Gebruik voor gebouwen waar de wetgevende organen van een regering zetelen.

Het bezitten van kracht, invloed en overwicht op anderen, op persoonlijk, politiek of nationaal niveau.

Hieronder vallen onder meer machtigingen waarmee de bevoegdheid wordt verleend om een bepaalde taak of opdracht uit te voeren en documenten waarmee personen worden aangesteld of in dienst genomen om een bepaalde taak uit te voeren.

Wettelijke stukken die iemand het recht geven om op te treden als de gevolmachtigde of de vertegenwoordiger van een persoon die de volmacht verleent, hetzij voor het beheer van een bepaalde onderneming in het algemeen, hetzij voor het uitvoeren van een bepaalde bijzondere transactie.

Officiële documenten uitgegeven door een hof voor erfrecht waarin een executeur van een nalatenschap wordt benoemd.

Schriftelijke mededelingen van een gerechtshof, meestal een hof voor erfrecht of een functionaris, waarin een executeur wordt benoemd en de bevoegdheid krijgt om het testament van de testateur af te wikkelen.

Verwijst naar een christelijke geestelijke kerkfunctionaris die officieel is verbonden aan een bepaald huishouden of instituut. Het betreft bijvoorbeeld een geestelijke die werkzaam is voor het hof of de huishouding van een soeverein vorst of heer, of voor een kasteel, schip, garnizoen, regiment of andere groep binnen de landmacht of marine, universiteit of hogeschool, schoolinstelling, armenhuis, gevangenis, begraafplaats, wetgevende kamer of andere openbare instelling. De term kan ook in zijn oorspronkelijke betekenis worden gebruikt en verwijst dan naar de priester of een andere geestelijke die de diensten in een kapel leidt of verzorgt.

Wordt gebruikt voor gebouwen, van oudsher verbonden met kloosters, grote abdijen, rechterlijke macht, edelen of welvarende steden, waar vanuit aalmoezen werden uitgedeeld; kan ook de woonplaats zijn van aalmoezeniers. Gebruik 'armenhuizen' voor gebouwen waar bejaarden, armen of hulpelozen worden verzorgd en te werk gesteld op kosten van de overheid.

Afrikaanse draagzwaarden met lange stalen klingen, die de macht van de heersers van Benin symboliseren; traditioneel wordt er bij openbare gelegenheden een gedragen door een zwaarddrager die de oba (koning) en soms bepaalde stamhoofden vergezelt. In het verleden werden zij ook gebruikt als executiezwaarden.

Genus van circa 13 soorten pijnboomachtige planten die inheems zijn in het gebied van de Filippijnen tot Australië en Nieuw-Zeeland. Wordt elders als sierplant geteeld in warme gebieden of kassen. Diverse soorten geven een hard type hars of gom dat wordt gebruikt bij de vervaardiging van lakken, patentleer, zegellak en andere producten.

Te gebruiken voor leden van de gemeentelijke wetgevende macht in de Verenigde Staten, Canada en - tot 1973 - Groot-Brittannië. Oorspronkelijk gebruikt voor edelmannen in het Angelsaksische Brittannië, voornamelijk voor edelmannen die namens de koning voormalige koninkrijken, graafschappen en gewesten bestuurden.

Verwijst naar de kunst en cultuur die zijn verbonden met de islamitische Berberdynastie die regeerde in Noord-Afrika en zuidelijk Spanje (1130-1269). Deze periode is opmerkelijk omdat het voor het eerst was dat de hele Maghrib was verenigd onder één dynastie. De Almohads stonden op tegen de Almoravids in 1121 en veroverden Marrakesh in 1147. De dynastie verloor macht toen ze werd verslagen door Alfonso VIII in 1212, waarbij Andalusië verloren ging, en in 1269, toen men Marrakesh kwijtraakte aan de Berberse Marinids. De Almohad-hoven in Marrakesh en Sevilla waren centra van islamitische kunst en islamitisch onderwijs, vooral op het gebied van filosofie. Almohad-architectuur staat bekend om de combinatie van puriteins, eenvoudig ontwerp en overvloedige decoratie. Er werden enorme congregationalistische moskeeën gebouwd in Sevilla, Rabat en Marrakesh. Eenvoudige interieurs worden verlucht door middel van weelderige, gelobde bogen en andere details. Herhaald gebruik van een architecturale eenheid zoals een arcade of nis om gerichte doorkijkjes en een diep gevoel van ruimte te creëren, is een andere kenmerkende eigenschap. Sobere exterieurs contrasteren sterk met de rijk geïllustreerde, gigantische vierkante minaretten (laat 12de eeuw) van de drie moskeeën. Deze minaretten zijn rijkelijk voorzien van venstervormige openingen en elke zijde heeft verschillende rasterontwerpen die zijn uitgevoerd in verhoogd metselwerk. De moskee van Tinmal, met zijn karakteristieke Maghribi T-vorm, wordt beschouwd als een Almohad-meesterwerk. De locatie van de minaret achter de mihrab is een belangrijke vernieuwing van Tinmal. Almohad-moskeeën zijn gewoonlijk vergroot ten koste van hun binnenhoven. Andere kunsten zoals het maken van boeken, metaalwerken en luxe weefsels floreerden eveneens. Verschillende exemplaren van de Koran tonen aan dat papier tijdens deze periode perkament begon te verdringen. Een boekband op een prachtige, meerdelige Koran (1256) is het vroegst gedateerde voorbeeld van goudsierdruk. In textilia is net als in boekbanden een voorkeur te zien voor geometrische patronen.

Verwijst naar de cultuur van de Andhra-regio van centraal India. De Andhra’s waren een Dravidiaanse stam die zeer machtig werd in de Deccan-regio, en die haar hoogtepunt bereikte in de 2de eeuw n. Chr. en de meeste handelsroutes en zeehavens van India controleerde. De term verwijst over het algemeen naar de oude cultuur van de Andhra’s, met name naar de cultuur van de Satavahana’s (of Satakarni), een van de meest bekende van de Andhra-dynastieën, die aan de macht kwam in de 1ste eeuw n. Chr. en onder welke het boeddhisme floreerde. Men bleef stoepa's en in rots uitgehouwen grotten bouwen, maar deze waren in deze periode groter en fijner afgewerkt. De term kan ook worden gebruikt om te verwijzen naar de cultuur van deze regio in latere eeuwen, niet noodzakelijkerwijs van Andhra-stammen of -dynastieën, met name uit de 10de eeuw, toen kunstactiviteit wijder verbreid werd en de stijl duidelijke Andhra-kenmerken ging vertonen.

Verwijst naar de stijl die wordt geassocieerd met een groep Franse beeldhouwers in het midden van de 19de eeuw, die kleine afbeeldingen maakten van huisdieren en wilde dieren. Zij werden geïnspireerd door een fascinatie voor dierkunde en het observeren van dieren in de Jardin des Plantes in Parijs. Hun werk is vooral bekend door het realisme en de weergave van wreedheid en macht in de natuur.

Lijmachtige materialen die worden gebruikt om poriën te dichten in oppervlakken als papier, textiel, leer of pleister.

Regeringsvorm waarbij de meeste macht ligt bij degenen die hun aanzien vooral ontlenen aan de familie waarin ze zijn geboren of hun rijkdom.

Verwijst naar een sociale klasse van personen die een hooggeplaatste positie bekleden, veel macht bezitten en belangrijke voorrechten genieten. De regeringsvorm waarbij de macht hoofdzakelijk in handen is van deze personen wordt ook 'aristocratie (regeringsvorm)' genoemd.

Stam van wormachtige ongewervelde dieren, de meesten microscopisch klein. Kenmerkend is de holte in het lichaam, het pseudocoeloom, die in de embryo's ontstaat op een andere manier dan bij meer ontwikkelde dieren en die niet bedekt is met epitheel.

Personen die gevaarlijke, riskante, onscrupuleuze of verdachte ondernemingen of activiteiten najagen om rijk of machtig te worden, te stijgen op de sociale ladder of gewoon voor de spanning.

Elk van de houtachtige of boomachtige tropische en semitropische grassen van het genus Bambusa, Phyllosyachys, Dendrocalamus en gerelateerde genera, met houtachtige, holle stengels en gesteelde bladeren. Bamboe bloeit pas na jaren groeien. De stam wordt gebruikt als bouwmateriaal en om meubels van te vervaardigen.

Verwijst naar edelen die in het bezit zijn van een baronie: een groot landgoed of een aanzienlijk deel van een groter gebied dat door een soevereine vorst wordt bestuurd, en dat ooit werd toegewezen als beloning voor een militaire of andere bewezen dienst. De term verwijst meestal naar leden van de Europese adel met een rang die tegenwoordig in veel landen direct onder die van burggraaf of graaf is geplaatst. De rang en status van een baron kunnen overigens verschillen, niet alleen per land maar ook afhankelijk van de geschiedkundige periode. De term kan daarnaast verwijzen naar de oorspronkelijke, middeleeuwse betekenis, namelijk iemand die een baronie rechtstreeks van de koning als pachtgoed beheerde, ongeacht zijn rang. De term kan voorts verwijzen naar Japanse edellieden met een lage rang. In meer algemene zin kan de term verwijzen naar een machtig persoon of magnaat. Baronnen zijn altijd mannelijk; vrouwelijke bezitters van een baronie worden 'baronessen' genoemd.

Raadslieden die zijn gemachtigd om tijdens een proces te pleiten en die openbare rechtszaken behandelen bij hogere rechtbanken.

Organisaties die bestuurlijke macht uitoefenen. Zie voor termen die zowel een bestuurslichaam als het onder dat bestuur vallende gebied aanduiden de gidsterm "overheidsinstanties".

Beambten die de doodstraf uitvoeren bij het naleven van een rechtsgeldige machtiging.

Verbonden die specifiek zijn gevormd voor geïntegreerde gezamenlijke acties van twee of meer politieke mogendheden, meestal voor een specifiek doel zoals een gezamenlijke verdediging, handel of het verkrijgen of delen van macht.

Verwijst naar de periode en stijl die wordt geassocieerd met de Germaanse Bourgondiërs, die oorspronkelijk afkomstig waren uit Scandinavië en vanuit het Oostzeegebied naar het zuiden trokken en een machtig koninkrijk vestigden dat zich in de 4de en 5de eeuw n. Chr. uitstrekte tot de Rijn.

Verwijst naar de cultuur van het moderne Verenigd Koninkrijk. Verwijst ook naar de culturen van de historische naties waarvan Groot-Brittannië de heersende centrale macht is geweest, of naar de cultuur van de oude Britten, de stammen die de Keltische (Brythonische) taal spraken.

Dekens van Indianen uit het noordwestelijk kustgebied van de Verenigde Staten, met totemistische patronen uitgezet in knopen, vaak van zeeoorschelp of parelmoer; ze worden ceremonieel gedragen als symbool van status en macht.

Systematische reeksen van aggressieve activiteiten met als doel te overtuigen of macht over anderen te verkrijgen.

Kleine wormachtige weekdieren die in de diepzee leven en geen schaal of aparte pootjes met spieren hebben, maar wel schubben en kalkhoudende scleriten (stekels). Ze staan verticaal in zachte sedimenten en halen hun voedsel uit organisch bezinksel. In sommige classificaties wordt deze onderklasse net als Solenogastres een klasse genoemd. Hier worden de twee ondergebracht in de klasse Aplacophora.

Zwaarden die een rol spelen in openbare staatsaangelegenheden of officiële ceremonies of rituelen en die afwisselend op het lichaam of in de hand worden gedragen, of worden overhandigd als symbolen van eer of macht.

Bijlen, vaak gestileerd van vorm of rijkelijk versierd, die worden gebruikt bij ceremoniële aangelegenheden zoals symbolen of uitingen van sociale positie, macht, rijkdom of andere kenmerken van prestige zoals goddelijkheid of gespecialiseerde kennis op het gebied van godsdienst en ritueel.

Groep ongewervelde zeedieren met de vorm van een langwerpige poliep, een holle stengelachtige structuur met een mond en tentakels aan het bovenste uiteinde. De dieren leven in een koker van slijmachtig materiaal op de zeebodem. Dit genus is wijdverspreid in tropische en subtropische wateren.

Verwijst naar een Zuid-Chinese dynastie uit de periode 557 tot 589 n. Chr., de laatste van de Zes Dynastieën. De dynastie werd gesticht in 557, nadat Chen Baxian de Liang-keizer had afgezet; het door de Chen beheerste gebied was evenwel kleiner dan dat van hun voorgangers in de reeks dynastieën. Jiankang, de hoofdstad van de Zes Dynastieën, was een belangrijk cultureel, politiek en religieus centrum waarheen kooplieden en boeddhistische missionarissen vanuit Zuidoost-Azië en India trokken. De schilderkunst, kalligrafie, muziek en dichtkunst beleefden een bloeiperiode, mede dankzij het mecenaat van de Chen-keizers en de aristocratie. De werken van Yao Zui en Xie He laten duidelijk zien dat ook de literaire kritiek en kunstkritiek zich hadden ontwikkeld. Nadat generaal Yang Jian, hertog van Sui, zijn macht in het noorden had gevestigd, nam hij Jiankang in 589 in en vestigde daarmee de Sui-dynastie; heel China was nu verenigd.

In moderne context te gebruiken voor ambtenaren met die titel, aangewezen door of met machtiging van een rijksoverheid om in het buitenland te verblijven met de bedoeling de belangen van de inwoners van het benoemende land te behartigen. Deze titel wordt ook gebruikt voor de rechterlijke ambtenaren van het republikeinse Rome en van de Eerste Franse republiek van 1799 tot 1804.

Familie die wel 700 soorten in vier geslachten kevers omvat, waaronder de gewone spekkever, de huidenkever, de tapijtkever en de khaprakever. De wormachtige larven van de leden van deze familie zijn de enige keverlarven die bedekt zijn met haar.

Een regeringsvorm of politiek systeem waarbij de heerser absolute macht of controle uitoefent.

