Fotografische procédés waarbij een beeld in kleur wordt vastgelegd door drie opnamen van het tafereel te maken op een monochrome plaat, waarbij op elke opname één van de drie primaire kleuren (rood, groen en blauw) gefilterd wordt. Het beeld is zichtbaar doordat de afzonderlijke opnamen weer in register bij elkaar worden gevoegd, waarbij elke opname wordt getoond in het licht van de eigen opname; zo wordt de rode opname getoond met rood licht.

Kleppensysteem dat rond 1860 voor de klarinet is ontwikkeld door de Belgische instrumentenmaker Eugène Albert.

Te gebruiken om vuurwapens te beschrijven waarbij, na één keer handmatig of mechanisch laden, het proces van schieten, verwijderen, uitwerpen en herladen doorgaat zonder onderbreking zolang de trekker ingedrukt blijft en er munitie is. Gebruik 'halfautomatisch' voor vuurwapens die automatisch herladen na ieder schot maar waarbij voor elk schot opnieuw de trekker moet worden overgehaald.

Samenhangend geheel aan systeemprogramma's, die de uitvoering van de verwerkings- en andere programma's regelen en zorgen voor de in- en uitvoerbesturing en het beheer van geheugens en communicatiemiddelen.

Wordt gebruikt voor bouwsystemen die een pand beveiligen of beschermen tegen ongewenste indringers.

Kleppensysteem voor de fluit, ontwikkeld door Theobald Boehm rond 1830, met een verbeterde plaatsing van vingergaatjes en een kleppenmechanisme dat volledige ventilatie mogelijk maakt en alle vingergaatjes onder gemakkelijke controle van de vingers brengt. Andere instrumentenmakers pasten het systeem later toe op de klarinet, hobo, fagot en andere aerofonen.

Wordt gebruikt voor netwerken van apparatuur die niet-structurele diensten bieden zoals W-systemen of elektriciteit binnen een gebouw of complex.

Elektrische of mechanische systemen die in een gebouw zijn geïnstalleerd en een bel of luchtstoot ten gehore brengen wanneer er rook of vlammen worden bespeurd. Bepaalde alarmen zijn uitgerust om sproeisystemen in werking te stellen voor extra bescherming.

Beveiligingssystemen die beveiliging bieden voor bouw- en uitgangsvoorzieningen door het gebruik van brandalarmen, brandwaarnemings- en brandblusapparaten om het risico en de uitbreiding van vuur te verkleinen.

Wordt gebruikt voor mechanische en elektrische systemen die informatie doorgeven binnen gebouwen.

Aanduiding voor beveiligingssystemen die werken met elektronische apparatuur zoals kaartlezers.

Systemen van elektrische geleiders waarvan er tenminste één met opzet is geaard, ofwel ononderbroken of door middel van een apparaat dat stroomsterktes beperkt.

Wordt gebruikt voor elektronische of radiogolftransmissie-, zend- of reproductiesystemen voor communicatie die door middel van geluid plaatsvindt.

Gebruik voor de combinatie van geluidsopnemende en transducerende apparatuur en bijbehorende apparaten voor het opnemen van geluid op een locatie en tijdstip en het te reproduceren op dezelfde of een andere locatie op dezelfde of op verschillende tijdstippen.

Kleppensysteem waarbij elk vingergat alleen geopend wordt om de eigen noot te produceren; wordt in Europa gebruikt voor een beperkt aantal instrumenten zoals ophicleïden en bepaalde doedelzakken.

Wordt gebruikt voor automatische apparaten die een alarm geven wanneer zaken zoals deuren, ramen, of brandkasten zonder toestemming worden geopend, door inbrekers bijvoorbeeld.

Directe communicatiesystemen voor zenden en ontvangen, gebruikt om te communiceren binnen een bepaald gebied zoals kantoorgebouwen of vliegtuigen.

Kunstmatige systemen die land bewateren om plantgroei te bevorderen.

elk drie-componenten combinatiesysteem met drie kleurvariabelen zoals kleurschakering, intensiteit en waarde, om de eigenschappen van kleuren af te beelden. Het "Munsell Color System" is zo'n voorbeeld.

Systemen die gebouwen en complexen van verwarming, ventilatie en airconditioning voorzien.

Wordt gebruikt voor systemen die meerdere klokken aan elkaar gelijkzetten en die op gezette tijden bellen of alarmsignalen kunnen laten klinken.

Systemen waarbij een koelmiddel wordt samengeperst, gecondenseerd en uitgezet als middel om warmte te verwijderen uit een koudereservoir; de warmte wordt elders met een hogere temperatuur afgestoten.

Luchtkoelingssysteem waarbij koud water wordt gecirculeerd tussen mechanische waterkoelingseenheden en koelingsapparatuur op afstand.

Ventilatie die frisse lucht een ruimte laat binnenkomen door beschikbare of regelbare openingen en werkt met mechanische middelen zoals ventilatoren om bedorven lucht uit diezelfde ruimte te verwijderen.

Omvat meestal W-systemen en sanitaire systemen in gebouwen of complexen; kan soms ook elektriciteitssystemen en op elektriciteit gebaseerde systemen omvatten zoals beveiligingssystemen en communicatiesystemen.

Schema met kleurbenamingen en -ordening dat is ontwikkeld door de Amerikaanse kunstdocent en schilder Albert H. Munsell, waarbij kleuren worden gedefinieerd door genummerde, gemeten schalen van kleurschakering, waarde en chroma, die corresponderen met de overheersende golflengte, helderheid, en sterkte of zuiverheid. Om de kleuren nauwkeurig vast te stellen, moeten kleurkaarten of andere Munsell-kaarten worden vergeleken met het object.

Gordijnmuren, opgetrokken uit zeer gelijkvormige onderdelen, waarbij in elk twee of meer van de traditionele afzonderlijke elementen van ramen, afgewerkte buitenmuur, afgewerkte binnenmuur en isolatie worden gecombineerd.

Wordt gebruikt voor een geheel van apparaten dat is ontworpen om geluid over te brengen, te versterken en te reproduceren, zodat het hoorbaar wordt voor een publiek in een openbare ruimte.

Kleppensysteem dat veel voorkomt bij Europese blaasinstrumenten, waarbij de vingergaatjes open staan wanneer ze niet in gebruik zijn.

Wordt gebruikt voor waterdistributiesystemen waarbij water naar boven wordt gestuwd door pompen of druk in een hoofdleiding.

Additief kleurensysteem dat werd ontwikkeld door de chemicus Wilhelm Ostwald. Gebaseerd op 24 basiskleuren die zijn geordend in een schijf. Aan elke kleur wordt wit en zwart toegevoegd, waardoor tinten of schakeringen ontstaan. Voornamelijk gebruikt in het midden van de 20ste eeuw.

Wordt gebruikt voor bouwsystemen gebaseerd op betonnen kruisvloeren met drop panels en vaak met kapitelen, maar zonder balken.

Een gestandaardiseerde kaart met de chemische elementen, gerangschikt op atoomnummer en verdeeld in horizontale rijen en verticale kolommen, de zogeheten perioden en groepen, waardoor elementen met dezelfde eigenschappen in dezelfde kolom staan.

Wordt gebruikt voor brandalarmsystemen die alleen in het beschermde pand signalen produceren en die vooral zijn bedoeld om de bewoners te waarschuwen.

Wordt gebruikt voor plattegronden op schaal met de indeling van aan- en afvoerbuizen; hieronder kan ook een aanverwante kleine tekening van een aanzicht of een stijgpijpschema vallen. Gebruik '1. W-tekeningen (aanvoer) 2. rioleringstekeningen (afvoer)' voor andere tekeningen van aan- en afvoersystemen.

Systemen die zijn bedoeld voor het afvoeren van regenwater, oppervlaktewater, condensaat, koelwater of dergelijk vloeibaar afval, exclusief riolerings- of industrieel afval, naar regenwaterafvoerleidingen of andere legale vuilstortplaatsen.

Wordt gebruikt voor de delen van sanitaire systemen in gebouwen die afval afvoeren. Gebruik 'sanitaire riolen' voor rioleringen die zijn bedoeld om afval in grotere afvoersystemen af te voeren.

De systemen binnen een gebouw die de bewoners voorzien van water en die vloeibaar afval of door vloeibare stoffen vastgehouden afval afvoeren; omvat pijpleidingen, sifons, openingen en bijbehorende vaste onderdelen, maar niet de bronnen of plaatsen van bestemming buiten het gebouw zoals putten of septictanks.

Te gebruiken om vuurwapens te beschrijven waarbij de patroonhuls van een afgevuurd schot wordt verwijderd en uitgeworpen en een nieuwe geladen, maar waarbij de trekker voor ieder schot moet worden overgehaald. Gebruik 'automatisch' voor vuurwapens die zonder onderbreking blijven schieten zolang de trekker ingedrukt blijft en er genoeg munitie is.

Kelderwindes of hydraulische dommekrachten die worden gebruikt als dwarsstutten in een sleuvenstutsysteem.

Sluitingsystemen waarbij sprake is van sleutels die op meerdere sloten passen en waarbij elk slot met tenminste twee verschillende sleutels kan worden bediend. Er is dan altijd één sleutel waarmee alle sloten van het systeem kunnen worden geopend, terwijl de andere sleutels slechts op één of hoogstens een aantal van de andere sloten passen.

Systemen die zware railvervoerdiensten bieden die meestal voorrang hebben en zijn gescheiden van andere verkeerssystemen, meestal binnen een stedelijke context en met treinen die bestaan uit meerdere stellen die op elektriciteit werken en grote hoeveelheden passagiers vervoeren.

Omvat railvervoersystemen die vooral in stedelijke gebieden worden gebruikt.

Kan railvervoer of @freewheeled systemen omvatten.

Wordt gebruikt voor complexe verzamelingen apparatuur en activiteiten die volgens een bepaald schema of plan zijn gerangschikt en zijn bedoeld om specifieke functies uit te voeren.

Tak van de technologie die zich bezighoudt met het ontwerpen van relatief grote, complexe systemen.

In het algemeen een geordende classificatie voor een gedefinieerd domein. Meer specifiek, een classificerende nomenclatuur van bestaande objecten, organismen of fenomenen, met name voor levende en uitgestorven organismen.

Wordt gebruikt voor tekeningen van aan- en afvoersystemen of delen daarvan. Gebruik '1. W-plannen (aanvoer) 2. rioleringsplannen (afvoer)' voor specifiek op schaal gemaakte plattegronden.

Systemen met apparatuur waarmee een gebouw of complex wordt voorzien van een televisiesignaal.

Wordt gebruikt voor het totaal aan verschillende elektronische apparatuur zoals videorecorders, televisietoestellen, video-ondersteunend materiaal en audioapparatuur; omvat vaak ook computerapparatuur die is ontworpen voor thuisgebruik.

Wordt gebruikt voor railvervoersystemen die bestaan uit enkele wagons of korte treinen met meerdere stellen die met de hand worden bestuurd op elektriciteit, meestal met voorrang op straat en voor een gemiddeld aantal passagiers.

Wordt gebruikt voor bouwsystemen die zijn ontworpen om mensen, apparatuur of goederen door een gebouw of complex te vervoeren. Gebruik 'vervoerssystemen' voor netwerken van apparatuur ontworpen om dezelfde soort artikelen te vervoeren door en tussen vestigingen; gebruik 'lopende banden' voor mechanismen die zijn ontworpen voor het voortdurende transport van materiaal.

Wordt gebruikt voor 'freewheeled transit systems' bestaande uit busachtige voertuigen die worden voortbewogen door elektriciteit uit bovengelegen kabels waarmee de trolleybussen zijn verbonden, via routes door het gewone straatverkeer.

Een lichte en voordelige wandbekleding voor gebouwen, samengesteld uit isolatiemateriaal en een vochtig aangebrachte afwerklaag.

Wordt gebruikt voor de opstellingen en installatiesystemen van belichtingsapparatuur voor bepaalde effecten.

Sloten die in de lengte groter zijn dan in de breedte.

Wordt gebruikt voor bouwsystemen gebaseerd op betonnen kruisvloeren waarbij geen gebruik wordt gemaakt van balken, panelen of zuilkapitelen.

Verwijst naar een procedé voor het creëren van kleuren op basis van gekleurd licht in een bepaalde mengverhouding. Dat een dergelijke uit een lichtbron ontstane kleur door het oog wordt waargenomen, is het gevolg van emissie en niet van reflectie, de methode waarbij de waarneming van de kleuren in het pigment het resultaat is van subtractieve kleurenmenging. Een additief kleurensysteem verwijst naar licht dat door een bron wordt uitgestraald en omvat meestal de additieve primaire lichtkleuren rood, groen en blauw, waarmee de andere kleuren worden gemaakt, overeenkomstig het RGB-kleurenmodel. Het combineren van een van deze additieve primaire kleuren met gelijke hoeveelheden van een andere primaire kleur geeft de additieve secundaire kleuren cyaan, magenta en geel. Door het variëren van de luminescentie van iedere kleur kan een volledig kleurenspectrum worden opgebouwd. Het combineren van alle drie de primaire additieve kleuren met gelijke intensiteit resulteert in wit licht.

Een colloïdaal systeem zoals een mist of nevel, met een gas als dispersiemedium.

De pijpleidingen waaruit het loodgieterswerk van een afvoersysteem bestaat.

Een fundamenteel begrip in de religie van de Australische Aboriginals dat verwijst naar een mythologische periode in de tijd voor mensenheugenis toen de wereld werd gevormd en vermenselijkt door het optreden van mythische voorouderlijke wezens. Sommige van deze wezens hebben een menselijke of dierlijke (totem)vorm terwijl andere van vorm veranderen. Zij zijn verantwoordelijk voor de schepping van de verschillende soorten planten en dieren, met inbegrip van de mensen, en voor het vestigen van een lokale sociale orde en wetten om na te leven. In het geloof van de Aboriginals zijn deze voorouders spiritueel nu nog net zo levend als zij vroeger waren. Als geloofssysteem omvat de altjeringa totemisme: de mens wordt beschouwd als een onderdeel van de natuur dat niet fundamenteel verschilt van zijn mythische voorouders of van dieren, die allemaal een gemeenschappelijke levenskracht hebben. Deze verbinding wordt vaak zichtbaar gemaakt door het gebruik van totemfiguren.

Verwijst naar een perspectiefsysteem dat is gebaseerd op het orthodox lineair perspectief, maar gebruikmaakt van de extreme vertekening van vormen op het afbeeldingsvlak bij zeer brede zichthoeken. Het maakt gebruik van de optische trucage van anamorfose, waarbij een op een afbeeldingsvlak weergegeven vorm lateraal zo extreem wordt uitgerekt dat het van voren gezien onherkenbaar is, maar vanuit een zeer schuine hoek wel te onderscheiden valt.

Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar het majestueuze tempelbergcomplex dat koning Suryavarman II (1113-1150 n. Chr.) in de 12de eeuw liet bouwen als graftempel voor zichzelf. Deze stijl wordt gezien als de laatste door het hindoeïsme beïnvloede stijl in Angkor vóór de opkomst van het Mahayana-boeddhisme. De tempel belichaamt de kenmerkende stijl van de kunst in het midden van de Angkor-periode (1080-1181 n. Chr.). Het tempelcomplex is gebouwd in lateriet en zandsteen en wordt gekenmerkt door gewelfde plafonds, houten dakspanten en het gebruik van blokken in plaats van duiveltjes voor het koppelen van kinderbalken en zuilen. Bij deze stijl deed het kruisvormige voorplein zijn intrede, ondersteund door overdekte galerijen met zuilen en onderling verbonden galerijen en paviljoenen, die door het daglicht werden verlicht dankzij een innovatief gewelfsysteem. Kenmerkend voor beeldhouwkunst in deze stijl zijn verhalende bas-reliëfs in plaats van vrijstaande beeldhouwwerken. Op reliëfpanelen worden taferelen uitgebeeld uit de Mahabharata en de Ramayana, evenals tableaus van Suryavarman II die koninklijke zaken afhandelt. Figuren van godheden en andere belangrijke personages in de friezen worden getypeerd door felle kleuren en goudbladaccenten. De tempel bevat talrijke standbeelden van apsarafiguren, die zijn afgebeeld met geplooide gewaden, versierd met bloempatronen. Acht andere tempelcomplexen in de koninklijke hoofdstad zijn volgens deze stijl gebouwd.

Sociaal, politiek en economisch systeem van rassenscheiding dat rechten aan klassen van mensen toekent op basis van hun ras; superioriteit wordt toegekend aan mensen van blanke Europese afkomst, en wetten worden uitgevaardigd die de politieke deelneming en economische vooruitgang van Afrikanen, Aziaten en van andere, gemengde, rassen belemmeren.

Strengen of andere fysieke combinaties van specifieke objecten, zoals kolanoten, kaurischelpen, stukjes textiel, krijt of schors, die gecodeerde boodschappen met tal van verborgen verwijzingen bevatten. Ze worden gebruikt door de Yoruba in West-Afrika, als onderdeel van een communicatiesysteem op basis van symbolen.

Verwijst naar kaarten van het oppervlak van andere planeten dan de aarde, of van het oppervlak van manen, sterren of andere hemellichamen. Moderne kaarten van dit type zijn gebaseerd op coördinatensystemen die vergelijkbaar zijn met het lengte- en breedtesysteem dat voor de aarde wordt gebruikt. Meestal worden dergelijke moderne kaarten samengesteld op basis van fotografische waarnemingen met op de aarde gestationeerde apparatuur of met instrumenten aan boord van een ruimtevaartuig. De term kan ook verwijzen naar kaarten van sterren en het uitspansel, waarbij dan wel overlapping optreedt met 'sterrenkaarten'; meestal wordt de term 'astronomische kaarten' echter algemeen gebruikt voor alle afbeeldingen die met behulp van moderne technologie zijn vervaardigd.

Verwijst naar het systeem van zonnemonotheïsme in het oude Egypte, in het bijzonder tijdens de regering van farao Akhenaton (Amenophis IV) in de 14de eeuw v. Chr. Aten (of Aton), de Egyptische naam voor de zonneschijf, werd afgebeeld als een zonnecirkel met stralen die eindigden in handen. Aten was oorspronkelijk een aspect van de zonnegod Ra maar begon onder de beide voorgangers van Akhenaton ook zelfstandig vereerd te worden. Akhenaton meende dat Aten de enige god was die aanbidding verdiende en hij vervolgde andere goden zoals de vooraanstaande Amun. Akhenaton werd beschouwd als de enige bemiddelaar tussen Aten en de wereld. In deze tijd bloeide de belangstelling voor kunst en het resulterende schilder- en beeldhouwwerk is meer naturalistisch dan vroegere Egyptische kunst. Aanhangers van het atenisme aanbaden de echte zon als brenger van leven, schoonheid en liefde door middel van zijn licht en warmte. Het atenisme had een ontwrichtende uitwerking op de heersende klasse maar had weinig gevolgen voor de geloofsovertuiging van gewone mensen; kort na de dood van Akhenaton stortte de nieuwe religie ineen en werden de oude goden in ere hersteld.

Wordt gebruikt voor brandalarmsystemen die een alarm via een gemeentelijk systeem naar de brandweerkazerne doorgeven.

Verwijst naar een perspectiefsysteem waarbij parallelle lijnen samenkomen op punten op een verticale as. Het systeem werd gebruikt door de oude Grieken en later in de westerse kunst tot het éénpuntsperspectief gecodificeerd tijdens de renaissance.

Verwijst naar tekeningen gemaakt met behulp van axonometrische projectie, een systeem waarbij een driedimensionaal object wordt afgebeeld door projectielijnen parallel aan elkaar weer te geven en waarbij doorgaans ten minste één van de drie ruimtelijke assen schuin op het projectievlak staat. In het huidige architectenjargon verwijst de term soms alleen naar tekeningen waarop een orthogonale weergave van het object naar het oppervlak is gekanteld.

Luitachtige tokkelinstrumenten met een basregister, met een klankkast met een geschulpt silhouet, een platte of licht gewelfde rug, een plat klankbord met een rond, versierd klankgat en een lange hals met een kop met gewoonlijk zijdelings geplaatste stelschroeven. Bandora’s zijn bespannen met zes of zeven dubbele metalen snaren, waarvan de laagste zijn gemaakt van twee of meer ineengedraaide draden. De kam is gelijmd en voorzien van een fretachtige koperen strip en een rij bevestigingspinnen langs de onderste rand; een luitachtig systeem van ribben is bevestigd onder het klankbord. Ze zouden voor het eerst gemaakt zijn in 1562 door John Rose in Londen en waren tot in de zeventiende eeuw populair als continuo-instrumenten in ensembles van snaarinstrumenten.

Tanks of putten, die zich onder het normale niveau van een gravitatiesysteem bevinden, en die de lozing uit afvoerbuizen of ander afval opvangen; ze moeten met mechanische middelen geleegd worden.

Te gebruiken voor het beschrijven van voorwerpen, voornamelijk gereedschappen, machines of onderdelen, die ten opzichte van andere voorwerpen of onderdelen in hetzelfde voorwerp, of ten opzichte van een coördinatensysteem, van positie veranderen.

Verwijst naar een perspectiefsysteem dat indirect gebruikmaakt van twee verdwijnpunten, maar eerder empirisch dan wetenschappelijk is. Het werd vooral gebruikt in de westerse kunst voordat het eenpuntsperspectief in de renaissance werd gecodificeerd. In het bifocaal perspectief worden in de marge van het afbeeldingsvlak twee verdwijnpunten op gelijke hoogte geplaatst. Vanuit deze punten worden diagonale lijnen getrokken naar punten langs de onderste of bovenste marge van het afbeeldingsvlak; de punten waar deze diagonale lijnen elkaar kruisen, worden gebruikt om een vloer- of plafondraster te tekenen dat lijkt op een raster dat wordt getekend met behulp van één verdwijnpunt en de illusie van terugwijking in de ruimte oplevert.

Verticale pijpen en schoorstenen in een afvoersysteem die het afval van toiletten vervoeren. Voor schoorstenen die het afval van andere zaken dan toiletten vervoeren wordt de term 'standleidingen' gebruikt.

Kasten om boeken in te zetten waarbij meestal meerdere planken door een deur worden ingesloten. Ze verschillen van 'boekenplanken' die een openkast-systeem hebben waar boeken op staan.

Openkast-systeem om boeken in te zetten. Ze verschillen van 'boekenkasten met deuren' waarbij de planken door een deur worden afgesloten.

Verwijst naar een inheemse Tibetaanse godsdienst die met het boeddhisme een van de twee voornaamste religies van het land is. Veel aspecten van Bon raakten vermengd met de boeddhistische tradities die in de 8ste eeuw werden ingevoerd uit India en die het Tibetaanse boeddhisme veel van zijn eigenheid hebben verleend. Onenigheid binnen de heersende klasse van Tibet leidde er in de 8ste en 9de eeuw toe dat de adellijke families voor Bon kozen en de heersende dynastie voor het boeddhisme. Bon werd rond de 11de eeuw een georganiseerde godsdienst, vooral dankzij de boeddhistische belangstelling voor geschreven teksten. Bon leeft voort in veel aspecten van het Tibetaanse boeddhisme en is bovendien nog altijd een bloeiende godsdienst in de noordelijke en oostelijke grensgebieden van Tibet. Onduidelijk is hoeveel continuïteit er bestaat tussen het oude en het moderne Bon. De kenmerken van het oude Bon zijn moeilijk vast te stellen omdat alle vroege beschrijvingen boeddhistisch zijn. Alles wat tegenwoordig over Bon bekend is, is zwaar beïnvloed door het Mahayana-boeddhisme. Het oude Bon lijkt elementen van animisme, sjamanisme en de uitoefening van magische riten te hebben bevat. De Bon-goden van lucht, aarde en zee werden als lagere goden in het boeddhistische pantheon opgenomen. Er zijn aanwijzingen voor een cultus van heilig koningschap waarin de koningen worden beschouwd als manifestaties van de luchtgod; dit geloof zou de oorsprong kunnen zijn van de gereïncarneerde lama’s van het boeddhisme. De orakelpriesters van Bon hebben hun tegenhangers in de boeddhistische waarzeggers. Bepaalde aspecten van de Bon-doctrine zijn vrijwel identiek aan die van het Tibetaanse boeddhisme, zoals de leer van het boeddhaschap en het ideaal van bodhisattva. Opvallend zijn de dzogchen-overtuigingen die het Bon deelt met de Nyingma-school van het Tibetaanse boeddhisme; zij houden in dat er een onuitsprekelijke toestand bestaat, voorbij alle boeddha’s en alle verschijningen. Verder is het kloostersysteem van Bon bijna gelijk aan dat van de Gelug-school. Toch bewaken de Bon-gelovigen nauwgezet hun niet-boeddhistische imago. Shenrab wordt beschouwd als de stichter van de godsdienst en de historische Boeddha Shakyamuni zou een manifestatie van hem zijn. Bon-geschriften zijn verdeeld in twee groepen: de Kanjur, met mythen, doctrines en biografieën van Shenrab, en de Katen, die commentaren en rituele en iconografische werken omvat. De naam Tibet komt uit de Bon-religie.

Systeem van drukken of schrijven dat kan worden gebruikt door visueel gehandicapten, waarbij combinaties van stippen of puntjes worden gebruikt om karakters weer te geven die op de tast worden gelezen.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met het tweede tijdperk in het drieperiodensysteem dat in 1836 is ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen. Deze periode kenmerkt zich door het wijdverbreide gebruik van brons, een legering van koper en tin, lood, antimonium of arsenicum bij de vervaardiging van gereedschappen en wapens. De Bronstijd ontwikkelde zich op verschillende momenten in verschillende delen van de wereld, vanaf circa 3500 v. Chr. in Griekenland en China en vanaf circa 1400 v. Chr. in verschillende delen van Europa. In Noord- en Zuid-Amerika is er geen Bronstijd geweest omdat de plaatselijke Steentijdculturen door Europese ontdekkingsreizigers direct met de technologie van de IJzertijd werden geconfronteerd.

Deel van het privaatrecht dat zich heeft ontwikkeld uit het Romeins recht in landen waar het rechtssysteem in wezen Romeins is, maar beïnvloed door Germaanse, kerkelijke en zuiver moderne instituties.

Een berekeningsmethode, vooral één van een aantal zeer systematische methoden om problemen te behandelen met behulp van een speciaal systeem van algebraïsche tekens, zoals differentiaal- of integraalrekening.

Optische schijven met digitaal gecodeerde geluidsopnamen, gegevens of programma's die door een laserstraal kunnen worden afgetast, gedecodeerd en doorgegeven aan een afspeelsysteem, computerbeeldscherm of televisietoestel.

Verwijst naar een projectiesysteem dat uitsluitend de karakteristieke procedure van projectieve meetkunde gebruikt, waarbij een lijn of vlak naar een andere lijn of vlak wordt overgebracht door het projecteren van een reeks punten van de ene naar de andere. Een reeks punten op het ene vlak wordt geprojecteerd op het andere vlak door een punt van oorsprong te kiezen, vanwaar lijnen worden getrokken die door de punten op het eerste vlak lopen en de punten van het tweede vlak raken.

Element met symbool Cl en atoomnummer 17, bij normale temperaturen een geelgroen gas dat toxisch is en de ogen en het ademhalingssysteem aantast. Bij -34 graden Celsius wordt chloor vloeibaar. De stof komt veel voor in natuurlijke verbindingen, bijvoorbeeld in keukenzout. Vrije chloor wordt gebruikt voor sterilisatiedoeleinden, bijvoorbeeld van water.

Een klasse van zeer oude gewervelde dieren waaronder haaien, roggen, vleten en draakvissen, die zich kenmerken door een kraakbeenachtig skelet en de typische aanwezigheid van een rudimentaire ruggengraat in de jonge dieren die geleidelijk wordt vervangen door kraakbeen, een relatief groot hersengewicht ten opzichte van de lichaamsgrootte, in de milt geproduceerde rode bloedcellen en speciaal weefsel rond de geslachtsklier in plaats van beenmerg, een uniek orgaan van Leydig en een epigonaal orgaan dat onderdeel kan zijn van het immuunsysteem, een taaie huid bedekt met huidtanden, vijf tot zeven kieuwen, inwendige bevruchting, jongen die afhankelijk van de soort levend geboren worden (ovovivipare soorten) of uit een ei ter wereld komen (ovipare soorten), en door het feit dat ze voornamelijk ectotherm of koudbloedig zijn. Veel levende haaien en roggen behoren tot dezelfde genera als soorten die meer dan 100 miljoen jaar geleden in de zeeën van het Krijt zwommen.

Wordt gebruikt voor de geschreven of gedrukte tekens die de eenheden in een getallen reeks aangeven. Voor de abstracte eenheden die behoren tot het wiskundige systeem, en die zijn onderworpen aan gespecificeerde wetten van opvolging, toevoeging en andere functies wordt 'getallen' gebruikt.

