Ingangen naar bastions of andere buitenwerken van vestingwerken.

Arcatuur die aan de achterkant is gesloten en zodoende alleen een decoratieve functie heeft.

Relatief smalle binnenruimten die zijn ontworpen om toegang te verschaffen tot andere ruimten.

Verwijst naar de aardewerkstijl die rond 1652 v. Chr. te vinden was in de voorsteden van Zhengzhou, bij Erligang in China. De stijl kenmerkt zich doorgaans door aardewerken vaten met drie holle poten en touwindrukken.

Doorgangen die toegang verschaffen tot de kamers van een gebouw.

Banken die vaak bijpassend met stoelen of halspiegels worden gemaakt, meestal zonder opvulling en stoffering. Ze zijn bedoeld om in hallen en gallerijen te gebruiken.

Te onderscheiden van 'galerijgraven' doordat er een duidelijke onderscheid is tussen de grafkamer en de tunnelachtige gang die erheen leidt.

Doorgangen tussen groepen zitplaatsen.

Eindwielen in de bewegende tandwieltreinen van uurwerken die direct inwerken op het echappement.

Apparaten die worden gebruikt voor het tillen van zware voorwerpen; ze bestaan meestal uit een horizontale trommel die door een hefboom of slinger wordt gedraaid. Een kabel loopt van het object via een katrol naar de trommel waar deze wordt opgewikkeld of afgerold om het object te verplaatsen.

Wordt gebruikt voor punten of plaatsen waar men ergens naar binnen gaat.

Wordt gebruikt voor ruimten direct achter de ingang van een gebouw, met soms nog een vestibule daarvoor. Voor dergelijke ruimten in openbare gebouwen wordt de voorkeur gegeven aan 'lobby's'.

Wordt gebruikt voor indrukwekkende, monumentale ingangen, poorten of deuropeningen, meestal van gebouwen of binnenplaatsen, vooral diegenen met imposante architectonische bewerking.

Kleine Tibetaanse kleedjes die het bovenste kleedje zijn op een stapel kleedjes om op te zitten.

Galerijen die doorgaans in drie of vier armen of panden rechthoekig de kloosterhof omzomen. Kloostergangen zijn omgeven door de belangrijkste kloostergebouwen, waardoor zij als verbindingsgangen dienst doen. Hier werd de kloosterlingen een plaats van verpozing en voor meditatie geboden, beschut tegen weer en wind, respectievelijk zonnehitte.

Beschrijft gebouwen die dipteraal zijn gepland maar waarbij de binnenste rij zuilen is weggelaten.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Angola.

Deuren, luiken of andere inrichtingen die naar buiten leiden, die meestal dicht en op slot worden gehouden en die voornamelijk worden gebruikt in noodgevallen wanneer gebruikelijke uitgangen buiten werking raken of ontoegankelijk worden.

Noodlichten die boven de deur van een uitgang hangen.

De massieve delen in kantelen, waartussen schietgaten liggen.

Ongelijkvloerse kruisingen waar vrije doorgang van verkeer op het bovenste niveau wordt behouden door de hoogte van het onderste niveau gedeeltelijk of geheel te verlagen.

Overdekte buitenruimten die twee delen van een huis, of een huis en een garage met elkaar verbinden.

Gangen die langs de bovenkanten van contrescarpen lopen en die beschermd worden door wallen waarvan de hellingen aan de buitenkant glacis vormen.

Aanduiding voor brugachtige voetgangerspaden of netwerken daarvan over straten, meestal overdekt en met geregelde temperatuur, gangen op de eerste verdieping binnen gebouwen en verscheidene activiteitscentra die detailhandels- en servicefirma's met elkaar verbinden, meestal in stadscentra. Voor de afzonderlijke brugachtige structuren over straten wordt 'luchtbruggen' gebruikt.

Een formeel schrift ontwikkeld in de 15e eeuw in Italië, voornamelijk gebaseerd op Karolingisch minuskel.

Verwijst naar een periode in de stijl van Corinthisch aardewerk, die zich manifesteerde van circa 630 tot 625 v. Chr., tussen de Proto-Corinthische en de Vroeg-Corinthische stijl in. Deze stijl kenmerkt zich door een voorkeur voor slankere vormen dan de wat plompe Proto-Corinthische ontwerpen. De beschildering van de vazen verschilt van de eerdere stijl door de ontwikkeling van een minder spontane, gestandaardiseerde herhaling van motieven.

Aanduiding voor gebieden die een ordelijke omschakeling doormaken van één overheersend gebruik naar een ander, bijvoorbeeld van woongebied naar een dichtbewoond gebied met commerciële activiteiten.

Rituele ceremonies, gehouden ter vergemakkelijking of markering van de verandering in status van een persoon bij verschillende belangrijke sociale en persoonlijke gebeurtenissen, zoals het begin van de puberteit.

Groep lettertypen die zijn ontstaan halverwege de 18e eeuw en zich onder meer kenmerken door aaneengekoppelde schreven overgebleven uit een oude stijl en het sterke contrast tussen dikke en dunne pennestroken die worden geassocieerd met het moderne.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur van circa 6000 tot circa 4800 v. Chr. De cultuur had haar centrum in de vallei van de Gele Rivier en ging vooraf aan de Yangshao-cultuur.

Verwijst naar een Chinese Neolithische cultuur en periode die zijn naam ontleent aan een in 1951 ontdekte archeologische site in het gewest Huai'an in de Chinese provincie Jiangsu. Globaal omvatte Qingliangang de periode tussen 4500 en circa 2300 v. Chr., en het gehele kustgebied vanaf de provincie Shandong in het noorden tot aan de grens met de provincie Fujian in het zuiden. In meer specifieke zin wordt er de periode tussen circa 4500 en circa 3200 v. Chr. mee bedoeld, en uitsluitend het gebied van de provincie Shandong en het noordelijk deel van de provincie Jiangsu. De weinige Neolithische resten die in Qingliangang zijn opgegraven, omvatten hoofdzakelijk geavanceerde stenen gereedschappen, aardewerken houders en potscherven. Het aardewerk van Qingliangang bestaat overwegend uit roodbakken steengoed, hoewel ook grijs en zwart aardewerk is aangetroffen. Vaatwerk is gevonden in de vorm van borden of schalen van het pan- en pen-type, kommen van het bo-type, statieven van het ding- en li-type, kopjes van het bei- en dou-type, alsmede zeng-stoompannen. Sierontwerpen komen uitsluitend voor in de vorm van eenvoudige geometrische patronen, meestal bestaande uit gebogen of rechte parallelle lijnen. Het decor is doorgaans ingestempeld en geschilderd; ook zijn technieken als insnijden en appliqué gebruikt.

Papieren strookjes of kaartjes die aangeven dat de houder voor de toegang of entree heeft betaald of hier anderszins recht op heeft.

Wordt gebruikt voor openbare wegen die direct toegang bieden tot het land, de gebouwen of de snelwegen aan één of aan beide zijden.

Openingen die alleen worden gebruikt om een gebouw, kamer of andere besloten ruimte te verlaten.

Antropomorfische, gebeeldhouwde houten palen van de Mijikenda in het Oost-Afrikaanse Kenia, gemaakt ter nagedachtenis aan overleden mannelijke leden van de Gohu gemeenschap.

Wordt gebruikt voor elementen van het culturele landschap die ontworpen zijn voor het gemak en de veiligheid van voetgangers.

Het verplaatsen van warmte van één plek naar een andere omdat warmte de neiging heeft om van een warmer naar een kouder gebied te gaan.

Uitgekraagde gaanderijen op stads-, vesting- of kasteelmuren, voorzien van schietopeningen in de vloer, tevens dienende voor het werpen van kokende olie, stenen e.d. op zich aan de voet van de muren bevindende aanvallers. Gebruik voor kleinere uitvoeringen, 'mezenkouwen'.

Secundaire en meestal onopvallende achterdeuren of poorten, vooral in vestingwerken of ommuurde ruimten. Kan ook worden gebruikt voor minder belangrijke, privé- of zij-ingangen.

Het schijnbare zakken van de zon achter de horizon, wat het einde van de dag aangeeft.

Het schijnbare opstijgen van de zon boven de horizon, wat het begin van de dag aangeeft.

Verwijst naar een gebouw, in het bijzonder een Oudgriekse of Romeinse tempel, met zuilen aan de voorkant maar niet aan de achterkant of zijkanten.

Wordt gebruikt voor een rij zuilen die een hoofdgestel dragen en vaak ook één kant van een dak. Onder deze term vallen ook de ruimten achter het vooraanzicht, mits deze lang zijn en worden gebruikt voor ventilatie.

Wordt algemeen gebruikt als term voor beschadigingen of bederf of voor achteruitgang in kwaliteit, hoedanigheid of toestand.

De substantie of het molecuul, behalve de reagens, waarmee een kettingreactie op gang wordt gebracht (zoals bij polymerisatie) en meestal wordt verbruikt in de reactie.

Verwijst naar de stijl die wordt vereenzelvigd met de in Schotland geboren architect Robert Adam (1728-1792), en die gangbaar was in Groot-Brittannië van 1760 tot 1790. Deze stijl, geïnspireerd door de archeologische opgravingen in Herculaneum en Pompeii, kenmerkt zich door strenge maar verfijnde klassieke vormen, symmetrie, detaillering en geometrische precisie.

Kaarten ingesloten bij uitnodigingen voor Mardi Gras dansfeesten die als toegangsbewijs dienen.

Toegang verlenen, zoals bij toelating tot een instelling of een programma.

Mensen in de overgangsfase tussen jeugd en volwassenheid, meestal tussen de 13 en 17 jaar.

Overgangsfase tussen kindertijd en volwassenheid in de fysieke en emotionele ontwikkeling van een levend wezen; bij mensen bestrijkt die grotendeels de tienerjaren en houdt wettelijk op zodra de officiele meerderjarigheidsleeftijd is bereikt.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met de overgangsfase tussen Steentijd en Bronstijd. Sommige geleerden onderscheiden deze periode van de chalcolithische door aeneolithisch te rangschikken onder het laat-neolithisch, toen koperen en vuurstenen gereedschappen naast elkaar werden gebruikt, en het chalcolithisch te beschouwen als de overgangsfase waarin brons en steen naast elkaar werden gebruikt. In de meeste literatuur wordt dit onderscheid niet gemaakt en gebruikt men de term 'chalcolithisch' voor de gehele periode. Een uitzondering vindt men onder Italiaanse wetenschappers, die vaak de voorkeur geven aan 'aeneolithisch'.

Isolatie in een gebouw die de doorgang van geluidsgolven tegengaat.

Wordt gebruikt voor kleine inspringende kleine ruimten van grotere kamers. Aanvulling: kleine vertrekjes grenzend aan een grotere kamer en daarvan met een deur of een gordijn afgescheiden, meestal zonder eigen uitgang en vensterlicht, gewoonlijk als slaapplaats ingericht. Gebruik 'nissen' voor uitsparingen in de dikte van muren, zodat het muurvlak op enige hoogte of breedte dieper ligt.

Decoratieve motieven die lijken op uiterst gestileerde ananassen; veelvoorkomend onder meer op rococo-meubilair, als fioelen op de stijlen van toegangspoorten, op tafelgerei, en gestempeld op leren boekbanden. Op boekbanden worden ze doorgaans geplaatst in ruitvormige compartimenten van een paneel, onderverdeeld door diagonale stroken.

Echappementen waarin wigvormige pallen van een ankervormig onderdeel in de tanden van een gangrad grijpen; hierdoor slaat het wiel elke keer dat het wordt losgelaten een beetje terug.

Ontvangsthallen in de paleizen van Achaemenidische heersers in Susa en Persepolis met zes rijen van zes zuilen en drie zuilengangen met elk twee rijen van zes zuilen. Deze constructies hebben mogelijk gediend als audiëntiezalen voor het hof van de koning en de ontvangst van bezoekende vazallen en ambassadeurs uit andere landen.

Sociaal, politiek en economisch systeem van rassenscheiding dat rechten aan klassen van mensen toekent op basis van hun ras; superioriteit wordt toegekend aan mensen van blanke Europese afkomst, en wetten worden uitgevaardigd die de politieke deelneming en economische vooruitgang van Afrikanen, Aziaten en van andere, gemengde, rassen belemmeren.

Kleine apsissen, vooral die aan grotere apsissen of kooromgangen zijn gebouwd.

Boogstellingen, bogen met rechtstanden (zuilen, pijlers) of ook bogengangen.

Zoekmiddelen waarbij de normale ingang de reeks is. Bevatten meestal een korte geschiedenis en beschrijving van de organisatie die de documenten heeft gemaakt, een beschrijvende lijst van elke reeks verslagen, en soms extra informatie zoals selectieve indexen.

Oorspronkelijk een pijpje of rietje (vandaar de naam arundo, dat 'riet' betekent) waarmee de voorganger van de mis nipt van de communiewijn, zodat de voorganger en de communiegangers niet met hun mond uit dezelfde beker hoeven te drinken. Het gebruik van de arundo is bekend sinds de Karolingische tijd, toen de arundo van een kostbaar materiaal als goud was gemaakt. Zo wordt er voor de pauselijke hoogmis een gouden arundo gebruikt.

Schaal(tje) dat wordt gebruikt op aswoensdag. De priester draagt deze schaal met de as van verbrande palmtakken en tekent met deze as een kruisje op het voorhoofd van de kerkgangers of bestrooit daarmee hun hoofd.

Verwijst naar de eerste dag van de vastenperiode, zes en een halve week voor Pasen. De naam komt voort uit het gebruik om de voorhoofden van kerkgangers en geestelijken te merken met as. Meestal betreft het de as van de verbrande palmtakken die zijn gebruikt op Palmzondag van het jaar ervoor. Het is behalve Goede Vrijdag de enige dag waarvoor de rooms-katholieke kerk vasten voorschrijft. Aswoensdag wordt ook gevierd door de anglicaanse, lutheraanse en protestantse kerk. Oosters-orthodoxe kerken vieren Aswoensdag niet, omdat de vastenperiode volgens hun kalender op een maandag begint.

Verwijst naar het systeem van zonnemonotheïsme in het oude Egypte, in het bijzonder tijdens de regering van farao Akhenaton (Amenophis IV) in de 14de eeuw v. Chr. Aten (of Aton), de Egyptische naam voor de zonneschijf, werd afgebeeld als een zonnecirkel met stralen die eindigden in handen. Aten was oorspronkelijk een aspect van de zonnegod Ra maar begon onder de beide voorgangers van Akhenaton ook zelfstandig vereerd te worden. Akhenaton meende dat Aten de enige god was die aanbidding verdiende en hij vervolgde andere goden zoals de vooraanstaande Amun. Akhenaton werd beschouwd als de enige bemiddelaar tussen Aten en de wereld. In deze tijd bloeide de belangstelling voor kunst en het resulterende schilder- en beeldhouwwerk is meer naturalistisch dan vroegere Egyptische kunst. Aanhangers van het atenisme aanbaden de echte zon als brenger van leven, schoonheid en liefde door middel van zijn licht en warmte. Het atenisme had een ontwrichtende uitwerking op de heersende klasse maar had weinig gevolgen voor de geloofsovertuiging van gewone mensen; kort na de dood van Akhenaton stortte de nieuwe religie ineen en werden de oude goden in ere hersteld.

Schrift dat werktuiglijk wordt geproduceerd op momenten dat de persoon zijn aandacht ergens anders op heeft gericht, zowel in een waaktoestand als onder hypnose. Aan het eind van de 19de eeuw werd automatisch schrijven vaak toegeschreven aan bovennatuurlijke krachten. In de 20de eeuw werd het beschouwd als een intern fenomeen, in het bijzonder in relatie tot persoonlijkheidstheorieën. De surrealisten namen deze techniek over in de hoop daarmee toegang te krijgen tot het onderbewuste.

Het laatste deel van de dag, meestal de tijd van zonsondergang tot bedtijd.

De tijd na zonsondergang, maar nog voordat het 's avonds helemaal donker is.

Grote stenen waarop een doodkist tijdelijk kan staan bij de ingang van een begraafplaats.

Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar de tempelberg die is gebouwd door koning Yashovarman I (889-900 n. Chr.) in het midden van de hoofdstad ter ere van de god Shiva. De architectuur van de tempel is het eerste voorbeeld van de getrapte piramidevorm en fungeerde als model voor latere tempelbergcomplexen. Het tempelcomplex bestaat uit vijf lagen die rechtstreeks uit de rotsen zijn gehouwen, met torens in een vijfpuntige rangschikking, axiale trappen onder specifieke hoeken die leiden naar sanctuaria, bakstenen sanctuaria, terrassen, vier beelden van de heilige stier Nandi die de basis van de piramide bewaakt, en trappen die worden geflankeerd door zittende leeuwen. Kenmerkend voor beeldhouwwerk in deze stijl is een overgang van de vlezigere, gepolijste stijlen naar meer hoekige, knokige, bijna onmenselijke voorstellingen van godheden, vanaf de voorzijde bezien. Gebeeldhouwde figuren worden getypeerd door hun brede gestalte, vierkante kaken, abstracte, onbewogen gelaatsuitdrukkingen, lineaire gezichtsdetails en het ontbreken van gracieuze bewegingen.

