Te gebruiken voor holten in de grond die ontstaan als gevolg van het verwijderen van aarde en steen ter voorbereiding op bouwwerkzaamheden of archeologische activiteiten.

Locaties waar wordt gegraven of op een andere wijze grondonderzoek wordt gedaan naar sporen van oude bewoning, zoals artefacten van menselijke activiteiten, fossielen, bevroren overblijfselen of andere geconserveerde resten.

Verwijst naar de stijl die wordt vereenzelvigd met de in Schotland geboren architect Robert Adam (1728-1792), en die gangbaar was in Groot-Brittannië van 1760 tot 1790. Deze stijl, geïnspireerd door de archeologische opgravingen in Herculaneum en Pompeii, kenmerkt zich door strenge maar verfijnde klassieke vormen, symmetrie, detaillering en geometrische precisie.

Verwijst naar de periode van circa 6750 tot 6000 v. Chr. in de regio Kuzistan van het Zagrosgebergte in Iran, genoemd naar de opgravingen te Ali Kosh. De periode kenmerkt zich door goed gebouwde huizen en een ontwikkelde materiële cultuur. Deze zijn representatief voor een volledig ontwikkelde neolithische gemeenschap.

Verwijst naar de neolithische stijl en cultuur in het laagland rond Almeria in Spanje, genoemd naar de opgravingen bij Los Millares in Andalusië, die zich kenmerkt door nederzettingen binnen versterkte muren, vaak gebouwd op een klip die uitkijkt over een rivier, waar werd begraven in stenen graftomben die vaak waren voorzien van daken van draagstenen, en mogelijk artikelen zoals struisvogeleieren die werden ingevoerd uit Afrika.

Verwijst naar de stijl van kunstvoorwerpen die zijn gevonden nabij de Gele Rivier in Anyang, de laatste hoofdstad van de Shang-dynastie (1384-111 v. Chr.). Bij opgravingen op deze locatie legde men verschillende fundamenten van gebouwen bloot, evenals potten van steen, jade en brons, keramiek met touwindruk en geometrische en antropomorfe versieringen en geïnscribeerde orakelbotten van dieren, de oudste voorbeelden van Chinees schrift.

Verwijst naar een hoog ontwikkelde midden- en laat-paleolithische gereedschap voortbrengende cultuur die wijdverbreid was in noordelijk Afrika tijdens het late Pleistoceen vanaf circa 30.000 v. Chr. Deze cultuur ontwikkelde zich klaarblijkelijk als een geavanceerde Afrikaanse vorm van de Europese Levalloisien traditie en is genoemd naar de opgravingen bij Bir al-Tir in Tunesië. Deze cultuur kenmerkt zich door het gebruik van pijl en boog, de opkomst van schachten of scherpe uitsteeksels op pijlpunten, speerpunten en schrapers om het bevestigen van handvatten mogelijk te maken, en door een zeer fijne drukbeiteltechniek. Sommige geleerden menen dat er een verband is tussen de Aterian bladvormige lemmeten en Solutréen lemmeten en dat de Aterians het Iberisch schiereiland zijn binnengedrongen tijdens de Solutréen tijd.

Verwijst naar de gereedschaps- en kunstcultuur van hoog-paleolithisch Europa die volgde op de Moustérien cultuur, gelijktijdig was met het Périgordien en is genoemd naar de opgravingen bij Aurignac in het zuiden van Frankrijk. De typische stijl kan wijzen op een invasie van nieuwe volkeren in West-Europa en onderscheidt zich van gelijktijdige culturen door een overdaad aan bewerkt hakgereedschap in plaats van snijgereedschap, de vervaardiging van lemmeten en burijnen door middel van ponstechniek, en dubbelkonische punten met gespleten basis. Deze cultuur heeft de burijn uitgevonden, die de graveerkunst mogelijk maakte. De kunst kenmerkt zich door gestileerde venusfiguren, kleine snijwerken en graveringen waarin verkort perspectief en schakering is toegepast door middel van kruisarcering, en grotschilderingen van mensenhanden die worden gebruikt als sjablonen en geschilderde meerkleurige dieren, vaak met een opvallend verdraaid perspectief, dat wil zeggen dat de dieren en profil zijn afgebeeld met hun hoorns gedraaid in een frontale weergave.

Verwijst naar een Vroeg-Minoïsche aardewerkstijl, genoemd naar opgravingen in de buurt van Phaistos, die zich kenmerkt door het veelvuldig gebruik van geschilderde lijnen, in plaats van de vroeger gebruikte ingekerfde of gepolijste patronen. Er zijn twee verschillende fasen te herkennen. In de eerste fase bestonden de ontwerpen uit parallelle of dubbel gearceerde geschilderde rode lijnen die liepen langs de kromming van de vaalgele aardewerken vaten. In de latere fase werd de geschilderde rode versiering meer volgens een ontwerp aangebracht, werd minder de ronde vorm van het aardewerk gevolgd en bestond de decoratie vooral uit dubbel gearceerde driehoeken of andere eenvoudige geometrische ontwerpen die werden aangebracht onder de hals van kannen en kruiken en aan de binnen- en buitenzijde van kommen en koppen.