Verwijst naar een projectiesysteem dat wordt gebruikt om informatie van een bol over te brengen op een plat vlak. Het wordt algemeen gebruikt in de cartografie, waarbij een deel van de aarde of een ander hemellichaam wordt weergegeven alsof het op een cilindermantel is overgebracht, die vervolgens tot een plat vlak is afgewikkeld waarop de parallellen zijn afgebeeld als horizontale lijnen en de meridianen als verticale lijnen.

Breedbeeldprocedé dat werd ontwikkeld door Fred Waller en sinds 1952 commercieel wordt gebruikt. Het systeem gebruikt een groot gebogen scherm met drie overlappende 35mm-projectoren, elk in een aparte cabine. De camera rechts projecteert op het linker derde deel van het scherm, de camera in het midden is recht vooruit gericht en de camera links projecteert op het rechter derde deel van het scherm. De meeste producties waren reisfilms; 'How the West Was Won' (1962) was een van de weinige fictiefilms die werden gefilmd in Cinerama.

Commodes die naast een rij laden een openkast-systeem of een wandkast hebben.

Het economische en politieke systeem waarin land en kapitaalgoed publiek bezit zijn en de authoriteiten de productie, prijzen en distributie bepalen.

Elke vorm van keper die is geweven met meer dan één bindingsysteem. Geen Nederlands equivalent. Zie 'weefsel' en 'meergraatskeperbinding'.

Verwijst naar de integratie van het technische ontwerp en de fabricage van objecten tot een systeem dat rechtstreeks wordt bestuurd door digitale computers. Computer-aided engineering (CAE) combineert het gebruik van computers voor industriële ontwerptoepassingen, de zogeheten 'computer-aided design' of 'CAD', met computergestuurde fabricageprocessen, de zogeheten 'computer-aided manufacturing' of 'CAM'. Dit geïntegreerde proces wordt gewoonlijk aangeduid als CAD/CAM. Kenmerkend is de mogelijkheid om ontwerptekeningen die tijdens het ontwerpproces zijn ontwikkeld en gewijzigd, rechtstreeks om te zetten in instructies voor de productiemachines die het gewenste object moeten maken.

Kaarten die door een computer of computersysteem zijn vervaardigd of gepresenteerd.

Het schrijven van precieze, logische reeksen instructies die de handelingen van een computer of een computersysteem sturen.

Aanduiding voor interneringscentra die worden opgericht los van het gangbare gevangenissysteem, waarin mensen worden opgesloten met het oog op de militaire of politieke veiligheid of voor bestraffing of exploitatie; mensen worden meestal gevangen gezet per decreet of op militair bevel, vaak ook hele klassen of groepen mensen, zonder rekening te houden met de schuldvraag van ieder individu afzonderlijk.

Personen die beroepshalve een flatgebouw, kantoor of ander gebouw schoonhouden en afval verwijderen, zorgen voor het verwarmingssysteem en kleine reparaties uitvoeren.

Verwijst naar een projectiesysteem waarbij de punten op een bol met behoud van een één-op-één-relatie op een plat vlak worden overgebracht. Het systeem wordt algemeen gebruikt in de cartografie en is een poging tot het oplossen van het probleem dat ontstaat doordat een bol niet op een plat vlak kan worden weergegeven met behoud van alle afstandsverhoudingen. Met conforme projecties wordt getracht de relatieve vorm van configuraties rond ieder punt te behouden, dat wil zeggen dat de grootte en de hoekformaties op ieder punt behouden blijft. De mercatorprojectie en stereografische projectie zijn voorbeelden van conforme projecties.

Verwijst naar het samenstel van waarden, wetenschappelijke tradities en sociale visies dat is geïnspireerd op de leer van Confucius in de 6de eeuw v. Chr. in China. Dit geloofssysteem, dat is gebaseerd op kennis van het verleden en het behouden van culturele tradities, oefende een sterke culturele invloed uit in Oost-Azië en drukte een stempel op het bestuur, de maatschappij, het onderwijs en het gezinsleven in deze regio. Het wordt gekenmerkt door sterke universele humanistische filosofieën; Oost-Aziaten blijven vaak confucianisten, ook als ze andere religies aanhangen, zoals de islam of het boeddhisme.

Verwijst naar plattegronden die de balken en onderslagen van iedere verdieping in een gebouw aangeven, met hun onderlinge verbindingen. Meestal betreft het geen detailtekening, maar een eenvoudig systeem van symbolen en ontwerpschetslijnen.

Grote, maar tamelijk lage wandkasten met bovenin een opbergkast en onderin een openkast-systeem of planken. Dit type werd in de 16e en 17e eeuw in Engeland en in de 17e eeuw in Amerika gemaakt. Te onderscheiden van 'perskasten' die een dichte boven- en onderkant hebben.

De wetenschappelijke bestudering van misdadigers, van misdaad als een sociaal verschijnsel en van het strafrechtelijk systeem.

Genus van 100 tot 600 soorten middelgrote bomen, struiken en lianen. Het aantal soorten dat tot dit genus behoort, verschilt per classificatiesysteem. Het genus is inheems in tropisch Midden- en Zuid-Amerika, Afrika, Madagaskar en zuidelijk Azië.

Verwijst naar de stijl die van oudsher wordt beschouwd als het begin van de gotiek in Engeland, rond 1290, toen koning Edward I een aantal kruisen met kenmerkende versieringen en architectonische elementen oprichtte om de koningin, Eleanora van Castilië, te herdenken. De term werd voor het eerst gebruikt in het begin van de 19de eeuw en verwees toen voornamelijk naar venstermaaswerk. Tegenwoordig wordt de term in een veel bredere betekenis gebruikt. De stijl wortelt in de koninklijke Londense stijl en het Rayonnant van de Franse gotiek, en wordt gekenmerkt door immense geglazuurde oppervlakken, rechtlijnige apsissen, dikke muren in plaats van het continentale systeem met steunberen, en ingewikkelde versieringen van levendige geometrische en organische vormen.

Systeem van lichten die zijn opgesteld voor decoratieve doeleinden, zoals in winkeletalages, kerstbomen of struiken.

Een regeringsvorm of politiek systeem waarbij de heerser absolute macht of controle uitoefent.

Een systeem waarmee men digitaal geluid kan opnemen, bewerken, mixen, opslaan en afspelen of als elektrisch signaal kan uitvoeren. Gewoonlijk bestaat het systeem uit drie onderdelen: een computer, software en een hardware-interface voor de aansluiting van microfoons of muziekinstrumenten.

Een rooms-katholieke orde die in 1215 in Zuid-Frankrijk werd gesticht door de Spaanse heilige Dominicus. De bijzondere kenmerken van de nieuwe orde waren de verplichting om theologische studies uit te voeren en de missie om de leer te verkondigen, een taak die voorheen werd beschouwd als het exclusieve privilege van bisschoppen en hun afgevaardigden. Deze bedelorde wordt gekenmerkt door een centraal gezag en een centrale organisatie en legt de nadruk op missiewerk en wetenschap in combinatie met een actief en contemplatief leven. Een lid behoort tot de orde (en niet tot een autonoom klooster) en kan te allen tijde worden overplaatst naar een andere locatie. Beroemde dominicaanse wetenschappers zijn Albertus Magnus en zijn leerling, de heilige Thomas van Aquino. Het door Aquino ontwikkelde systeem werd in 1278 officieel aangenomen door de orde. Er is een orde van dominicaanse nonnen die in de 19de en 20ste eeuw explosief groeide en een tertiaire orde van leden die niet in kloosters leefden. De orde staat bekend om het onveranderlijk orthodoxe naleven van de leer van Aquino.

Verwijst naar de periode in de Vietnamese Bronstijd (circa 15de of 14de eeuw v. Chr.) die wordt geassocieerd met de site in noordelijk Vietnam in de provincie Thanh Hoa die bekend staat als Dông-Son. Deze periode wordt gekenmerkt door de hoge productie van bronzen rituele voorwerpen en bronzen keteltrommels die sterke Indonesische stilistische invloeden weerspiegelen en een voorkeur voor dierenmotieven. Objecten die in deze periode werden geproduceerd vertonen ook een affiniteit in vorm en stijl met Chinees aardewerk en bronswerk. In de architectuur wordt deze periode gekenmerkt door huizen en tempels met gewelfde daken en ondersteunende constructies die zijn gebaseerd op een pijlersysteem.

Wordt gebruikt voor het procédé waarbij spiraalvormige groeven in het oppervlak van een vuurwapenprojectiel of in het kaliber van de loop worden gesneden, en voor het systeem van groeven die op die manier zijn gemaakt. De groeven geven het projectiel een draaiende beweging waardoor zijn balans in de lucht gelijk wordt getrokken en zijn baan gestabiliseerd.

Middelen voor het verwijderen van vervuilende stoffen uit de lucht van een systeem, door de lucht door verschillende roosters en droge poreuze materialen te leiden.

Wordt gebruikt voor een plattegrond op schaal van een elektrisch systeem; hieronder kan ook een kleine aanverwante kleine tekening van een aanzicht of een schema voor een stijgleiding vallen. Gebruik 'E-tekeningen' voor andere tekeningen van elektriciteitssystemen.

Educatief speelgoed dat in serie wordt vervaardigd en gebruikt om les mee te geven op de kleuterschool volgens het systeem van Friedrich Fröbel. Er zijn tien series die ieder bestaan uit één of meer geometrische vormen en kleuren.

Verwijst naar tekeningen die zijn gemaakt vanuit een centraal perspectief of één-puntsperspectief, een lineair perspectiefsysteem met één verdwijnpunt waardoor het lijkt alsof de beeldelementen geleidelijk in de diepte verlopen. Het verdwijnpunt bevindt zich meestal in of nabij het midden van de compositie.

Wordt gebruikt voor het complex van draden in een elektrisch systeem.

Dekens met binnenin een elektrisch bedradingssysteem en een thermostatische bediening, waardoor zij een gelijkmatige warmte afgeven.

Muziekinstrumenten die elektronische schakelsystemen bevatten als een wezenlijk onderdeel van het geluidsopwekkende systeem.

Een seismisch ontwerpsysteem met een mechanisme dat tussen de grond en het fundament van een bouwsel is aangebracht om de gevolgen van een aardbeving te verminderen.

Omvat de hoeveelheid energie die niet beschikbaar is om werk mee uit te voeren in een systeem, maar ook de uiteindelijke toestand van de degeneratie van materie en energie in het heelal.

Verwijst naar een projectiesysteem dat algemeen wordt gebruikt in de cartografie en waarbij de afstanden vanaf een bepaald punt of langs een bepaalde meridiaan of parallel in alle richtingen correct op schaal worden weergegeven.

Openkast-systeem met planken boven elkaar, waarop kleine voorwerpen worden vertoond. Ze hebben vaak een spiegel aan de achterkant en soms laden of een kastje aan de onderkant.

Centraal bestuur door een systeem of overheid, waarbij verschillende staten een eenheid vormen maar interne zaken onafhankelijk afhandelen.

In algemene zin te gebruiken voor aërofonen, geluid voortbrengend door middel van een luchtstroom die vanaf de lippen van de bespeler over de scherpe rand van een opening wordt geblazen. In specifieke zin: de uit drie of meer delen bestaande, zijdelings aangeblazen fluiten, met of zonder (Boehm)kleppensysteem, in hout of metaal in westerse orkest-, kamer- en solomuziek.

In algemene zin, het uitvoeren van handelingen die erop gericht zijn een voorwerp, materiaal of systeem tegen beschadiging of teloorgang te beschermen. In specifieke zin verwijst de term naar handelingen die bedoeld zijn om voedsel of andere organische stoffen of ecosystemen voor teloorgang te behoeden. Gebruik 'behoud' voor de functie of discipline van het conserveren van bouwwerken, of gebruik anders een specifieke vorm van behoud, bijvoorbeeld 'monumentenzorg'.

Een halfstijf colloïdaal systeem van een vloeistof in een vaste stof.

Verwijst naar de school in het Tibetaanse boeddhisme die in 1409 is begonnen toen Tsongkapa (1357-1419) het klooster Riwo Ganden stichtte. Als laatste van de grote scholen is Gelug ook de grootste geworden. De dalai lama en de panchen lama zijn beiden lid van deze school. De Kadampa, de oudste orde van het Tibetaanse boeddhisme, is erin opgegaan. De Gelug is sinds de 17de eeuw de overheersende school en heeft een enorme politieke macht gehad van de tijd van de vijfde dalai lama, die heerser van Tibet werd, tot de Chinese inval van 1951. De leden hechten waarde aan eruditie en organiseren regelmatig debatten tussen vertegenwoordigers van tegengestelde filosofische standpunten. Dogmatiek en logica worden beschouwd als hulpmiddelen om verlossing te bereiken omdat het continuüm van een persoon wordt gezien als een cognitieve en lumineuze energie die kan worden gezuiverd door meditatie en contemplatie. De school staat bekend om het rigoureuze onderwijssysteem dat bestaat uit een aantal klassen die een monnik moet doorlopen; de meest begaafde leerlingen gaan op voor de graad van Geshe ('professor'), waarvoor zij 24 jaar moeten studeren. De nadruk ligt op kloosterdiscipline (vinaya), celibatair leven, onthouding van bedwelmende middelen en geweldloosheid. Tantristische lessen worden daarom aangepast aan de celibataire leefstijl en zijn alleen beschikbaar voor hen die eerst de theorie onder de knie hebben gekregen. Aanhangers worden vaak ‘geelkappen’ genoemd vanwege de gele kappen die Tsongkapa aan de Gelug-monniken voorschreef om zich te onderscheiden van Nyingma-monniken, die rode kappen dragen. De school heeft met centra in Europa en de Verenigde Staten ook veel weerklank gevonden buiten Tibet. Het hoofdkwartier staat in Dharmasala in het noorden van India, waar met een ambitieus uitgeefproject wordt getracht de Tibetaanse teksten te conserveren en te verspreiden.

Verwijst naar een systeem dat is gebaseerd op geometrisch projectie en dat in de kunst, architectuur, cartografie en andere disciplines wordt gebruikt voor het weergeven van driedimensionale voorwerpen in een tweedimensionaal oppervlak, waarbij bepaalde regels strikt worden nageleefd, waarin uiteen wordt gezet dat er denkbeeldige gezichtslijnen lopen van het oog van de toeschouwer naar het voorwerp, die het mogelijk maken om een beeld van het voorwerp over te dragen naar een transparant oppervlak (het beeldvlak). De rekenkundige voorwaarde van een projectie is dat elk punt in het voorwerp en de overeenkomende punt in de afbeelding zijn verbonden door een rechte lijn, de projectiestraal. Projectiestralen lopen doorgaans door het midden van de projectie. In veel gevallen wordt ervan uitgegaan dat het midden van de projectie oneindig ver is verwijderd van het voorwerp, waardoor alle projectiestralen parallel zijn en niet samenkomen om de suggestie te wekken dat ze terugwijken in diepte. Hoewel de betekenis enigszins overeenkomt met 'perspectief', wordt 'projectie' gebruikt voor technische en architectonische tekeningen die de nadruk leggen op de rekenkundige eigenschappen van de afgebeelde voorwerpen. 'Perspectief' wordt gebruikt voor kunstwerken en weergaven met vervormingen van lengte, hoeken, vormen en de rechtheid van lijnen die zich optisch voordoen als voorwerpen die terugwijken in de diepte.

