Zij die onderzoekswerk verrichten.

Verwijst naar de kunst en architectuur die is verbonden met de islamitische dynastie met deze naam die van 800 tot 909 heerste over Tunesië, Algerije en Sicilië. De dynastie bereikte haar hoogtepunt onder Abu Ibrahim Ahmad (regeerde 856-63) toen de Grote Moskee van Kairouan werd verfraaid. Kairouan werd een belangrijk religieus en cultureel centrum, dat onderzoekers en handwerkslieden aantrok die lokale varianten van Abbasid-stijlen ontwikkelden. De Zaytuna-moskee in Tunis, een gebouw dat wedijverde met de Grote Moskee van Kairouan, werd gerestaureerd in een campagne die werd voltooid in 864-5. In kunsthistorisch opzicht is de Aghlabid-dynastie ook bekend vanwege een groep Koran-manuscripten die werden gevonden in de bibliotheek van de Grote Moskee van Kairouan. De oudste van deze manuscripten worden traditioneel toegeschreven aan de Aghlabid-periode en omvatten een aantal van de beste voorbeelden van vroege islamitische kalligrafie en boekbindkunst.

Verwijst naar een Midden-Europese neolithische cultuur en aardewerkstijl die waarschijnlijk voortkwam uit de instroom van neolithische volkeren in mesolithische culturen, en die zich snel verspreidde van de Hongaarse hoogvlakte naar Slowakije, Tsjechië, Oostenrijk, Duitsland, Polen, de Lage Landen en het oosten van Frankrijk tussen circa 5400 en 4900 v. Chr. De cultuur kenmerkt zich door de introductie van landbouw, veeteelt, grote longhouses, gebeitelde stenen gereedschappen en typisch beeldhouwwerk versierd met ingekerfde lijnen, strepen en inkepingen. In plaats van de term ‘bandkeramiek’ wordt wel de term ‘Linienbandkeramik’ gebruikt, maar volgens de traditionele classificatie is laatstgenoemde stijl een variant van de eerste. Ook de term ‘Danubian’ werd vroeger veel gebruikt om naar deze cultuur te verwijzen, maar moderne onderzoekers gebruiken vooral ‘bandkeramiek’.

Organisaties die dienen als centrale punten voor het verzamelen, organiseren, bewaren en verspreiden van documenten en die tevens verwijzende diensten aan onderzoekers verlenen.

Verwijst naar een bepaald type kralen met een cilindrische, buisvormige of ronde vorm, meestal van agaat. Ze komen oorspronkelijk uit de Tibetaanse cultuur en worden in het bijzonder gewaardeerd door de Tibetaanse en Chinese boeddhisten, en andere Aziatische groepen. De kostbaarste kralen stammen uit de oudheid, hebben een roodachtige of donkerbruine kleur en worden gekenmerkt door opvallende ivoor- of goudkleurige patronen, zoals cirkels die op ogen lijken, ovalen, golflijnen, strepen, rechthoeken en andere symbolische patronen. De kralen, die geëtst of beeldgesneden kunnen zijn, zouden talismaneigenschappen bezitten: vaak zijn ze in de aarde gevonden door boeren of herders uit het Himalaya-gebergte, en gelovigen denken dat ze met een geheimzinnig verloren gegaan procedé zijn vervaardigd of dat ze een bovennatuurlijke oorsprong hebben. Bij de fabricageprocessen lijkt men de natuurlijke patronen van het agaat te hebben benut, de kralen vervolgens te hebben geëtst of beeldgesneden en patronen te hebben aangebracht met behulp van chemische middelen, waarna het agaat in een industriële oven werd gebakken. Er bestaan Chinese schriftelijke bronnen die aangeven dat de kralen al zeker in de 7de eeuw n. Chr. werden vervaardigd, maar onderzoekers denken dat de technische kennis voor het maken van dzi-kralen al in de vroege oudheid vanuit Iran of India naar Tibet is gebracht, mogelijk samen met het oude Bon-geloof. De kralen lijken op de gebandeerde agaatkralen en de geëtste carneoolkralen waarin reeds in het derde millennium v. Chr. werd gehandeld tussen Mesopotamië, het gebied dat nu tot Afghanistan behoort en de Indusvallei.