Leer die ervan uitgaat dat alle wilshandelingen het gevolg zijn van oorzaken die een zo sterk bepalende invloed hebben dat er geen andere handeling mogelijk is, of dat er nog wel sprake is van een vrije wil, in die zin dat men niet onder dwang handelt. Volgens het determinisme zijn alle gedragshandelingen en gebeurtenissen, voordat ze plaatsvinden, beschikt door God of door de wetten van het universum. Het determinisme kent verschillende vormen binnen de diverse religies, maar wezenlijk is de vraag hoe men de almacht van God of de onvermijdelijke effecten van het karma kan rijmen met de vrijheid en verantwoordelijkheid van het individu.

Verwijst naar heersers die absolute, onbeperkte macht uitoefenen op het bestuur van een land of staat. Vaak verwijst de term naar personen die een vorm van heerschappij zonder erfopvolging uitoefenen. De term kan ook in zijn oorspronkelijke betekenis worden gebruikt, namelijk als titel van functionarissen in het oude Rome en latere Italiaanse staten die in tijden van crisis werden gekozen en voor de duur van deze periode met onbeperkte macht werden bekleed. Gebruik 'tirannen' voor heersers die op wrede, onderdrukkende of onrechtvaardige wijze misbruik maken van hun macht.

Een regeringsstelsel waarbij een persoon of een kleine groep de absolute macht heeft zonder effectieve grondwettelijke beperkingen.

Verwijst naar de prehistorische periode (4de tot 1ste eeuw v. Chr.) en cultuur van de regio Indochina in Zuidoost-Azië. Met de stijlontwikkelingen in deze periode, die later onder Indiase en Chinese invloed zou komen, is de grondslag gelegd voor de beschaving in deze regio, zo wordt algemeen gedacht. De periode wordt vooral gekenmerkt door de ontwikkeling van grote stenen monumenten die als religieuze heiligdommen fungeren. In deze periode maakte het bronswerk een grote bloei door: rituele keteltrommen, huishoudelijk gerei en maskers vervaardigd met de verlorenwasmethode, ceremoniële bijlen die als machtssymbool fungeerden, en rijk bewerkte trommels van uiteenlopende grootte. De bronzen producten werden vaak gesierd met menselijke en dierlijke reliëfpatronen die waren afgeleid van geweven ontwerpen in textiel. De spiraalvorm was een populair motief in deze periode en verscheen als decoratief element op textiel en bronswerk.

Meestal slechts voor een beperkte tijdsduur verleende toestemmingen voor het drukken en verkopen van een bepaald boek of een bepaald type boeken. Te onderscheiden van 'imprimaturs', hetgeen machtigingen zijn voor het drukken of publiceren van een geschrift die impliceren dat men akkoord gaat met de inhoud van het geschrift. De term 'imprimaturs' wordt meestal gebruikt in verband met (staats)censuur.

Verwijst naar de periode van circa 2150 tot 2018 v. Chr. in Egypte, tijdens de heerschappij van de zevende tot de tiende dynastie. Sommige bronnen laten deze periode pas beginnen met de negende dynastie, rond 2130 v. Chr. Tijdens de Eerste tussenperiode voltrok zich een machtsverschuiving van de stad Memphis naar Heracleopolis en later naar Thebe. De periode wordt over het algemeen gekenmerkt door onduidelijkheid en anarchie, hetgeen verklaart waarom maar weinig kunst en architectuur uit deze tijd bewaard is gebleven.

Te gebruiken voor motieven gebaseerd op bladeren van de eikenboom, vaak met eikels en geordend in de vorm van een krans, een doorlopend ornament of in clusters; ontleend aan de oudheid, vaak als symbool voor kracht, macht of moed.

Verwijst naar de stijl in de kunstnijverheid, binnenhuisarchitectuur, architectuur en kleding, die zich tijdens en na het Napoleontische keizerrijk (1804-1814) vanuit Frankrijk over delen van Europa en de Verenigde Staten verspreidde. Net als de voorafgaande Directoire- en Consulaatstijlen wordt deze stijl gekenmerkt door zware neoclassicistische vormen en overvloedig gebruik van draperieën. De stijl onderscheidt zich echter door het gebruik van Napoleontische motieven die verwijzen naar de macht en de persoonlijke smaak van de keizer, zoals de bij, de letter N, adelaars, kransen en de zwaan van keizerin Josephine.

Verwijst naar door de overheid onderhouden kerkhoven voor personen die eervol in de krijgsmacht hebben gediend. Wordt meestal gebruikt in deze context in de Verenigde Staten.

Wordt gebruikt voor ambtssymbolen die bestaan uit een bundel roeden om een bijl gebonden waarvan het blad uitsteekt. Werd voor romeinse magistraten gedragen als symbool van hun macht.

Verwijst naar de kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische Berberdynastie met dezelfde naam die regeerde in Ifriqiya (in het tegenwoordige Tunesië) van 909 tot 972 en in Egypte van 969 tot 1171. De afkomst van de Fatimids, die behoorden tot de Shi'a-sekte, ging terug tot Fatima, de dochter van Mohammed. De Fatimids hadden vele rivalen met wie ze de strijd moesten aangaan. Daarnaast hadden ze te maken met de Kruisvaarders. Fatimid-kunst is opmerkelijk vanwege het internationale karakter: deze kunst slaat een brug tussen het oosten en het westen van de islamitische wereld en stond open voor de Hellenistische erfenis van het Mediterrane gebied en voor sommige ideeën van de christelijke machten uit het noorden. Hoewel Fatimid-kunstenaars materialen en technieken bleven gebruiken die werden ontwikkeld door de Tulunids, werd de abstractie waarmee de Tulunids graag werkten, vervangen door belangstellend verkennen van de traditie van figuratieve representatie die was overgenomen vanuit Irak. Schilderkunst, boekillustraties, hout- en ivoorsnijwerk en glas-, keramiek- en textielontwerp zijn voorzien van figuratieve decoratie die ongeëvenaard is in contemporaine islamitische kunst. Belangstelling voor naturalisme is eveneens evident. De iconografie van Fatimid-kunst is vaak schatplichtig aan Abbasid-hofkunst. Tegelijk met de ontwikkeling van figuratieve tradities werden ook ontwerpen ontwikkeld die waren gebaseerd op oneindige systemen van lineaire patronen; deze vorm van ornamentatie werd een van de meest succesvolle vormen van abstracte islamitische kunst. Figuratieve kunst was ongepast voor religieuze gebouwen, die in plaats daarvan werden versierd met een krachtige nieuwe stijl van beeldhouwen die gewoonlijk werd gekenmerkt door elegante inscripties in een karakteristieke vorm van Koefisch schrift, versierd met bladvormige en bloemelementen. Een tritonshoornschelpmotief dat bekend is uit de late oudheid, was populair bij de Fatimids, zoals te zien is op de façade van de moskee van al-Akmar. Er is niets bewaard gebleven van de twee Fatimid-paleizen die in het centrum van Caïro stonden, maar verhalen over deze paleizen getuigen van hun pracht.

Kleine decoratieve bloemachtige elementen; een term losjes gebruikt ter verwijzing naar architectuur en meubilair en meer specifiek naar letterornamenten die door drukkers worden gebruikt.

Wetten die door een wetgevende macht zijn aangenomen.

Verwijst naar districten of provincies die worden bestuurd door een onderkoning: een persoon die optreedt als vertegenwoordiger van de soevereine vorst of koning. De gebieden van een onderkoning bevinden zich vaak in grensstreken of in provincies die op grote afstand van de centrale machtszetel zijn gelegen.

Verwijst naar de school in het Tibetaanse boeddhisme die in 1409 is begonnen toen Tsongkapa (1357-1419) het klooster Riwo Ganden stichtte. Als laatste van de grote scholen is Gelug ook de grootste geworden. De dalai lama en de panchen lama zijn beiden lid van deze school. De Kadampa, de oudste orde van het Tibetaanse boeddhisme, is erin opgegaan. De Gelug is sinds de 17de eeuw de overheersende school en heeft een enorme politieke macht gehad van de tijd van de vijfde dalai lama, die heerser van Tibet werd, tot de Chinese inval van 1951. De leden hechten waarde aan eruditie en organiseren regelmatig debatten tussen vertegenwoordigers van tegengestelde filosofische standpunten. Dogmatiek en logica worden beschouwd als hulpmiddelen om verlossing te bereiken omdat het continuüm van een persoon wordt gezien als een cognitieve en lumineuze energie die kan worden gezuiverd door meditatie en contemplatie. De school staat bekend om het rigoureuze onderwijssysteem dat bestaat uit een aantal klassen die een monnik moet doorlopen; de meest begaafde leerlingen gaan op voor de graad van Geshe ('professor'), waarvoor zij 24 jaar moeten studeren. De nadruk ligt op kloosterdiscipline (vinaya), celibatair leven, onthouding van bedwelmende middelen en geweldloosheid. Tantristische lessen worden daarom aangepast aan de celibataire leefstijl en zijn alleen beschikbaar voor hen die eerst de theorie onder de knie hebben gekregen. Aanhangers worden vaak ‘geelkappen’ genoemd vanwege de gele kappen die Tsongkapa aan de Gelug-monniken voorschreef om zich te onderscheiden van Nyingma-monniken, die rode kappen dragen. De school heeft met centra in Europa en de Verenigde Staten ook veel weerklank gevonden buiten Tibet. Het hoofdkwartier staat in Dharmasala in het noorden van India, waar met een ambitieus uitgeefproject wordt getracht de Tibetaanse teksten te conserveren en te verspreiden.

Belangrijke stedelijke bestuurslichamen die beschikken over wetgevende en uitvoerende macht, zodat ze bijvoorbeeld verordeningen kunnen goedkeuren, belasting kunnen heffen en fondsen kunnen toewijzen.

Rang in de krijgsmacht van verschillende naties; officieren met de hoogste rang of de op één of twee na hoogste rang, variërend per land of organisatie.

Specialisten op het gebied van de geopolitiek, de studie van de geografische aspecten van politieke verschijnselen, waaronder de geografische bases van de macht van landen en de geografische invloeden op machtsverhoudingen in de internationale politiek.

Studie van de geografische aspecten van politieke verschijnselen, waaronder de geografische bases van de macht van landen en de geografische invloeden op machtsverhoudingen in de internationale politiek.

Plechtige verklaringen, meestal mondeling afgelegd door een getuige onder ede als antwoord op een ondervraging door een advocaat of een gemachtigde functionaris en teruggebracht tot een geschreven stuk.

Verwijst naar een religieuze ideologie die in de 4de eeuw populariteit genoot in de christelijke wereld, hoewel ook mogelijk is dat het eerdere, niet-christelijke wortels heeft en is ontstaan als gevolg van een breuk met het judaïsme. De aanhangers van het gnosticisme hadden het idee dat alleen zij in aanmerking kwamen voor volledige verlossing, omdat zij beschikten over de leer van Christus met betrekking tot de kosmische oorsprong en de spirituele bestemming van mensen. Het werd beschouwd als een ketterse ideologie omdat gnostici God niet konden zien als Schepper, zij geheime tradities hadden, en geloofden dat Christus eigenlijk niet menselijk was en dat zijn kruisiging alleen een manier was om kwade machten te misleiden.

Verwijst naar benoemde of gekozen functionarissen in verschillende bestuurslichamen, die het hoogste gezag vertegenwoordigen. In de Verenigde Staten verwijst de term naar het hoofd van de uitvoerende macht in elk van de staten, in het Britse Gemenebest naar de vertegenwoordiger van de kroon in een lidstaat of afhankelijk gebiedsdeel.

Verwijst naar kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische Hafsid-heersers van Tunis die een van vier regionale machten waren die opkwamen in de Maghrib na de ineenstorting van het Almohad-rijk in 1212. De Hafsids regeerden in het oostelijk gebied van Noord-Afrika. Belangrijke centra waren de kuststeden van Tunis, Sousse en Sfax. Hafsid-cultuur is een ontmoeting van oost en west: de vele Spaanse vluchtelingen in de regio brachten hun artistieke tradities met zich mee en de Hasfids onderhielden tevens nauwe banden met de mammelukken van Egypte. De Hafsids waren verantwoordelijk voor het introduceren van de madrasa bij de Maghrib en er werden er vele gebouwd, evenals talrijke moskeeën. De Hafsids, die zichzelf zagen als verdedigers van het islamitische geloof, gaven ook opdracht tot het vervaardigen van veel opmerkelijke religieuze manuscripten.

Verwijst naar de periode die is genoemd naar de heerschappij van koning Harshavarman III (1066-1080 n. Chr.) in het vroege Angkor-rijk, en die wordt gekenmerkt door een snelle expansie en stadsplanning. Monumenten uit deze periode ontwikkelden zich tot duidelijke functionele of symbolische typen. Het eerste van deze typen was de tempel-berg, een constructie die werd gebouwd op de top van een heuvel of berg in de vorm van een piramide met terrassen met daarin een centraal sanctuarium waarin een afbeelding was geplaatst die de macht van de koning symboliseerde. Het tweede type was een tempel die was gebouwd op vlakke grond en die qua ontwerp was gebaseerd op Indiase en Cambodjaanse tempels. Beide tempeltypen werden over het algemeen gebouwd van baksteen, lateriet of zandsteen, bevatten interne sanctuaria en bogen op kraagstenen. Beeldhouwwerken uit deze periode waren gewoonlijk voorbeelden van de Koh Ker-stijl (tweede kwart van de 10de eeuw) en de Banteay Srei-stijl (tweede helft van de 10de eeuw), die werden gekenmerkt door reliëfsculptuur die een reeks Indiase legendes afbeeldde, en van de stijl van de Khleangs (laat 10de tot vroeg 11de eeuw), die werd gekenmerkt door een reeks bladmotieven op tempeltimpanen en figuren van jeugdige godheden, vaak met kuiltjes in de wangen, gekleed in dunne, nauwsluitende kleding en versierd met sieraden.