Wordt gebruikt voor schuren met twee verdiepingen die meestal zijn ingegraven in een heuvel, waardoor beide verdiepingen een ingang hebben op de begane grond. Geen Nederlands equivalent.

Verwijst naar de vroege fase (circa 4800-4300 v. Chr.) van de neolithische Yangshao-cultuur. De cultuur is genoemd naar een neolithisch dorp in de omgeving van Xi'an in de provincie Shaanxi. In de Banpo-architectuur herkennen we reeds de traditionele naar het zuiden gerichte ingang en het gebruik van houten draagconstructies voor het dak. Banpo was een belangrijk keramiekcentrum. Zo is er een industriële oven opgegraven. Het vaatwerk werd doorgaans met de hand gevormd, maar soms ook wel uit rollen opgebouwd of in vormen gegoten. Typerende vormen voor deze periode zijn kommen met versmalde voet. Het vaatwerk werd gedecoreerd met gedrukte vormen of met zwarte of grijze engobe, en werden vervolgens gepolijst. Geometrische patronen overheersen, en in zeldzame gevallen is ook een menselijk masker als motief aangetroffen. Een reeks van circa 20 verschillende markeringen die op de randen van het vaatwerk zijn ingesneden, moet wellicht worden gezien als een primitieve wijze om gebeurtenissen vast te leggen.

In algemene zin te gebruiken voor het veilig stellen van mensen of dingen tegen letsel of schade. Gebruik 'behoud' voor activiteiten die worden ondernomen om verdere verandering of achteruitgang van voorwerpen, locaties of bouwwerken te voorkomen. Gebruik '@historic preservation' als zulke activiteiten worden ondernomen voor gebouwen of andere bouwwerken uit specifiek culturele, esthetische of historische overwegingen.

Het identificeren en beschrijven van items in een bibliotheek of een andere collectie en het vastleggen van deze informatie in de vorm van een ingang in een catalogus.

Ringen of banden, meestal van metaal, die dienst doen als fittingen, verbindingsstukken of houders, die bijvoorbeeld de haren van een borstel aan het handvat bevestigen, of zijn vastgemaakt aan de kern van een zilveren object zodat er een handvat van ander materiaal in kan worden gepast. Ook kunnen ze zijn bevestigd aan het handvat van een gebruiksvoorwerp of werktuig zodat de rest van het gebruiksvoorwerp of werktuig er in geplaatst kan worden, of loodgietersfittingen die toegang tot een pijp geven voor onderhoud.

Wit marmer uit Cappadocië, Turkije, lichtgeel geaderd met daaroverheen haarlijntjes in een donkerder tint geel. Het marmer kan zo fijn gepolijst worden dat het op een spiegel lijkt; om die reden zou keizer Domitianus dit marmer langs een hele gang hebben laten aanbrengen. Er is vrijwel niets van uit de oudheid bewaard gebleven.

Collecties van boeken, tijdschriften en andere materialen, opgezet om het publiek of leden van een groep er fysieke, bibliografische en intellectuele toegang tot te verschaffen.

Gebouwen bij een hoofdgebouw, met een zelfstandige functie en vaak met een aparte ingang; aangebouwd dan wel vrijstaand en deel uitmakend van de architectonische opzet van het hoofdgebouw. Gebruik 'bijgebouwen (vrijstaand)' als algemene term voor bouwconstructies die geen onderdeel zijn van de architectonische opzet van het hoofdgebouw, en bovendien kleiner van omvang en praktischer van aard zijn, zoals 'privaathuisjes'.

Onderwijs voor gehandicapte of begaafde leerlingen die op intellectueel, lichamelijk, emotioneel of sociaal niveau andere kenmerken vertonen dan diegenen die met de gangbare methoden, faciliteiten of materialen kunnen worden onderwezen.

Dualistische christelijke geloofsgemeenschap die in Bulgarije bloeide van de 10de tot de 17de eeuw en nog verder in het Byzantijnse Rijk in de 11de en 12de eeuw. De gemeenschap werd in het midden van de 10de eeuw in Bulgarije gesticht door een priester die de naam Bogomiel aannam. Deze gezindte kan worden omschreven als een samenvloeisel van dualistische, neomanicheïstische doctrines die werden geïmporteerd van de paulicianen en een lokale Slavische beweging gericht op hervorming van de kort daarvoor gestichte Bulgaars-orthodoxe kerk. Het centrale geloof was dat de mensheid en de zichtbare, materiële wereld waren geschapen door de duivel. Bogomielen stonden vijandig tegenover de meeste aspecten van de orthodoxe kerk maar ook tegenover het burgerlijk gezag. Zij bepleitten een rigoureus ascetisch leven en keurden seksuele omgang, huwelijk, bezit en het eten van vlees af. De bogomielen zijn van invloed geweest op de latere katharen in Europa.

Verwijst naar korte houten of metalen palen op een schip, walvisvaarder, kade of pier die bedoeld zijn om trossen of ankerkettingen aan vast te maken. Indien het een pier betreft, kunnen de bolders ook van beton zijn en bedoeld zijn om auto's de doorgang te versperren.

Meestal geplaveide kleine verandas, platformen of tredes bij de toegangsdeuren van huizen. Soms met palen, stangen of kettingen afgezet. Gebruik bordessen (trappen) voor de grotere getrapte toegangen tot aanzienlijke gebouwen.

Trappen, die zich meestal buiten bevinden, die naar de ingangen van grote gebouwen leiden, zoals bij kerken, openbare gebouwen of landhuizen.

Een algemene term die verwijst naar vrijstaande gebouwen, onderdelen van gebouwen, complexen van gebouwen, andere constructies of een door de mens gemaakte omgeving, doorgaans groot genoeg om mensen toegang te verlenen, voor een praktisch doeleinde, relatief permanent en stabiel van aard en meestal geacht van esthetische waarde te zijn.

Een hindoeïstisch georiënteerde beweging die in de jaren 30 van de 20ste eeuw in Hyderabad is voortgekomen uit de levendige religieuze ervaringen van een koopman genaamd Dada Lekhraj. Onder de nieuwe naam Prajapita Brahma bevorderde Lekhraj de overgang van het leiderschap van de beweging in vrouwelijke handen, waar het is gebleven. In deze duizendjarige beweging zijn de traditionele rollen van man en vrouw omgedraaid. Het hindoeïstische geloof in de mogelijkheid te ontsnappen aan de samsara wordt afgewezen ten gunste van een geloof in een gouden tijdperk dat zal volgen op onze tijd van neergang, die zal eindigen in een atoomramp. Alleen gezuiverde zielen zullen in dit gouden tijdperk blijven bestaan en als goden in een staat van volkomen geluk leven. Aanhangers propageren een vegetarisch, celibatair leven zonder alcohol en sigaretten met een grote nadruk op meditatie en yoga als manieren om geestelijke eenwording met God te bereiken. Hun ideeën worden verspreid in de vorm van boodschappen of 'murli’s' die dagelijks worden afgegeven bij Brahma Kumari-centra over de hele wereld. Volgelingen van de beweging zijn recentelijk actief geworden bij de Verenigde Naties; zij hebben bijvoorbeeld de inspiratie geleverd voor de Global Co-operation Movement. Het hoofdkwartier bevindt zich tegenwoordig in Mount Abu in Rajasthan (India).

Beveiligingssystemen die beveiliging bieden voor bouw- en uitgangsvoorzieningen door het gebruik van brandalarmen, brandwaarnemings- en brandblusapparaten om het risico en de uitbreiding van vuur te verkleinen.

Trappen binnen gebouwen die zo zijn gemaakt dat ze relatief goed beschermd zijn tegen de effecten van brand in een gebouw en dus bedoeld zijn als een nooduitgang. Gebruik 'brandladders' voor trappen die zich aan de buitenkanten van gebouwen bevinden en die een mogelijkheid te bieden te ontsnappen in geval van brand.

Verticale afgescheiden gedeelten in gebouwen, waarin zich een trap bevindt en die brandveilig genoeg zijn om als branduitgang te kunnen dienen.

Constructiemethode die de doorgang van gassen of vlammen voorkomt of vertraagt.

Bouwwerken die waterwegen, topografische laagtes, transportroutes of andere hindernissen van de voortgang overspannen en een weg eroverheen bieden.

Dijken, steigerwerk of andere bouwwerken die toegang bieden aan beide zijden van een brug.

Te gebruiken voor aan voor en achterzijde gelijke boten met een bodem van boomstammen of meer recente platbodems van dezelfde vorm met weinig diepgang. De beplanking wordt op een lijst bevestigd en de boten hebben twee achteroverhellende masten met daaraan een fok en driehoekige zeilen; worden gebruikt voor vissen op zee en voor algemeen vrachtvervoer in het gebied rond Chesapeake Bay, in de Verenigde Staten.

Verwijst naar de periode en stijl die wordt geassocieerd met de heerschappij van de Romeinse consul en dictator Julius Caesar die stierf in 44 v. Chr. Wordt soms ook gebruikt om te verwijzen naar wat betrekking heeft op de Caesars in het algemeen, dat wil zeggen alle Romeinse keizers die de titel Caesar aannamen, van Augustus tot en met Hadrianus, en vervolgens naar de vermoedelijke opvolger van de keizer. In de moderne literatuur wordt de term soms ook gebruikt om te verwijzen naar alle keizers tot aan de val van Constantinopel, of naar de aanhangers van de Romeinse keizers als tegenstanders van de paus. In de context van kunst en architectuur is de term niet beperkt tot de gangbare betekenis in de geschiedkunde, waar zij ook in enge zin kan worden gebruikt om te verwijzen naar de Caesariaanse partij in de oude Romeinse senaat of de legereenheden van Julius Caesar.

Ronde opening, rond venster of boog in een hal met tongewelf of toegang van een grotheiligdom.

Ondergrondse gangenstelsels die werden gebruikt als begraafplaatsen, meestal onsystematisch en onregelmatig van opzet met uitgestrekte netwerken van gangen en bestaande uit meerdere verdiepingen.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met de overgangsfase tussen Steentijd en Bronstijd en die zich kenmerkt door het beslaan, smelten en gieten van koper voor versieringen en gereedschappen, te onderscheiden van de technieken in de Bronstijd omdat het koper niet of zelden in een legering werd gecombineerd met tin of een ander metaal. In deze periode werden stenen gereedschappen gebruikt naast metalen gereedschappen. Deze culturen ontwikkelden zich op verschillende tijden in verschillende delen van de wereld, van het vroege, spaarzame gebruik van koper rond 7000 v. Chr. in het Nabije Oosten tot het wijdverbreide gebruik rond 1900 v. Chr. in Brittannië.

Verwijst naar een Zuid-Chinese dynastie uit de periode 557 tot 589 n. Chr., de laatste van de Zes Dynastieën. De dynastie werd gesticht in 557, nadat Chen Baxian de Liang-keizer had afgezet; het door de Chen beheerste gebied was evenwel kleiner dan dat van hun voorgangers in de reeks dynastieën. Jiankang, de hoofdstad van de Zes Dynastieën, was een belangrijk cultureel, politiek en religieus centrum waarheen kooplieden en boeddhistische missionarissen vanuit Zuidoost-Azië en India trokken. De schilderkunst, kalligrafie, muziek en dichtkunst beleefden een bloeiperiode, mede dankzij het mecenaat van de Chen-keizers en de aristocratie. De werken van Yao Zui en Xie He laten duidelijk zien dat ook de literaire kritiek en kunstkritiek zich hadden ontwikkeld. Nadat generaal Yang Jian, hertog van Sui, zijn macht in het noorden had gevestigd, nam hij Jiankang in 589 in en vestigde daarmee de Sui-dynastie; heel China was nu verenigd.

Decoratieve schuifdeuren of -panelen die de enige ingang vormen tot een verborgen ruimte in shoin-gebouwen. De term betekent letterlijk ���slaapkameronderdeel'. Men gebruikt de term soms ook voor de deuropening in plaats van voor de panelen zelf.

Een christelijke geloofsgemeenschap die in 1848 in Richmond (Virginia) in de Verenigde Staten is gesticht door John Thomas (1805-71), die voorheen een volgeling was geweest van Thomas en Alexander Campbell. John Thomas wilde terugkeren tot de geloofsovertuiging en de praktijken van de eerste discipelen, vandaar de naam, die 'broeders van Christus' betekent. De naam werd tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog aangenomen ter rechtvaardiging van het pacifisme van de gelovigen. Thomas verwierp de doctrine van de Heilige Drie-eenheid en die van het bestaan van Christus voor zijn geboorte. Christadelphians geloven in de volledige nauwkeurigheid van de Bijbel. Centraal in het geloof van de Christadelphians staat het chiliasme. In het bijzonder geloven zij dat Christus zal wederkomen om een theocratie te vestigen vanuit Jeruzalem. Christadelphians zijn het niet eens over de vraag of alle mensen zullen herrijzen, maar over het algemeen wordt aangenomen dat ieder ander dan de ware gelovige in vergetelheid zal raken. Volwassen volgelingen moeten worden gedoopt door onderdompeling. Er zijn geen gewijde voorgangers en lokale gemeenten worden 'ecclesia’s' genoemd. Christadelphians vervullen geen militaire dienst, gaan niet in de politiek en doen niet mee aan verkiezingen.

Begrip dat verwijst naar een continue denkbeeldige lijn die de ruimten van een gebouw of een reeks inwendige of uitwendige ruimten verbindt. Vaak gebruikt om te verwijzen naar verkeersstromen door arealen of gebouwen, met inbegrip van de verplaatsingsmogelijkheden door een gebouw, met bijvoorbeeld deuren, gangen, trappen of liften.

Een rooms-katholieke orde die in 1098 in Citeaux, Frankrijk werd opgericht door de heilige Robert van Molesme. De cisterciënzers houden zich strikt aan de Regula Benedicti en hechten belang aan afzondering, armoede, uniformiteit en vooral lichamelijke arbeid. In de middeleeuwen was het een vooraanstaande orde, vooral onder het leiderschap van de heilige Bernardus van Clairvaux (1090-1153). In de 13de eeuw waren er meer dan 500 huizen in Europa, maar daarna raakte de orde in verval. Door de nadruk op lichamelijke arbeid, voornamelijk landbouw, speelden de cisterciënzers een belangrijke rol in de economische vooruitgang van de 12de eeuw en in de ontwikkeling van landbouw- en handelstechnieken. Na de hervormingsbewegingen van de 16de en 17de eeuw werd de orde uiteindelijk opgesplitst in de Orde van de Strikte Observantie (in de volksmond vaak de trappistenorde genoemd) en de Orde van de Commune Observantie. Tegenwoordig is er sprake van een grote verscheidenheid binnen de kloosters van beide orden en is het literaire werk van beide orden opgeleefd. Strikte Observantie is actief in Frankrijk, Engeland en Polen, terwijl Commune Observantie actief is in de Verenigde Staten en delen van West-Europa.

Een lange stok met een collectezakje aan het uiteinde ter inzameling van geld; de collectant kan hiermee alle kerkgangers bereiken. Het zakje is niet zelden voorzien van een geborduurde letter: een D voor diakonie, een K voor de kerk, verwijzend naar de begunstigden van de twee collectes. De oudere collectestokken hadden ook wel een bakje aan het uiteinde. Dit bakje heette in de volksmond ʺcentenbakʺ. Voor voorwerpen waarmee passief geld wordt ingezameld wordt het voorvoegsel offer- gebruikt, zoals bijvoorbeeld offervaas, offerkist etc.

Collectezak met aan weerszijden een korte greep. Wordt door de kerkgangers aan elkaar doorgegeven. Niet zelden voorzien van de letter D voor diakonie, of een K voor de kerk, verwijzend naar de begunstigden van de twee collectes. Andere letters verwijzen meestal naar de naam van de kerk. Voor oudere voorwerpen waarmee passief geld wordt/werd ingezameld wordt het voorvoegsel offer- gebruikt, zoals bijvoorbeeld offerblok of offerkist.

Verwijst naar de architectuur- en binnenhuisarchitectuurstroming die in de late 19de eeuw en de vroege 20ste eeuw gangbaar was in voormalige koloniën van Groot-Brittannië. De stijl, die voornamelijk werd toegepast in de woonhuisarchitectuur en werd gepropageerd als pittoreske 'nationale' stijl, is rechtstreeks ontleend aan bouwstijlen uit de vroege koloniale perioden en de Neo-Georgian periode. Aan de westkust van de Verenigde Staten werd de stroming gekenmerkt door een heropleving van Spaanse koloniale stijlen.

