Associaties voor geschrift

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt algemeen gebruikt voor door een persoon of een groep personen geschreven werken. Gebruik 'literatuur' (geschriften) voor het volledige corpus met betrekking tot een bepaald onderwerp.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Ingebonden verzamelingen met handgeschreven teksten, geschriften en tekeningen van de vrienden en kennissen van de eigenaar. Men denkt dat ze voor het eerst werden gemaakt in het midden van de zestiende eeuw in de Duitstalige gebieden in Europa. De gewoonte werd verspreid door studenten die van de ene universiteit naar de ander reisden. Ook niet-studenten gingen ze gebruiken, met name mannen en vrouwen uit de bourgeoisie. De albums van mensen van adel bevatten gewoonlijk afbeeldingen van hun wapens.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Alle toevoegingen of correcties die in een geschrift worden aangebracht met als doel het te verbeteren, in het bijzonder voor wijzigingen in een wetsvoorstel of in een van kracht zijnde wet of voor voorstellen daartoe.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Agressieve, scherp geformuleerde twistgeschriften, waarin dikwijls een beleid of een mening wordt betwist.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een hindoeïstische geloofsgemeenschap en hervormingsbeweging die in 1875 in Bombay is gesticht door de brahmaan Dayananda Sarasvati. Zijn volgelingen, die streven naar een terugkeer tot de oorspronkelijke zuiverheid van het hindoeïsme zoals dat te vinden is in de Veda’s, zijn tegen beeldenverering, kinderhuwelijken, polygamie en betekenisloze rituelen. Dayananda's boek Vedabhashya bevat zijn uitleg van de Veda’s, de oudste hindoegeschriften. Arya Samaj draagt een morele visie van vriendelijkheid en goede wil jegens allen uit. Arya Samaj, thans een wereldwijde organisatie, is ook tegenstander van het traditionele hindoeïstische kastenstelsel en zet zich in voor de bestrijding van godsdienstig en sociaal onrecht. Volgelingen van Arya Samaj hebben ook het nieuwe idee geïntroduceerd om mensen met andere geloofsovertuigingen te bekeren tot het hindoeïsme. In 1893 was er een schisma tussen conservatieve en liberale volgelingen die het niet eens werden over de vraag of zij traditionele of moderne vormen van onderwijs moesten propageren en of ze al dan niet vegetarisme moesten bepleiten. De beweging werd later nationalistisch en kwam in botsing met sikhs en moslims, vooral in Punjab rond de scheiding van India en Pakistan in 1947.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Overdruklithografie waarbij tekeningen of geschriften in autografische inkt, litho-inkt en kalk van autografisch papier worden overgezet op steen of zink voor lithografisch drukken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Berkensoort, inheems in de Himalaya, die groeit op hoogten tot 4500 meter. De schors is wit en flinterdun, en werd in de oudheid gebruikt om geschriften in het Sanskriet op te schrijven. Tegenwoordig wordt het beschreven met heilige mantra's. De schors wordt ook gebruikt voor verpakkingen en het hout wordt gebruikt als brandhout. Er zijn vele benoemde variëteiten en cultivars gebruikt in de landschapsinrichting.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een protestantse gezindte waarbij het geloof centraal staat dat het sacrament van de doop alleen moet worden toegediend aan volwassen leden na een persoonlijke belijdenis van geloof in Jezus Christus. De doop vindt bij deze gezindte doorgaans plaats door volledige onderdompeling. De nadruk ligt op Bijbelse geschriften en preken. Het baptisme is in hoofdzaak ontstaan in de vroege 17de eeuw in Engeland en Wales waar het zich snel verspreidde, hoewel er enige verbanden zijn met de anabaptisten van de 16de eeuw. In de late 19de eeuw nam het aantal baptistische kerken in de Verenigde Staten snel toe.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een eclectische islamitische bedelorde met haar oorsprong in de 12de eeuw bij een Anatolische derwisj genaamd Hadjdji Bektash, over wie weinig bekend is. De orde werd in de 16de eeuw in Anatolië (Turkije) definitief vormgegeven door Balim Sultan. Hoewel oorspronkelijk een soefi-orde binnen de orthodoxe soennitische islam, werd de orde in deze periode meer syncretisch en nam zij leden van de sjiietische geloofsgemeenschap aan. Ook aspecten van het christendom, zoals biecht-, absolutie- en initiatiepraktijken, werden opgenomen als gevolg van contact met christenen. De Bektashi zijn sjiietisch in die zin dat zij de twaalf imams (geestelijk leiders) erkennen en Ali vereren. Zij wijken echter af van de meeste moslimorden omdat zij traditionele islamitische rituelen als hypocrisie beschouwen en, zoals veel soefi-orden, niet streng toezien op de naleving van alledaagse moslimregels. De Bektashi staan vrouwen toe ongesluierd deel te nemen aan rituelen. Mystieke geschriften van de Bektashi leveren een belangrijke bijdrage aan de soefipoëzie. Door hun betrekkingen met de Janitsaren, een Ottomaans militair elitekorps dat werd gerekruteerd uit christelijke gebieden, behielden de Bektashi hun politieke belang van de 15de eeuw tot kort na 1826, toen de Janitsaren werden ontbonden. De orde der Bektashi werd in Turkije in 1925 net als alle overige soefi-orden opgeheven maar bleef in Albanië bestaan totdat godsdienst daar in 1967 werd verboden. Bektashi worden nog aangetroffen in sommige gemeenschappen in Turkije, Albanese delen van de Balkan en de Verenigde Staten. Aanhangers dragen witte mutsen met vier of twaalf vouwen, waarbij de vier de vier poorten van de islam en de twaalf de twaalf imams symboliseren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het algemeen een relatief hoog niveau van culturele en technologische ontwikkeling in de menselijke samenleving. In specifieke zin heeft deze term betrekking op het stadium van de culturele ontwikkeling waarin geschriften ontstaan en geschreven archieven worden bijgehouden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar boeken, perkamentrollen, schriftrollen