend vanuit een centraal overzichtsstation in het beschermde pand.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van bepaalde Afrikaanse volkeren die leven in Kameroen, Equatoriaal-Guinea, de Democratische Republiek Congo, Congo, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Rwanda en Burundi. De term Pygmee heeft soms een negatieve bijklank. Waar mogelijk verdient het gebruik van de specifieke naam van een subgroep de voorkeur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een regionale school van Rajasthan-miniatuurschilderkunst met als centrum Raghogarh in Malwa, Centraal-India. De opdrachtgevers van deze school waren de Rajput-heersers van het Khichi Chauhan-geslacht, die Raghogarh als hoofdstad hadden. De school, die in de 17de eeuw een bloeitijd doormaakte, is stilistisch verwant met de Bundi-school, hoewel de aard van de relatie niet duidelijk is. De figuren zijn vaak afgebeeld met een smal middel, slanke ledematen, grote ogen en een enigszins langgerekt hoofd. De Raghogarh-schilderkunst heeft zich tot aan de 19de eeuw gehandhaafd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor nieuwe nederzettingen, gesticht in vroeger landelijke gebieden, in de buurt van belangrijke steden, hoofdzakelijk bestemd voor kantoorbanen, winkelen en amusement; meestal hebben ze een uitgestrekte, op autogebruik gebaseerde, opzet, en beschikken over veel huur- en winkelruimte, maar missen gewoonlijk sociale- en gemeenschapsactiviteiten, duidelijk aangegeven grenzen, een centraal bestuur, of gecentraliseerde groeipatronen die traditionele steden kenmerken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en stijl in de Gotische kunst in Frankrijk en elders in Europa van de late 12de tot en met de 13de eeuw. In deze tijd worden de Gotische idealen gerealiseerd in de architectuur en andere kunsten. In de beeldhouwkunst en schilderkunst wordt de stijl gekenmerkt door een terugkeer naar het evenwicht en naturalisme van de beeldhouwkunst in het oude Griekenland en Rome. In de architectuur wordt de stijl gekenmerkt door elegante, verheven proporties, een beweging naar een gevoel van grotere leegte dan volte, en symmetrie in het ontwerp, dat vaak niet exact werd uitgevoerd omdat plannen vaak werden gewijzigd of onvoltooid bleven. In de kerkarchitectuur omvatte het ontwerp meestal twee torens aan de westelijke gevel, verkorte transepten, drie of vier verdiepingen, luchtbogen, centraal geplaatste roosvensters en uitgebreide campagnes van steeds verfijnder beeldhouwwerk en glas in lood.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In de filosofie een theorie die beweert dat objecten door de menselijke kennis worden begrepen en gezien zoals ze werkelijk bestaan, buiten en onafhankelijk van de geest. Dit is het tegengestelde van idealisme, de theorie die stelt dat het spirituele en ideale centraal staan in de werkelijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Halsdoeken gedragen bij gevechtsuniformen of het dagelijks tenue van militairen. De vorm is vierkant/rechthoekig met twee linten om om de nek de worden gebonden. Soms in onderdeelskleur met daarop centraal aangebracht het onderdeelsembleem.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor necropolissen die bestaan uit graven die vanuit een centraal punt in lange afzonderlijke rijen naast elkaar liggen; werden vanaf het begin van de 5e eeuw tot de 7e eeuw gebruikt, meestal langs rivieren, in Duitsland, Frankrijk, België en Nederland.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Klassieke Veracruz-stijl en -cultuur uit de pre-Columbiaanse kunst van de centraal-zuidelijke kust van de Golf van Mexico. Vernoemd naar de kenmerkende archeologische site Las Remojadas in Veracruz, die van ongeveer 150 v.Chr. tot 650 n.Chr. een ononderbroken traditie van keramiek kende. De term wordt vaak ten onrechte gebruikt voor keramiek uit de centraal-zuidelijke kust van de Golf van Mexico in het algemeen. De Remojadas-stijl omvat kenmerkend aardewerk en holle keramische beeldjes, soms met een ongebruikelijk brede glimlach op driehoekige gezichten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tentoonstellingen waarbij meestal één individuele maker centraal staat en die de ontwikkeling van een oeuvre binnen een bepaalde periode laten zien.