Lange, linnen bedekkingen die worden gebruikt voor het bedekken van het altaarhekje tijdens de communie. Voorheen ook een lange, linnen doek die voor de kerkgangers werd gehouden bij de eucharistieviering.

Aanduiding voor interneringscentra die worden opgericht los van het gangbare gevangenissysteem, waarin mensen worden opgesloten met het oog op de militaire of politieke veiligheid of voor bestraffing of exploitatie; mensen worden meestal gevangen gezet per decreet of op militair bevel, vaak ook hele klassen of groepen mensen, zonder rekening te houden met de schuldvraag van ieder individu afzonderlijk.

Omvatten registers waarin de woorden en zinnen van een tekst voorkomen, met aanwijzing van de plaats waar zij staan, en ingangen waarmee het verband tussen verschillende verwijzingen naar hetzelfde trefwoord kan worden gelegd, namelijk door de referenties in twee kolommen naast elkaar te plaatsen.

Verwijst naar de stijl van Oudgriekse vaasschilderkunst die de overgang vormde tussen de stijl met de zwarte en de stijl met de rode figuren. Een van de kenmerken is dat sommige figuren werden geschilderd in de stijl van de zwarte figuren en andere, vaak de vrouwelijke, geen gegraveerde contouren hadden maar waren omlijnd met een kwast. Rond 530 v. Chr. banden enkele schilders de stijl van de zwarte figuren volledig uit en omlijnden alle figuren. Maar vervolgens schilderden zij de achtergrond zwart, waardoor de overgang naar de stijl van de rode figuren werd bewerkstelligd.

Afscheurbare gedeelten van toegangsbewijzen, die aan de gebruiker worden teruggegeven als betalingsbewijs.

Borden, meestal lange, smalle rechthoeken van hout, voor het bijhouden van de score tijdens het spelen van cribbage, met gaatjes in de bovenkant waar pennetjes in kunnen worden gestoken om de score en de vooruitgang van spelers aan te geven.

Overdekte gangen of galerijen in de Romeinse architectuur.

Het tijdsinterval tussen zonsopgang en zonsondergang.

Verwijst naar de periode van de achtste en negende eeuw die is genoemd naar de hoofdstad van de Chinese provincie Dai-Lai. De stijl van deze periode wordt bepaald door de bloei van het boeddhisme, die van invloed was op de ontwikkeling van beeldhouwkunst en architectuur en door de inbreng van Chinese stijl en Cham-stijl. In de beeldhouwkunst wordt deze periode gekenmerkt door afbeeldingen van het boeddhistische godendom en van boeddhistische monniken, geconstrueerd in hout of steen, stenen pilaren, mythische kinnarafiguren, beschermende lokapala-figuren beïnvloed door Indiase en Chinese decoraties, en beeldsnijwerken in bas-reliëf van planten en figuren die doen denken aan grotsculpturen van Yungang en Longmen in China. In de architectuur wordt deze periode gekenmerkt door terracotta lijstwerk op tempels, stoepa's gebouwd van baksteen en motieven op constructies met gestileerde draken, wolken en planten.

Collecties van tastbare of digitale materialen die niet algemeen toegankelijk zijn. Hiertoe behoren tastbare materialen die onder optimale omstandigheden worden bewaard zonder dat het publiek er toegang tot heeft, om zo de ongeschonden toestand en belangrijke eigenschappen van de gearchiveerde materialen voor eventueel toekomstig gebruik te waarborgen. Ook inbegrepen zijn digitale materialen die niet of slechts voor beperkt gebruik toegankelijk zijn, omdat ze zijn opgeslagen om de gegevens na een calamiteit te kunnen herstellen, omdat ze beschermd zijn door auteursrechtelijke beperkingen of om een ������andere reden.

Verwijst naar een Chinese neolithische periode en cultuur die deels samenvalt met Qinglian'gang. De naam is ontleend aan een vindplaats in Taian in de provincie Shandong. Dawenkou kende een bloeitijd tussen circa 4300 en circa 2400 v. Chr. en was gesitueerd in de gehele provincie Shandong, het westen van de provincie Henan, het noorden van de provincie Anhui en de gehele provincie Jiangsu. In de centrale regio van Shandong ontwikkelde Dawenkou zich uit de Beixin-cultuur. De cultuur werd opgevolgd door de Longshan-cultuur, en sommige kenmerken van het latere Longshan-aardewerk zijn reeds te herkennen in het Dawenkou-keramiek: rijk gedetailleerde ritueel vaatwerk, gepolijst zwart- en witgoed, en toepassing van het pottenbakkerswiel. Gedurende de late Dawenkou-periode (ca. 2900-ca. 2400 v. Chr.) maakte geschilderde decoratie plaats voor oppervlaktebehandelingen in de vorm van touw- of manddecoratietechnieken. Andere kenmerkende artefacten uit die periode zijn ivoren kammen en gesneden ivoren kokers. Op Dawenkou-grafplaatsen zijn de graven van rijke personen aangetroffen; sommige graven bevatten meer dan 100 waardevolle voorwerpen zoals bijlen en kralen van jade.

Borden voor een individuele portie van de dessertgang van een maaltijd, gelijk aan platte borden, maar dan kleiner.

Een soort servies voor het dessert dat wordt geserveerd als de laatste gang van een maaltijd, meestal bestaand uit dessertbordjes, dessertschaaltjes, dessertvorken, dessertmessen, dessertlepels en soms een opscheplepel en vingerkommetjes.

Bellen, gongen, zoemers of sets belletjes die in een gebouw klinken wanneer ze, meestal met een knop die zich nabij een ingang bevindt, worden geactiveerd.

Aanduiding voor openingen waarin een deur zit of zou kunnen zitten en die de toegang of uitgang van gebouwde ruimten vormen.

Bellen bij ingangen die worden geactiveerd door aan een staaf of een duimstuk te draaien die aan de buitenkant van een deurlijst is geplaatst en in verbinding staat met een bel die ergens aan de binnenkant van de deurlijst is bevestigd.

Doorgangen tussen de hoger en lager gelegen rijen zitplaatsen in Griekse theaters. Gebruik 'praecinctiones' voor gelijksoortige doorgangen in Romeinse theaters.

Orde van buideldieren met ten minste 70 soorten in 1 familie. Het zijn omnivoren die gewoonlijk zowel in bomen als op de grond leven. De kaken zitten vol tanden. Tijdens het lopen hebben ze hun voeten plat op de grond (het zijn zoolgangers). Aan de achterpoten zit een opponeerbare teen zonder klauw. De dieren hebben een grijpstaart.

Ter onderscheiding van het oude hoogaltaar tegen de oostwand van het koor, waaraan de priester met de rug naar het volk de mis opdroeg, wordt de term gebruikt voor het meer centraal geplaatste altaar waaraan de priester met het gezicht naar de kerkgangers de eucharistie met het volk viert.

Hoge podia op zuilen in moskeeën, vanwaaraf de assistent van de voorganger diens voorlezingen uit de Koran en diens gebaren herhaalt voor de gelovigen die verder weg staan.

Apparaten waarmee, via een toegangsmechanisme dat in een programma wordt bediend, gegevens kunnen worden gelezen van of worden geschreven naar een draaiende magnetische schijf, een magnetisch schijvenpakket, een diskette of optische schijfmedia. Met de term kan worden verwezen naar apparaten waarop vaste of verwijderbare media worden gebruikt. Gebruik de term 'harddrives' om specifiek te verwijzen naar vaste magnetische schijfstations met een grote capaciteit waarop computergegevens worden opgeslagen. Gebruik 'harde schijven' om te verwijzen naar de vaste schijf zelf in plaats van naar het mechanisme waarvan het deel uitmaakt.

Verwijst naar een belangrijk Jain-feest ter afsluiting van het rituele jaar. De lichtjes van het gelijknamige hindoefeest worden hier anders geïnterpreteerd, namelijk ter herdenking van de overgang naar het nirwana door Mahavira, de meest recente van de Jain Tirthankaras, of heiligen. Het aansteken van de lichtjes wordt beschouwd als materieel symbool voor het licht van de heilige kennis dat uitdoofde met de dood van Mahavira. Het feest wordt gevierd bij volle maan in de maand Karttika (oktober-november).

Wordt gebruikt voor overdekte doorgangen die twee delen van een blokhut met elkaar verbinden in de traditionele Amerikaanse volksarchitectuur. Geen Nederlands equivalent. Gebruik 'overdekte doorgangen'.

Wordt gebruikt voor huizen, meestal van boomstammen, waarin twee hokken van elkaar worden gescheiden door een gang en waarbij het geheel wordt overdekt door één enkel dak.

Constructies met een aantal onderling verbonden gangen die een zeer complex patroon vormen, waardoor het moeilijk is om de uitgang te vinden. Ze gaan terug op de klassieke oudheid. De term is mogelijk afgeleid van ���labrys', Grieks voor ���dubbele bijl' of ���plaats van dubbele bijlen', omdat labyrinten werden aangegeven met een teken in de vorm van een dubbele bijl. Men gaat ervan uit dat de term voor het eerst werd gebruikt voor het mythische labyrint van Knossos op Kreta, waar Theseus de Minotaurus doodde.

Metalen boog - meestal van geelkoper - boven de doorgang in het doophek naar de dooptuin.

Gebouwen die zijn opgetrokken aan of bij grensovergangen, waar personen of voertuigen worden tegengehouden voor inspectie en klaring door regeringsambtenaren.

Rechtopstaande piano's zonder toetsenbord die worden bediend door cilinders met pinnetjes die met een slinger op gang worden gebracht. Vaak hebben ze wielen zodat ze op straat kunnen spelen.

Stijl van tempelarchitectuur uit Zuid-India die wordt gekenmerkt door terrasvormige torens, soms met een piramidevorm, met bovenaan een koepelstructuur; ieder terrasniveau is omsloten door een balustrade, met rondom kleine architecturale aediculae. De aediculae kunnen de vorm hebben van structuren met een vierkante koepel op de hoeken (kuta's) en halverwege geplaatste ruimten met een tongewelf (sala's) welke met elkaar zijn verbonden door segmenten met een overdekte kloostergang in miniatuurvorm (hara). Deze stijl van in steen uitgevoerde tempelarchitectuur is in de 17de eeuw ontstaan en heeft zich door de eeuwen heen verder ontwikkeld.

Strips die onder een deur op de vloer zijn bevestigd, meestal om het verbindingsstuk tussen twee verschillende soorten vloermaterialen te bedekken, kan ook dienst doen als weersbescherming op buitendeuren. Voor de lagere kanten en bodem van doorgangen wordt 'deurdorpels' gebruikt.

Het maken van gebouwen bestemd voor algemene toegang of gebruik, ongeacht een eventuele handicap van de indivuele gebruiker.

Wordt gebruikt voor samengestelde woningen die bestaan uit drie wooneenheden op een rij, elk met een eigen ingang op de begane grond; gebruik @'three-deckers (dwellings)' voor woningen waar drie wooneenheden op elkaar zijn gezet. Gebruik 'appartementen met drie verdiepingen' voor appartementen met kamers op drie verdiepingen.

Lange, nauwe doorgangen die naar grafkamers en tholoi leiden.

Buitenwerken van middeleeuwse vestingwerken, zoals poorttorens, maar vaker een vooruitgeschoven post die wordt gebruikt om de toegang tot een poort te versterken.

Filmstroming die gangbaar was in Duitsland voor de Tweede Wereldoorlog en die haar hoogtepunt bereikte in de jaren 20 van de 20ste eeuw. De stroming gebruikte vertekening en overdrijving om de fysieke wereld te transformeren in een weerspiegeling van het innerlijke en de innerlijke mens. Plots en thema's van de films waren vaak somber van aard, met de nadruk op lange, duistere schaduwen, onnatuurlijke ruimten in composities, een gestileerde manier van acteren en droomscènes. Belangrijke films uit deze stroming zijn 'Das Cabinet des Dr. Caligari' en 'Nosferatu, eine Symphonie des Grauens'.

Europese rietinstrumenten die vanaf het einde van de 16e tot de vroege 18e eeuw zeer populair waren en die worden beschouwd als de voorganger van de fagot. Ze hebben een buis uit een enkel stuk hout, waarin twee evenwijdige conische kanalen zijn geboord, naar beneden en weer omhoog. Bovenaan bevindt zich de klankbeker, die onderdeel is van de buis, met ernaast een korte aanblaashals met een dubbel riet.

Wordt gebruikt voor flats die een vooruitgang bieden op de gebruikelijke lange smalle appartementen door lucht- en lichtkokers te maken tussen aangrenzende gebouwen, wat de kenmerkende handhaltervormige plattegronden geeft; veelvoorkomend in New York tussen 1897 en 1901, waarna de bouw werd verboden.

Wooneenheden met een eigen toegang, waarbij woon- en slaapverdieping boven elkaar liggen, deel uitmakend van een flatgebouw.

Lage booggangen onder langs daken van hoge gebouwen, bestaande uit een reeks van bogen op korte vrijstaande zuiltjes. Wordt aangetroffen in de Romaanse architectuur in Noord-Italië en het Rijnland.

Verwijst naar de stijl van muurschilderingen die gangbaar was in de Late Republican periode. Deze stijl wordt gekenmerkt door toepassing van een mengsel van stucwerk en marmergruis op een oppervlak dat vervolgens in rode, groene en geelbruine vlakken werd geschilderd, omsloten door witte randen van geboetseerd stucwerk.

Het omzetten van gegevens in code om informatie te verbergen of ongeoorloofde toegang te voorkomen. Kan worden gebruikt voor hiervoor bedoelde gedrukte of elektronisch overgedragen schema's, maar wordt steeds meer gebruikt voor gedigitaliseerde gegevens of computergegevens.

Rechthoekige schuren met puntdaken die van binnen zijn onderverdeeld in drie ongeveer gelijke vakken, waarvan de middelste de doorgang is die kan worden binnengegaan vanuit het midden van de twee lange zijkanten. Geen Nederlands equivalent.

Tapijten die de ingang van Turkmeense tenten bedekten.

Verwijst naar schermen die bestaan uit één paneel, doorgaans gemaakt van hout met lage poten. Het enkelvoudige scherm is in het algemeen de kleinste van de drie typen schermen in Oost-Azië. Enkelvoudige schermen uit China werden in standaards geplaatst en doorgaans gelakt; de panelen bevatten vaak een geschilderd tafereel, jadepaneel of spiegel. In Japan werden dergelijke panelen vaak vast gemonteerd en bij de ingang van een huis gebruikt als statussymbool of om aan te geven dat er een ceremonie aan de gang was.

Verwijst naar een overgangsfase tussen paleolithische en neolithische culturen. Dit concept verschilt van ‘mesolithisch’ doordat het meestal wordt toegespitst op de cultuur in het oosten van Europa en veeleer de nadruk legt op de continuïteit van eerder begonnen processen dan op uitgesproken vernieuwingen die zich in deze periode hebben ontwikkeld.

Verwijst in algemene zin naar afdrukken van een plaat of blok die meestal voorafgaand aan de reguliere uitgave zijn gemaakt, teneinde de voortgang van een werk te corrigeren of te controleren, of er iets aan toe te voegen. Vroeger verwees de term ‘drukproeven’ feitelijk naar proefdrukken die werden gemaakt voordat het werk aan de plaat of het blok was voltooid. Sinds de 18de eeuw zijn algemeen gebruikte begrippen: afdrukken avant la lettre, afdrukken voor de kunstenaar, afdrukken met remarque en drukkerstesten; dit zijn typen proefdrukken die bewust zijn gemaakt om tegen hogere prijzen te worden verkocht; het zijn dan ook geen drukproeven in de zuivere betekenis van het woord. De term wordt soms incorrect gebruikt als synoniem voor 'afdrukken'.

Gangbare term voor diverse boomsoorten. Vele daarvan behoren tot het genus Populus (populieren).

Pleinen voor kerkgebouwen, die naar de ingang leiden.

Een visueel overgangseffect dat wordt gebruikt om het begin van een scène en het einde van een andere aan te geven door een beeld geleidelijk te laten verdwijnen (uitfaden), terwijl een ander beeld geleidelijk zichtbaar wordt (infaden). Het faden van een beeld naar zwart impliceert meestal een belangrijke scheiding van de actie, terwijl het faden naar wit kan duiden op bewustzijnsverlies of de dood van een personage.

Stoel zonder armleuningen die in het koor wordt gebruikt door een bisschop of prelaat als deze de mis opdraagt in een andere kerk dan de zijne. Gebruik 'bisschopskrukken' voor kerkelijke vouwbankjes die voor diverse doeleinden door kerkgangers worden gebruikt. Gebruik 'pliants' voor 17de-eeuwse Franse vouwkrukjes voor huiselijk gebruik.