of andere documentvormen die de heilige geschriften van het jodendom of het christendom bevatten. Bijbels kunnen daarnaast verluchtingen bevatten in de vorm van geschilderde scènes of decoraties. De Bijbel bestaat uit twee delen: de Hebreeuwse geschriften oftewel het Oude Testament, oorspronkelijk geschreven in het Hebreeuws (met enkele delen in het Aramees) inclusief de geschriften van het joodse volk, en het Nieuwe Testament, in het Grieks geschreven, waarin het verhaal van Jezus en de oorsprong van het christendom zijn opgetekend. De rooms-katholieke en oosters-orthodoxe versies van het Oude Testament zijn uitgebreider dan die van de protestantse bijbel, aangezien zij bepaalde boeken en delen van boeken accepteren die door de protestanten als apocrief worden beschouwd. De joodse Bijbel omvat alleen de boeken die de christenen kennen als het Oude Testament. De indeling van het joodse en christelijke canon toont grote verschillen. Van oudsher hebben de joden hun geschriften (het Oude Testament) in drie delen verdeeld: de Thora (de 'Wet') of Pentateuch; de Nevi'im (de 'Profeten'); en de Ketuvim (de 'Geschriften') of Hagiographa. De verhalen, de zedenleer en de theologische doctrines in de Bijbel leverden stof voor een immense hoeveelheid kunstwerken die zowel christelijke als joodse thema's verbeelden. Voor de christenen werd de canon van Bijbelboeken in de vroegchristelijke periode vastgelegd; ook nog lang daarna bleven er echter diverse apocriefe geschriften circuleren. Vanaf de late middeleeuwen genoten poëtische en dramatische interpretaties van Bijbelverhalen grote populariteit, wat aanleiding gaf tot een overvloed aan buitencanonieke literatuur die bijdroeg tot belangrijke thema's in de christelijke kunst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De kritische bestudering van de bijbel en bijbelse geschriften, met inbegrip van benaderingen als tekstanalyse, geschiedkundig onderzoek, exegese, hermeneutiek en literaire en linguïstische kritiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een inheemse Tibetaanse godsdienst die met het boeddhisme een van de twee voornaamste religies van het land is. Veel aspecten van Bon raakten vermengd met de boeddhistische tradities die in de 8ste eeuw werden ingevoerd uit India en die het Tibetaanse boeddhisme veel van zijn eigenheid hebben verleend. Onenigheid binnen de heersende klasse van Tibet leidde er in de 8ste en 9de eeuw toe dat de adellijke families voor Bon kozen en de heersende dynastie voor het boeddhisme. Bon werd rond de 11de eeuw een georganiseerde godsdienst, vooral dankzij de boeddhistische belangstelling voor geschreven teksten. Bon leeft voort in veel aspecten van het Tibetaanse boeddhisme en is bovendien nog altijd een bloeiende godsdienst in de noordelijke en oostelijke grensgebieden van Tibet. Onduidelijk is hoeveel continuïteit er bestaat tussen het oude en het moderne Bon. De kenmerken van het oude Bon zijn moeilijk vast te stellen omdat alle vroege beschrijvingen boeddhistisch zijn. Alles wat tegenwoordig over Bon bekend is, is zwaar beïnvloed door het Mahayana-boeddhisme. Het oude Bon lijkt elementen van animisme, sjamanisme en de uitoefening van magische riten te hebben bevat. De Bon-goden van lucht, aarde en zee werden als lagere goden in het boeddhistische pantheon opgenomen. Er zijn aanwijzingen voor een cultus van heilig koningschap waarin de koningen worden beschouwd als manifestaties van de luchtgod; dit geloof zou de oorsprong kunnen zijn van de gereïncarneerde lama’s van het boeddhisme. De orakelpriesters van Bon hebben hun tegenhangers in de boeddhistische waarzeggers. Bepaalde aspecten van de Bon-doctrine zijn vrijwel identiek aan die van het Tibetaanse boeddhisme, zoals de leer van het boeddhaschap en het ideaal van bodhisattva. Opvallend zijn de dzogchen-overtuigingen die het Bon deelt met de Nyingma-school van het Tibetaanse boeddhisme; zij houden in dat er een onuitsprekelijke toestand bestaat, voorbij alle boeddha’s en alle verschijningen. Verder is het kloostersysteem van Bon bijna gelijk aan dat van de Gelug-school. Toch bewaken de Bon-gelovigen nauwgezet hun niet-boeddhistische imago. Shenrab wordt beschouwd als de stichter van de godsdienst en de historische Boeddha Shakyamuni zou een manifestatie van hem zijn. Bon-geschriften zijn verdeeld in twee groepen: de Kanjur, met mythen, doctrines en biografieën van Shenrab, en de Katen, die commentaren en rituele en iconografische werken omvat. De naam Tibet komt uit de Bon-religie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het schrijven van opeenvolgende regels in tegengestelde richting, om beurten van links naar rechts en van rechts naar links, waarbij de letters van de regels die rechts beginnen gespiegeld worden geschreven. Aangetroffen in verschillende oude geschriften in het Grieks en andere talen. Wordt metaforisch gebruikt bij de analyse van verhalende schilderingen, als verwijzing naar compositie die eerst van rechts naar links en vervolgens van links naar rechts is geplaatst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een inheemse Koreaanse godsdienst, gesticht door Choe Suun (1824-1864) in een poging een direct beroep te doen op het religieuze bewustzijn van het Koreaanse volk. Chondogyo was een reactie op het christendom en de traditionele godsdiensten van Korea, maar bevat wel elementen van het confucianisme, taoïsme, boeddhisme, sjamanisme en rooms-katholicisme. Nadat Suun door de regering was terechtgesteld, ontwikkelden zijn opvolgers Choe Si-hyong en Son Piyong-hi de beweging totdat deze was uitgegroeid tot een belangrijke Koreaanse godsdienst. De geschriften van het chondogyo zijn opgesteld door de drie oprichters. In deze religie worden mensen als dragers van goddelijkheid beschouwd en daarom moeten mensen elkaar behandelen ‘als God’. Chondogyo benadrukt de universaliteit van God en pleit voor een coöperatief koninkrijk Gods op aarde dat is gebaseerd op geloof, eenvoud, standvastigheid en oprechtheid. Er bestaat geen idee van eeuwige beloning omdat de godsdienst maar één