De studie van het Egypte uit de faraotijd, de periode tussen circa 4500 v. Chr. tot 641 n. Chr. De basis van de egyptologie werd gelegd met de publicatie van het werk 'Description de l’Égypte’ (1809-1828) door de onderzoekers die met Napoleon Bonaparte waren meegereisd bij diens verovering van Egypte (1798-1801). Daardoor konden Europese onderzoekers over enorme hoeveelheden bronmateriaal beschikken.

Verwijst naar de Noord-Europese mesolithische periode en cultuur van circa 10.000 tot circa 8000 v. Chr. De cultuur ontstond waarschijnlijk onder invloed van Magdaléniens die vanuit het zuidwesten van Europa de rendieren volgden toen de Würm-ijstijd ten einde liep. De Hamburgcultuur wordt gekenmerkt door uiteenlopende werktuigen, zoals van botten vervaardigde priemen, vilders, schrapers, naalden, elastische stroken gemaakt van natte rendiergeweien en een aantal eenvoudige versieringen zoals V-patronen en banen. De cultuur besloeg een geografisch gebied van Holstein tot Hannover, waarbij de winters waarschijnlijk ten zuiden van de rivier de Elbe werden doorgebracht. Een aantal onderzoekers gelooft dat de cultuur wellicht banden had met Oost-Europa. De cultuur werd gevolgd door de Ahrensburgcultuur.

In het algemeen te gebruiken voor personen die anderen inlichtingen verstrekken over een feit of gebeurtenis. In de context van wetshandhaving en justitie te gebruiken voor personen die voor anderen belastende inlichtingen verstrekken. In de context van antropologie, linguïstiek, kunstgeschiedenis en andere culturele wetenschappen te gebruiken voor personen die onderzoekers assisteren door informatie te verstrekken vanuit hun eigen verworven of aangeboren kennis.

Verwijst naar registratiesystemen die werden gebruikt in het Incarijk en oudere culturen in het Andesgebied. De term 'khipu' is een orthografische weergave van het Quechua-woord voor knoop. Een khipu bestaat meestal uit koorden of draden van gekleurd katoen (of alpaca) met numerieke waarden die mogelijk met knopen zijn gecodeerd volgens het tientallig (decimaal) systeem. Khipu's bestaan uit een hoofdkoord waaraan een wisselend aantal hangende touwtjes is bevestigd; het aantal touwtjes kan uiteenlopen van twee tot bijna 1500 snoeren. Aan deze touwtjes kunnen op hun beurt ook weer kleinere touwtjes zijn bevestigd. De meeste khipu's bevatten drie soorten knopen. Het geheim van de khipu is nog niet ontcijferd en er zijn tal van theorieën over de hoeveelheid informatie die ze zouden bevatten. Volgens recente theorieën werden ze gebruikt om eenheden van arbeidsbijdragen bij te houden, met een verwijzing naar het geografische gebied dat de arbeid leverde. Andere onderzoekers zijn van mening dat khipu's niet als schriftvorm waren bedoeld, maar als een systeem van geheugensteuntjes voor Inca-administrateurs, of als een combinatie van deze twee, voor het bijhouden van een administratie. Khipu's werden niet alleen door hoge ambtenaren in de hoofdstad Cuzco gemaakt en bijgehouden, maar ook door regionale hoofden en dorpsoudsten. Na de verovering van het Incarijk begin 16de eeuw door de Spaanse conquistadores werd het gebruik van de khipu verboden en werden de meeste vernietigd. Er zijn nog slechts circa 600 Inca-khipu's bewaard gebleven. In de hooglanden van Peru wordt het gebruik van de khipu nog voortgezet, zij het in een vrij primitieve vorm.