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Leden van een berensoort die leeft in de bamboebossen in de bergen van Centraal-China, en zich onderscheidt door een opvallende zwart-witte vacht, dikke romp, rond gezicht en speciaal dieet. Een ongebruikelijk anatomisch kenmerk is het vergrote handwortelbeen dat als een soort duim fungeert, waardoor panda's hun eten met grote behendigheid kunnen hanteren. Hoewel dit dier voorheen werd gerekend tot de wasberen en hun verwanten, is men het er tegenwoordig over eens dat het een beer is. De soort wordt met uitsterven bedreigd door verlies van habitat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Fictie waarin liefde centraal staat; vaak door en voor vrouwen geschreven en met een plot dat vooral draait om het vinden en onderhouden van romantische relaties met de ideale partner.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Snaarinstrumenten met lange hals, per bevolkingsgroep verschillend in grootte, vorm en gebruikte materialen; bespeeld door er op te tokkelen; Centraal-Azië, Tadzjieks, Uighuren, Kazakken, Oezbeken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode en beschaving die zich van circa 6200 tot 5500 v. Chr. ontwikkelde in centraal Mesopotamië en zich uitbreidde naar het noorden, en die is genoemd naar de archeologische vindplaats te Samarra. Vooral bekend om zijn beschilderde aardewerk, soms gedecoreerd met menselijke en dierlijke vormen, lemen beeldjes, en het vroegst bekende gebruik van leemsteen in Mesopotamië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft inKameroen, Congo en de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar altaarstukken die voornamelijk werden geproduceerd in Duitsland, Oostenrijk en Tirol in de 15de en 16de eeuw. De term is Duits voor 'gebeeldhouwd altaarstuk'. Schnitzaltaren werden geplaatst op de hoogaltaren of de zijaltaren. Ze worden gekenmerkt door de overdadige kleuring en vergulding, en de vier secties: een centraal heiligdom met beeldhouwwerk, met daaronder een kleiner heiligdom dat meestal werd aangeduid met de Italiaanse term 'predella' en twee beweegbare paren luiken of vleugels met schilderingen of reliëfversieringen aan de voor- en achterkant. Het openen en sluiten van de vleugels zorgde voor afwisseling, meestal met betrekking tot de liturgische kalender. Het heiligdom ging meestal schuil onder een architecturale bovenbouw van gesneden maaswerk en nissen voor beeldhouwwerken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar gebouwen met open zijkanten die tegen een schuur of een ander groot boerderijgebouw zijn aangebouwd, om beschutting te bieden aan runderen of om mesthopen tegen het weer te beschermen om zo de voedingsstoffen daarin te behouden. Kan ook verwijzen naar een schuur met een open zijde die beschutting biedt aan vee dat op het erf wordt gehouden; met één, twee of drie muren en vrijstaand of als aanbouw tegen een schuur. Van oorsprong maakten dergelijke schuren deel uit van een groep agrarische opstallen, met schuren en stallen rondom een centraal erf. Gebruik 'veestallen' of 'koeienstallen' voor gebouwen die zijn bedoeld om runderen te huisvesten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de kunststijl die werd geproduceerd in het enorme gebied dat zich uitstrekt van het noorden van de Zwarte Zee tot aan China, en dat wordt geassocieerd met krijgshaftige nomadische groepen uit het eerste millennium v. Chr. De stijl kenmerkt zich door uitwisselingen met Thracische, Iraanse, Hellenistische en Centraal-Aziatische kunst, en werd vooral gebruikt voor geciseleerd en gebosseleerd metaalwerk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Centraal Afrikaanse Republiek, Sudan en de Democratische Republiek Congo leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een reeks Chinese karakters die een lang leven symboliseren. Het meest voorkomende karakter is rond, maar er zijn ook verschillende langwerpige varianten in omloop. Het karakter wordt soms als centraal medaillon of doorlopende rand gebruikt in Chinese vloerkleden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Oude bewoners van het gebied ten westen van de rivier de Gelas op Sicilië. Volgens klassieke Griekse schrijvers waren de Sicani de oorspronkelijke bewoners van centraal-Sicilië, zoals de Sicelen oost-Sicilië bewoonden en de Elymianen west-Sicilië. Archeologisch gezien is er in historische tijden geen wezenlijk verschil tussen Sicani en Sicelen, maar de Griekse historicus Thucydides nam aan dat de Sicani Iberiërs uit Spanje waren die door de invasie van de Sicelen naar het centrale deel van het eiland waren verdreven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor koningen of prinsen van verschillende landen in centraal en zuidelijk Azië in verschillende perioden, voornamelijk voor de koningen van Perzië of Iran.