doel heeft: de wereld gerechtigheid en vrede brengen. Er zijn vijf aanbevolen oefeningen: het reciteren van een formule, elke avond om negen uur, het gebruik van water als symbool van zuiverheid, het bijwonen van een zondagse eredienst, het regelmatig geven van rijst aan de kerk en het gebed (op verschillende voorgeschreven wijzen). Chondogyo speelde een belangrijke rol in de modernisering van Korea na 1894. Het verzette zich na 1919 ook tegen het Japanse imperialisme en legde zich niet neer bij het communisme in Noord-Korea na 1945. Aan het eind van de 20ste eeuw waren er ongeveer drie miljoen leden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een christelijke gezindte en beweging die is gesticht door Mary Baker Eddy (1821-1910) en die streeft naar herbevestiging van de christelijke boodschap van verlossing van al het kwaad, met inbegrip van ziekte en zonde. Eddy, die half invalide was en geïnteresseerd in genezing zonder medicijnen, beweerde dat zij in 1866 zonder medische hulp was hersteld van zwaar letsel. Daarna wijdde zij zich aan het herstel van de nadruk op gebedsgenezing die het vroege christendom had gekenmerkt. In 1875 voltooide zij de eerste editie van haar boek 'Science and Health with Key to the Scriptures'. Dit werk en de Bijbel zijn de voornaamste geschriften van de beweging, die veel belang hecht aan de inrichting van leesruimten waar deze boeken een eigen beroep op de lezers kunnen doen. Ook de 'Christian Science Monitor' wordt door het kerkgenootschap uitgegeven. Volgens de leer van Christian Science is onwetendheid de wortel van het menselijk ongemak, de menselijke ziekte. In plaats van medische behandeling te zoeken moet men gebedsgenezers van Christian Science raadplegen voor spirituele genezing. Gezondheid, geluk en heiligheid kunnen worden hersteld door alle aspecten van de levenspraktijk en -houding aan te spreken in overeenstemming met het beginsel van goddelijke harmonie. De eerste Church of Christ, Scientist werd in 1879 in Boston gesticht en het hoofdkwartier van de beweging is daar nog altijd gevestigd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor letterlijke aanhalingen uit een (literair) werk in een ander boek of geschrift. Gebruik 'noteringen' voor de koersen of prijzen van een of meer aandelen of obligaties.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de filosofische en literaire beweging die wordt geassocieerd met de geschriften van de Franse geleerde Jacques Derrida in de jaren 60 van de 20ste eeuw, die later, in de jaren 80, zijn toegepast in de beeldende kunst en de architectuur. De beweging bepleit het ondergraven van de dominante component in gevestigde binaire structuren, zoals die van natuur tegenover cultuur, om te komen tot een nieuwe dialectiek. In de architectuur kenmerkt de stijl zich door een doelbewuste verschuiving van structuurelementen, die resulteert in gebouwen zonder specifiek doel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst meestal naar de ideeën van een heterogene religieuze beweging uit de late 17de en de 18de eeuw die voornamelijk in Groot-Brittannië bloeide. Het deïsme werd ook erg populair in het 18de-eeuwse Duitsland. De beweging hield zich bezig met de verdediging van de rationaliteit van de religie en het geloof in God tegenover het, vooral als gevolg van de wetten van Newton, toenemende scepticisme. Volgens de deïstische schrijvers bestaat er een opperwezen dat de schepping is begonnen en daardoor de basis van de werkelijkheid vormt, maar dat niet ingrijpt in de wereld en haar natuurwetten (dat wil zeggen: geen gebeden verhoort of wonderen verricht). Desondanks stelt het deïsme dat religie een natuurlijk aspect van de mensheid is en legt het de nadruk op natuurlijke godsdienst in tegenstelling tot geopenbaarde godsdiensten of de leer van kerken. Natuurlijke godsdienst komt voort uit een zekere hoeveelheid religieuze kennis die iedereen is aangeboren of die kan worden verworven door middel van de rede. Tot de belangrijke deïstische geschriften behoort 'Christianity as Old as the Creation' (1730) van Matthew Tindal, dat wel de 'deïstische Bijbel' wordt genoemd. Andere belangrijke Engelse deïsten waren Lord Herbert of Cherbury en Anthony Ashley Cooper.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Meestal slechts voor een beperkte tijdsduur verleende toestemmingen voor het drukken en verkopen van een bepaald boek of een bepaald type boeken. Te onderscheiden van 'imprimaturs', hetgeen machtigingen zijn voor het drukken of publiceren van een geschrift die impliceren dat men akkoord gaat met de inhoud van het geschrift. De term 'imprimaturs' wordt meestal gebruikt in verband met (staats)censuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De definitieve versies van documenten of andere geschriften; de versie waarin ze van de auteur of de redacteur komen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine boom of grote heester die waarschijnlijk oorspronkelijk in het gebied rond de Kaukasus en de Kaspische Zee voorkwam. Volgens de vroegste geschriften waarin de pruim wordt vermeld is deze soort zeker 2000 jaar oud. De vrucht is een vleesachtige steenvrucht van uiteenlopend formaat, doorgaans met een paarse, rode of gele schil die een doffe, poederachtige waas heeft als hij rijp is. Het vruchtvlees is zoet en de pit is vrij plat en puntig.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Documenten van Pennsylveniaans-Duitse origine en veel voorkomend in de 18e en 19e eeuw. Het waren vaak familiegeschriften zoals geboorteakten die werden versierd in een bepaalde stijl van kalligrafie en decoratie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor geschriften die worden opgesteld ter gelegenheid van een bepaalde samenkomst of gebeurtenis en die worden verdeeld onder personen die bij die samenkomst of gebeurtenis aanwezig zijn. Meestal zijn gedenkschriften niet op een andere manier verkrijgbaar. Gebruik 'geschenkboeken' voor 19e-eeuwse boekwerken, meestal geïllustreerde literaire bloemlezingen, die bedoeld waren om cadeau te worden gedaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst in de archeologie en kunstgeschiedenis naar vluchtige krabbels of pictogrammen op muren, stenen of andere oppervlakken. In de context van oude Griekse vaasschilderingen verwijst de term naar merktekens, doorgaans handelsmerken, die in de keramiek zijn gekerfd, meestal aan de onderkant van de voet van de vaas. Tegenwoordig is de term van toepassing op humoristische, satirische, obscene of bendegerelateerde geschriften of tekeningen die anoniem op openbare plaatsen worden aangebracht.