Verwijst naar een neolithische stijl en cultuur die floreerde in het vierde en derde millennium v. Chr. ten noorden van de Zwarte Zee. Genoemd naar de specifieke Kurgan of grafheuvels. De stijl en cultuur kenmerken zich ook door de nadruk op het paard en op wieltechnieken. Veel onderzoekers geloven dat deze groep verantwoordelijk was voor de verspreiding van Indo-Europeanen over Eurazië.

Verwijst naar het vroege gedeelte van de Oosterse Zhou-periode, vanaf 722 tot 481 v. Chr., hoewel sommige onderzoekers de periode dateren van 770 tot 475 v. Chr. De periode is genoemd naar de kroniek voor de staat Lu, de 'Chunqiu.' Houtsnijwerk uit deze periode is verbonden met de zuidelijke staat Chu. Brons ritueel vaatwerk werd in grote aantallen en afmetingen gemaakt en werd gekenmerkt door een fijn afgewerkte decoratie die werd ontwikkeld gedurende de 6de en 5de eeuw v. Chr. Dergelijke vaten waren belangrijker tijdens deze periode dan tijdens de latere periode van Strijdende Staten toen vaatwerk vaak niet werd gedecoreerd. Het vroegste archeologische bewijs voor Chinese zegels komt uit de periode van de Lente en Herfst-annalen, hoewel er letterkundig bewijs is dat er vóór deze annalen al Chinese zegels bestonden. Goudbewerking was tot deze tijd niet wijdverbreid in centraal China.

Verwijst naar de vroege fase van de cultuur en stijl van het bandkeramiek, dat zich kenmerkt door aardewerk versierd met krassen, groeven en reliëfpatronen die in stroken meanderen, golven en draaien. De term wordt soms verwisseld met de term Bandkeramiek. Deze fase wordt Danubian I genoemd in het classificatieschema van de onderzoeker V. Gordon Childe.

Verwijst naar de periode van de Zhou-dynastie van 771 tot 256 v. Chr. Deze periode heeft twee subdivisies, de periode van de Lente en Herfst-annalen en de periode van de Strijdende Staten. De exacte datering van deze perioden is onderwerp van debat onder onderzoekers. Men zegt wel dat de Oostelijke Zhou-periode is begonnen toen de Zhou, die op de vlucht waren voor aanvallende stammen, hun hoofdstad verplaatsten van Xi'an naar Luoyang in 771 v. Chr. Deze geografische breuk met de voorafgaande Shang-dynastie werd weerspiegeld in de kunst van de Oostelijke Zhou-periode. Met name late Oostelijke Zhou-kunst wordt gekenmerkt door een opmerkelijke variatie en vakbekwaamheid. Op een laag vuur gebakken grafbeeldjes (mingqi) werden vaker gebruikt, mogelijk onder invloed van een Confuciaans dictum tegen menselijke offers. Op een laag vuur gebakken groen, loodgeglazuurd aardewerk, zacht, gepolijst zwart aardewerk en op een hoog vuur gebakken geglazuurd aardewerk werd vervaardigd tijdens de Oostelijke Zhou-periode. Helder beschilderd keramiek werd vervaardigd als imitatie van het in die periode recentelijk populair geworden lakwerk, terwijl ander keramiek werd vervaardigd als imitatie van bronzen voorwerpen. Er werden met behulp van een mal vervaardigde en versierde keramiektegels en stenen geproduceerd. Jadesnijwerk, dat minder werd toegepast tijdens de Westerse Zhou-periode, werd weer belangrijk bij grafobjecten en objecten voor persoonlijke versiering. Bronzen kregen een wereldlijker karakter en werden vaak als huwelijkscadeau gegeven ter verfraaiing van het woonhuis. Bronzen bellen en spiegels werden populair. Totemistische dieren en monsters werden verdrongen door kleurrijke, geformaliseerde decoratieve ontwerpen. De vroegste voorbeelden van schilderingen op zijde zijn ontdekt in graftomben uit de Oostelijke Zhou-periode. Voorlopers van het grafaardewerk van de Han- en Tang-dynastieën zijn eveneens aangetroffen.