Te gebruiken voor de abstracte eenheden die bij een wiskundig systeem horen en onderhevig zijn aan gespecificeerde wetten van opeenvolging, vermeerdering en andere functies. Gebruik 'cijfers' voor geschreven of gedrukte karakters die eenheden in een numerieke volgorde aanduiden.

Het vormen van strukturen waarbij de draden van een of meer dradenstelsels elkaar kruisen of door elkaar getwijnd worden volgens een bepaald systeem. In ruime zin is weven een vorm van vlechten.

Geweven stof met een glad, glimmend oppervlak, gekenmerkt door een hoofdbindingssysteem, de satijnbinding. Bij deze binding loopt elke kettingdraad over vier of meer opeenvolgende inslagdraden heen en onder de volgende door, het bindingspunt. De bindingspunten van de naast elkaar liggende kettingdraden zijn van tenminste twee inslagdraden verschoven, zodat nooit keperlijnen gevormd worden.

Verwijst naar de technologie, oorspronkelijk ontwikkeld door het Amerikaanse ministerie van Defensie, die bestaat uit 24 satellieten welke continu wereldwijd signalen doorgeven. In combinatie met ontvangers op aarde kan het systeem op basis van driehoeksmeting zeer snel de lengte- en breedtegraad en de hoogte van een bepaald punt of boven het aardoppervlak bepalen. Het systeem wordt voor militaire doeleinden gebruikt, maar hoofdzakelijk voor het verzamelen van ruimtelijke gegevens die nodig zijn voor het samenstellen van landkaarten en voor het berekenen van geografische posities voor reizigers met een GPS-ontvanger. De oorspronkelijke naam van het systeem was 'NAVSTAR' (Navigation System with Timing And Ranging).

Een benadering van sociale, culturele, wetenschappelijke en humanistische kwesties die de wereld als een enkel, interactief systeem ziet.

Een in de natuur voorkomende gekristalliseerde vorm van koolstof, dimorf met diamant. Grafiet heeft een gelaagde structuur die bestaat uit ringen met zes koolstofatomen die zijn gerangschikt in horizontale lagen die relatief ver van elkaar af liggen, en kristalliseert in het zesvlakkige systeem, anders dan diamant, waarbij koolstofatomen kristalliseren in het achtvlakkige of viervlakkige systeem. Hierdoor hebben diamant en grafiet zeer verschillende eigenschappen. Grafiet is ondoorzichtig en zacht, voelt vettig aan en is ijzerzwart tot staalgrijs van kleur; het komt voor als kristallen, vlokken, schilfers, aders, bodemlagen of verspreid in metamorfe gesteenten.

Vroege vuurwapens die lijken op kleine kanonnen met een gladde loop die op een houten blok of steel zijn geplaatst, door de monding worden geladen (of: met voorlaadsysteem) en die voor ieder schot opnieuw moeten worden geladen; werden gebruikt in Europa in de 14e en 15e eeuw.

Hangend openkast-systeem waarop porselein wordt getoond, vaak met latwerk aan de zijdes.

De fysieke onderdelen van een computer of computersysteem, ter onderscheid van de procedures die nodig zijn om de computer of het systeem te laten werken.

Wordt gebruikt voor ovens die warme lucht produceren voor een verwarmingssysteem.

Wordt gebruikt voor verwarmingssystemen waarbij hete lucht wordt verspreid door een systeem van leidingen en roosters.

Televisiesysteemstandaard voor het doorgeven van televisiesignalen met een resolutie die twee keer zo hoog als de huidige Europese standaard PAL. Het systeem werkt op basis van een beeldverhouding van 16:9.

De belangrijkste toevoerpijpen, die alle onderdelen van een afvoersysteem voeden.

Wordt gebruikt voor watersloten die in afvoerpijpen van gebouwen zijn geïnstalleerd om luchtcirculatie tussen het rioleringssysteem en sanitaire afvoersysteem van het gebouw te voorkomen.

De taal die wordt gebruikt voor het structureren van informatie, in het bijzonder bij het maken van internetpagina's. HTML werkt op basis van een systeem van 'tags' met behulp waarvan de webbrowser tekst en afbeeldingen combineert en opmaakt.

Wordt gebruikt voor het totaal van audio- en videoapparatuur van hoge kwaliteit, meestal met grootbeeld-televisietoestellen en surround-sound mogelijkheden, ontworpen en opgesteld om een theaterachtige omgeving te creëren; kan ook worden gebruikt voor ruimten die zijn bedoeld om plaats te bieden voor het bekijken van beelden met behulp van dergelijk apparatuur. Gebruik @'media rooms' voor huiselijke ruimten waar de nadruk ligt op een amusementssysteem met video, muziek en spelletjes.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat hoofdzakelijk in Burundi en Rwanda leeft, maar ook in Uganda, Tanzania en de Democratische Republiek Congo. De Hutu's vestigden zich rond 1000 tot 500 v. Chr. in het Grote Meren-gebied. Te midden van de inheemse Twa-pigmeeënvolkeren stichtten ze een agrarische gemeenschap op basis van familie-eenheden. In de 14de en 15de eeuw werd dit systeem geleidelijk verdrongen door een feodaal systeem, onder aanvoering van de aristocratische leden van het nomadenvolk de Tutsi's. De omverwerping van de Tutsi-monarchie in Rwanda vond plaats in de jaren 1959-1961. In de Europese koloniale periode ontstonden er spanningen tussen de twee groepen, die voortdurend tot problemen hebben geleid.

Historische harpen uit Ierland met karakteristieke koperen snaren, een naar buiten buigende voorzuil en een resonanskast gemaakt uit een enkel blok wilgehout. Ook te gebruiken voor 19e eeuwse kleine, met darm bespannen harpen met een handmatig systeem voor het stemmen.

Verwijst naar de periode en cultuur die behoren tot de derde tijd in het drieperiodensysteem dat in 1836 werd ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen. De cultuur van de IJzertijd ontstond meestal wanneer in de Bronstijd het punt werd bereikt waarop de kwaliteit van het ijzer vooral door carboneren, een rol ging spelen bij de vervaardiging van gereedschappen, wapens en werktuigen. De ijzertijd kwam op verschillende tijdstippen in verschillende delen van de wereld tot ontwikkeling, eerst in het Midden-Oosten en Zuidoost-Europa rond 1200 v. Chr. en rond 600 v. Chr. in China. Op de Amerikaanse continenten ontstond de ijzertijd niet vanuit de Bronstijd maar werd door Europese ontdekkingsreizigers geïntroduceerd bij culturen die zich in het stenen tijdperk bevonden.

Airconditioningsystemen waarbij afdelingen onafhankelijk kunnen werken zonder dat er een centraal verdelingssysteem nodig is.

Te gebruiken voor de onderliggende fundering of de basisstructuur van een systeem of organisatie, vooral de diensten en voorzieningen die een wezenlijk deel van het leven in een stedelijke samenleving uitmaken.

Wordt gebruikt voor openingen waardoor lucht of een vloeistof een met gecomprimeerde lucht gevulde ruimte, een pijp of een systeem binnen komt.

Wordt gebruikt voor hulpmiddelen zoals kleppen of schuiven die worden gebruikt om de luchtstroom binnen een ventilatiesysteem of de stroom van verbrandingsgassen in een schoorsteenpijp te regelen.

Diverse apparaten die gegevens, programma's of signalen overbrengen naar een verwerkingssysteem.

Een spanningssysteem in een massief lichaam dat niet afhankelijk is van externe krachten.

Dossiers waarbij gebruik gemaakt wordt van systeemkaarten.

Kaarten die worden gemaakt in pakketten van een bepaald aantal en die zijn gemerkt om te worden gebruikt als spelonderdelen tijdens het spel; de merktekens of ontwerpen kunnen een bepaald kleur- of rangensysteem volgen of speciaal en meer specifiek zijn.

Wordt gebruikt voor skeletten waarin kabels essentieel zijn voor het dragende systeem, zoals bijvoorbeeld bij suspensie of tuien.

Televisiesysteem met gesloten circuit waarbinnen programma's via coaxiaal- of glasvezelkabel (dus niet via de ether) onder aangesloten abonnees worden verspreid.

Constituerende, staatkundige en bestuurlijke onderdelen binnen bepaalde Europese landen met een federaal systeem, zoals Zwitserland.

Het economische systeem dat wordt gekenmerkt door prive- en bedrijfsbezit van kapitaal, investeringen die worden bepaald door privebeslissingen in plaats van door de staat en door prijzen, productie en distributie van goederen die voornamelijk worden bepaald door concurrentie in het vrijemarktstelsel.

Kerken in een christelijke systeem dat een bisschoppelijke vorm van bestuur heeft, waar de kerk de belangrijkste kerk in een bisdom is of de zetel van een diocesane bisschop, aartsbisschop, kerkvorst, patriarch of paus te hebben. Ze zijn over het algemeen grootse structuren en het huis van de 'cathedra' of troon van de bisschop.

Verwijst naar de richting van het christendom die zich kenmerkt door een uniforme, hoogontwikkelde rituele canon en organisatiestructuur met een doctrine die wortelt in de leer van de apostelen van Jezus Christus in de 1ste eeuw, in de theologie van de Alexandrijnse school en in het augustijner gedachtegoed. In deze godsdienstige richting wordt het geloof beschouwd als een aanvaarding van de openbaring; de openbaring heeft de vorm van een doctrine. In juridische zin verwijst de term naar de richting van het christendom die zich onderscheidt als een verenigd, monolithisch sacramenteel systeem onder het bestuur van het pauselijk gezag. Gedurende het grootste deel van de geschiedenis van dit systeem was de paus gevestigd in Rome en daarom wordt 'rooms-katholicisme' vaak gebruikt om dit begrip te onderscheiden van de orthodoxe katholieke kerk.

Verwijst naar een projectiesysteem dat algemeen wordt gebruikt in de cartografie en dat is gebaseerd op het principe van een holle kegel die zodanig over een bol is geplaatst dat, wanneer de kegel wordt afgewikkeld, de raaklijn de centrale of standaardparallel van het in kaart gebrachte gebied vormt. In dit systeem zijn de parallellen concentrische cirkels en bestaan de meridianen uit de rechte lijnen van de punt van de kegel tot de divisies van de standaardparallel. De kegelprojectie wordt doorgaans afgeleid van een projectie van de bol op een kegel vanuit een punt boven een van de polen en op de raaklijn van de aarde of een ander hemellichaam op één geselecteerde parallel. Ze kan ook worden afgeleid van een projectie waarbij de kegel zodanig is geplaatst dat deze de bol bij twee dicht bij elkaar geplaatste parallellen kruist.

Groepen van zakelijke ondernemingen van dezelfde soort of met dezelfde functie, zoals restaurants, winkels, theaters of hotels, die met elkaar zijn verbonden in een enkel systeem met een enkele eigenaar en een enkel management of bestuur.

Verwijst naar registratiesystemen die werden gebruikt in het Incarijk en oudere culturen in het Andesgebied. De term 'khipu' is een orthografische weergave van het Quechua-woord voor knoop. Een khipu bestaat meestal uit koorden of draden van gekleurd katoen (of alpaca) met numerieke waarden die mogelijk met knopen zijn gecodeerd volgens het tientallig (decimaal) systeem. Khipu's bestaan uit een hoofdkoord waaraan een wisselend aantal hangende touwtjes is bevestigd; het aantal touwtjes kan uiteenlopen van twee tot bijna 1500 snoeren. Aan deze touwtjes kunnen op hun beurt ook weer kleinere touwtjes zijn bevestigd. De meeste khipu's bevatten drie soorten knopen. Het geheim van de khipu is nog niet ontcijferd en er zijn tal van theorieën over de hoeveelheid informatie die ze zouden bevatten. Volgens recente theorieën werden ze gebruikt om eenheden van arbeidsbijdragen bij te houden, met een verwijzing naar het geografische gebied dat de arbeid leverde. Andere onderzoekers zijn van mening dat khipu's niet als schriftvorm waren bedoeld, maar als een systeem van geheugensteuntjes voor Inca-administrateurs, of als een combinatie van deze twee, voor het bijhouden van een administratie. Khipu's werden niet alleen door hoge ambtenaren in de hoofdstad Cuzco gemaakt en bijgehouden, maar ook door regionale hoofden en dorpsoudsten. Na de verovering van het Incarijk begin 16de eeuw door de Spaanse conquistadores werd het gebruik van de khipu verboden en werden de meeste vernietigd. Er zijn nog slechts circa 600 Inca-khipu's bewaard gebleven. In de hooglanden van Peru wordt het gebruik van de khipu nog voortgezet, zij het in een vrij primitieve vorm.

De studie van de geometrie van beweging, waarbij het effect van massa of krachten op het systeem buiten beschouwing wordt gelaten.

Meestal elektrisch bediende signalen (zoals een systeem van gekleurde lichten) ter waarschuwing en regeling van het verkeer.

Kogelvormige schuifafsluiters die zorgen voor een zeer nauwe afsluiting voor vloeistoffen in een hogedrukbuizensysteem.

Verwijst in algemene zin naar korte stukjes touw. De term kan in specifieke zin ook verwijzen naar een gevlochten touw of lus voor het dragen van een fluitje, mes of ander voorwerp rond de hals, of als militair onderscheidingsteken (erekoord). Daarnaast kan de term verwijzen naar een stevig stuk touw om een kanon mee af te vuren, een fluitsignaal te geven of een ander systeem te activeren.

Telecommunicatiesysteem waarbij elektromagnetische golven van 10 tot 80 meter worden verzonden en ontvangen, met frequenties van meer dan 3000 kilohertz.