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Chinees schrift dat in strikte zin wordt gedefinieerd als het schrift dat werd gegraveerd in stenen die dateren van vóór de Qin-dynastie (221-206 v.Chr.), zoals gerepresenteerd door Zhou wen. Het grote zegelschrift, dat ontstond rond de Zhou-dynastie, kwam voort uit het orakelbeenschrift, maar met elegantere en regelmatigere karakterstructuren. De term wordt in algemene zin gebruikt voor alle geschriften vóór het Qin-tijdperk, met inbegrip van inscripties op orakelbeenderen, bronsinscripties, Zhou wen en die van de Strijdende Staten in de Oostelijke Zhou-periode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de reeks uiterst diverse geloven en gebruiken die in het algemeen verwijzen naar de Indiase beschaving en cultuur van de afgelopen tweeduizend jaar. De religie heeft een sterke invloed op de Indiase kunst, literatuur, maatschappij en politiek. Het hindoeïsme omvat diverse religieuze geloven en gebruiken en in plaats van andere goden, andere godsdiensten en andere religieuze concepten als fout of onverenigbaar te zien, worden de hoogste goddelijke machten gezien als elkaar aanvullend. De religieuze waarheid wordt niet gezien in dogmatische termen aangezien wordt geloofd dat de waarheid alle woordelijke definities overstijgt. In plaats van op een reeks doctrines ligt de nadruk op de juiste manier van leven (dharma). Er zijn aanzienlijke verschillen per regio. In de meeste vormen van het hindoeïsme ligt de nadruk op het concept van reïncarnatie of zielsverhuizing; de bevrijding (moksha) van de cyclus van samsara is het uiteindelijke spirituele doel van hindoes. Brahma, Visjnoe en Shiva zijn de belangrijkste hindoeïstische godheden en vormen gezamenlijk een drie-eenheid, de Trimurti. Verder is er een groot aantal lagere goden. Het hindoeïsme heeft geen specifieke oprichter of ontstaansmoment en er is geen centrale autoriteit. De hindoeïstische literatuur is erg rijk en gevarieerd en geen enkele specifieke tekst wordt als gezaghebbend beschouwd. De Veda's, die afkomstig zijn uit de Vedische periode (ca. 1200-500 v. Chr.), zijn de oudste overgebleven geschriften. Religieuze wetboeken en heldendichten zoals de Ramayana en de Mahabharata zijn altijd erg invloedrijk geweest.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Machtigingen voor het drukken of publiceren van een geschrift die impliceren dat men akkoord gaat met de inhoud van het geschrift. De term wordt meestal gebruikt in verband met (staats)censuur. Te onderscheiden van 'drukkersprivileges', waarmee de toestemming voor het drukken en verkopen van boeken, meestal uitsluitend voor een vastgestelde tijdsduur, wordt bedoeld.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar het samenstel van religieuze overtuigingen en sociale gebruiken dat in de 7de eeuw is ontstaan op basis van de leer van de Arabische profeet Mohammed, die wordt beschouwd als de laatste in een reeks van grote profeten; volgens de islamitische leer zijn dit onder anderen Adam, Noach en Jezus. De islam heeft zich later verspreid in het Midden-Oosten, Afrika, Europa en delen van Azië. De islam wordt gekenmerkt door het geloof in het fundamentele idee dat een gelovige zich 'overgeeft' en zich onderwerpt aan Allah, de schepper van het universum en de schepping als geheel. God is uniek en heeft geen partner of tussenpersoon zoals bij de christelijke drie-eenheid. Maatschappelijke dienstbaarheid en het actief verlichten van het lijden van anderen wordt beschouwd als de enige weg naar verlossing en gebeden en heilige rituelen zijn op zichzelf onvoldoende vormen van overgave aan Allah. De Qur'an (Koran), het heilige geschrift van de religie, is een verzameling onthullingen die, zo gelooft men, door Allah aan Mohammed zijn geopenbaard.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een oud Chinees kalligrafisch schrift dat ontstond tijdens de Han-dynastie (206 v.Chr. tot 200 n.Chr.) en op grote schaal werd ingevoerd voor officiële en onderwijsdoeleinden. Het kwam voort uit het zegelschrift (zhuanshu), ontstaan in het penseelgeschriften van de latere Zhou- en Qin-dynastieën. Het verscheen voor het eerst tijdens de Qin-dynastie (221-226 v.Chr.) en kwam tot wasdom tijdens de Oostelijke Han-dynastie (late 3de eeuw v.Chr.). Hoewel enigszins vierkant en hoekig, met sterke nadruk op de horizontale halen, is het lishu is een echt kalligrafische schriftsoort, waarbij volledig gebruik wordt gemaakt van de buigzame penseel om de dikte van de lijn te moduleren. Er zijn veel voorbeelden uit de Han-periode overgeleverd, die met een penseel op bamboestroken zijn geschreven of in steen zijn gegraveerd. De karakters waren ongeveer van gelijke grootte en werden met gelijke tussenruimtes in een compositie geplaatst, maar de constructie van de karakters en de afzonderlijke halen varieerde sterk. De voornaamste kenmerken van het klerkenschrift zijn de hoekige halen, die de geronde lijnen van het zegelschrift vervingen, en de vereenvoudigde karakterstructuren, die ingingen tegen de zes beginselen van Chinese karakters. Het klerkenschrift heeft het fundament gelegd voor de ontwikkeling van latere schriften, waaronder het standaard- of reguliere schrift, het lopende of semicursieve schrift en het cursieve schrift. Dit schrift zou zijn gemaakt door een gevangene, Cheng Miao, en de nieuwe schrijfstijl werd onder gevangenismedewerkers populair voor officiële documenten en transcripties. Aan het eind van de Han-dynastie ontwikkelde het lishu zich tot het soepeler en vloeiender geschreven kaishu.