Verwijst naar de derde van de vier divisies van La Tène art die Paul Jacopbsthal in 1944 heeft geformuleerd. Het kenmerkt zich door het gebruik van gefacetteerde, oneffen, gebosseleerde en gebogen elementen. De La Tène-stijlindeling van Jacobsthal wordt door moderne onderzoekers ter discussie gesteld.

Verwijst naar de Japanse periode die begint bij de Onin oorlog (1467-1477) en eindigt met de inname van Kyoto in 1568. Sommige onderzoekers echter, laten de periode in de vroege jaren negentig van de 15de eeuw beginnen. In deze periode kwamen vestingsteden tot ontwikkeling die als commerciële en politieke centra fungeerden, en werden theeceremonies, de haiku, klassieke Chinese inkttekeningen en het pottenbakken populair.

Verwijst naar de eerste Chinese dynastie waarover we een zekere kennis bezitten, zowel op archeologisch als op historisch gebied. De Shang-dynastie heerste van circa 1600 v. Chr. tot circa 1050 v. Chr. Het centrum van hun cultuur bevond zich op de hoogvlakte van de Gele Rivier, hoewel hun macht zich in bepaalde perioden uitstrekte tot het noorden van de huidige provincie Henan en tot delen van de huidige provincies Shandong, Shanxi en Shaanxi. Deze periode staat bekend om de vooruitgang op het gebied van de bronsbewerking en andere technieken, die de beschaving op een hoger peil brachten. De Shang-dynastie beschikte over omvangrijke legers met een grote verscheidenheid aan wapens en wapenrusting. Brons werd ook gebruikt voor rituele voorwerpen, zoals klokken en standaarden. De bronzen voorwerpen uit de Shang-dynastie werden voorzien van een uiterst schetsmatige decoratie, waarin het 'taotie'-dierenmasker een veelvoorkomend motief was. De godsdienst en voorouderverering in de Shang-periode kende het gebruik van zogeheten orakelbenen (jiagu), dierenbeenderen en schildpadschilden met inscripties. Er zijn bijna 100.000 orakelbenen gevonden sinds onderzoekers de betekenis van dit verschijnsel hebben ingezien. Orakelbenen zijn de oudste vorm van Chinese geschiedschrijving. Uit de inscripties is een lijst met koningen afgeleid die overeenstemt met latere schriftelijke historische bronnen. De Shang-dynastie kende een redelijk verfijnd schrift; sommige karakters worden nog steeds gebruikt. Het aardewerk van de Shang-dynastie was veelkleurig en werd vervaardigd met een draaischijf of opgebouwd uit rollen. Het aardewerk werd vaak voorzien van opgedrukte patronen. De oudst bekende Chinese glazuren werden gemaakt in de Shang-periode. Er zijn marmeren en kalkstenen beeldhouwwerken van bestaande en mythische dieren gevonden. De stedelijke nederzettingen uit de Shang-periode tonen aan dat de basisvormen van de Chinese architectuur al werden gebruikt; belangrijke nederzettingen zijn Erlitou, Zhengzhou en Yin (nabij het huidige Anyang), die allemaal op verschillende momenten als hoofdstad hebben gefungeerd. De latere Shang-vorsten waren hedonisten die weelderige paleizen lieten bouwen. De Shang-dynastie werd opgevolgd door de Zhou-dynastie, die oorlogszuchtiger was en effectief gebruik maakte van de strijdwagen.