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in centraal Zambia.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schalmeien van hout met een wijd uitlopende metalen klankbeker, zeven vingergaten aan de voorkant, één duimgat aan de achterkant en een pirouette; afkomstig uit Centraal-Azië, voor de 16e eeuw geïntroduceerd in China.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl in de Spaanse architectuur, schilderkunst en decoratie die wordt geassocieerd met de regering van Isabella I aan het eind van de 15de eeuw en die geconcentreerd was in Centraal-Spanje. De stijl vertoont een combinatie van de decoratieve mudejarstijl en de meer realistische vormen uit de Nederlanden, is nauw verwant met de Emanuelstijl in Portugal en valt grotendeels samen met de met de Isabella-stijl.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Officieel in omloop zijnde ruilmiddelen gemaakt van textiel, zoals de stroken of vierkanten van geweven raffia die veel werden gemaakt en gebruikt in West- en Centraal-Afrika vóór de 20ste eeuw, maar ook andere soorten die in het verleden zijn gebruikt in Japan en Indonesië.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een oliehoudende hars of balsem die afkomstig is van Centraal-Europese sparren, die door kunstenaars wordt gebruikt als ingrediënt voor bindmiddelen en mastiek- en andere vernissen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Chinese dynastie uit de periode 589 tot 618 n. Chr. Gedurende deze periode werden het noorden en zuiden van China na jaren van scheiding herenigd. De Sui-dynastie heeft betrekkelijk kort bestaan, maar deze periode werd wel gekenmerkt door belangrijke vernieuwingen in de economie, de politiek en het onderwijs. Tijdens de Sui-periode kwam er een bloeiende handel met Centraal-Azië en het westen op gang. Ook op het gebied van techniek en architectuur was het een periode van vernieuwing, zoals blijkt uit het werk van Li Chun, een ingenieur, en de architect Kai Yuwen, die beiden dienden onder keizer Wendi (heerste van 581-604). Li Chun was verantwoordelijk voor 's werelds eerste open boogbrug van steen, de Anji-brug, terwijl Kai Yuwen het ontwerp leverde voor Daxing, dat zou uitgroeien tot de grootste stad met het hoogste bevolkingsaantal van zijn tijd. De Sui waren diepgelovige boeddhisten; veel van hun stenen beeldhouwwerken zijn bewaard gebleven, in tegenstelling tot hun in brons, hout en lakwerk uitgevoerde kunstwerken; ook hebben ze tal van oudere boeddhistische afbeeldingen gerestaureerd. Het Sui-beeldhouwwerk wordt als technisch hoogstaand beschouwd, maar blijft qua sierlijkheid achter bij het fraaiste beeldhouwwerk van de Noordelijke Qi. Sui-keramiek is zorgvuldig gemodelleerd maar overigens vrij sober. In zowel het noorden als het zuiden van China zijn Sui-celadons opgegraven, waarvan sommige zijn gedecoreerd met ingestempelde patronen. In steengoed of aardewerk uitgevoerde beeldjes van krijgers, ambtenaren en beschermende wezens werden in groten getale vervaardigd, met name als grafobject. Modellen van alledaagse voorwerpen zoals kachels en schoenen werden eveneens aan de overledene meegegeven voor gebruik in het hiernamaals. Kostbare militaire missers, natuurrampen en een autocratisch en spilziek bewind leidden tot het verval van de Sui-dynastie, die werd opgevolgd door de Tang-dynastie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Handelsnaam voor panelen die zijn geborduurd met bloemen, uit centraal Azië komen en meestal grote afmetingen hebben. Ze worden gebruikt als wandtapijten en beddespreien.