Kunst, vaker afbeeldingen dan beeldhouwwerken, die het onwerkelijke op een realistische manier afbeeldt. Werken in de fantastische kunst kunnen Bijbelse, allegorische of symbolische onderwerpen als uitgangspunt nemen. De term wordt gebruikt voor het beschrijven van het werk van kunstenaars uit vele perioden en landen, maar het betreft meestal traditionele kunst uit Europa en Noord- en Zuid-Amerika na de ontdekking door Columbus. De term wordt niet gebruikt voor werken uit het middeleeuwse Europa en kunst van culturen uit Oceanië en Azië tot de 20ste eeuw. Hoewel werken uit deze laatste culturen afbeeldingen bevatten van een monsterlijke, mythologische of onzichtbare wereld, ontbreken de elementen van excentriciteit en opzettelijke groteskheid die kenmerkend zijn voor fantastische kunst.

Doorgangen die van de straat in gebouwen (meestal huizen) leiden in de Romeinse architectuur.

Aanduiding voor deels of grotendeels ondergrondse bouwwerken of reeksen ruimten en gangen, waarvan de functie onbekend is, gevonden bij Engelse nederzettingen uit de IJzertijd.

Bekroning van een gevel, venster of ingang naar klassieke trant door een driehoekig segmentvormig lichaam. VWB. Tevens driehoekige of ruwweg driehoekige onderdelen, die soms ook gebogen of in het midden onderbroken kunnen zijn, en die portieken of openingen overdekken. Eveneens algemeen bij meubels, waaronder als bonnet tops.

Kegelvormige grafsculpturen die in het Oude Egypte boven de ingang van een graf werden ingemetseld. Op de zichtbare, platte zijde zijn inscripties aangebracht, zoals de naam of titel van de overledene, of een andere tekst zoals een gebed. De exacte functie van deze kegels is onduidelijk.

Overdekte, naar één kant open gangen doorgaans met zuilen en bogen, die buiten langs of door een gebouw lopen. Voor ruimten boven de zijbeuken in kerken, die geopend zijn naar het schip wordt 'tribunes (verdiepingen)' of 'triforia' gebruikt.

Te onderscheiden van '@passage graves' door het gebrek aan onderscheid tussen de grafkamer en de toegang.

Voorkerken, westelijke voorgebouwen van grote kloosterkerken uit de 10e tot de 12e eeuw. Gebruik 'narthexen' voor de westportalen van vroeg-christelijke basilica's en de westelijke ingangsportalen van latere kerken.

Te gebruiken voor wooncomplexen die voor niet-bewoners zijn afgesloten met hekken of muren voorzien van toegangspoorten; zijn soms ook voorzien van bewakers of andere vormen van surveillance en beveiliging.

Elektronische of fysieke bestanden of andere groeperingen van toegestane catalogiseringsingangen voor namen, persoonsnamen en organisatienamen, maar kan ook dienen voor geografische benamingen.

Elektronische of fysieke bestanden of andere groeperingen van toegestane catalogiseringsingangen voor de terminologie die geschikt is voor onderwerpsontsluiting.

Te gebruiken voor maskers die geheel of gedeeltelijk zijn gemaakt van bladeren en andere natuurlijke vezels. Deze maskers hebben soms een gepluimd helmstuk en zijn gangbaar bij het Bwa volk in Burkina Faso.

In algemene zin, het uitvoeren van handelingen die erop gericht zijn een voorwerp, materiaal of systeem tegen beschadiging of teloorgang te beschermen. In specifieke zin verwijst de term naar handelingen die bedoeld zijn om voedsel of andere organische stoffen of ecosystemen voor teloorgang te behoeden. Gebruik 'behoud' voor de functie of discipline van het conserveren van bouwwerken, of gebruik anders een specifieke vorm van behoud, bijvoorbeeld 'monumentenzorg'.

Het markeren van een object met een post- of ander merkteken om aan bepaalde kosten te voldoen of doorgang op andere wijze te vergemakkelijken.

Het vaststellen, handhaven en toepassen van consequente spelling en vormen van de eigennamen en termen die worden gebruikt als de beschrijvende en toeganggevende taal voor verzamelingen van documenten en voorwerpen.

Bals waarbij de aanwezigen kostuums dragen die afwijken van de huidige, gangbare stijl en vaak fictieve of historische karakters, dieren, bepaalde beroepen of iets dat de drager aanspreekt, uitbeelden.

Grote kleerhanger voor een kerkelijk gewaad. Deze is langer en breder van formaat dan de gangbare kleerhangers en meestal aangepast aan de vorm van het gewaad.

Aanduiding voor plafonds die een grote, holle boog maken bij de overgang van muur naar plafond, in plaats van elkaar met een scherpe hoek te kruisen.

Deuren die voornamelijk bestaan uit glazen panelen. Het kunnen deuren zijn die toegang geven tot een gebouw (zoals een kantoor) of onderdelen van een meubelstuk (bijvoorbeeld een kast).

Kunst- en architectuurstijl die werd geproduceerd in Goa, een staat aan de westkust van India die vanaf de 16de tot en met de 20ste eeuw bij Portugal hoorde. De kerken van Oud-Goa, dat als een van de schitterendste steden van de 16de eeuw werd beschouwd, zijn voorbeelden van deze stijl, die zowel lokale als Europese invloeden verraadt; de kerk Onze Lieve Vrouwe van de Rozenkrans (1543) bijvoorbeeld is een van de best bewaarde monumenten van Goa, waarin de Emanuelstijl en renaissancevormen zijn gecombineerd met decoratieve elementen die ontleend zijn aan het hindoeïsme en de islam. Andere belangrijke voorbeelden zijn de kerk van de heilige Franciscus van Assisi (bouw begonnen in 1527), de kathedraal van Goa (1562-1652) en de beroemde Bom Jesus-basiliek (1594-1605). Vanaf het begin van de 18de eeuw raakte de stijl in onbruik, als gevolg van herhaalde epidemieën en de economische neergang van Portugees India.

Verwijst naar kerkmuziek die eenstemmig vocaal met een vrije ritmiek en een beperkte toonomvang wordt gezongen, in een stijl die is ontwikkeld voor de middeleeuwse Latijnse misliturgie. Het gregoriaans is monodisch en instrumentale begeleiding is niet noodzakelijk, maar wel mogelijk. De naam is ontleend aan de heilige Gregorius de Grote (circa 540-604) die deze muzieksoort zou hebben gestandaardiseerd, hoewel de benaming 'gregoriaans' pas sinds het midden van de 17de eeuw gangbaar is. De term wordt vaak gebruikt als synoniem voor 'cantus planus', waaronder niet alleen de kerkmuziek van de vroege middeleeuwen valt, maar ook latere composities die in een soortgelijke stijl zijn geschreven. In beperktere zin verwijst de term naar een Romeinse vorm van vroege cantus planus, ter onderscheiding van Ambrosiaanse, Gallicaanse en Mozarabische gezangen, die op gregoriaans leken maar er geleidelijk door werden verdrongen, in de periode van de 8ste tot de 11de eeuw n. Chr.

Wordt gebruikt voor stroken beschermd land en water, voornamelijk in of vlakbij steden, die in het leven zijn geroepen om de mensen toegang te geven tot open ruimten, die dienen ter compensatie van de harde vormen en het overontwikkelde landschap van stedelijke gebieden.

Verzamelingen voorschriften waarin de grondbeginselen van de regering van en de gang van zaken in naties, staten, samenlevingen of andere georganiseerde lichamen zijn vervat.

Beelden in de vorm van een leeuw of een leeuw-hond, gewoonlijk van terracotta, steen of hout, met name dergelijke beelden die in paren zijn opgesteld als bewakers bij de ingang van tombes, paleizen en overheidsgebouwen in China en andere boeddhistische locaties in Azië en elders. Ze representeren ���Fo-honden', een mythisch dier dat half leeuw, half hond was. Dit soort beelden verschenen voor het eerst aan het eind van de derde eeuw v.Chr. in Han-China. Waarschijnlijk waren ze gebaseerd op Indiase afbeeldingen van de leeuw als de beschermer van dharma.

Een grote categorie rechthoekige gebouwen die worden bedekt door een enkel dak, met twee verschillende functies aan de beide uiteinden, maar vaak met een gemeenschappelijke ingang; de ene kant huisvest een familie en de andere kant vee. In gebruik sinds de neolithische periode, vooral in de koudere klimaten van Europa en Noord-Amerika.

Stoelen met een uitvoerig met houtsnijwerk versierde of beschilderde rugleuning, meestal met een embleem en wapenschild. De massieve houten zitting heeft vaak een klep waaronder een opbergruimte zit. Ze zijn bedoeld voor gebruik in hallen en gangen.

Gewelven met een profiel van ongeveer een kwart cirkel, bijvoorbeeld zoals gebruikt wordt om een gangpad in een kerk te overdekken.

Te gebruiken voor tweewielige gesloten rijtuigen die door één paard worden getrokken, waarbij de bok oorspronkelijk hoog op het dak zat maar later hoog aan de achterkant, en die meestal werden gekenmerkt door hoge wielen en laaghangende kasten met vooraan een gemakkelijke toegang voor passagiers; te onderscheiden van 'cabrioletten (rijtuigen)' door de plaats van de koetsier en de veel lagere kasten.

Wordt gebruikt voor bouwwerken die zich uitstrekken vanaf de kust of oever het open water in, om de stroming te beïnvloeden of om te voorkomen dat de toegang tot een haven of een rivier dichtslibt. Gebruik 'strandhoofden' voor soortgelijke bouwwerken die zijn opgeworpen om erosie van het strand te beperken of te sturen; gebruik 'vleugeldammen' voor erosiebeschermingswerken langs de oevers van rivieren of stromen.

Wordt gebruikt voor vestigingsgebieden die haven- en terminalfaciliteiten combineren op de overgang tussen transportsystemen te land en te water

Verwijst naar de Japanse stijl en periode die zich ontwikkelde van 794 tot 1185 n. Chr. en samenviel met de verplaatsing van de hoofdstad naar Heian (het tegenwoordige Kyoto) en de opkomst van het tantristisch boeddhisme, afkomstig uit China. De stijl wordt gekenmerkt door de nadruk op mandala’s in beelden en de komst van nieuwe figuurtypen, zoals boeddha’s met een kroon en sieraden, en godheden met meerdere ledematen en woeste gezichtsuitdrukkingen om bovennatuurlijke krachten aan te geven. De architectuur uit deze periode wordt gekenmerkt door grote woonhuizen gebouwd op rechthoekige stukken land. Deze huizen bestaan uit paviljoens en zalen, verbonden met overdekte gangen en omheind met aarden muren.

Leden van een mestkeversoort die zijn eitjes legt in mestballen die door telkens rollen hun vorm krijgen. In het oude Egypte werd deze kever als heilig beschouwd; hij werd in verband gebracht met de heilige manifestatie van de vroege ochtendzon, Khepri, wiens naam werd geschreven als de hiëroglief voor scarabee en van wie werd beweerd dat hij bij zonsopgang de schijf van de ochtendzon over de oostelijke horizon rolde.

Klap- of schuifbarrières, gebruikt om een doorgang tussen twee buitenruimten op te vullen of af te sluiten, vaak gemaakt van een traliewerk of open geraamte of een zware of ruwe constructie. Ook barrières binnenshuis die hierop lijken. Voor barrières met een stevigere en verzorgdere constructie en die gewoonlijk leiden tot ruimten binnenshuis wordt 'deuren' gebruikt.

Fotogravures die afwijken van de gangbare soort, omdat ze worden gemaakt met een waterkleurige korrel en slechts één etslaag.

Zij die veranderingen in een object of structuur aanbrengen om de staat daarvan op een bepaald tijdstip in het verleden zo dicht mogelijk te benaderen. Gebruik 'milieu- en natuurbeschermers' wanneer de veranderingen gericht zijn op de voorkoming van verdere achteruitgang. Gebruik meer in het algemeen 'restauratoren' voor hen die behandeling, preventieve zorg en onderzoek uitvoeren gericht op het behoud van culturele en natuurlijke erfgoederen op lange termijn.

Voorganger van het hoefijzer dat werd gebruikt in de noordwestelijke delen van het Romeinse Rijk vanaf het midden van de eerste eeuw na Christus. De hoef werd beschermd door een ovaal kommetje in dik metaal, dat werd vastgemaakt met metalen klepjes en lederen veters.

Geronde muuroppervlakken die een overgang vormen tussen een koepel (of de trommel) en het dragend metselwerk.

Merktekens op een onveranderlijk en duurzaam object, die de hoogte van het object ten opzichte van het zeeniveau aangeven en dienen als referentiepunt in topografische studies en getijdenmetingen. Kan in meer algemene zin ook verwijzen naar een willekeurig referentiepunt dat als uitgangspunt voor metingen kan worden gebruikt.

Lichten in een theater, met name het licht in de zaal, uitgezonderd de lichten bij de uitgang of lichten op of achter het toneel.

Verwijst naar gedeeltelijk verbrande stukken hout, die in een kunstzinnige context doorgaans worden gebruikt als tekenmateriaal. Houtskool gemaakt van zo homogeen mogelijk hout geeft een poreuze en niet erg hechtende streek. Houtskool wordt ook gemodelleerd in gepunte staafjes voor het tekenen van dunne lijnen. Door de platte kant van de staafjes te gebruiken, ontstaan gelijkmatig getinte vlakken, en door de houtskool te wrijven en te verkruimelen, is het mogelijk getemperde tussentinten en subtiele overgangen te creëren.

Verwijst naar Franse protestanten uit de 16de en 17de eeuw. Nadat de Reformatie in 1517 in Duitsland was begonnen, breidde deze zich uit naar Frankrijk, waar de aanhang vooral groot was in economisch zwakke gebieden, bevolkt door mensen met grieven tegen de overheid. De hugenoten werden vaak streng vervolgd; de eerste martelaar van de hugenoten belandde in 1523 op de brandstapel. Meaux, de eerste gemeenschap van hugenoten op Frans grondgebied, werd gesticht in 1546 naar het model van Straatsburg. In 1559 riep de protestantse kerk de synode bijeen in Parijs en werd een geloofsbelijdenis opgesteld die sterk was beïnvloed door Johannes Calvijn. Na de lange en gewelddadige godsdiensttwisten verkregen de hugenoten uiteindelijk religieuze en politieke vrijheid in 1598 met het Edict van Nantes. De strubbelingen duurden echter voort en het Edict werd in 1685 herroepen. Als gevolg hiervan emigreerden honderdduizenden Franse protestanten. Hoewel sporadisch vervolging bleef plaatsvinden en hun aantallen sterk verminderden, zijn de hugenoten nooit volledig geëlimineerd. Bij het begin van de Franse Revolutie bekrachtigde de Assemblée Nationale in 1789 de vrijheid van godsdienst en verleende protestanten toegang tot alle overheidsfuncties. De gereformeerde kerk van Frankrijk organiseerde zich in 1938, waarbij een aantal gereformeerde groepen fuseerden die tijdens en na de 16de eeuw waren ontstaan in Frankrijk.

Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van de Huon Golf. De Huon Golf is bekend om zijn houtsnijders die ovale kommen in de vorm van arenden en kogelvissen produceren, alsmede vierkante en dubbele kommen. Sommige inheemse kunstvormen kennen een sterke achteruitgang of zijn zelfs geheel verdwenen.

Een literaire stroming uit de vroege 20ste eeuw, die ontstond als reactie op het romanticisme, meer bepaald op het optimisme en de vermeende zorgeloosheid van deze stroming. Imagisme propageerde het vrije vers en een nauwkeurige beeldspraak. Het wordt gezien als de opvolger van de Franse symboliek omdat het affiniteit heeft met beeldhouwkunst, zoals symboliek affiniteit heeft met muziek. Geïnspireerd door de kritische beschouwingen van T.E. Hulme stelde Ezra Pound rond 1912 de poëtische uitgangspunten van de stroming op.

Indexen waarin elk hoofdelement van een ingang in een meervoudige woordindex verschijnt als een archiefelement.

Geautomatiseerde informatiediensten die rechtstreeks of op grond van verwijzingen uit gegevensbronnen gegevens zoeken, localiseren en opvragen uit elektronisch opgeslagen databanken als antwoord op vragen van gebruikers. Men geeft de voorkeur aan 'on line referentiediensten' voor met name die diensten die zorgen voor directe antwoorden op vragen van gebruikers of die zorgen voor directe toegang tot bronnen die de nodige gegevens bevatten.

Zowel commerciële als non-profit organisaties, die informatie of documenten (in allerlei media) verschaffen of de toegang er toe vergemakkelijken.

Toetreden als lid met bijbehorende toegang tot bepaalde privileges, met name een studie aan een hogeschool of universiteit.