Verwijst naar de relatief kortstondige cultuur die vernoemd is naar de archeologische vindplaats Solutré, die voornamelijk in het zuidwesten van Frankrijk floreerde tussen 21.000 en 17.000 jaar geleden.Deze kwam na de culturen van de Perigord en Aurignac en ging vooraf aan de Magdalenische, maar onderzoekers zijn het er niet over eens of deze cultuur ontstond uit lokale tradities of door invloeden van nieuwe indringers in het gebied. De cultuur kenmerkt zich door de vervaardiging van de voor die periode gebruikelijke werktuigen, maar met een nieuwe preoccupatie met ornamentatie, zoals: juwelen gemaakt van botten, werktuigen, en stenen voorwerpen, gekozen om hun schoonheid, waaronder gekleurde kwarts en jaspis, alsmede duidelijk symmetrische, tweezijdig afgeschilferde, laurierbladvormige en geschouderde vuurstenen punten, waarvan sommige waarschijnlijk eerder een rituele dan een gebruiksfunctie hadden.

Verwijst naar de laatgotische Duitse architectuur en kunst van het midden van de 14de eeuw tot aan het midden van de 16de eeuw. De term betekent ‘bijzondere gotiek’ en wordt weinig gebruikt door moderne onderzoekers, hoewel het voorheen een populaire term was. De term werd voor het eerst gebruikt door Duitse kunsthistorici aan het begin van de 20ste eeuw, teneinde het in hun ogen ‘irrationele’ karakter van de Duitse gotiek te beschrijven. De stijl verschilt van de Franse gotiek door het uitgebreide gebruik van de hallenkerk in plaats van de basiliek en door de eenheid in het interieur, in tegenstelling tot duidelijk afgebakende ruimtelijke eenheden.

Verwijst naar een Neolithische stijl en cultuur die is genoemd naar de archeologische vindplaats bij Starveco in Servië, maar die voorkwam in een uitgestrekt gebied dat het huidige Slowakije, het westen van Oekraïne, Roemenië, het oosten van Hongarije, Bulgarije, Servië, het noordoosten van Bosnië en Kroatië omvatte.Onderzoekers zijn het er in het algemeen over eens dat de stijl en cultuur bestond van het 6de millennium tot circa 4.200 v. Chr. De cultuur kende voornamelijk jagers en vissers, met hier en daar landbouw, en kenmerkt zich door de vervaardiging van messen en verfijnde bijlen, en dikwandig aardewerk, aan de bovenkant geplooid door vinger of nagelafdrukken en versierd met kenmerkende kromlijnige en spiraalvormige ontwerpen.

Medisch instrument om naar geluiden in het lichaam te luisteren, bestaande uit een membraan waar een slang in uitkomt die is aangesloten op twee oorstukken die de onderzoeker in doet.

Verwijst naar de latere fase van de Bandkeramiek-cultuur en stijl, gekarakteriseerd door keramische decoratie die zich ontwikkelde van de oorspronkelijke lijnversiering naar het gebruik van rijen inkepingen, gaatjes en afdrukken, rondom in banden geplaatst, maar zonder duidelijke omlijning. Deze latere fase kenmerkt zich tevens door de ontwikkeling van duidelijkere regionale verschillen. Deze fase wordt ‘Donubian ll’ genoemd in het classificatieschema van de onderzoeker Vere Gordon Childe.

Verwijst naar de latere fase van de Oostelijke Zhou-periode, van 403 tot 221 v. Chr., hoewel sommige onderzoekers deze periode tussen 475 en 221 v. Chr. dateren. De naam is afkomstig uit kronieken uit de periode. Deze werd gekenmerkt door ernstige versplintering die leidde tot economische en politieke neergang, maar werd ook gekarakteriseerd door fantasierijk vakmanschap. Deze creativiteit werd mogelijk bevorderd door een toename van het aantal mecenassen en door de concurrentie tussen de verschillende staten van de Zhou-dynastie. De graftombe van de markies van Zeng in Suizhou in de provincie Hubei is een belangrijke vindplaats voor de vroege periode van de Strijdende Staten; op deze site zijn meer dan 15.000 artefacten gevonden, zoals bronzen ritueel vaatwerk, klokken, wapens, lakwerk en objecten van hout en bamboe. Veel voorkomende decoratieve motieven op bronzen en keramische objecten waren vogels met gebogen vleugels en draken, wat duidt op contacten met de culturen van de Aziatische steppen, de Hunnen en de Tartaren.

