De onderste boogstenen, of voetstenen van een boog of gewelf van waaruit de kromming van de boog of het gewelf begint.

Speciaal gevormde baksteen die wordt gebruikt om de bovenkant van een muur af te dekken.

Een baksteen met een afgeronde hoek, gebruikt in situaties waarbij een scherpe kant onhandig zou zijn of waarschijnlijk schade zou aanbrengen.

Gesteenten zoals zandsteen of kalksteen ontstaan door materialen afgezet als sedimenten.

Lichte grijsachtige of bijna witte oölitische kalksteen die wordt gewonnen in Colbert County, Alabama. Het bevat grote geïsoleerde schelpen en andere fossielen.

Een blauwgrijze steen die wordt gedolven in Virginia en over het algemeen wordt gebruikt voor het vervaardigen van sierranden voor gebouwen en voor laboratoriumtafels en -gootstenen; harde varianten worden toegepast voor traptreden en vloermateriaal.

Kalksteen die grotendeels bestaat uit de resten van calciumcarbonaatproducerende algen, of waarin dergelijke algen dienen om de fragmenten van andere producenten van calciumcarbonaat te binden.

Een gesteente uit Ohio, dat tot 95% silica met 4% aluminiumoxide kan bevatten en grijs en vaalgeel van kleur is door ijzeroxides.

Een bruine tot lichtgrijze siliciumhoudende zandsteen uit Aquia Creek in Stafford County, Virginia. Deze steensoort bevat afgeronde, ruwe tot fijne kwartskorrels en kleipellets tot 2,5 cm in doorsnee, en splijt eenvoudig in elke gewenste richting. Aquia Creek-zandsteen was in de beginperiode van Washington D.C. een van de belangrijkste bouwstenen.

Grote stenen waarop een doodkist tijdelijk kan staan bij de ingang van een begraafplaats.

Platte stukken steen, keramische materialen of ijzer die worden gebruik bij het bakken.

Kitmiddel dat wordt gebruikt bij metselwerk.

Verwijst naar de bouwkundige en decoratieve stijl die zich ontwikkelde op de Noord-Duitse hoogvlakte en in de steden aan de Oostzeekust, voornamelijk van de 13de tot en met 16de eeuw. De stijl kenmerkt zich door het gebruik van baksteen, uitwendige polychromie, kleurrijke afwerking van het interieur en Rijnse maaswerkpatronen.

Variabele oranje kleuren die lijken op de kleuren van bakstenen, meestal rechthoekige kleiproducten die worden gebruikt voor de bouw.

Stukken gebroken baksteen, vooral die waarvan één zijde heel is gebleven.

Een oölietkalksteen dat wordt gedolven in Alabama en zeer veel wordt gebruikt als bouwsteen.

Oölitische kalksteen die wordt gewonnen in de omgeving van Barnack in het Engelse Cambridgeshire. Voornamelijk gebruikt als bouwsteen.

De algemene naam voor oölietkalksteen die in grote hoeveelheden wordt gevonden in Zuidwest-Engeland, met name in de buurt van Bath (vandaar de naam). Het is middel- of fijnkorrelig en de kleur varieert van grijs tot crème. Bathsteen wordt algemeen gebruikt sinds de Romeinse bezetting van Groot-Brittannië en is vooral veel gebruikt in de Engelse kerkelijke architectuur van de 13de, 14de en 15de eeuw.

Witte kalksteen met een fijne structuur die wordt gewonnen in de omgeving van Beer in het Engelse Devon. Voornamelijk gebruikt als bouwsteen.

Een steen van betrekkelijk kleine afmetingen met een vlak oppervlak, meestal vierkant of rechthoekig.

Beton met een fijn aggregaat of mortel, dat in blokken of in kleine plakken wordt gegoten en waarbij speciale mallen gebruikt om deze op natuurlijke bouwstenen te laten lijken.

Een kopsteen die zich door de gehele dikte van een gemetselde muur uitstrekt en aan beide zijden van de muur blootligt.

De commerciële benaming voor een blauwgrijze veldspaatachtige zandsteen, die compact en fijnkorrelig is en eenvoudig splijt in dunne, gladde platen; wordt om deze reden vaak gebruikt als flagstone.

Leisteen die speculite en grafiet bevat, waardoor het een blauwzwarte kleur krijgt.

Een groene calcedoon met rode stipjes.

Kalksteen die gestreept is of een of meer verschillende kleuren heeft.

Metselwerkconstructies waarbij de boogvorm wordt gecreëerd door opeenvolgende lagen telkens iets naar binnen toe te laten uitsteken ten opzichte van de vorige, totdat ze bij het middelpunt van de overspanning bij elkaar komen; de lagen worden dus horizontaal en niet radiaal gemetseld; geen bogen in de ware zin.