Zij die zich bezighouden met het bestuderen en toepassen van bovennatuurlijke en natuurlijke machten voor goedaardige of kwaadaardige doeleinden, waarbij zij in variërende mate gebruik maken van magie, paranormale krachten, kruidkunde, waarzeggerij en communicatie met goede of kwade geesten.

De studie en toepassing van bovennatuurlijke en natuurlijke machten voor goedaardige of kwaadaardige doeleinden; omvat, in uiteenlopende gradaties, magie, paranormale krachten, kruidkunde, waarzeggerij en communicatie met goede of kwade geesten.

Verwijst naar de periode van circa 2130 tot 1970 v. Chr. in Egypte, die de negende en de tiende dynastie omvat. De periode wordt gekenmerkt door een machtsverschuiving van de stad Memphis naar Heracleopolis, de stad waarnaar de periode is genoemd. Er is weinig bekend over de kunst en architectuur in deze periode.

Verwijst naar de reeks uiterst diverse geloven en gebruiken die in het algemeen verwijzen naar de Indiase beschaving en cultuur van de afgelopen tweeduizend jaar. De religie heeft een sterke invloed op de Indiase kunst, literatuur, maatschappij en politiek. Het hindoeïsme omvat diverse religieuze geloven en gebruiken en in plaats van andere goden, andere godsdiensten en andere religieuze concepten als fout of onverenigbaar te zien, worden de hoogste goddelijke machten gezien als elkaar aanvullend. De religieuze waarheid wordt niet gezien in dogmatische termen aangezien wordt geloofd dat de waarheid alle woordelijke definities overstijgt. In plaats van op een reeks doctrines ligt de nadruk op de juiste manier van leven (dharma). Er zijn aanzienlijke verschillen per regio. In de meeste vormen van het hindoeïsme ligt de nadruk op het concept van reïncarnatie of zielsverhuizing; de bevrijding (moksha) van de cyclus van samsara is het uiteindelijke spirituele doel van hindoes. Brahma, Visjnoe en Shiva zijn de belangrijkste hindoeïstische godheden en vormen gezamenlijk een drie-eenheid, de Trimurti. Verder is er een groot aantal lagere goden. Het hindoeïsme heeft geen specifieke oprichter of ontstaansmoment en er is geen centrale autoriteit. De hindoeïstische literatuur is erg rijk en gevarieerd en geen enkele specifieke tekst wordt als gezaghebbend beschouwd. De Veda's, die afkomstig zijn uit de Vedische periode (ca. 1200-500 v. Chr.), zijn de oudste overgebleven geschriften. Religieuze wetboeken en heldendichten zoals de Ramayana en de Mahabharata zijn altijd erg invloedrijk geweest.

Stam van een aantal in kokers levende wormachtige ongewervelde zeedieren. Kenmerkend is de hoefijzervormige lofofoor, een karakteristiek voedingsorgaan. De dieren hebben een echte lichaamsholte die in compartimenten is onderverdeeld, een aantal tentakels aan het bovenste uiteinde, een vaatstelsel, circulaire en longitudinale spieren en een zenuwstelsel onder een epidermis. Ze kunnen 4,5 meter lang worden. De dieren leven in kokers gemaakt van chitine die ze uitscheiden. Het onderste uiteinde daarvan is ingegraven in de modder of het zand op de bodem van ondiepe zeeën. De dieren strekken de tentakels uit om voedsel te verzamelen.

Wordt gebruikt voor artikelen in kranten of tijdschriften waarin door redacteurs of uitgevers uitdrukking wordt gegeven aan hun opinies. Gebruik 'redactioneeltjes' voor korte verklaringen op radio en televisie waarin zendgemachtigden uitdrukking geven aan hun opinies.

Verwijst naar het hoogtepunt van de hellenistische periode, van circa 220 tot circa 150 v. Chr., ingeluid door de Romeinse overwinning na Macedonische en Syrische pogingen een hegemonie te vestigen, en de verschuiving van macht en rijkdom van de oostelijke koninkrijken naar Rome. De periode wordt gekenmerkt door belangrijke programma’s in beeldhouwkunst en architectuur die meestal nostalgische verwijzingen bevatten naar de glorie en rijkdom van de klassieke periode. In kunst en architectuur wordt de periode gekenmerkt door neoklassieke stijlen en compositiepatronen die zijn aangevuld met actieve houdingen en nieuwe, emotionerende retoriek, zoals weergegeven in grote en invloedrijke werken als het altaar van Zeus bij Pergamon en de kunst aan het Ptolemeïsche hof in Alexandrië.

Gebeds- of bezweringsformule met een afbeelding op papier of perkament. Een huiszegen werd verstopt in huis of aan de muur gehangen om over het huis heil af te smeken en tegen boze machten te beschermen. Dit middeleeuwse gebruik is tot in de twintigste eeuw nog een vast gegeven in de huizen van rooms- en oudkatholieken.

Verwijst naar de kunst en cultuur die is verbonden met de islamitisch-Turkse dynastie met deze naam die Syrië en Egypte regeerde van 935 tot 969. Van 946 tot 968 lag de meeste regeringsmacht bij de vizier en niet bij de zonen van de stichter van de dynastie, Mohammed ibn Tughj. De vizier, Abu al-Misk Kafur, was begunstiger van onderwijs en de kunsten. Hij verbond de eminente dichter al-Mutanabbi gedurende korte tijd aan zijn hof. De Ikhshidid-dynastie was de eerste die de orde in Egypte herstelde na de val van de Tulunids en legde de basis voor de nieuwe artistieke ontwikkelingen die plaatsvonden onder de Fatimids. In 969 stootten de Fatimids de laatste van de Ikhshidid-heersers, een kleinzoon van de stichter, van de troon, terwijl de Hamdanids de Ikhshidid-bestuurders verdreven uit het noorden van Syrië.

Verwijst naar de periode van de Ikṣvāku-koningen. In het tweede kwart van de 3de eeuw namen de Ikṣvākus de macht over van de Satahavanas, en vestigden een koninkrijk in het district Guntur rondom de Nạgạrjunakonda-vallei.

Machtigingen voor het drukken of publiceren van een geschrift die impliceren dat men akkoord gaat met de inhoud van het geschrift. De term wordt meestal gebruikt in verband met (staats)censuur. Te onderscheiden van 'drukkersprivileges', waarmee de toestemming voor het drukken en verkopen van boeken, meestal uitsluitend voor een vastgestelde tijdsduur, wordt bedoeld.

Acties of procedures voor het als vijand met een gewapende krijgsmacht betreden van of het uitvoeren van een vijandige inval in een land of gebied.

Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst die wordt geassocieerd met de staat Jammu in het heuvelgebied van Rajput, ooit de machtigste groep staten ten westen van de rivier de Ravi, het heuvelgebied van Pahari. In de loop der jaren hebben er verschillende visies bestaan op Jamma als centrum van schilderkunst. Sommige schilderkunst die oorspronkelijk als vroeg Jammu-werk werd beschouwd, wordt tegenwoordig bij de Basohli-school ingedeeld. De schilderkunst in Jammu uit het midden van de 18de eeuw wordt in verband gebracht met Nainsukh, een belangrijk Pahari-schilder. De 'Bahu Shangri Ramayana' (circa 1710) maakt deel uit van de grote reeksen schilderijen die in de Pahari-heuvels werden geproduceerd. Kenmerkend voor dit geïllustreerde epos zijn de heldere kleuren, het zwierige ontwerp en de ingenieuze compositie. De stijl was evenwel een kort leven beschoren, aangezien de naturalistische stijlen overal in het Pahari-heuvelgebied in opmars waren. Na de vestiging van de machtige Dogra-dynastie onder Gulab Singh, halverwege de 19de eeuw, groeide Jammu uit tot een voornaam centrum van schilderkunst dat veel kunstenaars van buiten aantrok. Schilders uit Guler, Kangra en de hoogvlakten van Punjab werkten eveneens voor de Dogra-heersers, maar gebruikten oudere schilderstijlen. Halverwege de 20ste eeuw kwam er een einde aan de traditionele Jammu-schilderkunst.

Verwijst naar de periode van de heerschappij van koning Jayavarman VII (1181-1220 n. Chr.) over het Angkor-rijk. Deze periode wordt gemarkeerd door de triomfantelijke verdrijving van de Chams-indringers uit Angkor. Deze periode kende een uitzonderlijke bouwactiviteit, en de stad werd versterkt ter verering van de almacht en het gecentraliseerde gezag van de koning en de instelling van Mahayana-boeddhisme als de staatsreligie. De architectuurstijl uit deze periode is verbonden met kolossale tempel-bergen die zijn gesitueerd in het centrum van de hoofdstad Angkor Thom. Bij tempels die zijn gebouwd in deze periode ging het in toenemende mate puur om de grootte en raakten de subtiele proporties van vroegere tempelstijlen op de achtergrond. In deze periode werden ook voor het eerst 'gezichtstorens' gebouwd in de tempelarchitectuur, grote stèle-superconstructies die in de hoofdrichtingen werden geplaatst en die werden versierd met grote gezichten op elke zijde, die de suprematie symboliseerden van de bodhisattva Lokeshvara en van de koning. Beeldhouwkundige stijlen uit deze periode weerspiegelen religieuze eenheid, grootsheid en uitbundigheid, door middel van nadruk op overdreven symboliek.

Een school van het Reine Land-boeddhisme in Japan, die is gericht op de genade en de macht van de amida-boeddha, de boeddha van het allesomvattende licht en intense ontferming. Door de genade van Amida kan iemand worden herboren in het paradijs van Amida of het Reine Land, om van daaruit uiteindelijk het nirwana te bereiken. De school werd in 1175 gesticht door Honen, die de nadruk legde op het gebruik van 'nembutsu', het herhaaldelijk aanroepen van de amida-boeddha. Jodo is de op een na grootste school van het Reine Land in Japan.

Zowel te gebruiken voor studenten aan een militaire rijksacademie, particuliere militaire academie of op een opleidingsvaartuig als voor studenten die worden opgeleid om te dienen als officier in het leger, de luchtmacht of kustwacht van de Verenigde Staten.

Verwijst naar vorsten, met name keizers, die over een van de volgende keizerrijken heersten: Het Heilige Roomse Rijk, het Oostenrijks-Hongaarse Keizerrijk (Donaumonarchie) sinds 1804, of Duitsland in de periode 1871-1918. De term wordt soms ook in meer algemene zin gebezigd als verwijzing naar elke Germaanse vorst die vanaf de 13de eeuw aan de macht was. Het woord is afgeleid van een Oud-Duits woord dat op zijn beurt is afgeleid van het Latijnse woord 'Caesar'.

Verwijst naar de functies, regeerperioden of domeinen van kaliefen. Het kalifaat, een politiek-religieuze staat, groeide na de dood van Mohammed in 632 uit tot een mosliminstituut. Door veroveringen groeide het kalifaat de eerste eeuwen snel in omvang, maar na de overwinning van de Mongolen bij Bagdad, in 1258, hield het op te bestaan. Ondanks de slinkende macht bleef het kalifaat een symbool van moslimeenheid, en men heeft diverse keren geprobeerd om het nieuw leven in te blazen.

Verwijst naar de periode en stijl in de kunst die zich ontwikkelde tijdens de opkomst van het Kamakura-shogunaat van 1185 tot 1333. In deze periode verkreeg de klasse van provinciale strijders een politieke machtspositie, werd een militaire regering ingesteld, ontstonden nieuwe boeddhistische sekten en breidde de religie zich van de aristocratie uit naar het gewone volk. In de kunsten kenmerkt de stijl zich door dramatische, energieke houten beelden, perkamentrollen waarop veldslagen werden weergegeven en de opkomst van de Zenshuyo- en Tenjinkuyo- stijl in de architectuur.

Te gebruiken voor functionarissen die verschillende bestuurlijke, gerechtelijke of secretariële bezigheden uitoefenen in verschillende contekst, zoals adellijke en koninklijke families, overheden, de rechterlijke macht, kerken en universiteiten.

Verwijst naar een kloosterorde die in 1529 door Matteo da Bascio (1495-1552) is gesticht als hervormingsbeweging. De orde is een zelfstandige vertakking van de orde der franciscanen en hanteert een zeer strenge regel met de nadruk op soberheid en armoede. In zijn streven terug te keren naar de grotere eenvoud van de eerste franciscanen en hun letterlijke naleving van de regel van de Heilige Franciscus van Assisi, droeg Matteo de puntkap (capucine) van Franciscus en introduceerde hij aspecten van het solitaire leven van de kluizenaar. Ondanks tegenstand van gevestigde groepen franciscanen en bijna totale onderdrukking nadat hun vicaris-generaal in 1542 protestants was geworden, maakten de geloofsijver en prediking van de kapucijnen hen tot een belangrijke machtsfactor tijdens de Contrareformatie, want zij spraken gewone mensen en de plattelandsbevolking aan. In 1619 werden zij officieel een zelfstandige orde. Matteo en zijn volgelingen wijdden zich van de 16de tot de 18de eeuw aan de zorg voor slachtoffers van de pest; zij staan ook bekend om hun missionair en sociaal werk.

Heersers of hoogste monarchen van een imperium, een politieke eenheid die bestaat uit een aantal territoria of naties en die wordt geregeerd door één oppermachtige autoriteit. Vaak wordt de term alleen gebruikt om te verwijzen naar dergelijke heersers in bepaalde delen van de wereld, zoals in het oude Romeinse keizerrijk, het vroegchristelijke Romeinse keizerrijk en de keizerrijken van Oostenrijk-Hongarije, China, Japan, Marokko, India, Klein-Azië en Duitsland. In andere delen van de wereld hebben de heersers van conglomeraties van politieke staten doorgaans andere titels. De term 'keizers' verwijst altijd naar mannen, terwijl 'keizerinnen' altijd naar vrouwelijke heersers verwijst.

Officieren in de strijdmacht, in het algemeengelden ze als hooggeplaatste officieren van regimenten.

Te gebruiken voor schaakstukken die de zet mogen doen die aan koninginnen is voorbehouden; de machtigste van alle schaakstukken.