Wereldwijd computernetwerk dat gebruikers overal ter wereld toegang biedt tot een veelheid van informatiebronnen en communicatiefaciliteiten. Internet is opgebouwd uit met elkaar verbonden netwerken die opereren op basis van gestandaardiseerde communicatieprotocollen.

Te gebruiken voor locaties die in een sociale sfeer openbare toegang tot internet aanbieden. Vaak bieden ze ook gerelateerde hardware en software, cursussen, en audiovisuele artikelen aan, meestal ook eten en drinken en soms muziek of traditioneel papieren leesmateriaal.

Te gebruiken voor bedrijven met als primaire dienst het bieden van toegang tot het internet, soms gecombineerd met het leveren van toepassingssoftware.

Verwijst naar de religie en filosofie die in de 6de eeuw v. Chr. in India is gesticht door Vardhamana, een van de religieuze figuren die in opstand kwam tegen de orthodoxe dogma's van de Vedische religie. Kenmerkt zich door een afkeer van de gangbare offerriten in Vedische tradities, en stelt het geloof in de ethische doctrine ahimsa centraal, waarbij ernaar wordt gestreefd om geen enkel levend wezen pijn te doen en het volmaakte ideaal van menselijke perfectie wordt nagestreefd door een devoot leven in het klooster.

In verband met de antieke Romeinse architectuur verwijst deze term doorgaans naar doorgangen die aan beide uiteinden konden worden afgesloten. Oorspronkelijk fungeerden deze constructies als bruggen of kruisingen van het pomerium. De term werd later gebruikt voor poorten en in de loop der tijd werden stijl-en-kalf-deuren vervangen door bogen. Later werden jani ook overwelfd. Er waren diverse opmerkelijke jani in Rome, waarvan de Janus Geminus de belangrijkste Janus-schrijn van de stad was. Wanneer de poorten van de Janus Geminus gesloten waren, was Rome in oorlog en wanneer ze openstonden, leefde de stad in vrede. Het is niet bekend of alle jani op de een of andere manier heiligdommen waren, maar de term heeft beslist een religieuze bijbetekenis.

De belangrijkste en plechtigste feestdag op de joodse liturgische kalender, die wordt gevierd op 10 tisjri (in september of oktober). Deze dag, waarmee de tien dagen van boetedoening eindigen die beginnen op het joodse Nieuwjaar, is een dag van verlossing en verzoening met God. Joden moeten zich onthouden van eten, drinken en seksuele omgang, en al het werk dient te worden gestaakt. In de Bijbel wordt Grote Verzoendag 'Sabbat Sabbaton' genoemd, dat 'sabbat van de plechtige rust' betekent. Extreem orthodoxe joden dragen soms lange witte mantels ('kippelot') en verbieden het dragen van leer en het inwrijven van olie. De vooravond en de hele dag van Grote Verzoendag wordt doorgebracht in gebed en meditatie. Vergeving van anderen vragen en ontvangen betekent vergeving door God. De ceremonies op Grote Verzoendag worden besloten met slotgebeden en het blazen op de sjofar. Vóór de verwoesting van de tempel in Jeruzalem voerde de hogepriester een ingewikkelde offerceremonie uit, aan het einde waarvan een geit (de zondebok) de wildernis in werd gedreven, symbolisch de zonden van Israël met zich meenemend.

Verwijst naar de monotheïstische religie van het joodse volk, waarbij het geloof centraal staat dat de oude Israëlieten de aanwezigheid van God ervoeren in menselijke gebeurtenissen. Joden geloven dat één God de Israëlieten uit hun gevangenschap in Egypte heeft bevrijd, de structuur van een gemeenschappelijk en individueel leven aan hen heeft onthuld en hen heeft uitverkoren als een heilig volk dat als voorbeeld moest dienen voor de gehele mensheid. De Hebreeuwse bijbel en de Talmoed zijn de belangrijkste bronnen voor de spirituele en ethische principes van het jodendom. Deze religie, waarvan de oorsprong teruggaat naar de tijd van Abraham, legt meer de nadruk op het tot uitdrukking brengen van het geloof in de vorm van rituelen dan in de vorm van abstracte doctrines. De sabbat, die begint bij zonsondergang op vrijdag en eindigt bij zonsondergang op zaterdag, is een centraal element van de religie; er is ook een jaarlijkse cyclus van religieuze feestdagen en vastendagen. Het jodendom heeft een zeer uiteenlopende ontwikkelingsgeschiedenis die bijna 4000 jaar beslaat en is uitgemond in diverse stromingen: de orthodoxe, conservatieve en reformistische stroming.

Wordt gebruikt voor gemeenschappelijke begraafplaatsen, uitgehakt in rotsen of heuvels of opgetrokken uit metselwerk, waarvan de kamer al of niet een ingang heeft; het geheel wordt meestal bedekt door een heuvel.

Cycladische vaten met een bolvormige buik, een lange hals, een voetstuk en vier doorboorde oren aan de buik. De doorboorde oren dienden voor koorden waarmee een deksel op het vat werd vastgezet. Kandilai danken hun naam aan hun gelijkenis met modern-Griekse kerklampen; ze zijn waarschijnlijk gebruikt voor vloeistoffen als olie of wijn. De kandilavorm kwam zeer veel voor en werd gemaakt van marmer of klei en in uiteenlopende formaten. De geleidelijke verdwijning van een voet of basis kan een stap zijn in de overgang van de kandila naar de bolle pyxis, een vorm die later populair werd.

Te gebruiken voor de lichtgebouwde, slanke open vaartuigen met weinig diepgang, die peddelend, niet roeiend, worden voortbewogen en meestal voor en achter gelijk zijn; kunnen zeilen hebben.

Wordt gebruikt voor standplaatsen langs karavaanroutes die overnachtingsgelegenheid bieden en voorzieningen voor karavanen en mensen met hun dieren; meestal gekenmerkt door lange centrale binnenplaatsen, één enkele ingang en vaak winkeltjes. Gebruik 'chans' voor islamitische bouwwerken met een soortgelijke functie, maar in steden en met meer handelsvoorzieningen.

Verwijst naar de stijl van de Shinto-architectuur die werd ontwikkeld tijdens de Nara-periode (710-7940) en de Heian-periode (794-1185). De stijl kenmerkt zich door en soort tempel met een vast dak dat aan de puntgevel is toegevoegd en die de trappen overdekt die naar de toegangsdeuren leiden.

Mouwloze bovenkleding in de vorm van een wijde cape of mantel die door de drager over het hoofd wordt aangetrokken en aan de zijkanten open blijft; worden over de albe en stool gedragen door de voorganger tijdens de mis.

Geweven stof die wordt gekenmerkt door parallelle diagonale richels of ribbels die ontstaan door elke scheringdraad over één en onder twee of meer aangrenzende inslagdraden heen te laten lopen in plaats van afwisselend over en onder een inslagdraad, zoals bij gangbare weefsels. Keperweefsel heeft normaal gesproken een diagonale lijn die regelmatig wordt herhaald en gewoonlijk omhoog loopt van links naar rechts onder een hoek van 45 graden. Het weefpatroon kan op verschillende manieren worden gevarieerd, bijvoorbeeld door de hoek of de richting van de keperlijn te veranderen, zoals bij een visgraatmotief.

Bankachtige stoelen, vaak op een vaste plaats, die achterkanten hebben en toegankelijk zijn vanaf de gangpaden, voor het gebruik van een kerkgemeente.

Stoelen die met behulp van scharnieren aan het eind van een kerkbank bevestigd zijn om, indien noodzakelijk, mensen plaats te verschaffen in het gangpad.

Overdekte poorten bij de ingang van kerken of begraafplaatsen waar een doodskist geplaatst kan worden.

Kerkbanken die afgeschermd zijn en omgeven door hoge achter- en zijkanten die meestal met deurtjes zijn afgesloten. Ze zijn bestemd voor specifieke groep kerkgangers, die een bepaald aanzien binnen of buiten de kerk hebben, zoals voorname families en andere notabelen.

Verwijst naar kleine ronde inspringingen in een kustlijn, kleiner dan een baai en over het algemeen gekenmerkt door een nauwe toegang.

Oorspronkelijk een mannenbroek, door de eeuwen heen in verschillende lengten gemaakt, die van voor sluit met een klep die men aan de broeksband vastknoopt. Ontstaat einde 16e eeuw vanuit de braguette of schaambuidel. Rond 1800 een gangbare herenbroek.

In Nederland onderwijsinstellingen voor leerlingen die nog niet leerplichtig zijn, meestal van vier tot zes jaar. In veel onderwijssystemen maakt de kleuterschool deel uit van het openbare-schoolprogramma, waar kinderen meestal halve dagen kunnen wennen aan de overgang van thuis naar volledige dagen op verplichte scholen. De kinderen worden elementaire vaardigheden bijgebracht door middel van creatief spel, sociale interactie en een eerste aanzet tot klassikaal onderwijs. In het verleden, en op sommige plaatsen nog steeds, werd er niet of nauwelijks klassikaal lesgegeven op kleuterscholen en fungeerde het meer als kinderdagverblijf.

Een vorm van religieus leven die de perfectie van het individu benadrukt door toetreding tot een gewijde gemeenschap of, minder gangbaar, door een afgezonderd en ascetisch bestaan. Het kloosterleven komt voor in zowel het boeddhisme als het christendom, voornamelijk in de rooms-katholieke en orthodoxe kerken. Hoewel het begon als een christelijke lekenbeweging overheerste de geestelijkheid al snel en werden vrijwillige armoede en een aan aanbidding gewijd leven geïntroduceerd. De Regula Benedicti was de belangrijkste vroege kloosterregel en werd de norm van het westerse christelijke kloosterleven. De bedelorden, die het kloosterleven combineerden met missiewerk en prediking, ontstonden in de 13de eeuw. In sommige middeleeuwse kloostersystemen speelde wetenschap een belangrijke rol, hetgeen leidde tot belangrijke religieuze onderzoeken en manuscripten.

Een methode voor de opslag van voedsel en andere bederfelijke waar, zoals filmrollen, op een lage temperatuur om achteruitgang te voorkomen.

Wordt gebruikt voor ronde graftomben van metselwerk, hoofdzakelijk gevonden in Myceens Griekenland, gebouwd met een koepel voorzien van draagstenen, die kunnen worden binnengegaan door een lange gang en zijn bedekt door een heuvel.

Overdekte buitenruimten, die voertuigen en passagiers beschutten bij de ingang van gebouwen.

Verwijst naar de periode en cultuur die in Japan vanaf circa 250 kan worden waargenomen. Kofun kenmerkt zich door een zeer georganiseerde, aristocratische samenleving, vooruitgang in wapenrusting en ijzeren wapentechnologie, de belangrijke rol van strijders te paard, en specifieke, grote, in de aarde ingegraven tumuli of grafheuvels in de vorm van een sleutelgat, die werden omgeven door grachten.

Verwijst naar de vroege Angkor-stijl die werd ontwikkeld gedurende het tweede kwart van de tiende eeuw, na de opkomst van de Bakheng-stijl. In beeldhouwkunst weerspiegelt de stijl overeenkomsten met de Bakheng-stijl in de behandeling van gewaden, haarstijlen en juwelen, en in de overheersing van frontaliteit en lineaire abstractie van kenmerken. Beeldhouwkundige productie in deze stijl wordt, in tegenstelling tot andere vroege Angkor-stijlen, gekenmerkt door oorbellen en amuletten en figuren die worden afgebeeld in dynamische, actieve poses met uitgestrekte benen en armen. In decoratieve kunsten wordt deze stijl gekarakteriseerd door de weelderige bladmotieven die figuren van heiligen en bedienden omringen in het timpaan boven de lateien. Bewakersfiguren staan in de nissen van tempelingangen en stralen door hun houdingen en gelaatsuitdrukkingen een sfeer uit van rigide formaliteit.

Wordt zowel gebruikt voor groepen handels- of hulpschepen die varen onder gewapende begeleiding, als voor groepen motorvoertuigen die zijn georganiseerd voor controle en geordende vooruitgang, met of zonder beschermende begeleiding.

Monumentaal vormgegeven kandelaren van meestal tussen de 100 en 200 cm lang. Altijd in tweestel aanwezig. Zij dragen een grote kaars en staan bij de koorbanken aan de ingang van het koor of in de koorruimte. Te onderscheiden van de paaskandelaar.

Gedeelten van christelijke kerken aan de oostzijde van het koor, vaak bestaande uit apsis, kooromgang en straalkapellen.

Huizen waarin mensen voor een vastgesteld bedrag kunnen eten en overnachten, gewoonlijk voor een langere periode en niet slechts één nacht. Kosthuizen zijn vaak woonhuizen van gezinnen die hun extra logeerkamers verhuren aan de kostgangers. Gewoonlijk eten de betalende gasten mee met het gezin.

Naam van de dieren die een onderorde van de tienpotige schaaldieren vormen, gekenmerkt door breed kopborststuk, betrekkelijjk klein achterlijf en smalle korte staart en o.a. bekend door hun zijwaartse gang.

Lage ruimten onder vloeren van gebouwen die toegang geven tot riolering, leidingen, bedrading en andere voorzieningen.

Wordt gebruikt voor arcatuur (bogengang) waarbij bogen elkaar kruisen en overlappen.

Versterkingen die zijn opgeworpen langs zeekusten, om de doorgang van schepen te verhinderen of om het land tegen aanvallen te beschermen.

Indexen waarin ieder hoofdwoord in de ingang op een vaste plaats binnen de ingang verschijnt, en samen met andere ingangen op alfabetische volgorde wordt geplaatst.

Indexen waarin alle hoofdwoorden in een ingang worden gescheiden van de ingang, en op aparte eigen regels worden geplaatst met de oorspronkelijke, volledige ingang eronder.

Ingangsruimten, bedoeld voor het laden en lossen van goederen op en van motorvoertuigen of treinwagons die er voorgereden zijn.

Aanduiding voor gebouwen, meestal te vinden in pretparken, die diverse toestellen bevatten die zijn bedoeld om mensen te laten schrikken of lachen en die zijn opgesteld in een gang waar de bezoekers doorheen lopen.

Balkvormig element van hout, steen of ijzer dat een venster, ingang of andere opening van enige breedte overspant en het bovenliggende muurwerk steunt.

Een politieke filosofie die is gebaseerd op het geloof in vooruitgang, de essentiële goedheid van de mens en de autonomie van het individu. Ook staat het voor verdraagzaamheid en vrijheid voor het individu van willekeurig gezag.

Fotomechanische afdrukken waarbij slechts twee kleuren worden gebruikt, meestal zwart en wit, zonder geleidelijke overgangen.

Liturgische gebeden bestaande uit frasen die door een voorganger worden uitgesproken, afgewisseld door korte antwoorden van een koor of gemeente.

Grote toegangsruimten, met name in hotels. Voor toegangsruimten in privéwoningen wordt 'hallen' gebruikt.

Wordt gebruikt voor grote, rechthoekige meergezinswoningen waarin verwante families in aparte ruimten wonen die toegankelijk zijn vanaf lange gangen; voorzien van individuele of gemeenschappelijke haarden.

Smalle vaste wandelgangen die de toegang verschaffen tot een anders ontoegankelijke ruimte of tot belichtingseenheden, zoals die worden gebruikt boven een auditorium of een toneel.

Platforms of promenades die zijn opgetrokken boven onvoltooide delen van een gebouw om toegang te verschaffen aan arbeiders en materiaaldragers.

Verwijst naar de periode waarvan de productie analoog is aan artistieke modellen van de Khmer die werden ontwikkeld in het gebied van het huidige Cambodja. In de architectuur kan deze periode worden onderverdeeld in drie subperioden: van de 7de tot de 9de eeuw grijpt deze periode terug op pre-ankorese Khmer-stijlen en wordt er gebruikgemaakt van constructies van baksteen, vierkante torens, sanctuaria met redans en hoekpilasters, met een draagsteen ondersteunde gewelfdaksystemen en met behulp van gegoten basementen met ingangen aan de oostzijde en blinde deuren aan de overigen drie zijden. Van de 10de tot de vroege 13de eeuw laat deze periode intensievere Khmer-invloeden zien en wordt ze gekenmerkt door de Prasat Wat Prang (10de eeuw) en Prasat Ban Chang, die beide stenen torens bevatten, met zandstenen deurkozijnen op een noord-zuidas, pilasters en drielobbige lampnissen, en door de Prasat Phra en Prasat Phanom Wan, die beide worden gekenmerkt door vestibules en mondops met relikwieën of Boeddha-afbeeldingen. Vanaf de late 13de tot de 14de eeuw ontwikkelde de architectuur regionale artistieke elementen, maar met behoud van traditionele Khmer-iconografie. Tempels in deze latere stijl worden gekenmerkt door laterietconstructies, uitgebreide sanctuaria die zijn gewijd aan Boeddha en bodhisattva’s, de prang, een karakteristieke Thaise constructie die wordt gekenmerkt door de opwaartse uitrekking van de kogelvorm van het klassieke Khmer-torensanctuarium en verdere variaties op de mondop en de vierkante toren met redans. In de keramiekproductie wordt deze periode gekenmerkt door voornamelijk platte, bruin- of groengeglazuurde werken met gegraveerde geometrische ontwerpen en modellering van dierlijke vormen op kruiken en potten.