Verwijst naar een perspectiefsysteem dat is afgeleid van het lineair perspectief, maar gebruikmaakt van kromme lijnen om rekening te houden met de optische illusie dat brede of langwerpige vormen in een rechte hoek vanuit de zichtlijn van de kijker aan de uiterste randen een perspectivische verkleining ondergaan. In dit systeem zou een brede muur die zich parallel aan het afbeeldingsvlak bevindt, naar links en rechts taps toelopen. Het systeem is al in de renaissance beschreven door Leonardo da Vinci, maar werd tot de 19e en 20e eeuw niet vaak gebruikt.

Bogen die voornamelijk bestaan uit een gebogen staaf die kruislings op een middenschacht is geplaatst door middel van een systeem van bindingen van touw of darm of door metalen banden. De pees wordt teruggetrokken, vastgehouden en losgelaten door een mechaniek als een windas of een draaibare moer. Ze waren zeker al in de 11de eeuw in gebruik en worden nog altijd gebruikt voor de jacht en recreatie.

Verwijst naar de laatste fase van de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem dat werd ontworpen door de archeoloog Arthur Evans. De fase kenmerkt zich door frescoschilderingen, de herbouw van paleizen en vooral door de versiering van aardewerk, dat werd aangebracht op een laag van vuurrode klei op een lichte ondergrond. Dit in tegenstelling tot eerdere versieringen, waarbij wit op een donkere kleilaag werd aangebracht. De ontwerpen bestaan meestal uit naturalistisch weergegeven planten en dieren in geometrische patronen of ontwerpen. De stijl overlapt met de tijd van de nieuwe paleizen en de Sub-Minoïsche perioden.

Lage boekenkasten die zo zijn ontworpen dat de wand erboven vrij is voor schilderijen of hoge spiegels. Ze hebben meestal een openkast-systeem of deuren met open traliewerk in plaats van massieve deuren of deuren bekleed met zijde.

Orde van bloeiende planten die behoren tot de core asterids of sympetalen onder de bloeiende planten in de groep Asterids 1 in het APG II-systeem (Angiosperm Phylogeny Group II). De orde omvat 23 families en meer dan 23.000 soorten. De belangrijkste families van deze orde zijn Lamiaceae, Verbenaceae, Plantaginaceae, Scrophulariaceae, Orobanachaceae, Acanthaceae, Gesneriaceae, Bignoniaceae, Oleaceae, Pedaliaceae en de kleine families van vleesetende planten Byblidaceae en Lentibulariaceae.

Elk maatschappelijk systeem waarbij machtige land- of opperheren inkomsten uit het land verkrijgen en in hun eigen domein ook het bestuur uitoefenen.

Verwijst naar het perspectiefsysteem waarbij rechthoeken uitlopen in de richting van een of meerdere verdwijnpunten. In de westerse kunst verwijst de term vaak naar het systeem van het éénpuntsperspectief, dat werd ontwikkeld tijdens de Italiaanse renaissance, maar dat gebaseerd was op oude Griekse en Romeinse modellen.

Registers waarin opeenvolgende gegevens worden opgetekend, vooral met betrekking tot activiteiten of handelingen die voorkomen binnen een systeem.

Geschreven of geschilderd symbolen die een heel woord voorstellen. Schriftsystemen die gebruik maken van logogrammen zijn onder meer het Chinees, Egyptische hiërogliefen en vroege spijkerschriften. Er is geen schriftsysteem bekend dat volledig logografisch is: alle logografische systemen bestaan zowel uit logogrammen als symbolen die bepaalde geluiden of lettergrepen representeren. In stenografie is een logogram een letter of een enkel streepje waarmee men op een korte manier een woord representeert.

Kurassen van het Romeinse Rijk, opgebouwd uit ongeveer een twintigtal gebogen ijzeren harnasplaatjes die bijeen worden gehouden door een ingewikkeld systeem van lederen riempjes en gespen.

Bouwsysteem voor het verlagen van de luchttemperatuur, voor comfort, procesbeheersing of het bewaren van voedsel.

Te gebruiken voor bestuurbare luchtvaartuigen lichter dan lucht die zichzelf aandrijven, voor hun stijgkracht afhankelijk van de verdringing van lucht door een lichter gas en over het algemeen bestaand uit een gestroomlijnde romp, meestal een verlengde ellipsoïde, met een of meer cellen, een kabine voor de bemanning en passagiers en een voortstuwingssysteem.

Dat deel van een ventilatiesysteem dat luchttoevoer en afvoerbuizen bevat, en stuwkamers.

Verwijst in hoofdzaak naar de periode van de belangrijke Late Ly-dynastie (1010-1225 n. Chr.), die in de delta van de Rode Rivier tot ontwikkeling kwam, maar kan ook verwijzen naar de stijl en periode van de minder ontwikkelde Vroege Ly-dynastie (544-603 n. Chr.). De stijl van de Late Ly-dynastie ontstond in een sfeer van dynastieke stabiliteit en heeft de stijl van de moderne Vietnamese staat mede beïnvloed, zo wordt algemeen gedacht. In de architectuur wordt de periode gekenmerkt door boeddhistische tempels met inheemse innovaties zoals het gebruik van steen, bovengeplaatste spanten, balken en halfzuilen, en het gebruik van overhangende dakranden met symbolen in terracotta. Een voorbeeld bij uitstek van de architectuur uit deze periode is de Lotustempel (1049 n. Chr.) in Hanoi, met decoratieve motieven in terracotta langs de dakranden, een duidelijk lotusvormige constructie en een complex spantensysteem met elkaar kruisende balken en zuilen. In de beeldhouwkunst wordt de periode gekenmerkt door Boeddhafiguren gezeten op verhogingen die gedecoreerd zijn met draken- en bloemmotieven, reliëfpanelen uitgevoerd in een Cham-stijl of Chinese stijl, stoepa's met gebeeldhouwde motieven van eiken- en druivenbladeren, en beelden van leeuwen, olifanten, buffels en paarden die afzonderlijk op een lotusvoetstuk zijn geplaatst en zijn beeldgesneden uit één blok steen.

Onderwijsinstellingen op middelbaar niveau in Frankrijk of van een soortgelijk systeem, waarbij de school door de staat wordt gefinancierd, in tegenstelling tot middelbare scholen die door een gemeente worden beheerd.

Kleine slijpapparaten die gebruik maken van een horizontale, platte, metalen draaiende plaat die wordt aangedreven door een tandwielsysteem. De messen worden door speciale klemmen vastgehouden.

Grote computers die vaak de spil zijn van een systeem dat door vele gebruikers wordt gebruikt.

Graangewas dat afkomstig is uit Amerika, maar in de zestiende eeuw werd geïntroduceerd in de rest van de wereld. Het is een hoge eenjarige grassoort met een stevige steel. De vrucht bestaat uit rijen eetbare pitten op langwerpige aren die aan de dikke steel groeien. Er zijn veel verschillende variëteiten met gele, rode, blauwe, roze en zwarte kolven, vaak met spikkels of strepen. Mais gebruikt men als voedsel voor mensen en dieren, als grondstof in de industrie, voor het maken van brandstof, maisolie, maissiroop, maizena, maisbloem en ethanol (whisky, benzine). De stengels gebruikt men als biomassa om brandstof te maken, maar ook voor systeemplafonds. Uit maiskolven sneed men vroeger tabakspijpen. De kolven en het vlies eromheen gebruikte men om poppen te maken.

Verwijst naar de religieuze beweging die opkwam in Perzië in de derde eeuw en werd opgericht door Mani, de 'Apostel van het licht', als een oecumenisch en universeel geloofssysteem met daarin geïntegreerd ideeën uit het boeddhisme, het christendom, het hindoeïsme, het taoïsme, de islam en het jodendom. De religieuze beweging wordt algemeen beschouwd als een soort gnosticisme, een systeem dat is gebaseerd op het verkrijgen van verlossing door het kennen van de spirituele waarheid. Er wordt gestreefd naar zelfkennis en innerlijke verlichting als bescherming tegen een overgave aan de kwade materiële wereld en als weg naar de verlossing. Deze beweging heeft een enigszins dualistische filosofie en wordt gekenmerkt door het geloof in de tegengestelde substanties van licht en donker, het spirituele en het materiële, en het goede en het kwade. De religieuze gemeenschap is verdeeld in de uitverkorenen, die zich aan de strikte, ascetische levensstijl houden, en de toehoorders, die de uitverkorenen ondersteunen. Belangrijke elementen van deze religie zijn onder meer sacramentele riten, liefdadigheid, vasten, de biecht, het zingen van hymnen en het reciteren van heilige geschriften.

Camera's waarbij men scherp stelt met behulp van een los of vast systeem voor afstandsinstelling. Hoewel dit systeem in veel camera's wordt toegepast, bijvoorbeeld in perscamera's en platencamera's, gebruikt men de term gewoonlijk alleen voor camera's die niet met een ander systeem voor scherpstelling zijn uitgerust. De term wordt dus niet gebruikt voor bijvoorbeeld spiegelreflexcamera's, waarbij men scherpstelt op het beeld dat via een spiegel naar de zoeker wordt geleid.

Verwijst naar een projectiesysteem dat doorgaans wordt gebruikt in de cartografie en is genoemd naar Gerardus Mercator, die deze projectie voor het eerst gebruikte voor een kaart uit 1569. Mercatorprojectie wordt doorgaans aangemerkt als een cilinderprojectie, hoewel het in feite om een wiskundige afleiding gaat. Zij wordt gekenmerkt door rechte, horizontale parallellen en rechte, verticale meridianen in rechte hoeken op de evenaar. Het systeem wordt vaak gebruikt voor navigatiekaarten, omdat elke rechte lijn in de juiste richting loopt aan de hand waarvan navigatoren een rechte koers kunnen uitzetten; voor wereldkaarten wordt het als onpraktisch gezien omdat de schaal vervormd is en gebieden die zich op grotere afstand van de evenaar bevinden buitenproportioneel groot worden weergegeven.

Barometers die niet afhankelijk zijn van een hydrostatisch evenwicht of van de wetmatigheden van gassen, maar die in plaats daarvan gebruik maken van metingen van de kracht die door de atmosfeer wordt uitgeoefend op een onderdeel van het mechanische systeem; vaak met een schaalverdeling om te worden gebruikt als hoogtemeters.

Zeer kleine audiocassettes, ruwweg vier keer zo klein als standaard audiocassettes. Gebruik ���minicassettes' voor cassettes met een vergelijkbare grootte, maar waarbij geen gebruik wordt gemaakt van een capstan-aandrijfsysteem.

Verwijst naar de stijl die volgde op de iconoclastische crisis, van het midden van de 9de tot het begin van de 13de eeuw. De stijl komt voornamelijk voor in het Oost-Romeinse rijk, en verspreidde zich samen met het Orthodoxe geloof naar de Balkan en Rusland na het verlies van Klein-Azië aan de Seljuk-Turken in 1071. De stijl kenmerkt zich door het voortborduren op en verder ontwikkelen van vroegere Byzantijnse kunst, bijvoorbeeld door een kleinere schaal van kerken en kloosters, het regelmatige gebruik van de Griekse kruisplattegrond, interieurs bedekt met weelderig marmer, mozaïeken, schilderingen en ivoorsnijwerk. Het betrof meestal eenvoudiger, meer lineaire en abstracte composities in een strak iconografisch systeem.

Verwijst naar de tussenperiode in de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem dat is ontwikkeld door de archeoloog Arthur Evans. De stijl kenmerkt zich door gemodelleerde kleibeeldjes in de vorm van dieren en mensen die een bepaalde emotie weergeven, door polychrome versiering van het aardewerk die bestaat uit steeds complexere kromlijnige en bladachtige ontwerpen, en door de bouw van paleizen. De tijd overlapt voor een deel met de tijd van de oudste paleizen.

Verwijst naar de periode en stijlen die behoren tot de Chinese dynastie tussen 1368 en 1644. De periode kenmerkt zich door stabiliteit, voorspoed en een opleving van de Chinese cultuur en een nationaal bewustzijn. De stijlen in deze periode ontwikkelden zich voornamelijk vanuit een systeem waarbij de kunst onder bescherming van het hof stond. Een hoge mate van vakmanschap werd aangemoedigd, maar qua ontwerp en technieken overheerste conservatisme. De belangrijkste kunst die tijdens deze periode werd vervaardigd was cloisonné, email, bronswerk, lakwerk, meubels en klein ornamenteel snijwerk van jade, ivoor, hout en porselein. In de keramiek werden eerdere stijlen, waaronder wit en blauw servies, verfijnd qua techniek en versiering. In de architectuur zijn de vroegere experimenten uit de Sung-periode achtergelaten en verruild voor traditionelere ontwerpen, zoals de bouw van de Verboden Stad in Peking. In de schilderkunst moedigden scholen van professionele academici/kunstenaars en de geletterde intelligentsia de ontwikkeling van onafhankelijke, persoonlijke stijlen aan.

Kleine audiocassettes, ongeveer vier keer zo klein als standaard audiocassettes. De band wordt alleen met spoelen bewogen. Gebruik ���microcassettes' voor cassettes met ruwweg dezelfde grootte, maar waarbij gebruik wordt gemaakt van een capstan-aandrijfsysteem.

Het effectief samenwerken van gestandaardiseerde, onafhankelijke eenheden, met name in een elektronisch systeem.

Verwijst naar de kunst en architectuur die samenvielen met de heerschappij van Moerad III (1574-1595), zoon van Selim II en kleinzoon van Süleyman II. Moerad gaf opdracht tot de bouw van een koninklijke moskee in Manisa en herbouwde grote gedeelten van het Topkapi-paleis in Istanboel. Zijn primaire interesse als begunstiger lag op het gebied van de kunsten van het boek, en van alle Ottomaanse sultans toonde hij de meest persoonlijke interesse in de werken van hofschilders, ontwerpers en kalligrafen. Veel belangrijke geïllustreerde geschiedenissen en religieuze werken werden voltooid onder zijn patronaat. Tegen de jaren tachtig van de 16de eeuw werd de markt overspoeld door goud en zilver vanuit de Nieuwe Wereld, waardoor het hof werd gedwongen een vast tariefsysteem te hanteren voor artistieke werken zoals tegels en tapijten. Ondanks de economische terugval bereikten hoftapijten en keramiek hun technische en artistieke hoogtepunt tijdens de heerschappij van Moerad III, naast gebedstapijten en polychrome keramiektegels van het Ottomaanse rijk.

De aanbidding van één enkele god wanneer ook het bestaan van andere godheden wordt erkend. In een dergelijk systeem heeft één god een centrale en dominante positie, maar het principe van polytheïsme wordt niet afgezworen.

Openbare gelegenheden met een ordelijke opstelling van afzonderlijke huisjes, geplaatst langs een snelweg, met een intern systeem van opritten en parkeerplaatsen en een duidelijk zichtbaar en opvallend uitgevoerd kantoortje bij de ingang van het complex; vooral populair in de Verenigde Staten tussen het eind van de jaren twintig en het begin van de jaren vijftig. Geen Nederlands equivalent. Zie 'motels'.