Te gebruiken voor hen, vooral militairen, die door gevangenneming of overgave tijdens een oorlog in de macht van de vijand geraken.

Riemachtige artikelen die vooral in de Middeleeuwen door vrouwen werden gedragen, bedoeld ter voorkoming van vleselijke gemeenschap.

Verwijst in algemene zin naar de latere oude cultuur van de regio en stammen van Andhra, in het bijzonder de boeddhistische kunstvormen uit de 3de eeuw n. Chr. Typische kenmerken van de latere Andhra-kunst zijn vloeiende sculpturale volumes en levensecht illusionisme. Na het tanen van de macht van de Andhra in de Deccan zou het brahmanisme wederom de toonaangevende factor worden in het zuiden. De term kan ook verwijzen naar de cultuur van de Andhra-regio uit latere eeuwen welke niet per se verband houdt met het mecenaat van Andhra-geslachten of -dynastieën.

Verwijst naar de historische periode en de kunststroming die ontstonden na afloop van de Severische heerschappij in het Romeinse Rijk. Het omvat de periode waarin Diocletianus zijn macht deelde in een tetrarchie en de daaropvolgende periode die werd gemarkeerd door de bekering van Constantijn en het hele Rijk tot het Christendom. De periode overlapt met de vroeg-christelijke en de vroeg-Byzantijnse tijd.

Verwijst naar de fase in de Heian-periode die tot ontwikkeling kwam tussen circa 898 en 1185. In het laatste jaar werd de macht van de keizer overgenomen door aristocratische clans en ontstonden er twee hoven in Kyoto. In de schilderkunst kenmerkt de stijl zich door de invloed van Chinese Tan'g-schilderkunst, met de fijne, hoogstaande lijnen en de platte, abstracte achtergronden. In de beeldhouwkunst kenmerkt de stijl zich door de rijkelijk met vele kleuren versierde houten beeldjes. De architectuur van deze periode geeft ook blijk van de Chinese invloed, met dakpannen op de daken en stenen plateaus, naast het traditionele gebruik van weelderig met houtsnijwerk opgesierde interieurs.

Verwijst naar de periode in Meso-Amerika van circa 300 tot 250 v. Chr. Verenwerk in Meso-Amerika had zijn oorsprong in deze periode als symbool van macht en rang en bestond onder andere uit verfijnde ceremoniële hoofdtooien die waren gemaakt van veren van de staart van quetzals. Beeldhouwwerken uit deze periode omvatten aardewerk en grafurnen, zoömorfe en antropomorfe graffiguren, gegroefde vazen met karakteristieke parallelle lijnen die zijn getekend op oranje slip, en schalen die zijn beschilderd met kronkelige vormen op randbanden aan de buitenkant. De architectuurstijl in deze periode nam paleisachtige vormen aan, met robuuste, platte of gewelfde dakbedekkingen, fijn afgewerkte trappen met strekse hellingen aan weerszijden, lijstwerk, tablero's en maskers. Piramide-achtige structuren in deze periode tonen complexe cirkel- en kegelvormige secties en secties met terrassen.

Elk maatschappelijk systeem waarbij machtige land- of opperheren inkomsten uit het land verkrijgen en in hun eigen domein ook het bestuur uitoefenen.

De verdeling van staten die afgevaardigden kiezen voor de wetgevende macht van de staat.

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 502 en 557. De Liang-dynastie, een van de opvolgers van de Jin-dynastie, wist zijn machtspositie niet lang vast te houden. Gedurende deze periode kwam de stad Nanjing onder sterke boeddhistische invloeden te staan.

Een vorm van fotolithografie, waarbij de drukplaat wordt geprepareerd met behulp van een bichromaat procédé. Delen met ongeharde gelatine houden water vast en stoten dus vettige inkt af. Geharde delen nemen inkt op en houden die vast in het karakteristieke wormachtige scheurtjespatroon

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 420 en 479. De Liu Song, die de Oostelijke Jin-dynastie opvolgde, bracht in cultureel opzicht een voortzetting van de ontwikkeling die tijdens de Jin was begonnen. Lu Tanwei (hoogtijperiode 460-485) was een vermaard hofschilder die diende onder keizer Mingdi (heerste van 465-473); geen enkel werk van zijn hand is bewaard gebleven. De dynastie wist zijn machtspositie slechts korte tijd vast te houden.

De macht waartoe een getal, de basis, moet worden verhoogd om een ander getal te krijgen.

Te gebruiken voor duidelijk aangegeven woonwijken in traditionele islamitische steden, waar elk district gekenmerkt is door een gemeenschappelijke godsdienst, beroep of etnische, socio-culturele of stamachtergrond.

Verwijst naar de periode van de heerschappij van Mahendravaman I van de Pallava-dynastie (late 7de tot late 8ste eeuw) die wordt gekenmerkt door een iconografisch ontwerp dat de wettiging van koninklijke macht door religie laat zien. Monumentale beeldhouwkunst uit deze periode wordt gekenmerkt door familietableaus die zijn samengesteld als allegorische verwijzingen naar goden. Deze periode wordt ook gekenmerkt door beeldhouwkunst in grotten waarin portiers of bewakers figureren die in reliëf zijn uitgesneden bij ingangen, cilindrische fallussymbolen in vierkante of octagonale voetstukken die godheid aanduidden en reliëfpanelen van hindoegoden. In deze periode werd in de beeldhouwkunst vooruitgang geboekt op het gebied van (verkort) perspectief: men nam meer vrijheid met betrekking tot de uitlijning met grondvlakken, met realistischere proporties als gevolg. De periode wordt ook gekenmerkt door de gangbaarheid van grotopschriften zoals muurinscripties en rotssnijwerken met heilige en literaire teksten in het Sanskriet. Hindoeïstische teksten maken deel uit van de rotsarchitectuur uit deze periode.

Verwijst naar de kunst en architectuur die is verbonden met de mammelukken, een krijgerskaste die Egypte en Syrië regeerde vanaf ongeveer 1250 tot de vroege 16de eeuw, en die in het Midden-Oosten meer dan 700 jaar invloedrijk en machtig is geweest. Mammeluk-architectuur was in wezen conservatief en niet erg vernieuwend, maar wel rijk en over het algemeen van zeer hoge kwaliteit. Mammeluk-architectuur wordt gekenmerkt door het gebruik van zeer fijn afgewerkte minaretten, enorme façades en portalen, en de tendens om structuren voor verschillende toepassingen te bouwen in een enkel complex. Begunstigers bouwden hun belangrijke monumenten gewoonlijk ook dichtbij elkaar. De mammelukken staan ook bekend om hun technische virtuositeit in stenen constructies; metselaars gebruikten verschillend gekleurde stenen op de oppervlakken van gebouwen. Er zijn bijna 3000 belangrijke mammelukmonumenten bewaard gebleven of bekend gebleven via teksten; de meeste monumenten in de oude wijken van Caïro, Damascus, Tripoli en Aleppo zijn mammeluks, evenals de meeste monumenten op de Haram ash-Sharif in Jeruzalem, buiten de Rotskoepel. Net als architectuur bereikten ook de overige kunsten van de mammelukperiode een hoog niveau van technische perfectie, maar staan ze niet bekend om hun originaliteit; er bestaan wel bezienswaardige voorbeelden van ingelegd metaalwerk, kalligrafie, moskeelampen en houten objecten.

Verwijst naar de Middeleeuwse periode en stijl die wordt toegeschreven aan de Marcomanni, een Germaanse stam van de Suebi-groep, die een machtige confederatie van stammen opbouwde in Bohemen. De term wordt met name gebruikt om te verwijzen naar de migratie van de Marcomanni naar de vallei van de rivier de Main, van de 1ste tot de 5de eeuw n. Chr. Hier stonden zij bekend onder de naam Baiuwari of Beierse bevolking.

Uit hout gesneden figuren van een vrouw met een kom, die door het Lubavolk worden gebruikt in ceremonies rond waarzeggerij of machtsoverdracht. Te onderscheiden van ‘mboko (houders)’, heilige kalebassen waarin Luba-waarzeggers natuurlijke of door de mens gemaakte voorwerpen bewaren voor hun ceremonies.

Heilige kalebassen waarin waarzeggers in Lubadorpen in Centraal-Afrika natuurlijke of door de mens gemaakte voorwerpen bewaren voor hun ceremonies. Te onderscheiden van ‘mboko (beeldbouwwerk)’, uit hout gesneden figuren van een vrouw die een kom draagt, die door het Lubavolk worden gebruikt in ceremonies rond waarzeggerij of machtsoverdracht.

Verwijst naar de stijl en periode die in verband worden gebracht met de heerschappij van Mehmed II, 'de overwinnaar'. Hij volgde zijn vader Moerad II op en was aan de macht gedurende diens troonsafstand van 1444 tot 1446 en later van 1451 tot 1481. Mehmed breidde het Osmaanse rijk uit in alle richtingen, maakte een eind aan het duizend jaar oude Byzantijnse Rijk door in 1453 Constantinopel te veroveren en in 1461 Morea en Trebizond. Na de inname van Constantinopel werd deze stad de hoofdstad van zijn nieuwe rijk, waarbij de naam werd gewijzigd in Istanboel. Tijdens zijn bewind ondersteunde hij grote bouwprojecten in de stad en legde hij de basis voor het keizerlijk hof dat kenmerkend zou worden voor het Osmaanse rijk in de 16de eeuw. Mehmed richtte het Oude paleis op, dat moest dienen als woonplaats voor de harems van voormalige sultans, en was verantwoordelijk voor het bouwplan van het Nieuwe Paleis, dat Topkapi werd genoemd. Hij beval ook de bouw van de Çinilli Kiosk, een gebouw naar Iraans ontwerp dat van schilderingen werd voorzien door de Venetiaanse schilder Gentili Bellini. Hij liet ook medailles maken door de Italiaanse kunstenaar en verzamelde een grote collectie boeken in Europese en islamitische talen. Tijdens zijn heerschappij werden bovendien diverse kunstnijverheidsgroeperingen opgericht, onder meer voor boekbinders, kalligrafeerders, zijde- en tapijtwevers en metaalwerkers.

School van miniatuurschilderkunst die in verband wordt gebracht met de staat Mewar in Rajasthan, een belangrijk centrum van de Rajput-cultuur. De bevolking in deze regio beleed een strenge vorm van het hindoeïsme, en Mewar was het laatste Rajput-machtscentrum dat ten prooi viel aan de Mogols. Sinds de 17de eeuw of nog eerder vormt Mewar een van de belangrijkste en productiefste scholen van Rajasthani-schilderkunst. De stijl wordt gekenmerkt door krachtige contouren, een zeer helder coloriet en enigszins archaïsche conventies, bijvoorbeeld het (narratief) tonen van opeenvolgende episoden binnen één afbeelding. Het traditionele aspect van de Mewarkunst wist lang stand te houden, in weerwil van invloeden van de Mogols, Deccan en Europeanen, hetgeen toe te schrijven is aan het behoudende karakter van dit Rajputhof en de traditionele structuur van de kunstenaarsfamilies. De kunstenaars verwerkten de typische Mewar-details op consequente wijze in hun werk, zoals lokale architectuur en flora en fauna. In de 17de eeuw maakte de inheemse traditie van mythologische en poëtische manuscriptillustraties hier een ware wedergeboorte door. In de 18de eeuw gingen de door de Mogols geïnspireerde hofportretten en beeldvertellingen een prominentere rol spelen. Na 1947, het jaar waarin de vorstendommen werden ontbonden en er een eind kwam aan het koninklijk mecenaat, verdween de stijl naar de achtergrond.

Verwijst naar de Elamitische periode van circa 1450 tot 1100 v. Chr., toen de staat Elam een militaire en politieke macht was in het zuidwesten van Iran, met name onder de heerschappij van Untash-Napirisha, Shutruk-Nahunte I en Shilhak-Inshushinak.

Uniformen voor hen die onderdeel uitmaken van de strijdmacht.

Onderwijsinstellingen die mensen opleiden voor een loopbaan in de krijgsmacht en particuliere scholen die zijn georganiseerd volgens de disciplines en kledingvoorschriften van het militaire leven; beide geven lessen in militaire training en beide werken over het algemeen op universitair niveau, met programma's waarmee een graad kan worden behaald.

Wordt gebruikt voor zowel scholen die mensen opleiden voor een loopbaan in de krijgsmacht als voor particuliere scholen die zijn georganiseerd volgens de disciplines en kledingsvoorschriften van het militaire leven; beide geven lessen in militaire training en beide werken over het algemeen op universitair niveau, met programma's waarmee een graad kan worden behaald.

Gevangenissen voor leden van de krijgsmacht.

Instellingen die zijn bedoeld voor het in verzekerde bewaring stellen van leden van de krijgsmacht die zijn veroordeeld voor overtredingen van militaire wetten.

Bevelschriften die toestemming verlenen om een troepenmacht op de been te brengen en er het commando over te voeren; certificaten die officieren van een bepaalde rang andere militaire- of marinerangen en bevoegdheden verlenen.

Glas dat wordt gemaakt met plakjes van gekleurde stengels, waarmee meestal bloemachtige patronen ontstaan.

Gebeurtenissen of handelingen die zo ongebruikelijk en uitzonderlijk zijn en een rationale verklaring te boven gaan, dat ze als manifestatie van een bovennatuurlijke macht worden gezien.

Verwijst naar de stijl en periode die in verband worden gebracht met de heerschappij van Moerad II, zoon van Mehmed I. Hij was aan de macht van 1421 tot 1444, toen hij afstand deed van de troon. Daarna was hij van 1446 tot 1451 wederom aan de macht. Het belangrijkste architectuurproject tijdens zijn heerschappij was de bouw van de enorme 'moskee met drie balkons' waaraan men in 1438 begon en die zo werd genoemd vanwege de vernieuwende minaret met drie balkons. Het gebouw was uniek met zijn ruitjespatronen, glas-in-loodramen en kronkelende strepen in rood-roze steen, een grote binnenplaats en enorm hoge minaretten. Moerad II was de laatste sultan die werd begraven in de stad Bursa, maar de locatie die hij had gekozen, was meer afgelegen en het resulterende complex van gebouwen en de Koninklijke begraafplaats is lager gelegen en eenvoudiger van aard dan eerdere werken. Ook vermeldenswaardig is de bijbehorende tuin met een grote verscheidenheid aan ceders, platanen, oleanders en rozenstruiken.

