Religieuze ideologie gebaseerd op de overtuiging dat God en het universum één zijn en alleen het goddelijke echt is en de zintuiglijke ervaring niet. Het pantheïsme is een belangrijk onderdeel van het hindoeïsme en sommige stromingen van het boeddhisme.

De religieuze ideologie dat er maar één god is, in tegenstelling tot polytheïsme en pantheïsme. Monotheïsme is ontwikkeld vanuit het judaïsme en is nog steeds een centraal onderdeel van het judaïsme, christendom en de islam. Moslims en joden vinden dat het geloof binnen het christendom in de Heilige Drie-eenheid het monotheïsme tegenspreekt.