Verwijst naar de periode in Boven-Egypte van circa 6000 tot 4000 v. Chr. die wordt geassocieerd met opgravingen bij Badari. De kunstwerken omvatten onder meer antropomorfe figuren, leistenen paletten en aardewerk met een zwarte top of aardewerk met een ripple-burnished oppervlak.

Verwijst naar de paleolithische periode in het zuidwesten van Turkije rond 10.500 v. Chr. die is genoemd naar opgravingen bij Belbasi.

Verwijst naar de paleolithische periode in het zuidwesten van Turkije rond 9500 v. Chr. die is genoemd naar opgravingen bij Beldibi.

Verwijst naar een neolithische stijl en cultuur die bloeide in het gebied van het huidige Bosnië en is genoemd naar de opgravingen bij Butmir. Deze stijl kenmerkt zich door hoogwaardige vazen op voetstukken en ander aardewerk, versierd met linten, driehoeken, ruitvormen en spiralen, en kleifiguren met expressieve hoofden en overdreven gelaatstrekken, veelal in de vorm van een grimas van verrassing of angst.

Verwijst naar de Hellenistische aardewerkstijl die is genoemd naar de opgravingen in Cales, Caserta (Italië). De stijl kenmerkt zich door vaten, meestal in de vorm van bekers, schalen of lampoliehouders, versierd met ontwerpen in reliëf. De reliëfs zijn imitaties van metaalwerk en meestal gemaakt met behulp van mallen die men kopieerde van eigentijdse Hellenistische en vroegere prototypes. In andere gevallen zijn de reliëfs opgelegd op zwart geglazuurde vazen in verschillende vormen.

Verwijst naar een Europese periode en cultuur waarin gereedschap maken centraal stond en die teruggaat tot het 4de millennium v. Chr., genoemd naar de opgravingen bij Campigny in Haute-Normandie (Frankrijk). Deze cultuur begon in de mesolithische periode, maar ontwikkelde zich verder in de neolithische periode en verspreidde zich over bijna geheel Noord- en Centraal-Europa en de Britse eilanden.

Verwijst naar een mesolithische gereedschapscultuur, vooral aangetroffen in de binnenlanden van Noord-Afrika en genoemd naar de opgravingen bij Jabal al-Maqta in de buurt van Qafsah of Capsa (Tunesië). Men vermoedt dat deze cultuur deels samenviel met de iets vroegere Oraanse cultuur die vaker werd aangetroffen in kustgebieden. De cultuur is schijnbaar verwant aan de oudere Gravettien cultuur in Europa en de gereedschappen zijn kenmerkend voor de laatglaciale Würmtijd, al lijkt deze cultuur vooral te hebben gebloeid in postglaciale tijden. De cultuur onderscheidt zich van de Oraanse cultuur door de diversiteit aan gereedschappen, waaronder grote pijlbladen en burijnen. Sommige Noord-Afrikaanse rotsschilderingen worden aan volkeren uit deze cultuur toegeschreven.

Verwijst naar de Hellenistische aardewerkstijl die bekend is van de opgravingen in Centuripe op Sicilië. De stijl kenmerkt zich door een gecombineerd gebruik van reliëfdecoratie en geschilderde afbeeldingen, waarin de figuren zijn geschilderd in verschillende kleuren en die lijken op muurschilderingen.

Verwijst naar een aardewerkstijl die wordt aangetroffen in de regio Khuzistan in Iran en in het zuiden van Mesopotamië van circa 5500 tot 5000 v. Chr. en die is genoemd naar opgravingen bij Choga Mami. De stijl kenmerkt zich door aardewerk dat is beschilderd met geometrische en met menselijke en dierlijke vormen.

Verwijst naar een schilderstijl op aardewerk uit de 6de eeuw v. Chr., aangetroffen op verschillende soorten vaatwerk en terracotta sarcofagen, genoemd naar opgravingen bij Klazomenai in Ionia (Turkije). De stijl kenmerkt zich door het gebruik van zwartfigurige schilderkunst en later door roodfigurige schilderkunst met typische elegante ontwerpen van menselijke figuren, sfinxen, dieren, monsters en sirenen, uitgevoerd in een techniek die soms gebruikmaakt van omtrektekenen met de toevoeging van wit of inkervingen.