Verwijst naar een projectiesysteem waarbij de belangrijkste vlakken van een voorwerp of constructie parallel zijn aan het beeldvlak, maar waarbij alle zijden volledig worden getoond door het voorwerp of de constructie van verschillende kanten weer te geven.

Muziekwerken die ontstaan door het opnemen van natuurlijke geluiden, waarna deze worden bewerkt en herschikt tot een compositie. Het woord 'concrète' verwijst naar het rechtstreeks werken met geluid in plaats van met een systeem van abstracte muzieknotatie. Deze werken zijn oorspronkelijk op grammofoonplaten opgenomen, maar later, met de komst van de bandrecorder, op magneetband. Deze stijl is circa 1948 ontwikkeld door de Franse componist Pierre Schaeffer en zijn collega's, onder wie Pierre Henry, in de Club d'Essai en Groupe de Recherches Musicales van de Office de Radio-diffusion et Télévision Française. De term 'musique concrète' is voorbehouden aan werken die uitsluitend met natuurlijk voorkomende geluiden zijn gemaakt en op grammofoonplaat of magneetband zijn opgenomen. Gebruik 'elektronische muziek' voor werken die zijn gemaakt op basis van geluiden die in hoofdzaak door middel van elektronische synthese of door het combineren van natuurlijke en synthetische klanken tot stand zijn gekomen.

Verwijst naar de stijl van Shinto-architectuur die tot ontwikkeling kwam tijdens de Nara-periode (710-794) en de Heian-periode (794-1185). De stijl kenmerkt zich door een soort tombe met een kleine afmeting, gebouwd in een tweekoloms bij driekoloms systeem op een aarden terp. Het dak of gewelf heeft een schuine kant aan de lange zijde van het gebouw, boven de trap, om de gelovigen beschutting te bieden.

Zacht, wasachtig, licht, zeer kneedbaar, zilverwit, instabiel metaalhoudend element uit de alkaligroep. Natrium heeft symbool Na in het periodiek systeem, en atoomnummer 11. Natrium is het meest voorkomende alkalimetaal, en is het op vijf na meest voorkomende element op aarde. In de natuur komt natrium uitsluitend in verbindingen met andere stoffen voor. De stof heeft een sterke affiniteit voor zuurstof en andere niet-metaalhoudende elementen. Natrium is sterk reactief, verbrandt met een gele vlam, oxideert bij blootstelling aan lucht en reageert heftig met water. Natrium is het belangrijkste kation (positief ion) van extracellulaire lichaamsvloeistoffen. Natrium is een essentiële voedingsstof voor dieren; het draagt bij tot de instandhouding van het bloedvolume, reguleert de waterbalans in cellen en zorgt ervoor dat zenuwen blijven functioneren.

Lichten op een vliegtuig die het standaard of internationaal erkende lichtnavigatiesysteem vormen.

De hiërarchie Nederzettingen en landschappen bevat descriptoren voor de grootste elementen van een cultuurlandschap, ongeacht of ze van betrekkelijk geconcentreerde aard zijn (bijvoorbeeld 'retirement communities') of een groot gebied omvatten (bijvoorbeeld 'hoofdsteden'). Nederzettingen worden gedefinieerd als alle plaatsen of gebieden, ongeacht de grootte, die bewoond worden of aangepast zijn door groepen mensen, en die voldoende sociale voorzieningen hebben om betrekkelijk onafhankelijk te zijn. Verder bevat deze hiërarchie descriptoren voor hoofdtypen van natuur- en cultuurlandschappen en hun componenten die de breedste omgevingscontext voor bouwwerken bieden. De natuurlandschappen zijn in deze hiërarchie ondergebracht omdat de AAT geen nadruk wilde leggen op de verschillen tussen natuurlijke omgeving en cultuurlandschap. Het aanbrengen van een dergelijk onderscheid stuit vaak op problemen omdat (a) er geen continuïteit bestaat tussen deze twee, (b) de natuurlijke omgeving grotendeels door mensenhand is beïnvloed en daardoor de eigenschappen van een cultureel artefact heeft gekregen, en (c) het cultuurlandschap vaak op allerlei schaalniveaus als ecologisch systeem fungeert. Relatie met andere hiërarchieën: overheidsinstanties (bijvoorbeeld 'landen' en 'provincies') zijn ondergebracht in de hiërarchie Organisaties. Bijvoeglijke bepalingen bij of samenstellingen met sommige nederzettingen (bijvoorbeeld 'radiaalkaart') maken deel uit van de hiërarchie Abstracte Begrippen. Descriptoren die verwijzen naar afzonderlijke planten en bomen zijn ondergebracht in de hiërarchie Materialen (bijvoorbeeld 'bamboe' of 'grenenhout'), terwijl descriptoren voor algemene vegetatie (zoals 'oerwouden' of 'struiken') hier te vinden zijn. Descriptoren voor infrastructurele voorzieningen, netwerken van gebouwen, andere structuren en uitrustingen die fysiek geordende entiteiten binnen nederzettingen en landschappen vormen (bijvoorbeeld 'busvervoersystemen') zijn ondergebracht in de hiërarchie Objectgroepen en systemen.

Verwijst naar een perspectiefsysteem dat is bedoeld om het effect dat objecten op grotere afstand kleiner lijken dan dichterbij gelegen objecten, te neutraliseren. Het maakt gebruik van zichtlijnen om de proporties, vaak van grootschalige letters en versieringen, aan te passen, met als gevolg dat alle letters of versieringen vanuit de kijker gezien op dezelfde schaal lijken afgebeeld. Het systeem werd in de oudheid al door Plato en anderen beschreven, en werd besproken door Dürer en andere kunstenaars uit de renaissance.

Verwijst naar de stijl van de beeldhouwers uit de 1ste eeuw v. Chr. tot de 2de eeuw na Chr., die het woord Athenaios aan hun handtekeningen toevoegden. Volgens het classificatiesysteem van de 19de-eeuwse kunsthistoricus Heinrich Brunn. De beelden werden vervaardigd voor rijke opdrachtgevers in Griekenland, Pergamon, Alexandrië en Italië. De stijl kenmerkt zich door het kopiëren van, of aanpassen aan de beroemde vroegere Griekse beelden, en speelde een belangrijke rol bij het overbrengen van de klassieke Griekse stijl op de Romeinen en later de West-Europese cultuur. De stijl onderscheidt zich door het formalisme en de kunstmatigheid, die afwijken van het realisme dat typerend was voor de Romeinse kunst uit deze periode.

Stenografiesysteem dat werd gebruikt in oude Romeinse en vroeg-middeleeuwse geschriften.

Verwijst naar het schilderkundige hulpmiddel om parallelle lijnen uiteen te doen lopen in plaats van ze te doen samenkomen, om de suggestie te wekken dat ze terugwijken in diepte. In de westerse kunst werd het systeem gebruikt voorafgaand aan de codificatie van het éénpuntsperspectief. Voor een moderne blik lijkt het incorrect.

Verticale ventilatiepijpen die hoofdzakelijk worden gebruikt voor luchtcirculatie van en naar de delen van een afvoersysteem van een gebouw.

De hiërarchie Open ruimten en landschappelijke elementen bevat beschrijvingselementen voor open ruimten met relatief samenhangende gebieden die zijn ingericht en aangepast volgens een groot aantal concepten en processen die ook worden gebruikt voor de vorming van gebouwen en andere bouwconstructies (zoals 'tuinen' en 'plaza's'), en beschrijvingselementen voor afzonderlijk gefabriceerde of gemanipuleerde onderdelen in en rond open ruimten, andere cultuurlandschappen of natuurlandschappen (zoals 'vlaggenmasten' en 'windschermen'). Relatie met andere hiërarchieën: de hiërarchie Onderdelen bevat beschrijvingselementen voor de skeletbouwsystemen en losse bouwonderdelen (zoals 'balloon frames' en 'garagedeuren') die onderdeel zijn van afzonderlijk bouwwerken, beschrijvingselementen voor kamers, ruimten en andere grote onderdelen van een gebouw (zoals 'keukens') en beschrijvingselementen voor de infrastructurele systeemonderdelen van een landschap (zoals 'hoofdwaterleidingen' en 'fly-overs'). Beschrijvingselementen voor kunstmatige onderdelen van open ruimten en cultuurlandschappen (zoals 'gazons' en 'bermen' vallen hier ook onder, terwijl beschrijvingselementen voor soorten kenmerken van natuurlandschappen en hun onderdelen (zoals 'steile rotsen' en 'rivieren') vallen onder de hiërarchie Nederzettingen en landschappen.

Onderwijsinstellingen voor lager en middelbaar onderwijs die worden onderhouden op kosten van de overheid, als onderdeel van het openbaar onderwijssysteem.

Scholen voor lager en middelbaar onderwijs die worden onderhouden op kosten van overheid, als onderdeel van het openbaar onderwijssysteem.

Te gebruiken voor de specifieke activiteiten die zijn betrokken bij het doelbewust overbrengen van kennis, vaardigheden of sociale waarden aan anderen. Gebruik 'onderwijs' voor het systeem dat betrekking heeft op het gehele proces van het overbrengen van dergelijke kennis of waarden.

Verwijst naar een systeem voor lineair perspectief waarbij belangrijke gebouwen, voorwerpen of figuren parallel aan het beeldvlak worden weergegeven. Wordt ook gebruikt wanneer parallel weergegeven lijnen niet convergeren, maar gewoon parallel blijven lopen. Dit systeem is gebruikelijk in Oost-Aziatisch schilderwerk. Gebruik 'parallelprojectie', 'axonometrische tekeningen' of een meer specifieke term in de context van architectonische tekeningen.

Verwijst naar een systeem voor het weergeven van driedimensionale objecten in een tweedimensionaal oppervlak, waarbij gebruik wordt gemaakt van projectielijnen die parallel aan elkaar lopen, in plaats van ze te doen samenkomen, om de suggestie te wekken dat ze terugwijken in diepte. In sommige opzichten komt de betekenis van de term overeen met 'parallel perspectief'.

Uitvoerende functionarissen die verantwoordelijk zijn voor het algehele boekhoudsysteem in een organisatie, inclusief de controlefuncties.

Verwijst naar een projectiesysteem dat algemeen wordt gebruikt voor het maken van grootschalige kaartseries en waarbij iedere kaart wordt afgebeeld als deel van een kegel die raakt aan de bol op een bepaalde breedtegraad. De projectie is gebaseerd op het concept van een reeks concentrische kegels die zodanig over de bol worden geplaatst dat iedere kegel raakt aan een andere breedtegraad, waarbij alleen het gedeelte van iedere afgewikkelde kegel wordt afgebeeld dat langs een gemeenschappelijke centrale meridiaan ligt en aan weerszijden van de raaklijn een strook vormt. In dit systeem zijn alle parallellen niet-concentrische cirkels en worden alle andere meridianen dan de centrale meridiaan weergegeven als gekromde lijnen.

Opgeslagen capaciteit van een lichaam of systeem om werk te verrichten door zijn samenstelling en positie.

Verwijst naar de eerste fase van de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem van de archeoloog Nikolas Platon. De fase kenmerkt zich door een Kretenzische samenleving die is opgedeeld in een reeks kleine eenheden die in politiek en economisch opzicht onafhankelijk zijn, met grote regionale verschillen en een aantal culturele overeenkomsten. De fase overlapt met de vroeg-Minoïsche periode.

Optische apparaten die voor beide ogen worden gehouden en bestaan uit twee smalle telescopen die door middel van een frame aan elkaar vastzitten en voorzien zijn van een systeem waarmee meestal beide kijkglazen tegelijk kunnen worden scherpgesteld door middel van een schroef.

Verzamelnaam voor de besturings- en toepassingsprogramma's, procedures en bijbehorende documentatie die betrekking hebben op de werking van een computersysteem.

Het plannen en vaststellen van een reeks of een systeem van handelingen, gebeurtenissen of instructies.

De constituerende, politieke en bestuurlijke delen binnen verschillende soevereine staten, b.v. historische zoals het Romeinse Rijk en hedendaagse staten met een federaal systeem, zoals Canada en Spanje .

Telecommunicatiesysteem waarbij geluid en codesignalen zonder bedrading worden uitgezonden door de ruimte, door middel van elektromagnetische golven.

Verwijst naar de filosofie, de atheïstische religie en het geloofssysteem waarin wordt gesteld dat Raël de laatste is in een rij profeten die ook Boeddha, Mohammed, Mozes en Jezus Christus omvat. Het raëlisme ontstond in de jaren 70 van de 20ste eeuw. De leer is onder andere gebaseerd op het idee dat het leven op aarde is ontstaan via genetische manipulatie door buitenaardse wezens en dat na de dood het leven kan worden voortgezet door middel van klonen. Steun voor deze en andere leerstellingen wordt gevonden in de natuurwetenschappen en in de Bijbel en andere religieuze teksten. Hoofddoel van het raëlisme is het bereiken van mensenrechten, vrede, liefde en geluk op aarde. De vele voorschriften moedigen aan tot meditatie en ontmoedigen het gebruik van tabak, alcoholische drank en illegale drugs. Het raëlisme hecht veel waarde aan uitvoerende en beeldende kunsten en andere vormen van creativiteit.

De toename in amplitude of oscillatie van een mechanisch systeem dat is blootgesteld aan de periodieke kracht van een natuurlijke of kunstmatig opgewekte aardbeving.

Symbolen die voor het eerst in het oude Romeinse systeem van numerieke notatie werden gebruikt.

Reliëffiguren die zijn gesneden uit houten tabletten of platen, te vinden op Paaseiland en waarschijnlijk een onderdeel van een boustrofedon-schriftsysteem dat werd gebruikt voor ceremoniële geheugensteuntjes. Het is nog niet gelukt om het rongorongo te ontcijferen.

Wordt gebruikt voor muren die speciaal gebouwd zijn om goed warmte of koude op te vangen en op te slaan en daarna langzaam de opgeslagen energie door convectie naar een ruimte af te geven. Meestal ontworpen als onderdeel van een passief systeem van zonnewarmtecollectie.