Verwijst naar de stijl van kunst en architectuur die samenviel met de heerschappij van Moestafa IV. Hij was kortstondig aan de macht, van 1807 tot 1808.

Verwijst naar een soort agaat met bruine of zwarte mos- of boomachtige tentakelvormen. Meestal heeft het agaat een grijze tot melkwitte kleur, en het betreft dan een vorm van het mineraalkwarts silica. Mosagaat bevat opake, donkere insluitsels met veerachtige, zich vertakkende vormen die doen denken aan varens, mossen of andere vormen van vegetatie. Ze zijn evenwel van anorganische oorsprong, hoofdzakelijk mangaan en ijzeroxiden. Mosagaat wordt meestal aangetroffen als verweerde fragmenten van vulkanisch gesteente, in India, Brazilië, Uruguay, Midden-Europa en het westen van de Verenigde Staten. De steen werd van oudsher gebruikt voor decoratieve doeleinden, en is dan vaak vlak of afgerond geslepen, en soms ook gekleurd om de kleur te versterken.

Glas dat wordt gemaakt met plakjes van gekleurde stengels als versiering van muren en meubilair - gevormd als kralen en andere sieraden - of dat wordt geplaatst in mallen en samengesmolten tot bekers. Anders dan 'millefioriglas', dat glas is dat wordt gemaakt met plakjes van gekleurde stengels in helder gesmolten glas, waarmee meestal bloemachtige patronen worden gemaakt.

Een door bisschoppen en domheren gedragen schoudermantel die ruim over de ellebogen hangt en aan de voorzijde is gesloten met knoopjes. De mozetta tekent de jurisdictie van de drager en wordt alleen in dat gebied gedragen waar deze rechtsmacht bezit. Zie ook: cappa magna

Verwijst naar de stijl in de architectuur en decoratieve kunsten die zich in Spanje en Portugal ontwikkelde in de periode dat de Moren geleidelijk de macht over het Iberische schiereiland verloren, grofweg tussen de 12de tot de 15de eeuw. De term is ontleend aan het Arabische woord voor vazal en werd oorspronkelijk gebruikt voor het werk dat door moslim-ambachtslieden werd uitgevoerd voor christelijke meesters in baksteen, pleister, hout en tegelwerk. Tegenwoordig wordt de term gebruikt voor alle laat-Middeleeuwse Spaanse werken in de islamitische traditie, waaronder boekbindkunst, textiel, keramiek, ivoorkunst, meubelen en ingelegd hout en metaal. De stijl kenmerkt zich door de moslimvormen en –motieven zoals arabesken, Koefische inscripties, stalactitisch werk, azulejo-werk en hoefijzerbogen.

Stukjes metaal die met toestemming van de wettige macht worden geslagen om als betaalmiddel te dienen.

Verwijst naar de periode die is genoemd naar het gebied van Nakhon Pathom in het Dvaravati-koninkrijk. Op het terrein van keramiek wordt deze periode gekenmerkt door hardgebakken houders van aardewerk, begrafenisurnen, votieftabletten van klei, kendi of watervaten met een bolvormige tuit en een lange hals met gevlamde rand, en olielampen, versierd in rood pigment of ingesneden, gestempelde patronen. Sommige keramiekstukken, zoals terracotta beeldjes, dienden als bouwkundige versieringen. In de beeldhouwkunst wordt deze periode gekenmerkt door Boeddha-afbeeldingen met enkele elementen in Mon-stijl, zoals brede gelaatstrekken en lange haarkrullen. De beeldhouwkunst is strikt frontaal en symmetrisch en de handen bevinden zich in de vitarka mudr-positie, waarbij de twee handen samen een verenigd gebaar maken, zoals in Dvaravati-beeldhouwkunst. Deze periode wordt ook gekenmerkt door Boeddha die is gezeten op de 'Europese' manier, met de benen naar beneden hangend en de knieën uit elkaar. Beeldhouwkunst in bas-reliëf uit deze periode wordt gekenmerkt door narratieve panelen verdeeld in twee registers en wordt gebruikt voor het versieren van stoepa-monumenten. Andere artistieke producties zijn gouden en zilveren votieftabletten die rijkdom en macht aanduiden, nek- en borstversieringen gemaakt van platte goudplaten, gouden betelsets, gouden plaquettes in reliëf, uit bladgoud gesneden afbeeldingen van Boeddha en ornamenten en beeldjes die zijn versierd met repoussé, filigreinwerk, emailleerwerk en niellowerk.

Verwijst naar de periode van 1337 tot 1392, toen twee rivaliserende hoven elkaar het legitieme recht op de troon betwistten. De tweedeling symboliseerde een overgang waarin de burgerlijke aristocratie van Kyoto zijn politieke en economische macht verloor aan de militaire klasse in de provincie.

Verwijst naar de periode van circa 2130 tot 2080 v. Chr. De periode kenmerkt zich door een verschuiving van de macht van de stad Memphis naar Heracleopolis. Over de kunst en architectuur van deze periode is zeer weinig bekend.

Stroming in de Duitse film die duurde van ongeveer 1969 tot de jaren 80 van de 20ste eeuw en die zorgde voor de opkomst van een nieuwe groep regisseurs, onder wie Rainer Werner Fassbinder, Volker Schlöndorff en Werner Herzog. Vanaf 1974 stelden de West-Duitse zendgemachtigden ARD en ZDF en het Filmförderungsanstalt (FFA) jaarlijks een geldbedrag beschikbaar aan televisieproducenten voor de productie van films voor bioscopen en televisie. De films waren in artistiek opzicht ambitieus en werden goed ontvangen, ondanks het beperkte budget. Beroemde films in deze stroming zijn Fassbinders 'Die bitteren Tränen der Petra von Kant' (1972) en Schlöndorffs 'Die Blechtrommel' (1979).

Verwijst naar de laatste van drie grote tijdperken in de Egyptische beschaving, van circa 1540 tot 1075 v. Chr. Het tijdperk loopt van de Achttiende tot de Twintigste Dynastie. De periode kenmerkt zich door een bloeiende kunst, onder andere zichtbaar in de introductie van kolossale standbeelden, hernieuwde belangstelling voor de schilderkunst, een hoge mate van vakmanschap in zowel de koninklijke als de particuliere beeldhouwkunst, en sierlijke decoratieve en luxueuze kunstuitingen. De belangrijkste architectuur omvatte onder andere kapellen, in de rotsen uitgehakte tomben en monumentale stenen tempels voor het aanbidden van de goden, die een bevestiging vormen van de groeiende macht van het priesterdom. Een korte revolutionaire periode, met name in de representatieve kunst, deed zich voor tijdens de heerschappij van Achnaton in Amarna, toen vele bestaande kloosters werden omgevormd en meer vrijheid van meningsuiting was toegestaan.

Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 550-577 n. Chr. De dynastie ontstond toen Gao Yang, zoon van de stichter van de Oostelijke Wei-dynastie, in 550 aan de macht kwam en de naam van de dynastie wijzigde. Ye bleef de hoofdstad. Het boeddhisme bleef een belangrijk stempel drukken op de kunst, met invloeden uit India, Centraal-Azië en West-Azië. De grottempels van de Noordelijke Qi bevatten beeldhouwwerk dat tot de hoogtepunten van de Chinese boeddhistische beeldhouwkunst wordt gerekend. Dit beeldhouwwerk vormt een bewijs van de productiviteit in deze periode en van de ingrijpende stijlontwikkelingen die zich sinds de Noordelijke Wei hebben voorgedaan. Sommige massieve, sculpturale keramiekvormen dateren eveneens uit de periode van de Noordelijke Qi. Op de keramiek van de Noordelijke Qi werden twee of meer gekleurde glazuurlagen aangebracht, en ook ontwikkelde men aardewerk met een witte romp. Voorbeelden van het kwalitatief hoogstaande werk dat in deze periode tot stand kwam, zijn de wandschilderingen in de graftombe van de aristocraat Lou Rui en Taiyuan. Het bewind van Gao Yang werd gevolgd door een periode van tirannie, waarin bijna twee miljoen mannen werden te werk gesteld bij de bouw van de Grote Muur. Nadat de heersende elite verzwakt was geraakt, wist keizer Wudi van de Noordelijke Zhou in 577 de Noordelijke Qi te veroveren, waardoor noordelijk China feitelijk weer één werd.

Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 557 tot 581 n. Chr. De Yuwen-familie van de Xianbei-stam stichtte de Noordelijke Zhou-dynastie vanuit de marionettenstaat van de Westelijke Wei. De dynastie had haar machtscentrum in de vallei van de rivier de Wei, met als hoofdstad Chang'an, in de provincie Shaanxi. Tijdens het regime van keizer Wudi (heerste van 561-577) werden boeddhisten vervolgd, omdat de kloosters de staatskas te zwaar zouden belasten. De verovering door Wudi van de Noordelijke Qi-dynastie, waardoor het noorden van China tijdelijk werd verenigd, werd grotendeels gefinancierd uit de geconfisqueerde kloosterbezittingen; miljoenen monniken en nonnen verloren hun status en moesten dwangarbeid verrichten. Niettemin werd er nog wel boeddhistische kunst geproduceerd gedurende deze periode, met name in Chang'an. Indiase Gupta-modellen dienden als voorbeeld voor diverse Boeddhabeelden, en ook zijn er enkele wandschilderingen in de Noordelijke Zhou-stijl vervaardigd, in de Duizend Boeddhagrotten in Dunhuang. In dergelijke schilderingen neemt het landschap wel een voorname plaats in, maar blijft het ondergeschikt aan de figuren. De Noordelijke Zhou-dynastie werd opgevolgd door de Sui-dynastie, die in 1581 werd gesticht door Yang Jian, een lid van het koningshuis van de moederlijke tak.

Waterlelie die voorkomt in Oost-Afrika en Zuidoost-Azië met plompenbladeren die op het water drijven en witte bloesems die boven het water uitsteken. De oude Egyptenaren kweekten deze soort in vijvers. De planten waren een symbool van macht en kracht. Men gebruikte ze in rouwkransen, offerandes en versieringen voor vrouwen. Tegenwoordig is het een populaire aquariumplant.

Personen in een gezaghebbende of leidinggevende positie in de strijdmacht, met name personen die voor die positie zijn benoemd. Gebruik 'functionarissen' voor personen in een vertrouwens- en gezaghebbende positie in civiel, overheids- of particulier verband.

Verwijst naar heersers van een land of provincie die optreden als vertegenwoordiger van hun soeverein of koning, en die zijn gemachtigd te handelen uit naam van de soeverein. Zij heersen vaak over grensgebieden of in provincies die ver van de machtszetel van de staat zijn verwijderd.

Stam van ongeveer 70 oude wormachtige soorten ongewervelde dieren die op het land leven en korte, dikke pootjes en een droog, fluweelachtig lichaam hebben.

Motief van een amandelvorm met een cirkel in het midden, dat een frontaal weergegeven menselijk oog voorstelt. Het oog van Horus werd voor het eerst toegepast in het oude Egypte, en werd algemeen beschouwd als een symbool van bescherming en macht.

Verwijst naar de stijl en periode die in verband worden gebracht met de heerschappij van de islamitische dynastie die aan de macht kwam in Anatolië in 1281 tot de afkondiging van de grondwet van de republiek Turkije in 1924. Met ondersteuning van de Osmaanse sultans ontwikkelde zich een opvallende architectuurstijl waarin de islamitische tradities van Anatolië, Iran en Syrië werden gecombineerd met de tradities van de klassieke wereld en Byzantium. Het resultaat was een rationalistische benadering met een hoofdrol voor ruimtelijke eenheid en helderheid, met als belangrijkste structuur de kulliye, een complex met gebouwen voor religieuze, educatieve en charitatieve doeleinden. Het belangrijkste bouwkundige thema van dit complex was een overkoepelde vierkante ruimte en combinaties van uiteenlopende ruimtelijke en architectonische expressies. De moskee, en in sommige gevallen het moskee-klooster, vormde het hoogtepunt. Na de verovering van Constantinopel en de vestiging van nieuwe administratieve paleizen in het hele rijk, werd de relatie tussen Osmaanse beschermheren en de kunstenaar gecentraliseerd. Een staf van hofarchitecten nam architecten van verschillende rangen en standen in dienst en controleerde alle bouwactivieiten in het rijk. Een gemeenschap van kunstenaars en ambachtslieden werkte voor de centrale ontwerpstudio, waar versierde manuscripten, tegelwerk, houtsnijwerk, beeldhouwwerk, jade en metalen voorwerpen werden vervaardigd, evenals tapijten en stoffen. Met deze werken werden gewoonlijk de belangrijke momenten tijdens de heerschappij van de sultan gememoreerd. In de 18de en 19de eeuw raakte de Osmaanse kunst steeds meer verwesterd, vaak met elementen van de Europese barokstijl.

Omvat descriptoren van organisaties die bestaan uit een besturende instantie samen met de bewoners en het gebied dat op sommige of alle vlakken onder de jurisdictie van die instantie valt. Zie onder "bestuurslichamen" voor organisaties die uitvoerende macht uitoefenen.

Grote kaarsen die in de westerse kerken worden gebruikt gedurende de paastijd. De traditie van paaskaarsen is al zeer oud en gaat vermoedelijk terug tot de 4de eeuw. Een paaskaars wordt voor het eerst aangestoken tijdens de paaswake, met het nieuwe gezegende vuur, nadat op de kaars het kruissymbool, een alfa en omega en het jaartal zijn aangebracht. Na afloop van deze dienst wordt de kaars tijdens liturgische diensten aangestoken, tot aan Hemelvaartsdag. Op die dag wordt de kaars dan na de schriftlezing gedoofd. De aangestoken paaskaars symboliseert de verdrijving van de machten van het duister en de dood door de herrijzenis van Christus.