Toegevoegd op: 16-8-2017

erwijst naar de heilige geschriften van de islam, die volgens de moslims het woord van Allah vertegenwoordigen en tussen 610-632 n. Chr. door de aartsengel Gabriël aan de profeet Mohammed zouden zijn onthuld. De teksten zijn soms verfraaid met geometrische decoraties en plantenmotieven, maar het traditionele verbod op het afbeelden van levende wezens wordt bijzonder strikt gehandhaafd bij Koranteksten. Schilderijen met afbeeldingen van verhalen uit de Koran verschijnen nooit in de Koran zelf, maar soms wel in manuscripten met teksten die op thema's uit de Koran zijn geïnspireerd. De definitieve tekst van de Koran zou reeds binnen 30 jaar na de dood van Mohammed zijn vastgelegd, en is sindsdien onveranderd gebleven. De Koran bestaat uit 114 hoofdstukken of soera's, die ongeveer zijn gerangschikt op aflopende volgorde van lengte, en die hoofdzakelijk in de stem van God zijn geschreven. De tekst heeft meer een poëtisch dan een prozaïsch karakter, waardoor het verhalende element een ondergeschikte rol speelt. In het algemeen richten de vroege soera's zich op het oproepen van de gelovigen, met thema's als het aanbidden van slechts één God, sociale rechtvaardigheid en verhalen van ongelovigen. De latere soera's bevatten meer maatschappelijk getinte elementen en voorschriften omtrent het huwelijk, het gezin, ethische kwesties en de moslimgemeenschap. De Koran fungeert als belangrijkste bron voor de islamitische wetgeving met betrekking tot zaken als echtscheiding, gebedstonden, vasten en oorlogsvoering. Er wordt vaak uit voorgedragen en gezongen voor godsdienstige of liturgische doeleinden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Artistieke esthetiek die is ontwikkeld door John Weichsel, onder invloed van de geschriften van de Duitse kunsthistoricus Wilhelm Worringer en waarin de anarchistische filosofie sterk doorklinkt. De kosmistische esthetiek werd beoefend door kunstenaars als Elie Nadelman en Adolf Wolff.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor boeken die door kunstenaars zijn gemaakt of bedacht, ongeacht het aantal exemplaren waarin het werk is vervaardigd. Gebruik 'kunstenaars' (ALT of 'artists') in combinatie met 'geschriften' voor informatieve teksten die door kunstenaars zijn geschreven. Gebruik 'boekwerken' voor door kunstenaars gemaakte boeken waarbij de nadruk wordt gelegd op het feit dat het object an sich een kunstwerk is. Gebruik 'book objects' voor werken die op boeken lijken of waar boeken deel van uitmaken, maar die niet op die manier informatie overdragen die kararteristiek is voor boeken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Standaarden met een schuin blad en meestal een rand aan de onderkant van het blad om een boek of geschrift te ondersteunen zodat de lezer die ervoor staat het makkelijk kan lezen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Noord-Chinese dynastieke periode tussen 907 en 1125; de dynastie werd gesticht door het proto-Mongoolse Khitan-volk. De Liao-periode bestond ten tijde van de Vijf Dynastieën en de Noordelijke Song-dynastie in het zuiden. Er waren vijf hoofdsteden, overeenkomstig het boeddhistische principe van de vijfvoudige structuur van het heelal. De Khitan waren een nomadenvolk dat zelf nauwelijks enige kunstzinnige traditie bezat. De kunstwerken die in deze periode werden geproduceerd, waren beïnvloed door Tang-vormen en -technieken. De Liao-architectuur verraadt Tang-invloeden en trouw aan het boeddhisme. Tot de nog bestaande gebouwen behoren de Bai ta (Witte Pagode) in Balin in Binnenmongolië, de Mu ta (Houten Pagode) in Ying xian, in de provincie Shanxi, tevens de oudste bewaard gebleven houten pagode, en de bibliotheek van de Bhagavad-sÅ«tra's (circa 1038) in de Benedentempel van Huayan, Datong, eveneens in de provincie Shanxi. Dit laatste bouwwerk bevat bovendien 32 originele Lao-beelden en houten geschriftkasten in paviljoenvorm. De Liao-keramiek was eveneens beïnvloed door de keramiek uit de Tang-periode, hoewel uit opgravingen op grafplaatsen blijkt dat er ook Song-aardewerk en ander aardewerk is geïmporteerd. Daarnaast werden er gouden en zilveren voorwerpen vervaardigd op basis van metaalwerk- en verguldtechnieken van de Tang en Song. De Khitan werden uiteindelijk verslagen door binnenvallende Jin, die vervolgens een eind maakten aan het bewind van de Noordelijke Song. Restanten van de Liao-dynastie bleven nog intact in de vorm van de Westelijke Liao, in een gebied rond Tian shan; later werd dit gebied veroverd door Djenghis Khan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Politieke pamfletten of boekjes waarin men een publieke figuur hekelt, met name dergelijke geschriften die tijdens het ancien régime in Frankrijk werden geschreven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor het geheel aan geschriften van een land, regio, periode of taal, in een bepaalde vorm of genre, over een bepaald onderwerp of voor een bepaald publiek. Gebruik ‘geschriften’ voor de werken die zijn geschreven door een individuele schrijver of een bepaalde groep schrijvers. Gebruik ‘literatuurwetenschappen’ voor dat onderdeel van de geesteswetenschappen dat zich bezighoudt met geschreven of mondelinge literaire werken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor de categorie van humane wetenschappen