Verwijst naar de laatste van vier afdelingen La Tène kunst zoals gedefinieerd door Paul Jacobsthal in 1944. Deze stijl kenmerkt zich door Hellenistische invloeden en door zijn geografische verspreiding in het centrale gedeelte van Oost-Europa. De juistheid van Jacobsthal’s La Tène volgorde wordt door moderne onderzoekers in twijfel getrokken.

Verwijst naar de Predynastische periode in boven-Egypte rond 4.500 v. Chr. die zich kenmerkt door aardewerk in een primitieve vorm, waardoor sommige onderzoekers haar vóór de Badara-periode dateren, Anderen denken dat deze periode samenviel met de Badara periode, of er slechts een vroege fase van was.

Verwijst naar de paleolithische stijl en cultuur die is genoemd naar de Baai van Uluzzo aan de hiel van Italië, en die voorkwam van het zuiden tot aan het noorden van het schiereiland. Deze stijl wordt gekarakteriseerd door kenmerkende randschrabbers, en (minder vaak voorkomend) kopschrabbers en naalden. Sommige onderzoekers brengen deze cultuur in verband met de Homo sapiens neanderthalensis.

Aantekeningen, vaak in boeken, die door onderzoekers of onderzoeksgroepen op de plaats van onderzoek worden gemaakt.

Verwijst naar de periode en cultuur uit de IJzertijd genoemd naar de archeologische vindplaats Villanova, in de buurt van het Italiaanse Bologna. De cultuur kwam voor in Noord- en Midden-Italië en Campanië in de 9de en 8ste eeuw v. Chr. en hield in Noord-Italië stand tot de 6de eeuw v. Chr. De cultuur varieerde in de verschillende streken tijdens de verschillende perioden, maar kenmerkend zijn de begraafplaatsen, wapenuitrusting, wapens, sieraden, grafurnen en ander aardewerk, waaronder dubbel-conische en huisvormige urnen, gedecoreerd met geometrische ontwerpen die werden ingekrast en gestempeld. Veel onderzoekers menen dat de Villanova cultuur zich ontwikkelde uit een tak van de urnenveld- culturen uit Oost-Europa die Italië binnentrokken en daar uiteindelijk werden geconfronteerd werden met de oprukkende Etrusken. Anderen classificeren deze cultuur als het begin van de Etruskische beschaving.

Verwijst naar de tweede van de vier afdelingen van Keltische La Tène kunst zoal gedefinieerd door Paul Jacobsthal in 1944. Deze stijl begon rond 350 v. Chr. nadat Keltische oorlogstroepen Italië hadden geplunderd, en is genoemd naar de archeologische vindplaats in het Duitse Hunsrück-gebergte. De stijl kenmerkt zich door het afbeelden van mensen en dieren- gezichten die door wervelende plantaardige vormen gluren. De juistheid van Jacobstahl’s La Teine volgorde wordt door moderne onderzoekers in twijfel getrokken.

Verwijst naar een Chinese schilderstijl, waarvan de idealen werden geformuleerd in de 11de eeuw, hoewel de traditie zich voordoet van ten minste de 10de tot de 20ste eeuw. De stijl werd ontwikkeld door onderzoekers en heren, in tegenstelling tot professionele schilders en ambachtslieden, voor een klein, hoog opgeleid publiek. De stijl kenmerkt zich door een combinatie van schilderkunst, poëzie, en kalligrafie, met een voorkeur voor een subtiele penseelvoering, monochroom of getemperd kleurgebruik, een hoog literair gehalte, en de abstractie van natuurlijke vormen om hoogst persoonlijke interpretaties van de natuur over te brengen. De Japanse ‘Nanga’-stijl is hierdoor geïnspireerd.