Een van de twee belangrijkste scholen van de Indiase miniatuurschilderkunst in de Rajputstijl; de andere is Rajasthan, een stijl die sterk verwant is qua techniek en themakeuze. Deze stijl wordt geassocieerd met het gebied aan de voet van de Himalaya, tussen Jammu en Garhwal. Het gebied is kleiner van omvang dan dat van Rajasthan, hetgeen verklaart waarom veel kunstenaars vermoedelijk elders op zoek gingen naar werk. Hoewel geleerden meestal Basohli en Kangra aanwijzen als de twee belangrijkste scholen, bestaan er daarnaast nog tal van andere regionale idiomen. Vaak is een categorisering op basis van ateliers en families zinvoller, aangezien de regionale scholen moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. De plundering van Delhi in 1739 en de daaropvolgende ineenstorting van de macht van de Mogols dwong kunstenaars elders te zoeken naar opdrachtgevers; deze kunstenaars zorgden voor een nog grotere verfijning van de Pahari-schilderkunst, met name wat het realistisch gehalte betreft. De Pahari-schilderkunst wordt beschouwd als de laatste vitale hindoeïstische kunstvorm voordat het neutraliserende effect van het westen in de 19de eeuw zijn invloed liet gelden. Evenals bij sommige andere Rajputschilderkunst laat de Pahari-schilderkunst een voorkeur zien voor het afbeelden van de legende van de veeherder en godheid Krishna.

Term die wordt gebruikt in verschillende delen van Europa en sommige Europese kolonies in Amerika in verschillende tijden, van het Romeinse Rijk tot het begin van de het moderne tijdperk, voor hooggeplaatste officieren of edelen die hun koning zelf dienden of vertegenwoordigden op bepaalde gebieden zoals het leger, de rechterlijke macht of het koninklijke huishouden of die de koninklijke macht in een district of provincie van het rijk uitoefenden.

Gebruik voor gebouwen voor de wettelijke macht in landen met een parlementaire bestuursvorm.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Turkse nomadenvolk in het zuidoosten van Europa. Dit volk, dat zijn oorsprong heeft in het gebied tussen de Oeral en de Wolga, was van de 9de tot de 12de eeuw n. Chr. militair zeer actief in het gebied ten noorden van de Zwarte Zee. Nadat de Petsjeneg in 1091 bij Konstantinopel waren verslagen, verloren ze hun militaire macht grotendeels en vestigden ze zich in het latere Hongarije en Bulgarije.

Stam van 7 bestaande genera met ongeveer 50 soorten en één fossiel genus. Het zijn kleine wormachtige zeedieren met doorzichtige, doorschijnende of opake pijlvormige lichamen.

Verwijst naar de stijl in de Spaanse en Spaanse koloniale architectuur en ornamentatie in de 15de en 16de eeuw. De term werd in 1677 voor het eerst gebruikt door Diego Ortiz de Zúñiga om een gevel te beschrijven. Het woord betekent “edelsmid-achtig” en de stijl kenmerkt zich door rijkelijk versierde oppervlakken die gebruikelijk waren in het fijnzinnige werk van de edelsmid. De stijl is afgeleid van de laatgotische, islamitische en Italiaanse renaissancekunst. De stijl, die in de architectuur vooral werd gebruikt in kleinere gebouwen, kenmerkt zich door gedraaide zuilen, heraldieke wapenschilden, golvende krullen en bloemachtige, op sieraden lijkende ornamenten die de onderliggende constructie aan het oog onttrekken.

Rechthoekige of vierkante voetstukken voor zuilen, pilasters of deurlijsten. Wordt ook gebruikt voor stevige, vaak versierde voetstukken van monumentale beelden of gedenktekens ondersteunen, of voor de onderste gedeelten van buitenmuren en de platformachtige onderlaag van gebouwen.

Georganiseerde activiteiten met als doel de publieke opinie in het land vóór of tegen een bepaald politiek doel te beïnvloeden of om het stemgedrag bij een verkiezing van leden van de wetgevende macht te beïnvloeden.

Leden van een politiemacht die zijn opgeleid in methoden van wetshandhaving en in het voorkomen en oplossen van misdaden, en aan wie het gezag is verleend om de rust, veiligheid en orde binnen een gemeenschap te handhaven.

Te gebruiken voor grote Oud-Romeinse handelsschepen uit het westelijke gedeelte van het Middellandse-Zeegebied, die een ronde achtersteven maar aan de boeg een naar voren stekend, ramachtige scheg hebben; zulke schepen waren vaak langer en smaller dan de 'corbitae', het andere belangrijke Romeinse type handelsschip.

In het algemeen te gebruiken voor personen in een machtige of gezaghebbende positie die deze op een onderdrukkende, wrede of onrechtvaardige manier gebruiken, meestal maar niet altijd personen met het hoogste politieke gezag. Wordt met name gebruikt voor heersers met die titel in het oude Griekenland en Sicilië die zich de macht van de rechtmatige autoriteiten hebben toegeëigend, vaak met de steun van het volk. Gebruik 'dictators ' voor heersers die hun status niet uit erfopvolging hebben verkregen en die absolute, onbeperkte macht uitoefenen over het bestuur van een natie, al of niet op wrede of onrechtvaardige wijze.

Gekozen functionarissen die dienen zowel als staatshoofd en als de uitvoerende macht in een republiek met een presidentiële regering; deze kan ook verwijzen naar de hoofden van organisaties zoals banken, clubs en ondernemingen als het wordt gebruikt als officiële benaming voor die posities.

Een poreus, schuimachtig vulkaanglas dat door een snel afkoelingsproces niet is gekristalliseerd; het is schuimig door het plotseling vrijkomen van opgeloste gassen. Het is licht van kleur en van gewicht en blijft drijven op water. In vaste vorm wordt het gebruikt als schuurmiddel en in poedervorm als polijst- en schuurmiddel. Het heeft vaak de samenstelling van ryoliet. Obsidiaan verandert in puimsteen wanneer het smelt.

Verwijst naar de stijl van kunst die werd verzameld en vervaardigd door de keizer, kunstenaar Ch'ien-lung (aan de macht van 1736 tot 1795). Zijn verzameling bestond voornamelijk uit porselein, bronzen en jade voorwerpen, kalligrafie en zeldzame boeken. Kenmerkend voor keramiek in deze stijl is fine-famille-roseporselein. In de schilderkunst wordt de stijl gekenmerkt door gedetailleerde vogel- en bloemschilderingen die zowel werden vervaardigd door de keizer zelf als door hofschilders. De fascinatie van de keizer voor Europa leidde tot de ontwikkeling van een Chinese rococostijl in de architectuur.

Indiase schilderstijl die wordt geassocieerd met de hindoeïstische Rajputvorsten, welke na de val van het Guptarijk aan de macht kwamen. Hun hoven waren vaak hindoeïstische leercentra, en ze begunstigden dichters, geleerden en kunstenaars. De Rajputschilderkunst was een omvangrijke stroming met een sterk Indiase inslag en vormde daardoor in zekere zin een contrast met de kunst van hun tegenstanders, de islamitische Mogols. Niettemin moesten de Rajputheersers zich uiteindelijk aan de Mogolheersers onderwerpen om hun gebied te kunnen behouden; het gevolg was dat de kunstzinnige ontwikkeling van de Mogols aan het eind van de 16de eeuw en het begin van de 17de eeuw invloed ging uitoefenen op de traditionele manuscriptverluchting van de Rajputhoven. De Mogols waren met name belangrijk voor de invoering en verspreiding van het portretschilderen in de kunstcentra van de Rajput. In tegenstelling tot de realistische schilderkunst van de Mogols is de Rajputschilderkunst symbolisch van karakter en al net zo doordrenkt met poëtische metaforen als de Hindiliteratuur waarmee deze kunst sterk verwant is. Zelfs de kleuren hadden vaak een specifieke betekenis; het coloriet is meestal vlak, zonder kleurmenging, waardoor er een soort glas-in-loodeffect ontstaat. De bekende voorbeelden uit de periode eind 16de eeuw tot de 19de eeuw vallen uiteen in twee hoofdgroepen, Rajasthan en Pahari.

Ceremoniële wapens van het Fon-volk in Dahome, meestal in de vorm van een bijl of kromme knots met een gebeeldhouwd houten handvat en, bij het bijlvormige type, een rijkelijk versierde metalen of houten kop. Ze dienen als machtssymbolen van de goden van Dahome of van de koning; ze worden bij diverse seculaire en religieuze ceremoniële aangelegenheden gebruikt.

Verwijst naar een stijl in de kunst, in het bijzonder verluchting van manuscripten, die tot ontwikkeling kwam aan het begin van de 9de eeuw in de geschriften van de machtige aartsbisschop Ebbo van Reims, en die sterk werd beïnvloed door zijn persoonlijke smaak.

Schriftelijke stukken waarin de levering van bepaalde goederen wordt gevorderd; wordt ook gebruikt voor vorderingen of verzoeken die uitgaan van een wettige macht, zoals een vordering van voorraden op burgers door de militaire autoriteiten.

Verwijst naar de verschillende persoonlijke en institutionele relaties tussen mensen en wat zij beschouwen als heilig, gewijd of goddelijk, meestal een godheid of een spirituele macht. Basiselementen van godsdiensten zijn aanbidding, moraliteit, doctrines en rituelen.

Naties waar de politieke macht berust bij een groep burgers die het recht heeft om te stemmen en waarbij die politieke macht wordt uitgeoefend door gekozen ambtenaren en vertegenwoordigers, die aan die groep verantwoordelijk is en het land volgens de wetten besturen.

Verwijst naar de periode in de geschiedenis en stijl in de kunst die zich ontwikkelde toen Rome werd geregeerd door de Republiek, van 509 v. Chr. tot de slag om Actium in 31 v. Chr., of tot aan de officiële stichting van het rijk in 27 v. Chr. In de kunst uit deze tijd werden weergaven van de politieke macht, lofwerken en belangrijke voorouders van de heersende families weergegeven. Dit resulteerde in vele portretten en historische reliëfs. De stijl kenmerkt zich door de invloed van de Grieks Klassieke kunst en een nadruk op uitgesproken realisme.

Mantelachtige mannenbovenkleding van katoen of zijde, meestal met zware borduursels van symbolische beelden rond de hals en aan de voorzijde; oorspronkelijk gedragen door de Hausa, voornamelijk door de aristocratie, als teken van status, macht of rijkdom.

Bollen voorzien van kruizen, die koninklijke macht en gerechtigheid symboliseren. Worden soms in de hand gehouden als onderdeel van rijksinsigniën of als ornament bovenop een scepter of kroon geplaatst.

Emblemen, symbolen of attributen als onderscheidingsteken van vorstelijke macht of van de staat als diens opvolger. Term in het Engels en Amerikaans breder, ook voor bepaalde andere hoge instanties, rangen of orden, gebruikt.

Verwijst naar de periode, beschaving en artistieke stijl die zich ontwikkelde toen het oude Rome aan macht won en de Griekse en Etruskische invloed op het Apennijnse schiereiland verdrong.De heerschappij en invloed besloegen op den duur een groot deel van Europa, Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Klein-Azië. De Romeinse invloed liet zich op vele vlakken gelden, onder meer in de beeldhouwkunst, de schilderkunst, de architectuur, de techniek, de taal, het wegennet, de wetgeving en op vele andere culturele terreinen. De vroege Romeinse kunst en cultuur zijn afgeleid van de Griekse kunst en cultuur, maar ontwikkelden zich geleidelijk tot een eigen stijl, onder invloed van de verschillende kunststijlen uit de verre streken die onder Romeins gezag stonden.

Een school in het Tibetaanse boeddhisme die de leer volgt van de geleerde en reiziger Drogmi (992-1072). Drogmi is bekend om zijn vertaling in het Tibetaans van de Hevajra Tantra, een belangrijk tantrisch werk en een van de voornaamste teksten van de Sakya-school. Hij is ook verantwoordelijk voor de invoering in Tibet van het Indiase systeem dat bekendstaat als Lam Drey, dat gebruik maakt van de symboliek van de seksuele vereniging als middel om de mystieke re-integratie van het zelf te bereiken. De hevig behoedende Hevajra is de beschermgod van de Sakya-school. De school is bekend om zijn wetenschappelijke productie, in het bijzonder door de exegeses en historische verhandelingen over het boeddhisme. De bekende 'Blauwe annalen', een geschiedenis van het Tibetaanse boeddhisme, zijn in de 15de eeuw geschreven door een volgeling van de school. De school ontleent zijn naam aan het klooster van Sakya, in 1073 gesticht door Konchok Gyalpo, een leerling van Drogmi, 80 km ten noorden van de Mount Everest. Kunga Nyingpo, de zoon van Konchok Gyalpo, maakte de leer van de Sakya-school systematischer. De abten van het klooster van Sakya werden van circa 1270 to 1340 door de Mongoolse heersers van China benoemd tot regenten van Tibet, maar toen de Mongoolse dynastie aan macht inboette, deden de abten van Sakya dat ook. Sakya heeft om de macht gestreden met andere scholen van het Tibetaanse boeddhisme, vooral de Gelug. De abten van Sakya mogen trouwen en het ambt gaat over van vader op zoon of van oom op neef. De Sakya-school kent twee subsekten: de Ngor en de Tshar.

Verwijst naar de stijl van de artistieke productie op het Egeïsche eiland Samos, een belangrijke plaats in de Hera cultus, in het bijzonder tijdens de heerschappij van Polycrates in de 6de eeuw v. Chr., toen het eiland een grote culturele en commerciële macht bezat. De artistieke productie omvat zowel grafzuilen, grafreliëfs, gedenkbeeldjes (korai en kouroi) en architectuur in de vorm van de tempel van Hera.