Lange, smalle vloerbedekkingen die vooral worden gebruikt in zalen, smalle doorgangen en op trappen.

Brugachtige bouwconstructies voor voetgangers, gebouwd om één gebouw te verbinden met een ander aan de andere kant van een steeg of straat; gebruik 'overdekte voetgangersbruggen' voor een netwerk van onderling verbonden wandelgangen waar luchtbruggen ook een deel van zijn.

Stromen lucht met een hoge snelheid en gecontroleerde temperatuur, die over de hele lengte van een opening naar beneden gericht zijn om warmte-overdracht te voorkomen. Op deze manier is het mogelijk een ruimte met een open toegang te klimatiseren.

Hieronder vallen alle soorten buizen of kanalen die lucht overbrengen van en naar afgesloten ruimten of gangen binnen een muur of andere constructie die gebruikt wordt om lucht over te brengen.

Luchtdichte ruimten die doorgang verschaffen tussen ruimten met verschillende luchtdruk of luchtkwaliteit, of tussen ruimten onder water en met lucht gevulde ruimten.

Wordt gebruikt voor kleine, dikwijls hangende en versierde overkappingen die beschutting verschaffen of lijken te verschaffen; kunnen onder andere worden aangetroffen bij ingangen of boven tronen of gewijde voorwerpen.

Verwijst naar de periode van de heerschappij van Mahendravaman I van de Pallava-dynastie (late 7de tot late 8ste eeuw) die wordt gekenmerkt door een iconografisch ontwerp dat de wettiging van koninklijke macht door religie laat zien. Monumentale beeldhouwkunst uit deze periode wordt gekenmerkt door familietableaus die zijn samengesteld als allegorische verwijzingen naar goden. Deze periode wordt ook gekenmerkt door beeldhouwkunst in grotten waarin portiers of bewakers figureren die in reliëf zijn uitgesneden bij ingangen, cilindrische fallussymbolen in vierkante of octagonale voetstukken die godheid aanduidden en reliëfpanelen van hindoegoden. In deze periode werd in de beeldhouwkunst vooruitgang geboekt op het gebied van (verkort) perspectief: men nam meer vrijheid met betrekking tot de uitlijning met grondvlakken, met realistischere proporties als gevolg. De periode wordt ook gekenmerkt door de gangbaarheid van grotopschriften zoals muurinscripties en rotssnijwerken met heilige en literaire teksten in het Sanskriet. Hindoeïstische teksten maken deel uit van de rotsarchitectuur uit deze periode.

Verwijst naar de stijl van architectuur die samenviel met de heerschappij van Mahmoed II (van 1808 tot 1839). Mahmoed maakte een eind aan de heerschappij van de janitsaren, wier reactionaire standpunten deels de militaire neergang van het Osmaanse rijk hadden veroorzaakt. Op artistiek gebied was hij een belangrijke factor bij het europeaniseren van de Osmaanse kunst en architectuur, door bouwwerken te laten neerzetten in barok- en rococostijl en de stijl van het neoclassicisme van het Frankrijk onder Napoleon. Zijn Nusretiye-moskee (moskee van de overwinning) werd gebouwd in de late barokstijl met golvende muren en grote open binnenplaatsen. Onder Mahmoed II werden hofkunstenaars naar Frankrijk gestuurd om wetenschappelijke teken- en schildermethoden en de principes van lineair perspectief aan te leren.

Klassieke diermotieven van Indiase oorsprong die algemeen ingang vonden in de Aziatische kunst, met afbeeldingen van een fabeldier samengesteld uit delen van een krokodil en een olifant, waarbij lofwerk een gekrulde staart moet voorstellen. Dit motief fungeert vaak in de architectuur, doorgaans in combinatie met lateien bij vrijstaande poorten gedragen door bewerkte zuilen op een gegoten voet.

Gaten, doorgaans met een deksel, waardoorheen men rioolbuizen en stoomafvoeren en dergelijke kan aanbrengen, of soortgelijke doorgangen, met name in straten in steden.

Weergaven of kopieën van een object die groter of kleiner zijn dan de feitelijke grootte van het weer te geven object, en waar bij de vervaardiging de exacte onderlinge verhoudingen zijn gehandhaafd. Een schaalmodel is meestal kleiner dan het origineel en wordt gebruikt ter illustratie van het object, als speelgoed of verzamelobject, of als hulpmiddel bij het construeren van het object op volledige grootte. Schaalmodellen kunnen één- of tweedimensionaal zijn. Schaalmodellen worden meestal vervaardigd op basis van een standaardschaal voor het betreffende product. Zo bestaat voor modeltreinen de populaire H0-schaal (schaal 1:87), voor scheepsmodellen is een schaal van 1:500 gangbaar en bij meubilair voor een poppenhuis een schaal van 1:12.

Verwijst naar een christelijk feest dat meestal wordt gevierd op 2 februari, of 40 dagen na Kerstmis. Op deze dag wordt herdacht dat Maria de Tempel in Jeruzalem bezocht, 40 dagen na de geboorte van Jezus (Lucas 2: 22-39). Overeenkomstig de joodse wetten werd Maria gereinigd en bood ze haar zoon als eerstgeborene aan God aan. In de rooms-katholieke kerk heeft dit feest tegenwoordig 'Opdracht van de Heer in de tempel', in de anglicaanse kerk 'Opdracht van Christus in de tempel'. Hypapante, zoals dit feest in de Griekse kerk wordt genoemd, betekent 'ontmoeting' en verwijst naar de ontmoeting van Jezus met Simeon en Anna in de Tempel. De vroegste verwijzing naar het feest stamt uit het einde van de 4de eeuw, uit Jeruzalem. De viering verspreidde zich al snel naar de steden van het Midden-Oosten, maar in het westen ging het minder snel. Justinianus I verordende in 542 dat het feest op 2 februari moest worden gevierd. In Rome werd Maria-Lichtmis vermoedelijk al vóór het pontificaat van paus Sergius I (687-701) ingesteld, en de processie lijkt daar haar oorsprong te hebben, wellicht zelfs voor het feest zelf ingang had gevonden. In de westerse kerk stond de verering van Maria centraal (tot aan de kalenderhervorming van 1969), terwijl het in de oosterse kerk op die dag vooral om de Christusverering ging. De naam Maria-Lichtmis verwijst naar de traditie die in de 5de eeuw ontstond en waarbij kaarsen worden aangestoken tijdens het feest. In het westen symboliseert de processie met de kaarsen Christus als zijnde het licht van de wereld, en zijn presentatie in de Tempel.

Half vrijhangende of hangende, metalen of metaal met glazen overkappingen boven de ingangen van gebouwen; in de 19e en 20e eeuw gangbaar voor luifels boven theateringangen. Gebruik 'luifels (bouwkundige elementen)' voor kleinere overkappingen van ingangen.

Geloof in het feit dat de enige of hoogste waarden of doelen in het leven liggen in het materiële welzijn en genoegen en in het bevorderen van materiële vooruitgang.

Wordt gebruikt voor gemeenschappelijke begraafplaatsen met kamers van grote rechtopstaande stenen platen die grote dekstenen ondersteunen; met of zonder ingang en geplaatst in een heuvel van aarde of stenen.

Verwijst meestal specifiek naar een periode van culturele ontwikkeling in Europa die reeds 10.000 jaar v. Chr. begon, toen de ijskap zich aan het eind van het Pleistoceen begon terug te trekken, en die voortduurde tot circa 2.700 v. Chr. De term wordt soms ook algemeen gebruikt voor een periode die wordt geassocieerd met de overgangsfase tussen de paleolithische en neolithische cultuur in alle gebieden. De periode kenmerkt zich door grote veranderingen in omgeving en cultuur, en door verscheidene lokale aanpassingen aan specifieke omgevingsomstandigheden. De periode wordt doorgaans gemarkeerd door de vervaardiging van microlithen die op stokken, pijlen, botten, geweien, houten werktuigen, en af en toe een gepolijst stenen werktuig werden geplaatst. De artistieke producten die uit deze periode bewaard zijn gebleven omvatten gravures en grotschilderingen met relatief verfijnde afbeeldingen van menselijke en dierlijke voorstellingen.

Microscopische sporen van slijtage op objecten; is vooral in de archeologie een gangbaar begrip.

Wordt gebruikt voor scholen in Groot Brittannië en de Verenigde Staten die een overgang vormen tussen basis- en middelbaar onderwijs. In Nederland te vergelijken met het voorbereidend beroeps- en middelbaar onderwijs.

Onderwijsinstellingen in Groot Brittannië en de Verenigde Staten die een overgang vormen tussen basis- en middelbaar onderwijs. In Nederland te vergelijken met het voorbereidend beroeps- en middelbaar onderwijs.

Zij die veranderingen aanbrengen in een object of structuur teneinde verdere achteruitgang daarvan te voorkomen. Gebruik 'herstellers' voor hen die veranderingen in een object of structuur aanbrengen om de staat daarvan op een bepaald tijdstip in het verleden zo dicht mogelijk te benaderen. Gebruik meer in het algemeen 'restauratoren' voor hen die behandeling, preventieve zorg en onderzoek uitvoeren gericht op het behoud van culturele en natuurlijke erfgoederen op lange termijn.

Versierde mijters zonder juwelen die door voorgangers in de rooms-katholieke kerk worden gedragen. Gebruik 'mitra pretiosa' voor mijters die zijn versierd met goud en juwelen. Gebruik 'mitra simplex' voor mijters zonder versiering.

Wordt gebruikt voor winkels die textiel en kleding verkochten, wijd verspreid in het begin van de 19e eeuw, en die in tegenstelling tot de in die tijd gangbare handelspraktijk grote voorraden ter plaatse hadden, waarbij verwante artikelen op afdelingen bij elkaar waren geplaatst.

Verwijst naar de kunst en architectuur in de periode van de heerschappij van Moestafa III, die regeerde van 1757 tot 1774. Hij stichtte de Laleli-moskee, die doet denken aan het ontwerp van de Nuruosmaniye-moskee met zijn verhoogde platform en toegangstrap.

Wateruitgangen waar eb en vloed de stromingen van rivieren ontmoeten.

Structuren van Zuidoost-Aziatische oorsprong die meestal in de Thaise cultuur worden gebruikt, in de vorm van langwerpige ontmoetingszalen met aan één uiteinde een Boeddha-afbeelding; meestal hebben ze een vierkant dak en bevindt zich een wihan aan de buitenzijde bij de ingang.

Variabele grijsachtige kleur die lijkt op de kleur van de lucht en de omgeving bij dageraad, de tijd van de dag dat het licht wordt door de zonsopgang.

Wordt gebruikt voor openbare accomodatie voor automobilisten, meestal gekenmerkt door lange lage gebouwen die bestaan uit rijen met elkaar verbonden afzonderlijke slaapruimtes, waar er zonder een tussenliggende hal direct toegang is tot de parkeerplaatsen.

Openbare gelegenheden met een ordelijke opstelling van afzonderlijke huisjes, geplaatst langs een snelweg, met een intern systeem van opritten en parkeerplaatsen en een duidelijk zichtbaar en opvallend uitgevoerd kantoortje bij de ingang van het complex; vooral populair in de Verenigde Staten tussen het eind van de jaren twintig en het begin van de jaren vijftig. Geen Nederlands equivalent. Zie 'motels'.

Vestibules of andere ingangsruimten waar natte en modderige kleding of schoeisel kan worden uitgetrokken alvorens het huis te betreden. Geen Nederlands equivalent, gebruik 'vestibules'.

Kunstwerken die zijn ontworpen om te worden geproduceerd zodat er meerdere, in theorie zelfs een onbeperkte hoeveelheid, originelen zijn; vooral het werk dat vanaf het midden van de 20e eeuw was bedoeld om de toegang tot de kunstmarkten te vergroten.

De periode tussen zonsondergang en zonsopgang, met name de uren waarin het donker is.

Verwijst naar de periode van 1337 tot 1392, toen twee rivaliserende hoven elkaar het legitieme recht op de troon betwistten. De tweedeling symboliseerde een overgang waarin de burgerlijke aristocratie van Kyoto zijn politieke en economische macht verloor aan de militaire klasse in de provincie.

Westportalen van vroeg-christelijke basilica's, en westelijke ingangsportalen van latere kerken. Gebruik 'galilea's' voor voorkerken aan de westkant van sommige grote kloosterkerken uit de 10e tot 12e eeuw.

Verwijst naar de stijl in architectuur en kunstnijverheid die opgang maakte in Europa en de Verenigde Staten van de jaren 50 van de 18de eeuw tot circa 1840. De stijl wordt gekenmerkt door het gebruik van klassiek Griekse vormen en ornamenten, en trachtte, geïnspireerd door 18de-eeuwse archeologische opgravingen, zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de oorspronkelijke voorbeelden.

Te gebruiken om een manier van bouwen te beschrijven, met name in suburbane nieuwbouwgebieden in de Verenigde Staten, die zich kenmerkt door gebruik van land, toepassing van open ruimten open ruimtes en gebouwen die zijn ingericht op voetgangers, die veel openbare groene ruimte bevat en meer de nadruk legt op grootschalig openbaar vervoer dan op auto’s, en met typische elementen van de traditionele kleine plaatsen in de Verenigde Staten. Populair sinds de jaren 80 van de 20ste eeuw. Gebruik “New Urbanism” voor de Amerikaanse stedenbouwkundige beweging die neo-traditionele ontwerpprincipes toepast.

Ranke, ondiepe kano’s die gangbaar zijn in Oost-Afrika, gemaakt van uitgeholde boomstammen en uitgerust met drijvers aan beide zijden.

Uitsparingen in de dikte van muren, zodat het muurvlak op enige hoogte of breedte dieper ligt. Gebruik 'alkoven' voor kleine vertrekken, grenzend aan een grotere kamer en daarvan met een deur of een gordijn afgescheiden, meestal zonder eigen uitgang en vensterlicht, gewoonlijk als slaapplaats ingericht.

Verwijst naar de Chinese dynastieperiode en cultuur vanaf 386 tot 534 n. Chr. De hoofdstad bevond zich oorspronkelijk te Pingcheng, maar werd in de periode 493-494 door Keizer Xiaowendi (regeerde 471-499) in zuidelijke richting verplaatst naar Luoyang. Hier werd een nieuwe, prachtige stad gebouwd op de ruïnes van de oude Chinese hoofdstad; in het jaar 534 was de populatie meer dan een half miljoen. Boeddhistische kunst floreerde onder een staats- en een particulier patronaat gedurende het grootste gedeelte van deze periode. In circa 460 werd een begin gemaakt met de bouw van grottempels in Yungang; duizenden handwerkslieden werkten ongeveer 35 jaar aan het maken van de tempels en het versieren ervan met beeldhouwwerken en schilderingen. Op instigatie van Xiaowendi werden later andere grottempels gemaakt bij Longmen. Yungang wordt gekenmerkt door statische iconen in een Gandharan-stijl, terwijl de beeldhouwkunst in Longmen meer lineair is en de in opkomst zijnde Chinese stijl demonstreert. Grafaardewerk van Noordelijk Wei, dat tevens is beïnvloed door het boeddhisme, benadrukt frontaliteit en symmetrie. Het nomadische Touba-volk begon op Chinese instellingen te vertrouwen voor het organiseren en besturen van hun staat en raakte ook bekend met Chinese cultuur en luxeartikelen; onder Xiaowendi werd Chinees de officiële taal en werd het gebruik van Tuoba-taal verboden. Het onderscheid tussen het 'barbaarse' noorden en het 'geciviliseerde' zuiden werd minder duidelijk; niettemin begonnen noordelijke grensbewoners zich verwaarloosd te voelen en in opstand te komen, wat leidde tot de ineenstorting van de Noordelijke Wei-dynastie. Noordelijk China werd in 534 verdeeld in de Oosterse en Westerse Wei-dynastieën.

Het vroege deel van de dag, met name de periode van zonsopgang tot het middaguur.

Het eerste licht aan de hemel tijdens of vlak voor zonsopgang.

Het recht van toegang tot en gebruik maken van de kust en het water, als men zelf een stuk land met een waterfront heeft.