Een school in het Tibetaanse boeddhisme die de leer volgt van de geleerde en reiziger Drogmi (992-1072). Drogmi is bekend om zijn vertaling in het Tibetaans van de Hevajra Tantra, een belangrijk tantrisch werk en een van de voornaamste teksten van de Sakya-school. Hij is ook verantwoordelijk voor de invoering in Tibet van het Indiase systeem dat bekendstaat als Lam Drey, dat gebruik maakt van de symboliek van de seksuele vereniging als middel om de mystieke re-integratie van het zelf te bereiken. De hevig behoedende Hevajra is de beschermgod van de Sakya-school. De school is bekend om zijn wetenschappelijke productie, in het bijzonder door de exegeses en historische verhandelingen over het boeddhisme. De bekende 'Blauwe annalen', een geschiedenis van het Tibetaanse boeddhisme, zijn in de 15de eeuw geschreven door een volgeling van de school. De school ontleent zijn naam aan het klooster van Sakya, in 1073 gesticht door Konchok Gyalpo, een leerling van Drogmi, 80 km ten noorden van de Mount Everest. Kunga Nyingpo, de zoon van Konchok Gyalpo, maakte de leer van de Sakya-school systematischer. De abten van het klooster van Sakya werden van circa 1270 to 1340 door de Mongoolse heersers van China benoemd tot regenten van Tibet, maar toen de Mongoolse dynastie aan macht inboette, deden de abten van Sakya dat ook. Sakya heeft om de macht gestreden met andere scholen van het Tibetaanse boeddhisme, vooral de Gelug. De abten van Sakya mogen trouwen en het ambt gaat over van vader op zoon of van oom op neef. De Sakya-school kent twee subsekten: de Ngor en de Tshar.

Wordt gebruikt voor riolen die vloeistoffen of vast afval afvoeren van industrieën of woningen, maar geen grond-, oppervlakte- of regenwater. Gebruik 'sanitaire afvoersystemen' voor delen van het afvoersysteem in huizen die voor soortgelijk afval zijn bestemd.

Orde van tweezaadlobbige bloeiende planten met 16 families, 112 genera en bijna 2500 zeer diverse soorten die in de hele wereld voorkomen, onder meer heesters, bomen, rotstuinplanten, bekende siertuinplanten en struiken die bessen en kruisbessen produceren. De orde behoort tot de 'core eudicots' en hoewel de fylogenetische positie nog niet goed is vastgesteld, is de orde waarschijnlijk een zuster van de groep der rosiden in het APG II-systeem (Angiosperm Phylogeny Group II).

De illusie of foutieve waarneming van perspectief, gewoonlijk gekenmerkt door een subtiel verstoorde weergave van driedimensionale objecten, ruimtelijke verhoudingen en kleur, en door de verstoring van het lineaire perspectiefsysteem.

Bestuurlijke gebieden met hun eigen bestuurslichaam en belastingrecht, die dienen als de kleinste eenheden voor het beheer van een systeem van openbare scholen.

Verwijst naar een perspectiefsysteem waarbij rechthoekige vormen in een hoek ten opzichte van het afbeeldingsvlak worden geplaatst in plaats van parallel aan het vlak; mogelijke technieken zijn tweepunts- en driepuntsperspectief.

Verwijst naar een systeem van overtuigingen en religie dat in de jaren 50 van de 20ste eeuw in het leven is geroepen door L. Ron Hubbard. Dat systeem is gebaseerd op de beginselen van de dianetica, een door Hubbard ontwikkelde vorm van psychotherapie waarbij verschillende technieken worden gebruikt om de geest te bevrijden van pijnlijke ervaringen of engrammen. Scientology omvat een zeer gestructureerd stelsel van geloofsovertuigingen, onder meer over de rol van de ‘thetan’, iets dat vergelijkbaar is met de ziel of met levensenergie, in het fysieke universum. De leer beschouwt Jezus Christus als een belangrijke leraar en hecht veel waarde aan zelfbeschikking. Een van de hoofddoelen is om individuen te helpen het geluk te bereiken, met als uiteindelijk doel een planeet die wordt bevolkt door gelukkige, tevreden mensen.

Beschrijft het werk van een groep Duitse en Oostenrijkse kunstenaars die zich verzetten tegen het Salonsysteem. Zij organiseerden aan het eind van de 19de eeuw tentoonstellingen onafhankelijk van de Salon. De wens kunst te exposeren en zorgen over de kunstmarkt vormden de basis van de beweging. De betrokken kunstenaars hadden niet één gemeenschappelijke stijl , maar hun werk neigt naar het lyrische, richt zich op de natuur en vermijdt moderne thema’s.

Verwijst naar de stijl van Shinto architectuur die zich circa 300 v. Chr. ontwikkelde. De stijl kenmerkt zich door een speciaal type tempel waarvan wordt aangenomen dat deze is afgeleid van een eenvoudig twee bij drie vakkensysteem, overgenomen uit prehistorische graanschuren of opslagplaatsen. Het heiligdom wordt omringd door een doorlopende vloer met trappen die leiden naar de ingang aan de lange kant.

Gebruikt om de oorspronkelijke Japanse religieuze overtuigingen en praktijken te onderscheiden van het boeddhisme, dat in de 6de eeuw in Japen werk geïntroduceerd. Het kenmerkt zich in het algemeen door het ontbreken van officiële heilige geschriften en specifieke formele dogma's, en door de verering van kleine beeltenissen die in specifieke Shinto-heiligdommen worden geplaatst. Het religieuze systeem kan worden onderverdeeld in drie onderling verbonden stromingen: Jinja Shinto (heiligdomshintoïsme), dat de hoofdstromingen van het shintoïsme vertegenwoordigt, Kokka Shinto (staatsshintoïsme), dat is gebaseerd op de eenwording van religie en staat en dat door de Japanse keizerlijke familie wordt beleden, en Kyoha Shinto (sekteshintoïsme), een beweging die bestaat uit sekten die rond de 19de eeuw en na de Tweede Wereldoorlog in Japan zijn ontstaan. Deze sekten zijn alle door een stichter georganiseerd in religieuze genootschappen waarvan de leden parochianen (ujiko) van een specifiek heiligdom zijn.

Lantaarns die worden gebruikt om signalen te geven, meestal door middel van een semafoorsysteem of bollen met kleurcodes.

Verwijst naar de Indiase religie die islamitische en hindoeïstische elementen bevat en is gesticht door Nanak Sikhs, volgelingen van Nanak en zijn negen opvolgers die ook wel de tien goeroes worden genoemd, in de Indiase regio Punjab aan het einde van de 15de eeuw. Kenmerkende principes zijn het idee dat er één God is die niet wordt verbeeld in afgodbeelden of afbeeldingen; de verantwoordelijkheid van het individu om een volgzaam leven te leiden dat wordt overheerst door het gebed en het lezen van het heilige boek, de Granth; en het streven naar een zielsverhuizing waarbij het individu een verbond aangaat met God. Belangrijke kenmerken van dit geloofssysteem zijn het ontbreken van een professionele priesterorde en de bevoegdheid van zowel mannen als vrouwen om religieuze ceremonies uit te voeren.

Systeem van lichten die zijn geplaatst om de contouren van architectonische kenmerken zoals deuren, ramen of daklijnen aan te geven.

Kleppensysteem ontwikkeld voor de fluit in de 18e eeuw, meestal met acht kleppen.

De weergave van de werking of eigenschappen van één systeem door het gebruik van een ander systeem, vooral een computermodel; wordt vaak gebruikt om de werking van een dynamisch systeem te voorspellen als proefnemingen in de praktijk niet haalbaar zijn.

Onderwijsinstellingen in Groot-Brittannië of in een systeem dat is gebaseerd op of vergelijkbaar is met dat in Groot-Brittannië, waar de leerlingen in de laatste twee jaar van het voortgezet onderwijs worden opgeleid voor toegang tot hogere scholen, inclusief de voorbereiding op de diverse toelatingsexamens.

Verwijst naar de tak van de islam die is gebaseerd op het beginsel dat goddelijke liefde en kennis kunnen worden verworven door een rechtstreeks persoonlijk verbond aan te gaan met Allah. Deze tak wordt gekenmerkt door een aversie tegen traditionele theologische wetten en redeneringen. In plaats daarvan hanteren ze een voorkeur voor een systeem van antithetische categorieën om te komen tot een synthese van het uitwendige en het innerlijke hebben ze orden van derwisjen gesticht die streven naar het bereiken van een bepaalde spirituele extase en passen ze de spirituele techniek van het reciteren (dhikr) toe, waarbij zinnen uit de Koran worden gereciteerd. Deze tak staat ook bekend om de popularisering van mystieke liefdespoëzie in het Perzisch, Turks en Oerdoe.

Elk materiaal, mengsel of systeem, hoewel meestal toch een klei of silicaat, dat een sorptiefunctie kan vervullen, zoals absorptie, adsorptie en desorptie.

Camera's met een zoeker- en focusseringssysteem dat gebruik maakt van een spiegel tussen de lens en het scherpstelvlak om het beeld rechtop weer te geven.

Verlichtingsmiddelen met een lens of lenssysteem die een geconcentreerde, sterke lichtbundel maakt.

Verwijst naar de periode en cultuur die samenvalt met het eerste tijdperk van het drieperiodensysteem dat werd ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen in 1836. Het is een fase in de ontwikkeling van mensachtigen, of een fase van een prehistorische menselijke cultuur die zich kenmerkt door de ontwikkeling van stenen gereedschap en wapens, en die zich hierin onderscheidt van latere ontwikkelingsfasen, toen hiervoor brons en ijzer werden gebruikt. Het stenen tijdperk wordt doorgaans ingedeeld in drie perioden: het Paleolithicum (de oude steentijd), het Mesolithicum (de midden steentijd) en het Neolithicum (de nieuwe steentijd), die zich van elkaar onderscheiden door de toenemende verfijning in de vervaardiging en het gebruik van werktuigen.

Fotogrammetrie waarbij men gebruik maakt van stereoscopische foto's die worden genomen onder nauwkeurig gecontroleerde omstandigheden, of zich bedient van een computersysteem met behulp waarvan twee of meer foto's van dezelfde locatie kunnen worden ontleed en geïnterpreteerd.

Wordt gebruikt voor de verticale of terugleidende pijpen in een afvoersysteem. Voor verticale hoofdleidingen voor grond, afval of ontluchting wordt de term 'afvoerpijpen' gebruikt.

Systeem waardoor concessies worden verleend aan projectontwikkelaars in ruil voor het verschaffen van voorzieningen die een gemeenschap wenselijk acht.

Grafische voorstellingen van symbolen die zijn verbonden met lijnen, die de opeenvolgende stappen in een procedure of systeem laten zien.

Verwijst naar de laatste fase van de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem van de archeoloog Nikolas Platon. Deze volgt op de ondergang van de heersende elite in Knossos, op Kreta, en duurt van circa 1375 tot circa 1000 v. Chr. Het kenmerkt zich door een toenemende politieke en economische versplintering op Kreta, het begin van een proces dat uiteindelijk zal leiden tot de ontwikkeling van machtige stadsstaten. Voorts kenmerkt de periode zich door de exodus van de Minoïsche inwoners van Kreta, die net als de Myceense inwoners behoorden tot de “Zeevolkeren” die Egypte bedreigden en die werden verslagen door Ramses III, om zich uiteindelijk te vestigen en bekend te worden als de Filistijnen.

Verwijst naar een procedé of toestand waarbij kleuren ontstaan door vermenging van pigmenten, verven, kleurstoffen of inkten. De waarneming van deze kleuren wordt bepaald door de mate waarin ze sommige golflengten van licht absorberen en andere golflengten weerkaatsen; het verschil met een additief kleursysteem is dat het object zelf geen kleur of licht uitstraalt. De kleur die het object zelf lijkt te bezitten, wordt bepaald door het specifieke deel van het elektromagnetisch spectrum dat erdoor wordt weerkaatst, in samenhang met de geabsorbeerde delen van het spectrum. Een subtractief kleurensysteem verwijst naar het licht dat wordt geabsorbeerd of weerkaatst door de primaire pigmentkleuren, waarmee vervolgens de andere kleuren worden geproduceerd, overeenkomstig het CYMK-kleurenmodel. Door het combineren van één of twee van deze subtractieve primaire kleuren met gelijke hoeveelheden van een andere primaire kleur ontstaat een subtractieve secundaire kleur, een secundaire kleur samen met een primaire kleur geeft een tertiaire kleur, en door het combineren van twee complementaire kleuren ontstaat zwart.

Belichtingstechniek om de verlichting aan te vullen en te verbeteren, ter aanvulling van het centrale verlichtingssysteem.

Catalogi naar onderwerp met ingangen gerangschikt naar nummer; de nummers corresponderen met klassen van een classificatiesysteem.

Te gebruiken voor kunst die wordt beïnvloed door systeemanalyse, en bijvoorbeeld gaat over systemen van natuurlijke verschijnselen, sociale tekens of de kunstwereld zelf.

Wetenschappelijke bestudering van taal als een systeem; omvat de structuur, geluiden en betekenis, alsook de geschiedenis van de onderlinge relaties tussen talen en de culturele plaats die taal inneemt binnen het gedrag van de mens.

Telecommunicatiesysteem waarbij beelden, met of zonder begeleidend geluid, worden omgezet in elektromagnetische golven en uitgezonden naar ontvangers op afstand, waar ze worden omgezet in bewegende beelden.

Platte oppervlakken die gewoonlijk bestaan uit een draadrooster in een tekenvak, die op een bureau, samen met een muis of schrijfstift, worden gebruikt voor de invoer van gegevens in het grafische systeem van een computer.

Apparaten of systemen waarmee men informatie in de vorm van gecodeerde signalen over een afstand kan verzenden. In de loop der eeuwen zijn er veel verschillende telegraafsystemen gebruikt, maar de term verwijst meestal naar de elektrische telegraaf, die in het midden van de negentiende eeuw is ontwikkeld en meer dan een eeuw lang het meest toegepaste systeem was om informatie via een kabel of radiogolven te verzenden. Een telegraaf bestond uit een zender en een ontvanger die men met elkaar verbond met een geleidende draad of een ander communicatiekanaal.

Orde van insecten die zich met cellulose voeden. De dieren hebben een sociaal systeem dat opvallende gelijkenissen vertoont met dat van mieren en bijen, hoewel de orde onafhankelijk is geëvolueerd.

In elektronica het gevolg als een uitgangssignaal van een schakeling teruggaat naar de ingang van hetzelfde systeem. Feedback kan worden gebruikt om een signaal te versterken, hoewel het in veel gevallen een ongewenst bijverschijnsel is van een signaalstroom, vergelijkbaar met ruis.

Wordt gebruikt voor bouwkundige componenten, meestal in passieve zonnesystemen, die ontworpen zijn om warmte-energie op te slaan welke gewoonlijk wordt teruggestraald in ruimten wanneer de omgevingstemperatuur daalt. Het woord is afgeleid van en mag ook gebruikt worden voor de potentiële warmteopslagcapaciteit die beschikbaar is in een bepaalde component of bepaald systeem.