Te gebruiken voor ruwweg driehoekige lappen textiel op elk van beide schouders van het dienstuniform van een officier, die naar binnen doorlopen bij de zoom van de mouw, met een knoop zijn bevestigd bij de kraag en een rangonderscheidingsteken dragen. Gedragen door land- lucht- en zeemachtofficieren in de Verenigde Staten. Gebruik ‘schouderkleppen’ voor over het algemeen rechthoekige stroken textiel, bij de schouder gedragen op militaire uniformen en voorzien van een rangonderscheidingsteken.

Georganiseerde korpsen bestaande uit vrijwillige, part-time werkende burgers met beperkte militaire training, die in hun vrije tijd beschikbaar zijn voor noodsituaties, gewoonlijk voor de lokale verdediging en het bewaren van de vrede of ter aanvulling van de reguliere strijdmacht.

Te gebruiken voor besturen die bestaan uit burgers die de meeste medezeggenschap hebben in een bestuur zoals in het oude Rome en andere oude staten, de vrije steden van Europa in de Middeleeuwen en delen van de wetgevende macht van bijvoorbeeld de Verenigde Staten, Frankrijk en Italië.

Verwijst naar de eerste Chinese dynastie waarover we een zekere kennis bezitten, zowel op archeologisch als op historisch gebied. De Shang-dynastie heerste van circa 1600 v. Chr. tot circa 1050 v. Chr. Het centrum van hun cultuur bevond zich op de hoogvlakte van de Gele Rivier, hoewel hun macht zich in bepaalde perioden uitstrekte tot het noorden van de huidige provincie Henan en tot delen van de huidige provincies Shandong, Shanxi en Shaanxi. Deze periode staat bekend om de vooruitgang op het gebied van de bronsbewerking en andere technieken, die de beschaving op een hoger peil brachten. De Shang-dynastie beschikte over omvangrijke legers met een grote verscheidenheid aan wapens en wapenrusting. Brons werd ook gebruikt voor rituele voorwerpen, zoals klokken en standaarden. De bronzen voorwerpen uit de Shang-dynastie werden voorzien van een uiterst schetsmatige decoratie, waarin het 'taotie'-dierenmasker een veelvoorkomend motief was. De godsdienst en voorouderverering in de Shang-periode kende het gebruik van zogeheten orakelbenen (jiagu), dierenbeenderen en schildpadschilden met inscripties. Er zijn bijna 100.000 orakelbenen gevonden sinds onderzoekers de betekenis van dit verschijnsel hebben ingezien. Orakelbenen zijn de oudste vorm van Chinese geschiedschrijving. Uit de inscripties is een lijst met koningen afgeleid die overeenstemt met latere schriftelijke historische bronnen. De Shang-dynastie kende een redelijk verfijnd schrift; sommige karakters worden nog steeds gebruikt. Het aardewerk van de Shang-dynastie was veelkleurig en werd vervaardigd met een draaischijf of opgebouwd uit rollen. Het aardewerk werd vaak voorzien van opgedrukte patronen. De oudst bekende Chinese glazuren werden gemaakt in de Shang-periode. Er zijn marmeren en kalkstenen beeldhouwwerken van bestaande en mythische dieren gevonden. De stedelijke nederzettingen uit de Shang-periode tonen aan dat de basisvormen van de Chinese architectuur al werden gebruikt; belangrijke nederzettingen zijn Erlitou, Zhengzhou en Yin (nabij het huidige Anyang), die allemaal op verschillende momenten als hoofdstad hebben gefungeerd. De latere Shang-vorsten waren hedonisten die weelderige paleizen lieten bouwen. De Shang-dynastie werd opgevolgd door de Zhou-dynastie, die oorlogszuchtiger was en effectief gebruik maakte van de strijdwagen.

Een sociologische theorie die beweert dat sociaal-culturele vooruitgang het product is van conflict en competitie tussen groepen en dat daarom de sociaal bevoorrechte klassen (personen met geld en macht) een biologische superioriteit hebben in de strijd om het bestaan.

Politieke ideologie die een geleidelijke overgang naar een socialistische samenleving bepleit via het democratische proces. De beweging, oorspronkelijk een vorm van marxisme, begon in 1869 met de oprichting van de Duitse Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, die uiteindelijk heeft geleid tot de Sociaal-Democratische Partij van Duitsland. De bijbehorende filosofie evolueerde en verwierp uiteindelijk militarisme, totalitarisme en revolutie als methoden van politieke verandering. Een belangrijk pleitbezorger van de sociaaldemocratie was de theoreticus Eduard Bernstein, die zich afkeerde van Marx en Engels en in tegenstelling tot hen stelde dat de democratie moest worden omarmd teneinde socialistische veranderingen door te voeren. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen in verscheidene landen sociaaldemocratische regeringen aan de macht, onder meer in West-Duitsland en Zweden.

Hoogste en onafhankelijke macht van een politiek lichaam om wetten te maken en toe te passen binnen zijn eigen grenzen en om internationale betrekkingen te onderhouden.

Kleine wormachtige weekdieren die in de diepzee leven en geen kalkhoudende platen op het lichaam hebben, maar wel dunne slijmerige uitsteeksels op de mantel. In sommige classificaties wordt deze onderklasse net als Caudofauveata een klasse genoemd. Hier worden de twee samen ondergebracht in de klasse Aplacophora.

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 960 en 1279 n. Chr. Het was een overgangsperiode met tal van maatschappelijke, economische en kunstzinnige vernieuwingen; met name in allerlei kunstvormen werd een onovertroffen graad van verfijning bereikt. Er was een maatschappelijke ontwikkeling gaande waarbij de aristocraten geleidelijk hun macht verloren aan de gegoede burgerij, hetgeen ertoe leidde dat de heersende klasse zijn machtspositie probeerde te versterken. Zo bevorderden de keizers het verbeelden van thema's die de legitieme status en stabiliteit van de dynastie moesten uitdrukken. De Song-keizers behoorden tot de meest verlichte heersers van China, en vaak waren ze zelf verdienstelijk kunstenaar. Aangezien de Song-keizers minder macht bezaten dan hun voorgangers uit de Han- en Tang-dynastie en zij bovendien een wankele vrede met vijandige buurlanden in stand moesten houden, is de kunst uit deze periode introspectief van aard. De Song-periode is vooral bekend om de landschapsschilderingen, hoewel ook de keramiek, beeldhouwkunst en architectuur een bloeiperiode beleefden. In de beeldhouwkunst werd steen vaak vervangen door klei en hout, materialen die zachtere, levensechtere figuren mogelijk maakten. Een opvallend kenmerk van de Song-architectuur is de langwerpige, slanke vormentaal, met gebogen daken en een duidelijk herkenbare Song-spits. Tijdens deze periode werden de pagodes aanvankelijk opgetrokken uit metselwerk. De stijl en periode kunnen worden onderverdeeld in Noordelijke Song, van 960 tot 1127, en Zuidelijke Song, van 1127 tot 1279.

Smalle kalkhoudende of siliciumachtige substanties die voorkomen bij verschillende ongewervelde dieren en dienen om hun weefsel te ondersteunen en steviger te maken.

Open helmen van ijzer of staal, met een horizontale of naar beneden aflopende brede rand rondom, soms met een oogspleet. Ze werden van de 12e tot de 17e eeuw gedragen door de infanterie en belegerende krijgsmachten, minder vaak door ridders.

Verwijst naar de laatste fase van de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem van de archeoloog Nikolas Platon. Deze volgt op de ondergang van de heersende elite in Knossos, op Kreta, en duurt van circa 1375 tot circa 1000 v. Chr. Het kenmerkt zich door een toenemende politieke en economische versplintering op Kreta, het begin van een proces dat uiteindelijk zal leiden tot de ontwikkeling van machtige stadsstaten. Voorts kenmerkt de periode zich door de exodus van de Minoïsche inwoners van Kreta, die net als de Myceense inwoners behoorden tot de “Zeevolkeren” die Egypte bedreigden en die werden verslagen door Ramses III, om zich uiteindelijk te vestigen en bekend te worden als de Filistijnen.

Verwijst naar de periode die is genoemd naar het Sukhothai-koninkrijk, dat floreerde in de regio van Thailand vanaf de late 13de eeuw tot het midden van de 15de eeuw. Deze periode wordt beschouwd als de gouden eeuw van de Thaise beschaving, en is van grote invloed geweest op alle latere perioden. In de beeldhouwkunst manifesteerde deze periode zich in religieuze orthodoxie en wordt ze gekenmerkt door verfijnde boeddhistische en hindoeïstische beelden in brons en stucwerk. Een vaak terugkerend iconografisch thema in de beeldhouwkunst was Boeddha's Voetafdruk, vaak uitgehakt in stucwerk of steen, versierd met inscripties van het Wiel van de Wet en met figuren van godheden en boeddha's, en alom aangetroffen in wat-tempels in het hele gebied. Boeddhabeelden in deze stijl hebben meestal een vlamachtige stralenkrans, haar dat wordt weergegeven in kleine, puntige krullen en een hoekige neus en mond. Sukhothai-beeldhouwers waren de eersten die Boeddha afbeeldden in alle vier de fysieke manifestaties: zittend, liggend, staand en lopend. Producties in bas-reliëf beelden indrukwekkende religieuze gebeurtenissen uit en zijn gewoonlijk geconstrueerd in stucwerk. Architectuur uit deze periode wordt gekenmerkt door constructies in baksteen en lateriet, houten daken die zijn bedekt met geglazuurde terracotta tegels, de unieke stoepa's in de vorm van knoppen van de lotusbloem, conventionele structuren zoals de prang, mondop en wihan, stenen pilaren met beeldgesneden kapitelen, nissen met Boeddhabeelden, torens in Khmer-stijl en makara-beeldhouwwerken in de frontons van nissen, en een stilistische neiging naar stroomlijning in bouwkundige constructies.

Verwijst naar de kunst en cultuur van de islamitische dynastie met deze naam die als vertegenwoordigers van de Fatimid-kaliefs van Egypte van 1047 tot 1138 over Jemen regeerde. Al-Sayyida al-Hurra Arwa bint Ahmad, de vrouw van de machtige Sulayhid-heerser Al-Mukarram Ahmed (regeerde 1067-84), regeerde na de dood van haar echtgenoot en vestigde een nieuwe Sulayhid-hoofdstad in Dhu Jibla. Daar bouwde ze een paleis en een moskee die bekend stonden om de introductie van verschillende kenmerken die karakteristiek waren voor Fatimid-moskeeën in Egypte. Met Arwa's dood in 1138 eindigde de effectieve macht van de Sulayhid-dynastie, hoewel enkele Sulayhid-prinsen forten bleven bezitten tot het eind van de 12de eeuw.

Trommen in asymmetrische paren, te weten een sopraantrom met als klankkast een taps toelopende houten cilinder en een bastrom met een ronde, komachtige klankkast van klei of verchroomd messing; bespeeld met de hand; Noord- en Midden-India, Pakistan, Bangladesh.

Cultureel opgelegde verboden die vaak worden bekrachtigd door bovennatuurlijke machten en die, wanneer ze worden geschonden, straf tot gevolg hebben.

Districten onder de jurisdictie van een staat, die niet de volledige autoriteit hebben zoals provincies of staten, maar een zekere plaatselijk bestuurlijke en wetgevende macht bezitten.

Verwijst naar de periode die wordt geassocieerd met de stad Thonburi, die in 1767 werd gesticht door de militaire leider Taskin nadat deze binnenvallende legers had verslagen en de politieke macht had gegrepen. In de stijl van deze periode staat het hernieuwde gevoel van militaire macht en politieke eenwording centraal. In de schilderkunst manifesteerde de stijl zich op muurschilderingen waarop boeddhistische onderwerpen, Thaise landschappen en details over de plattegronden en de constructie van gebouwen worden afgebeeld. Muurschilderingen decoreerden meestal de interieuren van koninklijke gebouwen of tempels. In deze periode floreerden bouwprogramma's voor tempels en paleizen, onder andere voor de Chakri Maha Prasat en de Wat Arun, een Chinees geïnspireerde tempel die wordt gekenmerkt door klokkentorens en met porselein bedekte timpanen, en door Thaise details zoals teakwoningen voor monniken. In de beeldhouwkunst manifesteert deze periode zich in grote beelden van Boeddha in koninklijke kledij die zijn gemaakt van verguld en gelakt stucwerk en gedecoreerd met ingelegd paarlemoer. Reusachtige bewakers zoals mythische half-menselijke, half-vogelachtige figuren en apsarasa's en Chinese stenen beelden verfraaien de binnenhoven van tempels in deze periode.

Verwijst naar een specifieke vorm van het boeddhisme die sterk is geënt op het Mahayana-boeddhisme, dat in de zevende eeuw in Tibet werd geïntroduceerd. Het Tibetaans boeddhisme bevat veel van de esoterische tantra-traditie van het Vajrayana-boeddhisme, alsmede elementen van het oeroude Bon-sjamanisme. Ook de kloosterdisciplines van het vroege Theravada-boeddhisme vormen een belangrijk bestanddeel van het Tibetaans boeddhisme. Deze religie wordt zelfs vaak beschouwd als de meest intellectuele vorm van boeddhisme. Avalokiteshvara, de Bodhisattva van Groot Mededogen, wordt met name vereerd in het Tibetaans boeddhisme. De Dalai Lama, de geestelijke en wereldlijke leider van Tibet, zou diens reïncarnatie zijn. Een opmerkelijk aspect van het Tibetaans boeddhisme is het opvallend hoge percentage van de bevolking dat actief deelneemt aan het geloofsleven: tot aan de Chinese machtsovername in de jaren 50 van de 20ste eeuw was ongeveer een kwart van alle Tibetanen lid van een geloofsorde. Typerend voor deze religie is ook het grote aantal heilige wezens. Bij de eredienst worden mantra's en gebeden uitgesproken en gezangen ten gehore gebracht, met begeleiding van trommels en hoorns. De canon van Tibetaanse geschriften omvat de 'Kangur' en de 'Tenjur;' het Tibetaans Dodenboek (Bardo Thödröl) beschrijft de bewustzijnsstaat tussen dood en wedergeboorte. Het Tibetaans boeddhisme verspreidde zich in de tweede helft van de 20ste eeuw naar het westen, met name door mensen die Tibet waren ontvlucht nadat het land door Communistisch China was bezet; onder deze vluchtelingen waren ook 'tulkus' of gereïncarneerde lama's, die in hoog aanzien stonden en bijdroegen tot de groei van de populariteit van het Tibetaans boeddhisme in de westerse wereld. Er zijn vier hoofdstromingen: Nyingma, Sakya, Kagyu en Geluk. In het westen wordt de Tibetaanse religie soms aangeduid met de onjuiste term lamaïsme, maar deze term wordt niet door de boeddhisten zelf gebruikt.