Oorspronkelijk onderdeel van het avondmaalsstel en bedoeld om bij aanvang van het avondmaal de avondmaalsbriefjes te deponeren, die door de ouderlingen waren verstrekt aan diegenen die mochten deelnemen aan het avondmaal. Na de afschaffing van deze briefjes werd de vaas gebruikt voor offergeld van de avondmaalsgangers. De offervaas is soms voorzien van een deksel met gleuf, soms voorzien van een zakje dat in de opening hangt om het rinkelen van het geld tegen te gaan en het gecollecteerde geld eenvoudig uit te nemen. Voor de voorwerpen waarmee actief geld wordt ingezameld, wordt het voorvoegsel collecte- gebruikt, zoals bij collectezak etc.

Tempera waarvan het oplosmiddel wordt gevormd door een water-in-olie emulsie in plaats van de meer gangbare olie-in-water emulsie.

Te gebruiken voor openbare straatvoertuigen die door paarden werden getrokken en die waren bedoeld om een groot aantal passagiers te vervoeren, meestal met een toegang aan de achterkant, met banken tegenover elkaar in de lengte en met panelen beklede zijkanten; gebruik 'paardentrams' voor voertuigen op rails die door paarden werden getrokken, meestal met plaats voor meerdere passagiers.

Geautomatiseerde referentiediensten die zorgen voor directe antwoorden op vragen van gebruikers, of voor directe toegang tot elektronisch opgeslagen databases die de nodige gegevens bevatten. Gebruik 'informatiediensten' voor geautomatiseerde informatiediensten die de gegevens rechtstreeks of in de vorm van verwijzingen naar gegevensbronnen verstrekken.

Halve deuren die toegang verschaffen tot een provisiekamer en waarlangs de inhoud van de provisiekamer wordt uitgeserveerd.

Trappen die in hun gang naar boven door vier rechthoekige bochten gaan.

Constructie waardoor ontplofbare stoffen in een granaat of bom op het gewenste ogenblik tot ontploffing kan gebracht worden. Het mechanisme kan chemisch, mechanisch of elektrisch in gang gestoken worden.

De eigenschap voor een lange, onbepaalde tijd te bestaan of te werken, zonder noemenswaardige verandering. Vooral te gebruiken met betrekking tot situaties en tot niet-mechanische eigenschappen van voorwerpen of materialen, zoals de bestendigheid van kleur tegen verschieten of de bestendigheid van papier tegen achteruitgang door zuren; gebruik 'duurzaamheid' met betrekking tot langdurige bestendigheid tegen mechanische slijtage.

Verwijst naar de regionale stijl van Oost-Java. Beeldhouwkundige werken volgen overwegend de Wajang-stijl die de Balinese volkstraditie van wajangpoppentheater weerspiegelt, en die wordt weergegeven op reliëfpanelen in Oost-Javaanse tempels uit de 13de en 14de eeuw. In textielproducten, met name in batik, wordt deze stijl gekarakteriseerd door het veelvuldige gebruik van een rode verfstof die bekend is als Turks rood. Na de komst van de islam op Java representeerde de bouwstijl een synthese tussen Oost-Javaanse en oude, pre-hindoeïstische Balinese tradities, gekenmerkt door iconografie, gelaagde daken en de candi bentar-ingang tot de externe binnenhof van een tempel. Decoratieve kunsten in deze stijl worden gekenmerkt door verse en gedroogde bloemen als versiering op kleding, vergulde kammen en complexe sieraadontwerpen.

Te gebruiken voor meestal particuliere toegangswegen voor voertuigen die leiden naar woningen of andere gebouwen.

Voor-, zij- of achterkanten van gebouwen of grote binnenplaatsen. Te onderscheiden van 'façades', waarmee alleen die gevels aangeduid worden, die door vorm en decoratie een indrukwekkend uiterlijk verlenen en doorgaans de ingangspartij benadrukken.

Administratieve medewerkers die op een bouwterrein de administratie van de arbeiders, de gemaakte bestellingen en voortgang van het werk bijhouden. Ze maken verslagen, ontvangen en rangschikken monsters en houden een logboek bij van de werkzaamheden.

Verwijst naar de eerste van drie grote perioden van de Egyptische beschaving, van circa 2650 tot 2150 v. Chr. De periode loopt van de Derde tot de Zesde Dynastie. Sommige bronnen tellen echter vanaf de Vierde Dynastie, circa 2575 v. Chr. tot aan de Achtste Dynastie, die circa 2134 ten einde loopt. De periode kenmerkt zich door kwalitatief uiterst hoogstaande koninklijke monumenten, zoals de piramidecomplexen van de vierde dynastie, die de absolute soevereiniteit van de Egyptische koningen symboliseerde, en de voortdurende toepassing van de artistieke conventies die in de Vroeg-Dynastieke periode waren geïntroduceerd. Het eind van de periode kenmerkt zich door een algemene neergang in de kunsten als gevolg van de politieke omstandigheden van de tijd.

Wordt gebruikt voor Chinese sierpoorten met één, twee of drie doorgangen, meestal herdenkings- of triomfpoorten.

Tunnels die zijn gebouwd om padden die in de paringstijd naar broedvijvers trekken een veilige doorgang onder wegen door te verschaffen.

Tak van de antropologie die zich bezighoudt met fossiele overblijfselen van de menselijke soort en haar voorgangers.

Binnenplaatsen van kloosters, omgeven door kloostergangen.

Zij-ingangen in antieke Griekse theaters, tussen het publiek en scaena, die toegang verschaffen aan de toeschouwers.

Computers op handformaat die voor het eerst eind jaren 80, begin jaren 90 van de 20ste eeuw werden ontwikkeld, en die waren uitgerust met een miniatuurtoetsenbord en software voor handschriftherkenning. Ze waren oorspronkelijk bedoeld voor de uitvoering van eenvoudige taken zoals berekeningen en agendabeheer, maar zijn sindsdien veelzijdiger geworden. De meeste pda’s kunnen tegenwoordig dienst doen als mobiele telefoon, geven toegang tot het internet en voeren zeer geavanceerde software uit.

Gebruik voor plaatsen van verzekerde bewaring beheerd door de staat (of de federale overheid) voor volwassenen die veroordeeld zijn tot straffen (van meer dan een jaar) voor ernstige misdaden. Deze werde sinds de late 18de eeuw ontwikkeld en in het algemeen gekarakteriseerd door cellen en gangenstelsels met scheiding naar misdaad en geslacht. Daarbij werden programma's van rehabilitatie bedacht, als middel voor de heropvoeding van gevangene. Gebruik "huizen van bewaring" voor plaatsen voor overtreders die nog niet veroordeeld zijn maar wel in voorlopige hechtenis zijn gesteld.

Bouwconstructies voor tuinen bestaande uit latten en ondersteund door op gelijke afstanden van elkaar geplaatste palen of zuilen; vaak bekleed met klimplanten zoals druiven of rozen, om schaduw te geven aan een pad of doorgang. Te onderscheiden van 'priëlen' die minder uitgebreid zijn in omvang en opbouw en die geen pad begeleiden.

Peripteros is een tempel of ander bouwwerk dat rondom omgeven is door een zuilengang.

Binnenplaatsen aan de achterzijde van antieke Romeinse huizen, gewoonlijk een tuin omgeven door een zuilengang.

Gebouwen op het terrein van de landgoederen en parken gebruikt als de individuele woningen voor werknemers, zoals conciërges of poortwachters. Voor constructies gelegen aan de toegangsweg naar het terrein, en die al dan niet woontruimtes bevatten, gebruik "poortgebouwen."

Verwijst naar de overgangsfase van circa 2.500 tot 2.300 v. Chr. op het eiland Cyprus, tussen het eind van de chalcolithische periode en het begin van de vroeg-Cypriotische periode. Genoemd naar de archeologische vindplaats Philia. Het aardewerk uit de periode omvat zowel laat-chalcolithische en vroeg-Cypriotische producten en ontwerpen, met parallellen in het zuidwesten van Turkije.

Monumentale poorten bij Egyptische tempels die bestaan uit twee torenachtige bouwconstructies met schuin aflopende muren aan weerszijden van de toegangsdeur; kan ook meer algemeen worden gebruikt voor grote, op zichzelfstaande bouwwerken die werden gebruikt om grenzen aan te geven, bijvoorbeeld bij toegangswegen naar bruggen of lanen.

Uit het Spaans afkomstige aanduiding voor kleine pleinen in steden. Wordt ook gebruikt voor voetgangersgebieden met een aanzienlijke groenvoorziening die zich in de nabijheid van kantoorgebouwen of parkeerplaatsen bevinden.

Alle gangbare soorten muurpleister, die verschillende hoeveelheden gips bevatten.

Doorgangen door hekken of muren die twee aparte ruimten scheiden, of de bouwwerken of ornamentele constructies die zulke doorgangen afsluiten. Gebruik 'poortgebouwen' voor toegangsgebouwen die ook ruimte bieden aan een woning of stallen e.d.

Wordt gebruikt voor bouwwerken naast, bij of boven toegangspoorten, meestal met de woning van de poortwachter.

Verwijst naar een blauwwitte decoratiestijl voor maiolica, bedoeld als imitatie van 15de-eeuws Chinees aardewerk. De term werd voor het eerst gebruikt in de 16de eeuw, door Cipriano Piccolpasso. Dit type decoratie werd echter al eind 15de eeuw in Italië geïntroduceerd - en werd vrij populair - toen de invoer van kostbaar Chinees porselein in Europa op gang kwam. Soms wordt de term als synoniem gebruikt voor 'alla damaschina', maar daarmee wordt feitelijk een ander type decoratie bedoeld.

Personen die gestationeerd zijn bij de ingang of het hek van een openbaar of particulier gebouw en belast zijn met het toelaten en assisteren van hen die het gebouw binnenkomen of verlaten, bijvoorbeeld door deuren te openen, vervoer te verzorgen of bagage te dragen.Gebruik ‘kruiers’ voor personen die in een hotel of stationsgebouw bagage vervoeren voor klanten.

Zware gordijnen die in deuropeningen of doorgangen worden gehangen ter afscheiding van ruimten, ter bescherming tegen tocht of ter versiering.

Kritische theorie, vergelijkbaar met het structuralisme in haar kritiek op historisme, betekenis en post-renaissancistische filosofie. Zij verschilt echter in de verwerping van structurele taalkunde als een theoretische basis, en legt in plaats daarvan de nadruk op versplintering, in de overtuiging dat er geen historische of cumulatieve vooruitgang van kennis bestaat.

Grote poorten of doorgangen die over het algemeen de binnen- en buitenwerken van vestingen met elkaar verbinden en die geschikt zijn voor het gebruik door troepen die een uitval doen.

Een type Chinees ritueel vaatwerk van brons in de vorm van een pot, gebruikt voor wijn. Verscheen tussen de Erligang- en de Anyangperiode.

Doorgangen tussen hoger en lager gelegen rijen zitplaatsen in Romeinse theaters. Gebruik 'diazomata' voor soortgelijke doorgangen in Griekse theaters.

Te gebruiken voor de entablementen die de overgang van wand naar dak vormen in een Dravidische tempel.

Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar het tempelcomplex dat werd opgericht door Jayavarman VII (1181-1220 n. Chr.) in 1191 n. Chr. De stijl hangt sterk samen met een gecentraliseerd autoritair gezag, een wederopleving van stadsplanning, het tot staatsreligie uitroepen van het boeddhisme en het gebruik van religieus symbolisme in de architectuur. De stijl staat bekend om het gebruik van monumentale garua's in de gedaante van telamons, het plaatsen van honderden standbeelden langs wandelgangen, een religieuze verering van de kosmos, en het voor het eerst voorkomen van grote heiligdommen die waren versierd met enorme gezichten aan weerszijden, die de bodhisattva Lokeshvara en de koning moesten voorstellen. De stijl wordt verder gekenmerkt door beeldhouwkunst met kronkelende slangen in de kleinere heiligdommen en door het gebruik van axiale waterbassins die de kosmische meren symboliseren.

De hiërarchie Procedés en Technieken bevat descriptoren voor handelingen en methoden die fysiek worden uitgevoerd op of met materialen en voorwerpen, en voor procedés die plaatsvinden in materialen en voorwerpen. Hiertoe behoren typen procedés en technieken die betrekking hebben op de productie en behandeling van voorwerpen of afbeeldingen (bijv. assembleren) of van substanties (bijv. mengen) of die relevant zijn voor de bewerking en verwerking van specifieke materialen (bijv. solderen). Hiertoe behoren tevens descriptoren voor procedés die plaatsvinden in substanties, artefacten of overige voorwerpen, soms opzettelijk in gang gezet en soms spontaan gebeurend (bijv. branden). Relatie tot Overige hiërarchieën: descriptoren voor organisatorische, administratieve of intellectuele activiteiten die worden uitgevoerd voor het realiseren van specifieke doelstellingen (bijv. analyse), inclusief descriptoren die betrekking hebben op het verzamelen van voorwerpen en verschillende andere professionele activiteiten (bijv. het beheer van verzamelingen) zijn te vinden in de hiërarchie Functies. Descriptoren die studierichtingen aanduiden (bijv. antropologie) zijn te vinden in de hiërarchie Vakgebieden, terwijl de procedés en technieken die verbonden zijn met deze velden hier te vinden zijn. Descriptoren voor fysieke en mentale handelingen die niet worden uitgevoerd om materialen te bewerken of voorwerpen te fabriceren (bijv. rennen, meditatie) zijn ondergebracht in de hiërarchie Lichamelijke en Geestelijke Activiteiten. Bepaalde descriptoren die verwijzen naar degeneratieve krachten op materialen of structuren (bijv. spanning) zijn te vinden in de hiërarchie Abstracte Begrippen. Descriptoren voor bepaalde effecten die worden veroorzaakt door procedés die plaatsvinden in materialen en voorwerpen (bijv. scheuren) zijn te vinden in de hiërarchie Toestanden en Invloeden.

Documenten waarin vastgestelde methoden voor het voeren van een bedrijf staan opgetekend, of officiële documenten die betrekking hebben op de gang van zaken bij gerechtshoven of andere gerechtelijke instanties.

Regels die door een wetgevend lichaam zijn opgesteld en betrekking hebben op de gang van zaken bij een rechtsgeding of een proces en die als doel hebben zo'n rechtsgeding of proces op een ordelijke en redelijke manier te laten verlopen.

Wordt gebruikt voor openbare openluchtterreinen, paden of plaza's, vaak omzoomd met bomen, struiken of winkels, alleen bedoeld voor voetgangers.

Brede galerijen die de ingangen van de tempelgebouwen in Griekenland vormden.

Verwijst naar een overgangsperiode en cultuur in de late Bronstijd in Italië. Deze kenmerkt zich door een toename van de bevolking, de ontwikkeling van grotere, permanente nederzettingen, begraafplaatsen met dubbelconische urnen, en artefacten waaronder fibulae, scheermessen, bijlen, bronzen wapens en barnstenen objecten. Deze cultuur valt samen met de Sub-Appenijnse cultuur.

Wordt gebruikt voor korte, bondige gezegden die in de omgangstaal zijn ingeburgerd en een algemene waarheid of waarneming uitdrukken met betrekking tot het menselijk leven of gedrag. Het zijn dikwijls volkswijsheden van een groep of een natie die onderscheiden dienen te worden van 'aforismen', waarmee bepaalde principes of voorschriften worden uitgedrukt en waarvan de auteur dikwijls bekend is.

Verwijst naar de stijl van architectuur die gangbaar was in Zuid-Chiapas in Mexico, Zuid-Guatemala en Honduras, en westelijk El Salvador. De stijl weerspiegelt de klassieke Midden-Amerikaanse grootsheid en de Teotichuacaanse details in keramiek en maakt gebruik van decoratief Midden-Amerikaans groen vulkanisch glas. De stijl onderscheidt zich van de meer gedetailleerde laagland-Maya-stijlen door het ontbreken van stèle-altaren en zuilenrijen, het terughoudende gebruik van bogen op kraagstenen voor ondergrondse tomben, het zeldzame voorkomen van polychroom keramiek, imposante tempelontwerpen met pseudogewelven en structuren die overeenkomen met de cycli van hemellichamen.

Zuilengangen langs de zijkanten van antieke tempels. DEB

Wordt gebruikt voor wooncomplexen met meerdere verdiepingen en meerdere vertrekken, vaak gebouwd op plateau's of in rotswanden, gangbaar bij bepaalde indiaanse culturen in het zuidwesten van de Verenigde Staten; te onderscheiden van 'Great Houses (complexen)' door hun ligging en samengeklonterde opbouw.

De meest gangbare techniek voor het converteren van analoge signalen naar een digitale vorm door middel van sampling. Pulse Code Modulation is geen universeel geaccepteerde standaard, maar wel een techniek die wordt gebruikt voor uiteenlopende toepassingen, van telefonie tot de productie van cd's. De muziek van cd-kwaliteit wordt meestal gesampled op 44,1 kHz bij 32 bits per sample.