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Soort echte mahonieboom, oorspronkelijk inheems in het zuidelijke deel van Noord-Amerika en Centraal- en Zuid-Amerika, namelijk in Mexico, Bolivia, Brazilië, Colombia, Belize, Peru, Venezuela, Costa Rica, Dominica, Ecuador, El Salvador, Frans-Guyana, Guadeloupe, Guatemala, Guyana, Honduras, Martinique, Montserrat, Nicaragua, Panama, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines. De soort wordt nu bedreigd door het verdwijnen van de habitat en mag dus niet worden gekapt in zijn inheemse gebieden. De soort is ook ingevoerd voor kweek in Azië, waar hij mogelijk een invasieve soort kan worden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stroming en de stijl die waren gebaseerd op Filippo Tommaso Marinetti's Manifesto del tattilismo uit 1921, waarin 'voelbare harmonieën' en een spirituele en tastbare band tussen de kunstenaar en het publiek centraal stonden. De stroming was van invloed op de dans, de beeldende kunsten, het toneel, de fotografie en de cinematografie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een Berbervolk dat in centraal Marokko en in Algerije leeft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor bladzijden met ingewikkelde versieringen, soms met een centraal kruismotief, zoals in sommige insulaire manuscripten, of samengesteld uit minutieus schrift, zoals in bepaalde Hebreeuwse manuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode die wordt geassocieerd met de stad Thonburi, die in 1767 werd gesticht door de militaire leider Taskin nadat deze binnenvallende legers had verslagen en de politieke macht had gegrepen. In de stijl van deze periode staat het hernieuwde gevoel van militaire macht en politieke eenwording centraal. In de schilderkunst manifesteerde de stijl zich op muurschilderingen waarop boeddhistische onderwerpen, Thaise landschappen en details over de plattegronden en de constructie van gebouwen worden afgebeeld. Muurschilderingen decoreerden meestal de interieuren van koninklijke gebouwen of tempels. In deze periode floreerden bouwprogramma's voor tempels en paleizen, onder andere voor de Chakri Maha Prasat en de Wat Arun, een Chinees geïnspireerde tempel die wordt gekenmerkt door klokkentorens en met porselein bedekte timpanen, en door Thaise details zoals teakwoningen voor monniken. In de beeldhouwkunst manifesteert deze periode zich in grote beelden van Boeddha in koninklijke kledij die zijn gemaakt van verguld en gelakt stucwerk en gedecoreerd met ingelegd paarlemoer. Reusachtige bewakers zoals mythische half-menselijke, half-vogelachtige figuren en apsarasa's en Chinese stenen beelden verfraaien de binnenhoven van tempels in deze periode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stroming in de late 19de eeuw en de vroege 20ste eeuw die werd vertegenwoordigd door Britse en Amerikaanse kunstenaars als George Inness, James McNeill Whistler en Dwight Tryon. De stroming gaf vorm aan een schilderstijl die leek op het impressionisme en die werd gekenmerkt door zacht, diffuus licht, gedempte tinten en objecten met vage, nevelige contouren; de stroming dwaalde af van het impressionisme en ging symbolistische trekken vertonen, zoals het gebruik van neutrale paletten, uitdrukkingen van beschouwende aard en een subjectieve stijl waarin het creëren van een sfeer of stemming centraal stond.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van het huidige Tsjechië, of in het algemeen naar de culturen op het grondgebied van het huidige Tsjechië in Centraal Europa. De term wordt ook in bredere zin gebruikt om te verwijzen naar de cultuur van het Boheemse volk.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een subgroep Veneto-Saraceense metaalproducten. Deze groep bestaat uit ruim honderd stukken en is gebaseerd op de elf door Mahmud al-Kurdi gesigneerde stukken. Kenmerkend voor de eclectische, overdadige decoraties in het werk van Mahmud al-Kurdi zijn de middelpuntvliedende motieven van accoladebogen, limoenvormige medaillons en kruisvormen ingelegd met zilver, uitgevoerd in zowel ruimtelijke als lineaire technieken, tegen een uiterst verfijnd ingesneden arabeske achtergrond. Deze decoratiestijl lijkt op het metaalwerk dat in dezelfde periode werd vervaardigd voor de Timrid-dynastie in het oosten van Iran en Centraal-Azië, en voor de mammelukheersers van Egypte en Syrië. Bij Mahmud al-Kurdi zien we echter een grotere aandacht voor dramatiek en kleur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de periode die is genoemd naar de stad en stichter U Thong, in de provincie Suphanburi in westelijk Thailand. De stijl van deze periode kwam tot bloei na de terugtrekking van de Khmer uit centraal Thailand in het tweede kwart van de 14de eeuw. Deze periode wordt in het algemeen geclassificeerd onder beeldhouwkundige