Verwijst naar een hoogpaleolithische Noord-Afrikaanse gereedschapscultuur, te dateren van circa 40.000 tot circa 33.000 v. Chr. en genoemd naar de opgravingen bij Hagfet et Dabba, ook wel de Grot van de Hyena genoemd, aan de kust van Libië. De cultuur wordt gekenmerkt door pijlbladen, eindschrapers en dwarsburijnen.

Wordt gebruikt voor opgravingen uit de oudheid die bestaan uit een schacht in kalksteenformaties die onderaan horizontaal en breder wordt en uitkomt in één of meerdere kamers; o.a. voorkomend in Essex en Kent, Engeland en het Somme-dal in Frankrijk; tijdperk en doel onbekend.

Verwijst naar een laat-neolithische stijl en cultuur, aangetroffen in Thessalië en genoemd naar een archeologische opgraving in het oosten van die streek, waar een regionale variant van de stijl is gevonden. Er bestaan chronologische en regionale varianten van de stijl, maar over het algemeen kenmerkt deze zich door aardewerk, in het bijzonder potten en kommen die rechthoekig van vorm zijn en versierd met twee- of veelkleurige geometrische patronen, waaronder spiralen en kromlijnige meanders, geschilderd in bruine slip op een crèmekleurige ondergrond. De beeldhouwkunst uit deze cultuur verbeeldt over het algemeen menselijke figuren volgens een schematisch ontwerp, al komen soms ook opvallend naturalistische beelden voor. De architectuur bestaat dikwijls uit kleine fortificaties met meerdere omheiningsmuren en een centrale megaron die uitkomt op een binnenplaats.

Verwijst naar de fase in de Oebaid-periode in zuidelijk Mesopotamië van circa 5500 tot 5000 v.Chr. Deze fase is genoemd naar het aardewerk dat is gevonden in de vroegste lagen van de opgraving in Eridoe. Het aardewerk is van een fijn monochroom type dat op beperkte schaal verspreid is in het zuiden van Mesopotamië.

Verwijst naar de periode en cultuur van circa 4000 tot 3000 v. Chr. in noordelijk Mesopotamië, genoemd naar de opgraving te Gawra. De periode wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van zegels, metalen voorwerpen, beeldjes van klei en de ontwikkeling van monumentale architectuur.

Verwijst naar een stijl van vaasdecoratie, die is genoemd naar opgravingen te Gnathia in Apulië (Italië) en dateert van circa 350 v. Chr. tot het begin van de 3de eeuw v. Chr. De stijl wordt gekenmerkt door ornamentale rood-witte schildering op een zwarte ondergrond en vertoont enige verwantschap met de Westhellingstijl uit Attica.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur uit de periode van 4000 tot 3000 v. Chr.; de cultuur omvatte het gebied van de provincie Liaoning, het westelijke deel van Binnen-Mongolië en het noordoosten van de provincie Hebei. De naam Hongshan is afgeleid van de eerste opgravingslocatie in Honghanhou, aan de rivier de Laoha, uit 1908. De vrij complexe samenleving van Hongshan bestond uit dorpen die over een groot gebied verspreid lagen, en er was contact met de Yangshao-cultuur van de Centrale Hoogvlakte. De Hongshan woonden langs rivieren in het weidegebied, en hadden ceremoniële locaties en uitgestrekte begraafplaatsen in de heuvels en bossen. Realistische dierlijke en menselijke figuurtjes zijn gevonden op ceremoniële plaatsen; de vrouwelijke figuurtjes zouden op een matriarchaat kunnen duiden. De huizen zijn groot en op een hoog terras aangelegd; de graven zijn van het cairn-type en bevatten vaak offergaven in de vorm van aardewerk en gesneden jade. Gepolijste stenen werktuigen en grijs aardewerk, soms gedecoreerd met geometrische patronen, werden er vervaardigd. De gesneden en versierde jadeobjecten van Hongshan zijn met name interessant, aangezien bij de meeste neolithische jade de oppervlaktedecoratie ontbreekt. Hongshan-jade is gesneden in allerlei dierlijke vormen, kralen, ringen, hangers en bi-schijven.