Vierkant linnen doekje dat door de voorganger wordt gebruikt om de eucharistische beker na iedere dronk van een communicant af te vegen.

Bogen, meestal met een monumentaal karakter, met twee elkaar kruisende doorgangen en vier façades. Soms worden ze op kruispunten geplaatst. Binnen de context van de Romeinse architectuur waren ze met name populair in Afrika en in het oostelijke deel van het Romeinse Rijk.

Antieke Romeinse binnenplaatsen met zuilengangen aan alle vier de zijden.

Te gebruiken voor lichte boten met weinig diepgang die rond het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw werden gebruikt om door het moeras te bomen bij het jagen op verschillende rallen. Ze hebben meestal een platte bodem, zijn zowel dwarsscheeps als langsscheeps beplankt en zijn aan voor- en achterzijde gelijk.

Wooneenheden in zeer eenvoudige flatgebouwen, waarbij de kamers achter elkaar liggen, meestal zo dat elke kamer de doorgang naar de volgende kamer vormt. Geen Nederlands equivalent.

Religieus seizoen in de islam, de negende maand van het islamitische jaar, de maand waarin de koran werd onthuld aan de profeet Mohammed. Tijdens deze maand vasten alle moslims zonsopgang tot zonsondergang en de inachtneming van de Ramadan is een van de vijf islamitische zuilen (de basistaken).

Weergaven van de academische puntenlijst van een student over een bepaalde periode, die vaak ook een evaluatie bevat van de voortgang van de student.

Informatiediensten die toegang verschaffen tot documenten in een specifiek vakgebied of vakgebieden, door gebruik van samenvattingen en registers die regelmatig op papier, in microvorm of als machine leesbare databases worden uitgegeven en die via inschrijving of tegen betaling verkrijgbaar zijn.

Bepalingen voor gedrag waarnaar men zich richten moet, met name bepalingen waarin de gang van zaken in een sport, een spel of een wedstrijd of bij een wetgevend lichaam wordt geregeld.

Wordt gebruikt voor tijdelijke woningen voor ex-gedetineerden, drugsgebruikers of psychiatrische patiënten, die dienen als een overgangsomgeving tussen opsluiting en een terugkeer in de maatschappij; gebruik 'gezinsvervangende tehuizen' voor langdurige woonomgevingen die de omstandigheden van het leven in een familie nabootsen voor mensen die voortdurend toezicht nodig hebbenvanwege speciale behoeften.

Een platformonafhankelijke bestandsspecificatie of -structuur, die het mogelijk maakt dat multimedia wordt opgeslagen in een gangbare bestandsindeling

Mensen die verantwoordelijk zijn voor de behandeling, preventieve zorg en het onderzoek gericht op het behoud van het culturele of natuurlijke erfgoed op lange termijn. Zie 'functionarissen van monumentenzorg' voor personen die zich bezighouden met het aanbrengen van veranderingen in een object of structuur om verdere achteruitgang tegen te gaan. Zie 'herstellers' voor degenen die veranderingen aanbrengen in een object of structuur om de staat waarin het zich bevond op een specifiek moment in zijn verleden nauwkeurig te benaderen.

Type kant uit de 15de eeuw dat wordt gezien als de overgang van kantvoorloper naar echte naaldkant. Oorspronkelijk vanuit een stoffen basis gewerkt waarop de motieven werden geborduurd, later op een basis van gevlochten draden.

Te gebruiken voor schepen met weinig diepgang die op rivieren varen.

Wordt gebruikt voor deuren die toegang verschaffen voor het schoonmaken of repareren van schoorsteenpijpen.

Wordt gebruikt voor houten daken waarin sparren, dwarsbalken en klampen samen het effect van een boog geven ; het meest gangbaar in de middeleeuwse bouwkunst.

Aërofonen die geluid produceren wanneer het hoofddeel van het instrument snel rond zijn as draait, waardoor een periodiek onderbroken luchtstroom op gang wordt gebracht.

Raamwerken van evenwijdige of elkaar kruisende staven die een opening of doorgang blokkeren. Ook voor gelijksoortige elementen die gebruikt worden voor het koken boven vuur of in open haarden.

Cirkelvormige ordeningen van wegen die zijn gemaakt bij de kruising van twee of meer wegen, om de doorgang van de ene naar de andere weg te vergemakkelijken.

Wordt gebruikt voor ronde stenen torens die aan de bovenkant toelopen, met een kegelvormige stenen kap, vier tot vijf verdiepingen en een toegangsdeur hoog boven de grond; veelvoorkomend in Ierland, verbonden met kerken, en waarschijnlijk gebouwd tussen de 10e en de 12e eeuw.

Letterlijk ���hangende objecten'. Houder die Japanse mannen samen met een ���netsuke' gebruikten om persoonlijke objecten ��� zoals tabak, pijpen, borstels en geld ��� aan de gordel om het middel, ���obi' genoemd, te hangen. De meest gangbare sagemono waren doosjes gemaakt van lakwerk die men ���inrō' noemde.

Hoofdpoort van zenboeddhistische tempels, bestaande uit twee verdiepingen. Letterlijk betekent de term ���verlichtingspoort', ���bergpoort' of ���drievoudige poort'. De afmetingen van de poort weerspiegelen de status van de tempel. De poorten kunnen drie doorgangen bevatten. Ze worden gezien als de symbolische scheiding tussen het wereldlijke en het heilige.

Kleine, dikke, zilveren munten uit de Angelsaksische periode, met name de 7e en 8e eeuw. Voorgangers van de penny.

Constructie van staal, gewapend beton of hout die aan de ingang van een mijnschacht staat en de ophaalmachine ondersteunt, met bovenin twee katrollen waarover kabels naar een gemotoriseerde lier leiden.

Rietpijpen die over de hele wereld voorkomen en een dubbel riet, conische boring en altijd een pirouette hebben; voorganger van de Europese hobo, in de 12e eeuw geïntroduceerd vanuit het Nabije Oosten.

Informele groep schilders met als centrum het dorp Barbizon, aan de rand van het bos van Fontainebleau. De Barbizon-schilders waren beïnvloed door John Constable en door de Hollandse landschapsschilders van de 17de eeuw, en hielden zich vooral bezig met het afbeelden van natuurscènes en het boerenleven. Theodore Rousseau, officieus leider van de School, streek in 1841 neer in de omgeving van Fontainebleau en verzamelde daar een groep discipelen om zich heen. Een van hen was Jean-Francois Millet, die later het beroemdste lid van de School van Barbizon zou worden, en in wiens werk het socialistische gedachtegoed het sterkst doorklonk. Hun onconventionele benadering van de onderwerpen had tot gevolg dat het werk van de afzonderlijke leden van de School pas in de jaren 50 van de 19de eeuw genade zou vinden in de ogen van de critici. Het werk van Rousseau werd zelfs zo vaak door de Salons geweigerd dat het hem de bijnaam 'le grand refusé' bezorgde. De beweging was een aantal decennia lang succesvol, maar na de dood van Millet in 1875 taande de populariteit. De School van Barbizon wordt vaak beschouwd als een overgangsstroming tussen de academische landschapsschilderkunst en het impressionisme, maar het belang is vooral gelegen in het feit dat ze in de open lucht schilderden en hun onderwerpen op eenvoudige, pretentieloze wijze benaderden.

Wordt gebruikt voor de kapvormige middelen ter bescherming van de open bovenkant van pijpen, schoorstenen of schachten waarbij de lucht vrije doorgang houdt.

Wordt gebruikt voor doorgangen die zijn gemaakt om de luchtstroom in open haarden en ovens te regelen en de verbrandingsproducten te verwijderen.

Te gebruiken voor schepen die bedoeld zijn om bijna geheel, doch niet helemaal, onder water te opereren. De diepgang van de boot kan worden veranderd door middel van het vol of leeg laten lopen van stabiliseringstanks.

Programma dat de toegang tot gedeelde bestanden binnen een netwerk beheert. Wordt ook vaak gebruikt om te verwijzen naar de apparatuur waarop deze bestanden zijn opgeslagen.

Verwijst naar de eerste Chinese dynastie waarover we een zekere kennis bezitten, zowel op archeologisch als op historisch gebied. De Shang-dynastie heerste van circa 1600 v. Chr. tot circa 1050 v. Chr. Het centrum van hun cultuur bevond zich op de hoogvlakte van de Gele Rivier, hoewel hun macht zich in bepaalde perioden uitstrekte tot het noorden van de huidige provincie Henan en tot delen van de huidige provincies Shandong, Shanxi en Shaanxi. Deze periode staat bekend om de vooruitgang op het gebied van de bronsbewerking en andere technieken, die de beschaving op een hoger peil brachten. De Shang-dynastie beschikte over omvangrijke legers met een grote verscheidenheid aan wapens en wapenrusting. Brons werd ook gebruikt voor rituele voorwerpen, zoals klokken en standaarden. De bronzen voorwerpen uit de Shang-dynastie werden voorzien van een uiterst schetsmatige decoratie, waarin het 'taotie'-dierenmasker een veelvoorkomend motief was. De godsdienst en voorouderverering in de Shang-periode kende het gebruik van zogeheten orakelbenen (jiagu), dierenbeenderen en schildpadschilden met inscripties. Er zijn bijna 100.000 orakelbenen gevonden sinds onderzoekers de betekenis van dit verschijnsel hebben ingezien. Orakelbenen zijn de oudste vorm van Chinese geschiedschrijving. Uit de inscripties is een lijst met koningen afgeleid die overeenstemt met latere schriftelijke historische bronnen. De Shang-dynastie kende een redelijk verfijnd schrift; sommige karakters worden nog steeds gebruikt. Het aardewerk van de Shang-dynastie was veelkleurig en werd vervaardigd met een draaischijf of opgebouwd uit rollen. Het aardewerk werd vaak voorzien van opgedrukte patronen. De oudst bekende Chinese glazuren werden gemaakt in de Shang-periode. Er zijn marmeren en kalkstenen beeldhouwwerken van bestaande en mythische dieren gevonden. De stedelijke nederzettingen uit de Shang-periode tonen aan dat de basisvormen van de Chinese architectuur al werden gebruikt; belangrijke nederzettingen zijn Erlitou, Zhengzhou en Yin (nabij het huidige Anyang), die allemaal op verschillende momenten als hoofdstad hebben gefungeerd. De latere Shang-vorsten waren hedonisten die weelderige paleizen lieten bouwen. De Shang-dynastie werd opgevolgd door de Zhou-dynastie, die oorlogszuchtiger was en effectief gebruik maakte van de strijdwagen.

Te gebruiken voor een uitgebreide klasse kleine zeilboten, afkomstig van de oostkust van de Verenigde Staten, die worden gekenmerkt door een platte kruislings geplankte bodem, weinig diepgang, een fijnbesneden boeg en een rechte achtersteven.

Verwijst naar de cultuur van Vroege Nomaden die zich ontwikkelde in het Altai-gebergte vanaf de 2de tot de 1ste eeuw v. Chr. De belangrijkste ontwikkeling tijdens deze fase was de overgang van brons naar ijzer bij het vervaardigen van gereedschappen.

Verwijst naar de stijl van Shinto architectuur die zich circa 300 v. Chr. ontwikkelde. De stijl kenmerkt zich door een speciaal type tempel waarvan wordt aangenomen dat deze is afgeleid van een eenvoudig twee bij drie vakkensysteem, overgenomen uit prehistorische graanschuren of opslagplaatsen. Het heiligdom wordt omringd door een doorlopende vloer met trappen die leiden naar de ingang aan de lange kant.

Verwijst naar de stijl in de Japanse huisarchitectuur die voornamelijk werd gebruikt voor de vorstelijke huizen van de aristocratie. Deze stijl bereikte haar piek tijdens de Hein-periode (794-1185). De naam is ontleend aan de shiden, of centrale hal die is opgericht in het midden van het bouwwerk, gericht op het zuiden. In het oosten, westen en noorden zijn paviljoens of bijgebouwen met puntdaken, verbonden door overdekte, geplaveide gangen en omgeven door een overdadige landschapstuin.

Materiaal zoals hout, lei, tegels, beton of asbestcement, dat in gangbare afmetingen is gesneden en voornamelijk wordt gebruikt voor dakbedekking.

Verwijst naar de stijl in de Japanse residentiële architectuur die werd gebruikt voor de verblijven van militairen en tempelgasten tijdens de perioden Momoyama (1568-1600) en Edo (1600-1868). Deze stijl staat aan de basis van het hedendaagse traditionele Japanse huis, en kenmerkt zich door een overdekte galerij aan de ingang, verder een brede veranda op het zuiden en deuren bestaande uit jaloezieën met papieren schermen. De vloeren zijn bedekt met geweven matten.

Fittingen of apparaten die zo zijn ontworpen en geconstrueerd dat ze, wanneer ze goed worden ontlucht, een vloeibare afsluiting leveren dat de teruggang van lucht voorkomt zonder dat de stroom afval of afval water wezenlijk wordt beïnvloed.

Huizen met één rij kamers in het grondplan, waarbij de kamers gewoonlijk alleen toegankelijk zijn vanuit andere kamers en niet vanuit een gang. Dit soort huizen heeft één of twee verdiepingen.

Onderwijsinstellingen in Groot-Brittannië of in een systeem dat is gebaseerd op of vergelijkbaar is met dat in Groot-Brittannië, waar de leerlingen in de laatste twee jaar van het voortgezet onderwijs worden opgeleid voor toegang tot hogere scholen, inclusief de voorbereiding op de diverse toelatingsexamens.

Beschadiging of achteruitgang die zich geleidelijk manifesteert als gevolg van voortdurend gebruik of blootstelling; meestal een geleidelijke aantasting als gevolg van wrijven, schuren of wassen.

Vorm van ontwikkeling van een woonkern met de nadruk op minimale stadsuitbreiding en beperking van milieuonvriendelijke projecten, met beschermde groengordels en met voetgangersgebieden en landelijke gebieden, waarbij stadscentra en oudere woonwijken worden gerevitaliseerd door middel van adaptief hergebruik en 'inbreiden'.

Kunstmatige doorgangen voor water, uitgerust met een afsluitklep of deur voor het tegenhouden en reguleren van de stroom.

Een sociologische theorie die beweert dat sociaal-culturele vooruitgang het product is van conflict en competitie tussen groepen en dat daarom de sociaal bevoorrechte klassen (personen met geld en macht) een biologische superioriteit hebben in de strijd om het bestaan.

Politieke ideologie die een geleidelijke overgang naar een socialistische samenleving bepleit via het democratische proces. De beweging, oorspronkelijk een vorm van marxisme, begon in 1869 met de oprichting van de Duitse Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, die uiteindelijk heeft geleid tot de Sociaal-Democratische Partij van Duitsland. De bijbehorende filosofie evolueerde en verwierp uiteindelijk militarisme, totalitarisme en revolutie als methoden van politieke verandering. Een belangrijk pleitbezorger van de sociaaldemocratie was de theoreticus Eduard Bernstein, die zich afkeerde van Marx en Engels en in tegenstelling tot hen stelde dat de democratie moest worden omarmd teneinde socialistische veranderingen door te voeren. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen in verscheidene landen sociaaldemocratische regeringen aan de macht, onder meer in West-Duitsland en Zweden.

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 960 en 1279 n. Chr. Het was een overgangsperiode met tal van maatschappelijke, economische en kunstzinnige vernieuwingen; met name in allerlei kunstvormen werd een onovertroffen graad van verfijning bereikt. Er was een maatschappelijke ontwikkeling gaande waarbij de aristocraten geleidelijk hun macht verloren aan de gegoede burgerij, hetgeen ertoe leidde dat de heersende klasse zijn machtspositie probeerde te versterken. Zo bevorderden de keizers het verbeelden van thema's die de legitieme status en stabiliteit van de dynastie moesten uitdrukken. De Song-keizers behoorden tot de meest verlichte heersers van China, en vaak waren ze zelf verdienstelijk kunstenaar. Aangezien de Song-keizers minder macht bezaten dan hun voorgangers uit de Han- en Tang-dynastie en zij bovendien een wankele vrede met vijandige buurlanden in stand moesten houden, is de kunst uit deze periode introspectief van aard. De Song-periode is vooral bekend om de landschapsschilderingen, hoewel ook de keramiek, beeldhouwkunst en architectuur een bloeiperiode beleefden. In de beeldhouwkunst werd steen vaak vervangen door klei en hout, materialen die zachtere, levensechtere figuren mogelijk maakten. Een opvallend kenmerk van de Song-architectuur is de langwerpige, slanke vormentaal, met gebogen daken en een duidelijk herkenbare Song-spits. Tijdens deze periode werden de pagodes aanvankelijk opgetrokken uit metselwerk. De stijl en periode kunnen worden onderverdeeld in Noordelijke Song, van 960 tot 1127, en Zuidelijke Song, van 1127 tot 1279.