substijlen die bekend zijn als groepen A, B en C, en die op verschillende manieren Mon-, Dvaravati-, Haripunjaya- en Khmer-elementen combineren. Groep A omvat Boeddha-afbeeldingen met prominente voorhoofden, amandelvormige ogen, rechte neuzen en kleine, conische krullen. Afbeeldingen in Groep B tonen sterkere Khmer-invloeden, zoals te zien is aan het vierkante gezicht en de strenge, onpersoonlijke gelaatsuitdrukking. Groep C omvat Boeddha-afbeeldingen die Ayutthaya- en Sukhothai-invloeden weerspiegelen, zoals te zien is aan het ovale gezicht, het uitgerekte lichaam, de glimlachende gelaatsuitdrukking en het ontwerp met inkepingen op het deel van het gewaad dat over de linkerschouder hangt. In alle drie de groepen zitten de meeste Boeddha-figuren gezeten in de heldenpositie op een voetstuk, met de handen in het gebaar van de onderwerping van Mara.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl van Makonde sculptuur uit de 20ste eeuw, die een uitdrukking is van de nationale Tanzaniaanse nadruk op familie en eenheid, en die met elkaar verstrengelde, naturalistische menselijke figuren laat zien, die zijn gegroepeerd rond een centraal punt of centrale paal.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religieuze beweging en doctrine die floreerde van de 6de tot de 11de eeuw en zowel de Yogacara-discipline omvatte, waarbij de ultimiteit van de geest centraal staat, als de Madhyamika-filosofie, waarbij de nadruk ligt op de afwijzing van relativistische principes. Deze vorm van het boeddhisme markeert ook de overgang van de speculatieve, abstracte gedachten van mahayana naar de praktische toepassing van boeddhistische ideeën op het leven van alledag. Het eerste deel van de term, 'vajra', verwijst naar het Sanskriet voor 'diamant' of 'bliksemschicht' en staat voor het absolute echte en permanente in een individu; 'yana' verwijst naar de spirituele navolging van het waardevolle en het ondoordringbare. Bij deze vorm van het boeddhisme worden mantra's gebruikt om de geest te zuiveren en te richten, waarbij het de bedoeling is dat de symbolische taal een ervaring oproept die gelijkenissen vertoont met de verlichting van Gautama Boeddha.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar oud-Griekse schotels met een voet, versierd met realistische afbeeldingen van zeedieren. Deze populaire borden werden gebruikt om vis op tafel te serveren en zijn gemaakt van de vroege 4de eeuw v. Chr. tot ver in de hellenistische periode, niet alleen in Attica maar ook in de Griekse kolonies in het zuiden van Italië. Atheense schilders richtten de buik van de vissen altijd naar de rand van het bord terwijl Zuid-Italiaanse schilders ze juist met hun buik naar het midden afbeeldden. Sommige visborden bevatten afbeeldingen van zeevoedsel die zijn gerangschikt rond een centraal sausbakje. Androkydes van Kyzikos was een van de weinige visbordschilders die hun werk signeerden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Betrekkelijk kleine beelden, geschilderd of gebeeldhouwd als bas-reliëf of als rondsculptuur, die aan een christelijke kerk of bedevaartsplaats worden geschonken in de hoop op of uit dankbaarheid voor het lenigen van ziekte of smart door God, de Maagd Maria of een heilige. De beelden kunnen heiligen, andere menselijke figuren, delen van menselijke figuren of andere levende of onbezielde zaken voorstellen. De Latijnse en Griekse inscripties die vaak op de beelden voorkomen beginnen met de woorden ‘ex voto’ respectievelijk ‘hyper euches’, vandaar dat votiefbeelden ook wel ‘ex voto’s’ worden genoemd. De term kan ook verwijzen naar prechristelijke en pre-islamitische cultusobjecten en rituele voorwerpen van soortgelijke of identieke vorm uit Klein-Azië, Noord-Afrika, het Middellandse Zeegebied en westelijk Centraal-Europa. Kan ook worden gebruikt voor soortgelijke voorwerpen die via recentere tradities zijn ontwikkeld in de godsdiensten van India, Tibet, China en Japan. Gebruik ‘votiefgeschenken’ voor voorwerpen met dezelfde functie maar zonder beelden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de oude cultuur van de Andhra-regio van centraal India, met name vanaf de 1ste eeuw v. Chr. tot de vroege 3de eeuw n. Chr. Aan het eind van de 1ste eeuw v. Chr. realiseerden de Andhra's indrukwekkende stenen renovaties en toevoegingen aan de stoepa van Sanchi, met name de vier beeldgesneden