Verwijst naar de periode in Egypte van circa 2080 tot 1970 v. Chr. Deze kenmerkt zich door de continuering van de macht van de Negende Dynastie die was gevestigd in Heracleopolis, alsmede door het gebrek aan informatie over kunst en architectuur uit deze periode.

Verwijst naar een fase in de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem dat werd ontwikkeld door de archeoloog Nikolas Platon. De periode begon rond 1600 v. Chr. en eindigde rond 1400 v. Chr. met klaarblijkelijke maatschappelijke onrust of oorlog. De periode kenmerkt zich door hernieuwde macht en welvaart en een ogenschijnlijk autoritair gezag, de herbouw van eerder verwoeste paleizen, en de bloei van fresco- schilderkunst, beschildering van aardewerk, gebeeldhouwd aardewerk en beeldhouwwerk in het algemeen. De periode overlapt met de laat- Minoïsche periode.

Hefboomachtige mechanismen die zijn vastgemaakt aan of een deel uitmaken van een muziekinstrument of andere geluidvoortbrenger en die functioneren als deel van het mechanisme dat rechtstreeks geluid produceert, zoals wanneer er lucht door een pijp wordt toegelaten of wanneer er gezorgd wordt dat een snaar wordt aangeslagen of getokkeld, of die, op een niet al te grote aërofoon, gebruikt worden om de toongaten te beheren die zonder hulp buiten bereik of te groot zijn voor de vinger.

Verwijst naar uitgesneden houten beeldhouwwerken die gestileerde hoofden en halzen van vogels uitbeelden. Het grotere type bevat een erg lange, vaak puntige snavel en een gezicht dat soms de trekken vertoonde van een crocodilem, een gehoornde figuur of een D'mba-figuur. Het gebogen halsstuk is bevestigd aan een afneembare bolvormige basis. Het andere belangrijke type is kleiner, gemaakt uit een enkel stuk hout, meer compact, voorzien van een kortere snavel, minder gedetailleerd uitgesneden en bevestigd op een holronde basis. Ze dienen vooral als heiligdomstukken en stellen de Almachtige God en de geestelijke beschermer van het familiegeslacht voor. Kan ook worden gebruikt als hoofdbedekking tijdens dansen en voor wichelarij, voor rituelen zoals de mannelijke en vrouwelijke inwijding en ceremoniën voor oogst, genezing, rechtspraak en begrafenissen.

Zacht hout met een fijne nerf van de soort Liriodendron tulipifera uit Noord-Amerika. Het spinthout is meestal roomachtig gebroken wit; het kernhout is bleekgroen, vaak met rode, paarse of zwarte strepen. Het is goedkoop, eenvoudig te bewerken, kan scherp worden gemaakt en is stabiel. Het wordt gebruikt om pijpen en kleppen van orgels af te dichten, voor dakspanen, doodskisten, gemodelleerd hout en houtwaren.

Verwijst naar de periode in Egypte van circa 1756 tot 1540 v. Chr., die de dertiende tot en met de zeventiende dynastie omvatte. Sommige bronnen laten het begin vallen bij de veertiende dynastie, rond 1630 v. Chr. Tijdens deze periode regeerden op zijn minst vier dynastieën tegelijkertijd. De periode kenmerkt zich door de machtsgreep in het noorden van de Aziatische Hyksos uit de vijftiende dynastie, waardoor elementen van de Aziatische cultuur werden opgenomen in Egypte.

Iepensoort die inheems is in het noordoosten van de Verenigde Staten en lijkt op de Amerikaanse iep, maar die nauwer verwant is aan de ruwe iep die in Europa en Azië voorkomt, een boom met een soortgelijke bloemstructuur. In de binnenbast zit een lijmachtige substantie. Deze weekte men vroeger in water als middel tegen keelaandoeningen, men maakte er een poeder van voor kompressen, en kauwde erop om de dorst te lessen.

Verwijst naar stillevens waarin de afgebeelde objecten overduidelijk refereren aan de sterfelijkheid, de vergankelijkheid van het menselijke leven en de uiteindelijke nutteloosheid van aardse bezittingen. Afgebeeld zijn bijvoorbeeld zandlopers, weegschalen, spiegels en doodshoofden, en symbolen van rijkdom, kennisverwerving en macht, zoals juwelen, boeken en wapens. Dergelijke stillevens zijn, in tegenstelling tot de meeste andere, religieus getint. Deze soort stillevens, die in Leiden ontstond, was vooral populair in de 17de-eeuwse Nederlandse schilderkunst. De naam is afkomstig uit een passage in het Bijbelboek Prediker.

Algemene term voor alle soorten bouwwerken die zijn gebouwd om een kleine troepenmacht zich te laten verdedigen tegen een grote.

Wettelijke machtiging geven aan een individu of groep om iets te doen dat zonder die volmacht niet wettig of geldig zou zijn.

Documenten die aan een of meer militairen toestemming geven om ongehinderd te reizen in een gebied dat door een militaire strijdmacht is bezet, meestal echter met een paar beperkingen; documenten die worden verstrekt aan een of meer personen die in het bezette gebied leven of verblijven, door de bevelhebber van de militaire strijdmacht die dit gebied onder zich heeft.

Geheime organisaties die tegen de heersende macht in gaan, met name in bezette landen; meest gebruikt voor de ondergrondse beweging die zich tegen de bezettende macht verzette tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Rijksambtenaren van het oude Rome die werden gekozen door de plebejers en de speciale functie hadden om de individuele burger, met name de plebejers, te beschermen tegen de willekeurige uitoefening van macht door de heersende aristocratische magistraten.

Een recht of vrijheid die door een grondwet of fundamentele wet wordt gegarandeerd en die het vrij zijn van of de bevrijding uit slavernij, gevangenschap of onderdrukking door een despotische macht verzekert.

Oorlogen waarbij bijna alle heersende politieke en militaire grootmachten van de wereld of het grootste gedeelte van de aarde zijn betrokken.

Verwijst naar georganiseerde groepen personen die hoofdzakelijk met de hand objecten vervaardigen. Binnen de context van de westerse en decoratieve kunst wordt de term 'manufactuur' gebruikt, in plaats van 'fabriek', om onderscheid te maken tussen groepen die in 17de eeuw of later kunst, meubelen, wandtapijten, keramiek en andere decoratieve voorwerpen vervaardigden, in tegenstelling tot arbeiders die werkzaam zijn in moderne industriële complexen of 'fabrieken (gebouwen)', waar andere producten dan kunstvoorwerpen worden vervaardigd. Kunstwerkplaatsen worden gekenmerkt door de specifieke kunstvoorwerpen die er worden vervaardigd, door de vrij grote aantallen kunstenaars en ambachtslieden die er werkzaam zijn en door de tamelijk complexe beheerstructuur, met aan het hoofd een directeur plus een aantal meesters, die ieder toezicht houden op een eigen atelier of studio met gezellen en leerlingen. Werkplaatsen werden vaak gefinancierd door een vorst of een ander machtig persoon. Gebruik 'studio's (organisaties)' voor kleinere groepen kunstenaars, bestaande uit een meester-kunstenaar of -architect en diens assistenten of leerlingen, met name sinds halverwege de 17de eeuw. Gebruik 'werkplaatsen (organisaties)' voor kleinere groepen kunstenaars of ambachtslieden die gezamenlijk producten vervaardigen, vaak onder de naam van de meester, in het bijzonder bij groepen die vóór de 17de eeuw hebben bestaan.

Zeer grote loofbomen die inheems zijn in het noordwesten van Noord-Amerika. Elders plant men ze tegenwoordig als sierbomen. In sommige classificaties een ondersoort van Populus balsamifera. Het is de eerste boom waarvan het genoom volledig is gesequencet. Van de boom maakt men timmerhout, en extracten van de geurige knoppen gebruikt men in parfums, medicijnen en cosmetica. De indianen uit de noordelijke gebieden aan de westkust van Noord-Amerika gebruikten de binnenbast als voedsel en medicijn; de salicoside in de bast is een ontstekingsremmer waarmee men o.a. wonden kan verzorgen. Het hout, de wortels en de schors van de boom gebruikte men als brandhout en om kano's, touw, visfuiken, manden en bouwconstructies te maken. Het gomachtige sap werd als lijm gebruikt en om voorwerpen waterdicht te maken.

Verwijst naar een Chinese dynastie uit de periode 265 tot 316 n. Chr., de eerste dynastie van de zogeheten Zes Dynastieën die elkaar in Zuid-China opvolgden. De Westelijke Jin-hoofdstad was Luoyang, in de provincie Henan. Grondlegger van de dynastie was Sima Yan, die later bekend zou worden als keizer Wudi (heerste van 265-289 n. Chr.). Sima Yan zette de laatste Wei-keizer af en onderwierp de staat Wu, waarmee hij China gedurende korte tijd wist te verenigen. De Westelijke Jin-periode is bekend om het bij hoog vuur gebakken steengoed met groen glazuur, bedoeld als imitatie van bronswerk. Dergelijk keramiek is aangetroffen in Westelijke Jin-graven, evenals grafmodellen en bronzen spiegels. Twisten tussen machtige families maakten de vorming van een krachtdadige regering onmogelijk en mondden uit in een burgeroorlog; De situatie werd nog verergerd door droogte en hongersnood. In 311 volgde een inval door de Xiongnu, een noordelijk nomadenvolk, die een einde maakte aan de Westelijke Jin-dynastie. Tot aan de Sui-dynastie zou China verdeeld blijven in noordelijke en zuidelijke dynastieën.

Schriftelijke en ondertekende documenten waarin een officiële volmacht wordt gegeven om van de oorspronkelijke plannen, het oorspronkelijk bestek of van andere contractdocumenten af te wijken, of waarin een verandering in de kosten van het project wordt goedgekeurd.

Verwijst naar een periode in de Chinese geschiedenis die vier eeuwen omvat, na de val de Han-dynastie in 220 n. Chr., en voorafgaand aan de Sui-dynastie (circa 589 n. Chr.). Gedurende deze periode probeerden rivaliserende families delen van het Han-rijk in hun macht te krijgen. De Chinese kunst stond onder invloed van nieuwe ideeën, met name ontwikkelingen op religieus gebied. Het boeddhisme, een religie die zich vanuit het naburige India naar China had verspreid, heeft de kunst van de Zes Dynastieën het sterkst beïnvloed; in de 4de eeuw had de Chinese boeddhistische kunst zich inmiddels als categorie gevestigd. In het klooster in Dunhuang, in het westen van China, zijn belangrijke wandschilderingen bewaard gebleven. Monumentale beeldhouwkunst, een traditie die vanuit het noorden naar China was overgebracht, werd populair, zoals blijkt uit de imposante, in steen uitgehouwen beelden van boeddhistische godheden in de bergen van de provincies Shaanxi en Henan. Houten pagodes, afgeleid van zowel de Indiase stoepa's als de torens van de Han-dynastie, vormden een belangrijke architecturale ontwikkeling in deze periode. Ook de inheemse geloofsstelsels van het confucianisme en taoïsme bleken een voedingsbodem voor nieuwe thema's en stijlen. Het confuciaanse ideaal kwam tot expressie in de populaire taferelen die respect voor de ouders uitdrukten, terwijl taoïstische kunstenaars een voorkeur aan de dag legden voor landschappen en volkslegenden. Ook wereldlijke kunsttradities waren aan verandering onderhevig, met name in de schilderkunst. Gu Kaizhi, die als de vader van de Chinese landschapsschilderkunst wordt beschouwd, was eveneens werkzaam in deze periode. In Zuid-China werden ook belangrijke vorderingen gemaakt op keramisch gebied, met name in het steengoed met groen glazuur Yueh-yao of 'Yueh-aardewerk', een duurzaam soort keramiek dat uiteindelijk zou worden uitgevoerd naar verre streken als Egypte en de Filippijnen. Gedurende deze periode zien we voor het eerst gentleman-schilders, kalligrafen en belangrijke privékunstcollecties in China. Ook de literaire kritiek en kunstkritiek kregen in deze periode vorm.

Verwijst naar de periode in Egypte van circa 2325 tot 2150 v. Chr. De periode kenmerkt zich door interne problemen in de koninklijke familie en de decentralisatie van de macht, wat tot uitdrukking komt in het algemene verval in de kunsten en een toename van grafbouw in de provincie.

Verwijst naar de periode in Egypte van circa 1630 tot 1532 v. Chr. waarin een tweede groep Aziaten gelijktijdig met de Hyksos uit de Vijftiende Dynastie de macht greep in een deel van de Delta. Er is weinig bekend over de kunst en architectuur uit deze periode.

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 479 en 502. Deze dynastie, een van de opvolgers van de Jin-dynastie, wist haar machtspositie niet lang vast te houden. Keizer Gaodi (heerste van 479-483) bracht een grote verzameling kunstwerken bijeen. Een belangrijke kunstenaar uit deze periode was Xie He, die als portretschilder aan het hof van Nanjing werkte; hij was de invloedrijke schrijver van de oudste nog bestaande Chinese verhandeling over de theorie van de schilderkunst. In de grotten rond de Qixia-tempel op de berg She, 20 kilometer ten oosten van Nanjing, bevinden zich boeddhistische beeldhouwwerken uit de Zuidelijke Qi-periode.