Verwijst naar een Noord-Chinese dynastieke periode tussen 907 en 1125; de dynastie werd gesticht door het proto-Mongoolse Khitan-volk. De Liao-periode bestond ten tijde van de Vijf Dynastieën en de Noordelijke Song-dynastie in het zuiden. Er waren vijf hoofdsteden, overeenkomstig het boeddhistische principe van de vijfvoudige structuur van het heelal. De Khitan waren een nomadenvolk dat zelf nauwelijks enige kunstzinnige traditie bezat. De kunstwerken die in deze periode werden geproduceerd, waren beïnvloed door Tang-vormen en -technieken. De Liao-architectuur verraadt Tang-invloeden en trouw aan het boeddhisme. Tot de nog bestaande gebouwen behoren de Bai ta (Witte Pagode) in Balin in Binnenmongolië, de Mu ta (Houten Pagode) in Ying xian, in de provincie Shanxi, tevens de oudste bewaard gebleven houten pagode, en de bibliotheek van de Bhagavad-sūtra's (circa 1038) in de Benedentempel van Huayan, Datong, eveneens in de provincie Shanxi. Dit laatste bouwwerk bevat bovendien 32 originele Lao-beelden en houten geschriftkasten in paviljoenvorm. De Liao-keramiek was eveneens beïnvloed door de keramiek uit de Tang-periode, hoewel uit opgravingen op grafplaatsen blijkt dat er ook Song-aardewerk en ander aardewerk is geïmporteerd. Daarnaast werden er gouden en zilveren voorwerpen vervaardigd op basis van metaalwerk- en verguldtechnieken van de Tang en Song. De Khitan werden uiteindelijk verslagen door binnenvallende Jin, die vervolgens een eind maakten aan het bewind van de Noordelijke Song. Restanten van de Liao-dynastie bleven nog intact in de vorm van de Westelijke Liao, in een gebied rond Tian shan; later werd dit gebied veroverd door Djenghis Khan.

Verwijst naar de stijl in architectuur en kunstnijverheid die opgang maakte in Europa en de Verenigde Staten van de jaren 50 van de 18de eeuw tot circa 1840. De stijl wordt gekenmerkt door het gebruik van klassiek Griekse vormen en ornamenten, en trachtte, geïnspireerd door 18de-eeuwse archeologische opgravingen, zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de oorspronkelijke voorbeelden.

Over het algemeen, de handeling of het procedé van het graven van een gat of gaten in de aarde. Meer specifiek verwijst deze term naar het systematisch doen van opgravingen en het uitvoeren van documentatiewerkzaamhedmet betrekking tot een archeologische site.

Verwijst naar de cultuur van de Vroege Nomaden die werd genoemd naar de graflocatie die is ontdekt in de vallei van de Bolsjoi Oelagan en die dateert van circa de 3de tot de 5de eeuw v. Chr. Bij opgravingen vanaf 1929 en in de jaren 1947-49 zijn een gebalsemde man met dierentatoeages, verschillende vaten en sommige van de oudste bewaard gebleven weefsels naar boven gekomen.

Gedeelte van de pijp waarin tabak wordt gestopt. Wordt tijdens archeologische opgravingen als los onderdeel gevonden.

Aardewerkstijl die zijn naam ontleent aan aardewerk dat is gevonden in Samarra, de tijdelijke residentie van de Abbasidische kaliefen in de 9de eeuw. Samarrawerk werd pas bekend nadat er in 1911 en 1913 opgravingen waren gedaan. Het in Samarra gevonden aardewerk was echter vermoedelijk afkomstig uit Bagdad, dat daar niet ver vandaan ligt; er zijn andere voorbeelden van deze stijl gevonden in Perzië, Spanje, Egypte en Syrië, plaatsen waarheen de stijl zich later heeft verspreid. Samarra wordt gekenmerkt door een dunne romp van uiterst fijn gemalen zwavelgele klei en een zorgvuldig aangebracht zacht tinglazuur. Een opvallend staaltje van technisch kunnen was het heldere goudglazuur dat bewust werd gecombineerd met andere metaaltonen, op zowel tegels als vaatwerk. Het decor bestaat meestal uit één dier of grotere ontwerpen op de binnenzijde van het vaatwerk, terwijl de buitenzijde vrijwel altijd is gedecoreerd met rondlopende rijen streepjes. Vroege voorbeelden uit de 8ste eeuw lijken bedrieglijk veel op gouden schalen, hetgeen erop duidt dat ze de vroegste voorbeelden zijn van imitaties van tafelgerei uit edelmetaal, waarvan het gebruik verboden was. Samarra imiteerde vaak het Chinese keramiek dat in het gebied werd geïmporteerd.

Verwijst naar de aardewerkstijlen die zijn gevonden bij de archeologische vindplaats Tepe Sialk op het Iraanse centrale plateau, en die zijn vervaardigd tussen circa 6000 tot 3000 v. Chr. Verschillende stijlen kunnen worden toegeschreven aan elk van de vier stadia van de nederzetting, zoals die tijdens de opgravingen werden onthuld, maar in het algemeen is het aardewerk vooral bekend om haar verfijnde geschilderde decoratie.

Verwijst naar de stijl van kunstvoorwerpen die zijn gevonden bij Hsiao-t'un en afkomstig zijn uit de late neolithische periode. Bij opgravingen op deze locatie is grijs aardewerk gevonden met versieringen van touwindrukken, en met name de drievoet, een bronzen voorwerp met drie kelken waarvan de spitse onderzijden aan elkaar waren bevestigd. In het latere Chinese bronzen tijdperk kreeg de drievoet holle poten voor een meer rechtstreekse warmteoverdracht.