poorten (torana's), als gevolg waarvan de stoepa het grootste boeddhistische monument in India werd. De Andhra's bouwden nog andere boeddhistische complexen, waaronder de Grote Stoepa van Amaravati in de 2de eeuw. Amaravati was de belangrijkste stad van de Satavahana's, die uitstekende bouwers waren; de boeddhistische monumenten van deze stad luidden een nieuwe architectuurstijl in. De Grote Stoepa van Amaravati bood bijvoorbeeld een bovenste niveau voor een omgang, rijkelijk bewerkte leuningen en zuilen in plaats van torana's. Vroege Andhra-beeldhouwkunst, met name de weelderige architecturale reliëfs, staan bekend om hun decoratieve narratieve en encyclopedische kwaliteit; verfijnde bloemontwerpen, naturalistische afbeeldingen van dieren, en sensuele en weelderige menselijke figuren worden hoog gewaardeerd. Net zoals in vroege boeddhistische kunst wordt Boeddha gewoonlijk symbolisch weergegeven. Rond 200 n. Chr. wordt Boeddha echter ook weergegeven als een menselijke figuur; soms worden deze twee methoden van afbeelden aangetroffen op een en hetzelfde monument.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine boom of grote struik die inheems is in Midden- en Zuid-Europa, West- en Centraal-Azië en Noordwest-Afrika. De boom produceert een kleine steenvrucht die lijkt op een kers met een dunne laag vruchtvlees. De pit gebruikt men voor het maken van parfums, kleurstoffen en smaakstoffen die doen denken aan bittere amandel. Het harde hout van de boom wordt gebruikt voor het maken van kleine objecten. In Afrika en Azië maakt men kralen van de vruchten. De boom gebruikt men ook als dwergonderstam waarop men takken van gekweekte kersenbomen ent die eetbare vruchten produceren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Mesachtige wapens uit Centraal Afrika, soms met meerdere scherpe lemmeten onder verschillende hoeken met het heft, die worden gebruikt om naar een vijandelijke of dierlijke prooi te worden geworpen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de westelijke Mono, een indiaanse groep in centraal Californië die een taal spreekt die behoort tot de Numic-groep van de Uto-Azteekse familie en die aan de Noordelijke Paiute is gerelateerd. De westelijke Mono bewonen de Pine Belt van de Sierra Nevada en hebben een cultuur die vergelijkbaar is met die van de naburige Yokuts. Vroeger dreven de oostelijke en westelijke Mono handel met elkaar.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gebouwen met daarin musea waarin de ontwikkeling en toepassing van wetenschap, wetenschappelijke ideeën, technologie en instrumenten centraal staat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Musea waarin de ontwikkeling en toepassing van wetenschap, wetenschappelijke ideeën, technologie en instrumenten centraal staat. De eerste wetenschapsmusea (en de eerste natuurhistorische musea) werden geopend in de periode van de verlichting. Vaak begonnen die musea met particuliere collecties of de collecties van wetenschappelijke genootschappen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Middelgrote boom met een brede, afgeronde kroon, inheems in het gebied dat zich uitstrekt van Spanje en Marokko tot Midden-Europa en Centraal-Azië. De boom is op grote schaal geplant in de Verenigde Staten en andere gebieden. Witte abelen werden in 1748 geïntroduceerd in Noord-Amerika en komen nu voor in 43 aangrenzende Amerikaanse staten. In sommige gebieden beschouwt men ze als een onkruid of een invasieve soort.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hout van de boom behorende tot de soort Swietenia mahagoni. oorspronkelijk uit het zuiden van Noord-Amerika, centraal- en Zuid-Amerika. het is in Azie geïntroduceerd voor cultivatie. Het hout is hoogwaardig materiaal voor kabinetten en andere doeleinden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Middelgrote loofboom die inheems is in Europa, Zuidwest- en Centraal-Azië en Noordwest-Afrika. Er zijn drie of vier ondersoorten bekend. De boom heeft ovale bladeren met een fijn getande rand. De stam is lang en de boom kan 35 meter hoog worden. Het hout gebruikt men voornamelijk voor lambrisering en andere doeleinden. Uit jonge bladeren kan men een gelige kleurstof extraheren. Wol wordt koperkleurig als men een bijtmiddel met chromium gebruikt en geelbruin met een bijtmiddel met aluin. Met het extract kan men geen katoen verven.