Verwijst naar een fase in de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem dat werd ontwikkeld door de archeoloog Nikolas Platon. De periode begon rond 1600 v. Chr. en eindigde rond 1400 v. Chr. met klaarblijkelijke maatschappelijke onrust of oorlog. De periode kenmerkt zich door hernieuwde macht en welvaart en een ogenschijnlijk autoritair gezag, de herbouw van eerder verwoeste paleizen, en de bloei van fresco- schilderkunst, beschildering van aardewerk, gebeeldhouwd aardewerk en beeldhouwwerk in het algemeen. De periode overlapt met de laat- Minoïsche periode.

Verwijst naar een fase in de Minoïsche kunst en cultuur, volgens het classificatiesysteem van de archeoloog Nikolas Platon. De periode begon rond 2.000 v. Chr. en eindigde toen het gebied rond 1700 v. Chr. door aardbevingen werd verwoest. De tijd kenmerkt zich door economische centralisatie, het ontstaan van uitgebreide buitenlandse contacten, de ontwikkeling van een verfijnder schrift, bekend als Lineair A, de bouw van opvallende, grote paleizen, het verschijnen van koninklijke steden, een opmerkelijke afwezigheid van fortificaties, en een algehele bloei van de kunst, met name in de frescoschilderkunst, de decoratie van aardewerk, gegraveerde stenen vazen en sieraden. De periode valt samen met de midden-Minoïsche periode.

Verwijst naar Inca-ontwerpen die bestaan uit geometrische vormen binnen vierkanten, welke hoofdzakelijk op textiel zouden zijn toegepast. Men vermoedt dat deze ontwerpen gebaseerd zijn op een systeem van pictogrammen, wellicht een oud ideografisch schrift (mogelijk stelden ze de namen van steden of koningen voor) of een mnemonisch systeem. Het lijkt erop dat tocapu-symbolen uitsluitend werden aangebracht op de kleding van opperhoofden en andere hooggeplaatste personen. Zie ook 'khipu's', een mnemonisch systeem op basis van knopen in touwen.

Een theaterproductiesysteem gebaseerd op een duurzame verbintenis met acteurs, en vaak met een vaste locatie of theaterstructuur. Professionele toneelgezelschappen kwamen tot ontwikkeling tijdens de Renaissance, met het verstedelijkingsproces in de grote Europese landen als stuwende kracht. Tegenwoordige toneelgezelschappen werken nog op basis van hetzelfde model als de vroegste vormen: een groep acteurs, scenarioschrijvers en technici die zich wijdt aan het verzorgen van toneelvoorstellingen.

Verwijst naar de architectonische stijl die wordt geassocieerd met de vierde van de traditionele vijf klassieke orden der architectuur. De andere vier zijn: Dorisch, Ionisch, Corinthisch en Composiet.Deze stijl wordt vaak omschreven als een simplificatie van de Dorische stijl, en onderscheidt zich van de andere stijlen door minder en strakker lijstwerk, het ontbreken van trigliefen of andere decoratie op de fries, geen decoratieve details op het entablement of kapiteel, en over het algemeen geen groeven op de zuil, hoewel bij neoklassieke werken de schachten kunnen zijn voorzien van rustica-banden. De stijl verschilt van de ‘Toscaanse orde‘ omdat een architectonische orde uitsluitend verwijst naar het specifieke systeem of de samenstelling van onderdelen die zijn onderworpen aan vastgestelde regels en proporties, bepaald door de functie van ieder afzonderlijk deel.

Kaarten die de routes en andere kenmerken van een transportsysteem of wegennet vertegenwoordigen; meestal beperkt tot vervoer over land hoewel ook routes voor veerboten en ander vervoer over water kunnen worden opgenomen.

Gordijnen die opzij kunnen worden getrokken, met name de gordijnen die heen en weer glijden over een roede of rails en met een systeem van koorden en katrolletjes met de hand of elektrisch worden bestuurd.

Te gebruiken voor elektrische trams die lopen op stroom door middel van een sleeplijnsysteem dat een verbinding vormt met draden die boven de tram lopen of tussen de rails liggen. Geen Nederlands equivalent.

Verwijst naar een school in het Chinese boeddhisme die waarschijnlijk dateert uit de 6de eeuw, en die de mahayana-leer combineert met die van het taoïsme. In het hierdoor ontstane geloofssysteem ligt de nadruk meer op een meditatieve dan op een intellectuele benadering van verlichting. Tsj'an is nauw verbonden met zen. De term kan ook worden gebruikt om in het algemeen te verwijzen naar meditatie in het Chinese boeddhisme.

Verwijst naar tekeningen die vanuit een twee-puntsperspectief zijn gemaakt: een lineair perspectiefsysteem met twee verdwijnpunten, één aan iedere zijkant van de compositie, waarbij rechthoeken meestal in een hoek ten opzichte van het beeldvlak worden weergegeven.

Verwijst naar een perspectiefsysteem waarbij sprake is van twee verdwijnpunten en dat over het algemeen wordt gekenmerkt door een rechthoekige vorm die wordt weergegeven onder een hoek ten opzichte van het afbeeldingsvlak, zodat de horizontale parallelle lijnen samenkomen in punten aan de rechter- en linkerzijde, maar zodat verticale lijnen parallel blijven aan het afbeeldingsvlak.

Riolen die afvalwater ontvangen uit een verzamelsysteem en dit doorvoeren naar de uiteindelijke stortplaats of naar een verwerkingsbedrijf.

Wordt in het algemeen gebruikt voor apparaten die materiaal of voorwerpen van het ene gebied verwijderen en in een ander gebied lossen. De term wordt met name in de civiele techniek gebruikt voor pompen die het rioolwater van een lager riool omhoogpompen in het belangrijkste afvoersysteem.

Klemmen die bestaan uit twee gebogen armen met draaiende schoenen die met elkaar zijn verbonden met een systeem van hefbomen dat in werking wordt gesteld door een centrale staaf met schroefdraad met ook een ronde schoen; worden meestal gebruikt als hoekklemmen bij grote verstekramen.

Wordt gebruikt voor stoomverwarmingssystemen die vacuumpompen bevatten om lucht van condenswater te scheiden in de retourhoofdleidingen van het systeem, waardoor de druk op een constant niveau blijft en de stoomcirculatie wordt versneld.

Methode om de driedimensionele structuur van bloedvaten van organen en weefsels te reconstrueren. Het bloedvolume wordt vervangen met een weinig vloeibare hars en het rondomliggende weefsel wordt verwijderd om de vasculaire systeem te kopiëren.

Merknaam voor een bevestigingssysteem bestaande uit tegenover elkaar geplaatste stukjes stof, waarvan de één bedekt is met kleine, dicht op elkaar geplaatste nylon haakjes, en de ander met compact nylon dons, die in elkaar grijpen wanneer ze op elkaar gedrukt worden.

Techniek waarbij in de doka een fotografisch beeld wordt vergroot door projectie via een optisch systeem; wordt meestal gebruikt voor het maken van afdrukken van kleine negatieven.

Verbindingspunten van wegen die het voertuigen mogelijk maakt om van de ene weg naar de andere weg te gaan door middel van een systeem van aparte niveaus.

Te gebruiken voor een substantie die kan worden gevolgd door een biologisch, chemisch of fysisch systeem, om dat systeem te bestuderen.

Verticale hoofdleidingen van een pijpensysteem voor grond, afval of ontluchting die omhooglopen door een of meer verdiepingen.

Beschrijft videoband met een breedte van 12,7 mm; dit videoformaat, dat hoofdzakelijk bekend is als VHS (Video Home System), werd in de jaren 70 van de 20ste eeuw ontwikkeld ten behoeve van videorecorders voor thuisgebruik. Het systeem is gebaseerd op een beeldresolutie van 240 horizontale lijnen.

Als handelsmerk gedeponeerde naam voor een filmcamera- en projectiesysteem voor bioscoopfilms, ontwikkeld door technici van de Paramount-studio's. Standaard 35 mm-film werd horizontaal door een projector geleid, waardoor het formaat werd verdubbeld. Het systeem werd voor circa 70 films gebruikt, tussen 1954 en 1961.

Orde van 18 families met meer dan 1000 soorten vliegende muisachtige viervoeters die 's nachts hun weg kunnen vinden door middel van een systeem van akoestische oriëntatie.

Constructies met deuren die toegang geven tot de hoofddeuren van een gebouw, waardoor een sluissysteem ontstaat met twee stellen deuren, of draaideuren, bijvoorbeeld in kerken, theaters, banken, schone kamers in laboratoria, schepen, enzovoort. Bij beveiligde systemen moet de buitendeur eerst dicht zijn voor men de binnendeur opent. Ook als deze veiligheidsmaatregel niet wordt toegepast (bijvoorbeeld in kerken), beschermt het systeem de binnenkant van het gebouw tegen licht en geluid van buiten en tegen wind en regen. Het verschil tussen een voorhal en een portaal is erin gelegen dat een portaal deel uitmaakt van het grondplan en met het gebouw is geïntegreerd, terwijl een voorhal een aparte constructie is die aan de hoofdingang is vastgemaakt.

In algemene zin, objecten die zijn gemaakt of bewerkt door mensen, gewoonlijk handgereedschap, gebruiksvoorwerpen, sieraden of kunst. In de archeologie is een artefact een object dat is vervaardigd door een menselijke cultuur en wordt onderscheiden van natuurlijke resten, en later is aangetroffen bij archeologische werkzaamheden. Zie ook 'culturele artefacten' voor de context van objecten die specifiek worden verzameld door musea. Gebruik de term niet in de technische en medische betekenis, dat wil zeggen voor een product of effect dat niet aanwezig is in de natuurlijke toestand van een organisme of een systeem, maar optreedt wegens het onderzoek zelf of het gevolg is van een andere externe activiteit.

Verwijst naar arbeiders die geschoold waren als steenhouwer voor bouwkundige doeleinden, waarvan de oudste schriftelijke meldingen in Europa dateren uit de Middeleeuwen. Ze onderscheiden zich van andere metselaars in die zin dat ze een grote vakkennis bezaten en uitstekend waren opgeleid in zowel fijn als complex werk. Vaak trokken ze rond en vestigden ze zich op plaatsen waar grote of belangrijke bouwwerken verrezen. Ze werden vooral bekend om hun systeem van geheime tekens en wachtwoorden, welke ze van andere vrijmetselaars leerden en die fungeerden als bewijs dat ze voldoende bekwaamheid en scholing bezaten. In de 16de eeuw werd de term vaak in lovende zin gebruikt als synoniem van 'metselaar', om aan te geven dat de betreffende steenhouwer uitzonderlijke gaven bezat.

B Verwijst naar de vroegste fase van de Minoïsche kunst en cultuur in het alternatieve classificatiesysteem van de archeoloog Arthur Evans. De periode wordt gekenmerkt door de introductie van metalen uit Klein-Azië, onderscheidende beeldhouwkunst en aardewerk, met inbegrip van met de hand vervaardigde potten van klei, versierd met ingekerfde geometrische patronen, en andere die schijnen te zijn geïnspireerd door Egyptische voorbeelden uit de tijd van de eerste tot de vierde dynastie. Deze periode valt gedeeltelijk samen met de prepaleistijd in het classificatiesysteem van Nikolas Platon.

Wordt gebruikt voor grondtekeningen op schaal van een W-systeem; hieronder kunnen ook aanverwante kleine aanzichtschetsen vallen. Gebruik 'W-tekeningen' voor andere tekeningen van W-systemen.

Energie die zich verplaatst tussen een systeem en de omgeving, als gevolg van temperatuurverschillen.

Verhoogde reservoirs, meestal in de vorm van torens, waar water naartoe wordt gepompt om de gewenste druk te houden in het gehele distributiesysteem.

Wordt gebruikt voor het systeem van gebouwen, hydraulische constructies, machines en andere apparatuur waar een watervoorraad door wordt verkregen, vervoerd en gedistribueerd naar gebruikers in steden, gemeenten of wijken.

Verwijst naar de periode van de Zhou-dynastie van circa 1050 tot 771 v. Chr. Bronzen voorwerpen en voorwerpen van jade uit deze periode lijken op de voorwerpen uit de voorafgaande Shang-dynastie. Toen het systeem van voorouderverering begon af te brokkelen, werden bronzen door de Zhou gebruikt als giften en als trofeeën om volgelingen te belonen. De kwaliteit van keramiek en glazuurwerk verbeterde in deze periode, hoewel vaatwerk vaak grijsgekleurd was. Jadesnijwerk raakte geleidelijk in onbruik. Volgens de overlevering werden in deze periode keizerlijke hoofdsteden gevestigd in Feng en Hao aan de rivier de Feng in de centrale Shaanxi-provincie. De exacte locaties van deze centra zijn onbekend, maar er zijn ruïnes van paleizen opgegraven in Fengxi.

In Indiase godsdiensten de middelen en technieken waarmee het bewustzijn wordt geoefend in een staat van volmaakt spiritueel inzicht en kalmte en in het bereiken van de vrijmaking van het karma en de samsara. De term kan specifiek verwijzen naar een systeem van lichaams- en ademhalingsoefeningen in combinatie met meditatie, uitgevoerd in het kader van de yogadiscipline om de beheersing van lichaam en geest te bevorderen. Yoga is waarschijnlijk van niet-Vedische oorsprong. Tegenwoordig bestaan er vele soorten yoga. In het westen wordt yoga minder gewaardeerd als theïstische hindoefilosofie en meer als een activiteit of discipline die goed is voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid.

Trommen, cilinder-, of kegelvormig, met parallelle, rechte zijden aan de bovenkant, onderkant in de vorm van een afgevlakte kegel, met 2 vellen waarvan het ene wordt aangeslagen en het andere deel uitmaakt van het vetersysteem; Oeganda, omliggende delen van Oost-Afrika.

Te gebruiken voor de tak van filosofie die zich bezig houdt met waarden die verband houden met het menselijk gedrag, met betrekking tot de juist- of onjuistheid van bepaalde handelingen en de goed- of slechtheid van de motieven voor, en de resultaten van dergelijke handelingen. Gebruik 'ethiek (concept)' voor het begrip van een systeem van morele principes of gedragsregels die ten grondslag liggen aan vrijwillige menselijke handelingen.

Wordt gebruikt voor klokken die de tijd slaan volgens het glazensysteem dat wordt gebruikt op schepen.

Klokken die zichzelf automatisch opwinden met een systeemvan hefbomen met gewichten of met elektromotortjes.