die zich bezighoudt met geschreven en mondelinge verhalende werken van en uit een volk, regio, periode of taal, van een bepaalde groep of een bepaald persoon, van een bepaalde vorm of in een bepaald genre, over een bepaald onderwerp of voor een bepaald publiek. Gebruik 'literatuur (geschriften)' voor het geheel aan geschriften over een bepaald onderwerp. Gebruik 'geschriften' voor door een persoon of een groep personen geschreven werken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de protestantse beweging die ontstond bij de reformatie van Martin Luther (1483-1546). De lutherse doctrine erkent drie sacramenten: baptisme, eucharistie en boetedoening. Centraal staan rechtvaardiging door middel van het geloof, en het priesterschap van alle gelovigen. Zoals bij de meeste andere protestantse stromingen wordt bij het lutheranisme meer belang gehecht aan de heilige geschriften dan aan kerkelijke autoriteiten. De doctrine is gebaseerd op de Augsburgse confessie, de apologie, de beide catechismussen van Luther en de 'formula concordiae'. De lutherse kerken bloeiden het eerst op in Scandinavië en Duitsland en breidden zich later uit naar andere delen van Europa. Het lutheranisme breidde zich na de jaren veertig van de 17de eeuw uit naar de Verenigde Staten door immigratie en in de 19de eeuw naar Afrika en Azië, door het werk van lutherse missionarissen. Het lutheranisme is een van de drie belangrijkste stromingen van het protestantisme (naast het anglicanisme en calvinisme) en tevens de oudste en grootste stroming.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor periodieken met artikelen, essays, gedichten of andere geschriften door verschillende auteurs, meestal over een grote verscheidenheid van onderwerpen en bedoeld voor een algemeen lezerspubliek of over één specifiek onderwerp van interesse voor een algemeen publiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de religieuze beweging die opkwam in Perzië in de derde eeuw en werd opgericht door Mani, de 'Apostel van het licht', als een oecumenisch en universeel geloofssysteem met daarin geïntegreerd ideeën uit het boeddhisme, het christendom, het hindoeïsme, het taoïsme, de islam en het jodendom. De religieuze beweging wordt algemeen beschouwd als een soort gnosticisme, een systeem dat is gebaseerd op het verkrijgen van verlossing door het kennen van de spirituele waarheid. Er wordt gestreefd naar zelfkennis en innerlijke verlichting als bescherming tegen een overgave aan de kwade materiële wereld en als weg naar de verlossing. Deze beweging heeft een enigszins dualistische filosofie en wordt gekenmerkt door het geloof in de tegengestelde substanties van licht en donker, het spirituele en het materiële, en het goede en het kwade. De religieuze gemeenschap is verdeeld in de uitverkorenen, die zich aan de strikte, ascetische levensstijl houden, en de toehoorders, die de uitverkorenen ondersteunen. Belangrijke elementen van deze religie zijn onder meer sacramentele riten, liefdadigheid, vasten, de biecht, het zingen van hymnen en het reciteren van heilige geschriften.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een vroegchristelijke gnostische beweging die in de 2de en 3de eeuw rivaliseerde met het katholieke christendom. De stichter van de beweging, Marcion (overleden circa 160), verkondigde het dualistische geloof dat de God van het Oude Testament niet dezelfde was als de God van het Nieuwe Testament en dat het Oude Testament geen christelijk boek was. Omdat er volgens hem geen verband was tussen het christendom en het jodendom vond hij dat het Nieuwe Testament moest worden gezuiverd van alle joodse elementen. Marcion zette een groot aantal ascetische gemeenschappen op en stelde de eerste bekende canon van geschriften samen. De meeste marcionisten waren tegen het eind van de 3de eeuw opgegaan in het manicheïsme. De term wordt soms meer algemeen gebruikt om te verwijzen naar het opzettelijk of minzaam negeren van het Oude Testament binnen het christendom.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Rabbijns onderzoek en interpretatie van de Joodse Geschriften.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Musea die zijn gericht op de geschiedenis, principes, geschriften, muziek, architectuur of objecten die betrekking hebben op religie, hetzij op een bepaalde religie of op religie in het algemeen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Hieronder vallen enerzijds bibliografieën waarin alle boeken en andere geschriften die in een bepaald land verschijnen, worden gecatalogiseerd en anderzijds bibliografieën waarin publicaties over een bepaald land worden gecatalogiseerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Stenografiesysteem dat werd gebruikt in oude Romeinse en vroeg-middeleeuwse geschriften.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schrift in de oudste tot nu toe ontdekte Chinese geschriften; de karakters zijn gegraveerd op schildpadschilden of dierlijke beenderen als verslagen van profetieën die werden gedaan door koningen in de tweede helft van de Shang-dynastie (14de tot 11de eeuw v.Chr.). De overgrote meerderheid van de orakelbeenderen is opgegraven in het tegenwoordige dorp Xiaotun bij de stad Anyang in de provincie Henan (of in de resten van Yinxu, de laatste hoofdstad van de Shang-dynastie).

