Associaties voor planisferen

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar afbeeldingen die weliswaar op een plat oppervlak zijn afgebeeld maar het uitspansel voorstellen oftewel de sterren en sterrenstelsels binnen een ogenschijnlijk holle bolvorm die de hemel voorstelt zoals die vanaf het aardoppervlak zichtbaar is. Ze verschenen voor het eerst in Europa rond 1515, hoewel eenvoudige voorstellingen van de sterrenstelsels al uit het oude Egypte bekend waren. Planisferen vormen een specifieker begrip dan 'astronomische kaarten', aangezien 'planisferen' in specifieke zin verwijzen naar vroege afbeeldingen van de hemel op een plat oppervlak, waarbij het afgebeelde begrip de projectie van een bol op een plat oppervlak betreft; 'astronomische kaarten' kan verwijzen naar kaarten binnen een veel breder historisch kader, en dus niet uitsluitend naar kaarten waarbij de 'hemel' als concept zich op of in een bolvorm zou bevinden. Gebruik 'hemelglobes' voor de feitelijke weergave van de hemel op een bolvorm, in tegenstelling tot een projectie op een plat vlak.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar globes met de afbeelding van het hemelgewelf, waarbij de sterren en planeten zijn weergegeven alsof de hemel vanaf de aarde zichtbaar zou zijn als een bolvorm. Hemelglobes werden gebruikt voor astronomische of astrologische berekeningen, of als ornament. Hemelglobes zijn reeds bekend sinds de oude Grieken. De globes dragen een afbeelding van de sterrenhemel, meestal de nachtelijke sterrenhemel, alsof die aan een waarnemer op aarde verschijnt als een halfrond dat op de horizon rust. De rotatie van de aarde om zijn as in oostelijke richting resulteert in een ogenschijnlijke rotatie van de sterrenhemel in westelijke richting, terwijl de sterren lijken te draaien rond een noordelijke of zuidelijke hemelpool. Gebruik 'planisferen' voor weergaven van het hemelgewelf die zijn geprojecteerd op een plat vlak.