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vroege vorm van het Chinese klerkenschrift dat nog veel kenmerken van het zegelschrift heeft behouden en dat voornamelijk werd gebruikt voor het opstellen van ambtelijke documenten en voor correspondentie over alledaagse zaken. Voorbeelden worden aangetroffen in penseelgeschriften op bamboestroken en hout en in zijdemanuscripten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een stijl in de kunst, in het bijzonder verluchting van manuscripten, die tot ontwikkeling kwam aan het begin van de 9de eeuw in de geschriften van de machtige aartsbisschop Ebbo van Reims, en die sterk werd beïnvloed door zijn persoonlijke smaak.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een van de twee hoofdstromingen van het Zenboeddhisme, die afkomstig is uit de school van Lin Chi voor Chan-boeddhisme en later, in 1191, in Japan werd geïntroduceerd door Eisai. Rinzai benadrukt spontane verlichting en bepleit ongewone manieren om die te bereiken, zoals roepen, slaan en het gebruik van koans. Rinzai hecht minder waarde aan de verering van Boeddhabeelden en het lezen van geschriften (soetra’s). Na de introductie sprak het de aristocratie aan en had het de steun van de shoguns. Later werd Soto de populairste vorm van Zenboeddhisme. Rinzai beleefde echter een bloei tijdens de Kamakuraperiode (1685-1768), toen Hakuin, een Rinzaimeester, hervormingen invoerde die tot het moderne zenboeddhisme hebben geleid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Specialisten op het gebied van runen en in runen geschreven geschriften.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gom van sommige soorten Astragalus of Penaea, die werd genoemd in geschriften uit de oudheid en ook in 18e en vroeg 19e eeuwse Engelse recepten voor het maken van verven.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Gebruikt om de oorspronkelijke Japanse religieuze overtuigingen en praktijken te onderscheiden van het boeddhisme, dat in de 6de eeuw in Japen werk geïntroduceerd. Het kenmerkt zich in het algemeen door het ontbreken van officiële heilige geschriften en specifieke formele dogma's, en door de verering van kleine beeltenissen die in specifieke Shinto-heiligdommen worden geplaatst. Het religieuze systeem kan worden onderverdeeld in drie onderling verbonden stromingen: Jinja Shinto (heiligdomshintoïsme), dat de hoofdstromingen van het shintoïsme vertegenwoordigt, Kokka Shinto (staatsshintoïsme), dat is gebaseerd op de eenwording van religie en staat en dat door de Japanse keizerlijke familie wordt beleden, en Kyoha Shinto (sekteshintoïsme), een beweging die bestaat uit sekten die rond de 19de eeuw en na de Tweede Wereldoorlog in Japan zijn ontstaan. Deze sekten zijn alle door een stichter georganiseerd in religieuze genootschappen waarvan de leden parochianen (ujiko) van een specifiek heiligdom zijn.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een Japanse school van esoterisch en mystiek boeddhisme, die in 806 door Kukai vanuit China naar Japan werd gebracht. Een belangrijk Sjingon-geschrift is Kukai's 'Diamanten sleutel voor de winkel der mysteriën' (Hizoboyaku), waarin spirituele verworvenheid via Sjingon wordt beschouwd als de vervulling van negen andere spirituele wegen uit het boeddhisme en andere religies. Aanhangers geloven dat de esoterische waarheid van Sjingon meer voldoening geeft dan de naar buiten gekeerde leer van de historische boeddha. Sjingon hecht belang aan de Vairocana, de boeddha van het allesomvattende licht, en aan mandala's en andere vormen van beeldhouw- en schilderkunst. Mantra's, mudra's en rituelen zijn andere elementen van Sjingon. Er zijn tegenwoordig meer dan veertig Sjingon-scholen in Japan. Bovendien zijn elementen van Sjingon overgenomen door andere vormen van Japans boeddhisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Franse variant van art nouveau, zo genoemd vanwege de beeldspraak van de stijl en de nadruk op het fantastische, zoals in de geschriften van Jules Verne.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Religieuze ideologie gebaseerd op de tantra, een van de latere boeddhistische of hindoeïstische geschriften die met name betrekking hebben op seksuele en meditatieve rituelen en technieken in relatie tot goddelijke creatieve energie (shakti) en bovennormale mystieke doelen. Het tantrisme komt zowel voor in het boeddhisme als in het hindoeïsme en is ook van invloed geweest op een aantal andere religieuze bewegingen en trends sinds de 5de eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een specifieke vorm van het boeddhisme die sterk is geënt op het Mahayana-boeddhisme, dat in de zevende eeuw in Tibet werd geïntroduceerd. Het Tibetaans boeddhisme bevat veel van de esoterische tantra-traditie van het Vajrayana-boeddhisme, alsmede elementen van het oeroude Bon-sjamanisme. Ook de kloosterdisciplines van het vroege Theravada-boeddhisme vormen een belangrijk bestanddeel van het Tibetaans boeddhisme. Deze religie wordt zelfs vaak beschouwd als de meest intellectuele vorm van boeddhisme. Avalokiteshvara, de Bodhisattva van Groot Mededogen, wordt met name vereerd in het Tibetaans boeddhisme. De Dalai Lama, de geestelijke en wereldlijke leider van Tibet, zou diens reïncarnatie zijn. Een opmerkelijk aspect van het Tibetaans boeddhisme is het opvallend hoge percentage van de bevolking dat actief deelneemt aan het geloofsleven: tot aan de Chinese machtsovername in de jaren 50 van de 20ste eeuw was ongeveer een kwart van alle Tibetanen lid van een geloofsorde. Typerend voor deze religie is ook het grote aantal heilige wezens. Bij de eredienst worden mantra's en gebeden uitgesproken en gezangen ten gehore gebracht, met begeleiding van trommels en hoorns. De canon van Tibetaanse geschriften omvat de 'Kangur' en de 'Tenjur;' het Tibetaans Dodenboek (Bardo Thödröl) beschrijft de bewustzijnsstaat tussen dood en wedergeboorte. Het Tibetaans boeddhisme verspreidde zich in de tweede helft van de 20ste eeuw naar het westen, met name door mensen die Tibet waren ontvlucht nadat het land door Communistisch China was bezet; onder deze vluchtelingen waren ook 'tulkus' of gereïncarneerde lama's, die in hoog aanzien stonden en bijdroegen tot de groei van de populariteit van het Tibetaans boeddhisme in de westerse wereld. Er zijn vier hoofdstromingen: Nyingma, Sakya, Kagyu en Geluk. In het westen wordt de Tibetaanse religie soms aangeduid met de onjuiste term lamaïsme, maar deze term wordt niet door de boeddhisten zelf gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een school van het Chinese boeddhisme, gesticht door Hui Ssu (515-577) en Chih I (538-597), die vooral belang hecht aan de 'Lotus Sutra,' een van de integrale geschriften uit de mahayana-traditie. De naam is afgeleid van de berg Tj'ien in China, waar Hui Ssu leefde en zijn leer verkondigde. Een belangrijk kenmerk van Tj'ien-T'ai is het concept van de drievoudige waarheid van het ledige, het tijdelijke en de middenweg, wat inhoudt dat alle dingen verschillend zijn maar tegelijkertijd deel uitmaken van een groter geheel. Een voortvloeisel van dit concept is de overtuiging van Tj'ien-T'ai dat alle wezens, hoewel verschillend, dezelfde boeddhanatuur delen en dus in staat zijn om uiteindelijk het boeddhaschap te bereiken. Hoewel Tj'ien-T'ai alle andere boeddhistische scholen erkent, deelt men het boeddhisme op in vijf perioden die uiteindelijk leiden tot de 'Lotus Sutra', de ideale vorm van de religie. Na de vervolgingen van 845 raakte Tj'ien-T'ai in China in verval, maar werd het in Korea en Japan populair als Tendai.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In het bijzonder te gebruiken voor de vrijzinnig protestantse beweging in de Verenigde Staten en Canada, die in de 18de eeuw voor het eerst als georganiseerde beweging van zich deed spreken en een confessionele status verkreeg in de 19de eeuw. Haar belangrijkste beginsel is het geloof in de redding van alle zielen, waarmee ze de calvinistische leer van de uitverkiezing van enkelen en de verdoemenis van velen afwijzen. Andere beginselen zijn onder meer de vrijheid van individuele interpretatie, tolerantie tegenover diversiteit en de onvervreemdbare waarde en waardigheid van iedere mens.In 1961 fuseerde deze beweging met de unitaristische beweging, waardoor het ‘unitaristisch universalisme’ ontstond. Ook in het algemeen te gebruiken voor de leer van de universele redding die op verschillende momenten in de christelijke geschiedenis terugkomt, te beginnen met de geschriften van Origen in de 3de eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor volledige, niet-periodieke gedrukte geschriften met meestal minder dan 80 pagina's en vaak met een papieren kaft. Soms zijn het korte verhandelingen over actuele thema's of onderwerpen. Voor kleinere gedrukte geschriften bestaand uit één gevouwen en niet ingenaaide of gebonden blad wordt 'vouwbladen' gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleine gedrukte geschriften die bestaan uit een gevouwen blad dat niet is genaaid of ingebonden. Voor grotere gedrukte geschriften, die minder dan 80 pagina's en vaak papieren kaften hebben, wordt 'pamfletten' gebruikt.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de cultuur van de Zhou-dynastie, een periode die duurde van circa 1050 tot 256 v. Chr. De Zhou-dynastie volgde de Shang-dynastie op. Het gebied waarover de Zhous regeerden, was erg groot, maar hun heerschappij was indirect en werd daarom vaak betwist. De Zhou-periode wordt verdeeld in de Westelijke Zhou (circa 1050-771 v. Chr.) en de Oostelijke Zhou (771-256 v. Chr.). Er was sprake van een grote regionale diversiteit in de Zhou-periode, maar over het algemeen was het een tijd van opmerkelijke, politieke, filosofische, religieuze en sociale veranderingen. Veel elementaire Chinese tradities werden gevestigd en de vroegste Chinese literatuur dateert uit de Zhou-periode, onder andere de geschriften van Confucius. De bevolking nam toe in deze periode en het gebruik van ijzeren gereedschap raakte wijder verbreid, wat leidde tot landbouwkundige vooruitgang. De opkomst van een koopmansklasse en de ontwikkeling van geld creëerde een grotere markt voor artistieke producten, waarvan bronzen voorwerpen het belangrijkst bleven. Deze voorwerpen werden wereldlijker en dienden als symbolen van status, rijkdom en autoriteit. Op Zhou-bronzen worden langere inscripties aangetroffen, die nu waardevolle getuigenissen zijn van vroege Chinese geschiedenis. Het decoreren van bronzen werd abstracter, geometrischer en kleurrijker, en werd gekenmerkt door een toegenomen gebruik van reliëf en kostbaar inlegsel. De vele kleine staten van de Zhou-dynastie werden praktisch onafhankelijk van het centrale gezag en de Qin versloeg uiteindelijk de overige staten en vestigde de eerste verenigde Chinese heerschappij.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de culturen van de regio van Azië die is gesitueerd ten oosten van het Indiase subcontinent en ten zuiden van China, en die de oude, etnisch diverse culturen omvat van een continentaal vasteland en een reeks archipels ruim 11 kilometer ten oosten en zuiden van het vasteland. In het algemeen weerspiegelen de kunsten in de regio voornamelijk religieuze aspecten, met name de persoonlijkheid en het karakter van Boeddha en van de hindoegoden, en geschiedenis, met name verheerlijkte helden uit een nationaal en mythisch verleden. De Boeddha-voorstelling blijft het centrale motief in beeldhouwkundige en schilderkundige stijlen, terwijl andere, minder belangrijke of inheemse figuren uit boeddhistische, islamitische en hindoeïstische heilige geschriften soms worden weerspiegeld in muurschilderingen. Kunst in de regio wordt gekenmerkt door tribale geometrische en spiraalachtige patronen, Indiase bloemmotieven en dierenvoorstellingen die zijn gebaseerd op plaatselijke mythologieën. Een algemene voorliefde voor thema's die betrekking hebben op fantasie, menselijke en goddelijke schoonheid en feestelijke sensualiteit is prominent aanwezig in de kunst van deze regio.