Reliëfs aan de voorzijde van een boogsteen of sluitsteen. Er is geen goed Nederlands equivalent voor de Amerikaanse term 'agrafes'. Gebruik in plaats van de samengestelde term 'boogsteenreliëfs' liever 'reliëfs'+ 'boogstenen' + 'sluitstenen'.

Baksteen die speciaal wordt gemaakt voor gebruik wanneer twee muren elkaar raken in een stompe hoek, om te voorkomen dat doorgehakte bakstenen moeten worden gebruikt met rechte hoeken en een oneven scherpe kant.

Elke steen die wordt gebruikt om mee te bouwen.

Ruw metselwerk of steenwerk, opgebouwd uit puin.

Een soort beton versterkt met steengruis of baksteen.

Een bruine of roodbruine zandsteen waarvan de korrels meestal zijn bedekt met ijzeroxide.

Een fijnkorrelig, Frans, oölitisch zandsteen dat crèmekleurig is en eenvoudig kan worden bewerkt.

Elk gesteente dat voornamelijk bestaat uit carbonaatmineralen zoals calciet, dolomiet of sideriet.

Kalksteen uit het Carboon, ongeveer 345 tot 280 miljoen jaar geleden.

Chinees marmer met markeringen die zijn ontstaan door fossiele inhoud; wanneer de steen wordt doorsneden, lijkt de vorm van de markeringen op een pagode.

Oölitische kalksteen die wordt gewonnen in de omgeving van Clipsham in het Engelse Leicestershire. Voornamelijk gebruikt als bouwsteen.

Fossielhoudende kalksteen die vrijwel geheel bestaat uit de fossiele skeletdelen van crinoïden, ongewervelde zeedieren uit de stam van de Echinodermata. Crinoïde kalksteen komt vooral in Noord-Amerika veel voor.

Te gebruiken voor grote, zware ovale stenen of ijzeren schijven met meestal een ruwe kant en een gladde kant en met een gat in het midden van elke kant waar een kort gebogen handvat in kan worden gedraaid waarmee de schijven worden losgelaten over het ijs bij het spelen van curling.

Het topje van een Egyptische piramide dat op zichzelf ook een miniatuurpiramide vormt. Werd vervaardigd uit dioriet, graniet of kalksteen en bedekt met een laagje goud of electrum.

Vloeibare terpeenkoolwaterstof die voorkomt in vele etherische oliën. Wordt meestal samen met andere terpeenachtigen verkregen uit bepaalde soorten terpentijn, en wordt vooral gebruikt als oplosmiddel en dispergeermiddel voor bijvoorbeeld hars en vernis.

Kleine veelvlakkige objecten, meestal kubussen, waarbij op elk vlak stippen, symbolen of getallen zijn aangebracht. Veel dobbelstenen dragen op elke zijde een verschillend aantal stippen, van één tot zes, zodanig dat het opgetelde aantal stippen van tegenoverliggende vlakken zeven is. De term kan ook worden gebruikt voor soortgelijke blokken waarop andere getallen of symbolen zijn aangebracht, en die speciaal zijn gemaakt voor gokspelen of bepaalde andere spelletjes.

Kapitelen waarvan de hoofdvorm bestaat uit een kubus met aan de onderzijde afgeronde hoeken, zoals een dobbelsteen (teerling) die een dergelijke afronding aan alle hoeken heeft. VWB.

Platte, rechthoekige, duim-grote blokjes, meestal gemaakt van been, ivoor of hout, waarbij de bovenkant van elk stuk over de breedte in twee gelijke stukken is verdeeld door een lijn; elk deel is ofwel blanco of gemerkt met één tot zes stippen.

Wordt gebruikt voor bouwstenen die in gemetselde muren worden geplaatst onder steunbalken of andere balken om het gewicht te verdelen. Voor gevormde stenen die op hellende muren zijn geplaatst om de rondingen van de gevels te ondersteunen wordt 'kneelers (gable components)' gebruikt.

Dragende stenen in de fundering van een constructie, vaak ruwer of met een andere structuur dan de stenen die men in de hogere gedeelten van gebouwen gebruikt.

Stenen die bij het metselen worden gebruikt om de ruwe plekken en bijlafdrukken van gebogen bouwwerken af te schuren.

Eenvoudig te bewerken, fijnkorrelige, kiezelachtige zandsteen uit Wisconsin, die vaalgeel of crèmekleurig is. Zoals bij meer zandsteensoorten is het zacht wanneer het gedolven wordt, maar hardt het geleidelijk uit naarmate het vocht eruit verdampt.

Te gebruiken voor edelstenen waaraan men een grotere waarde toekent dan aan andere soorten, vooral diamant, saffier, smaragd, robijn en soms parel.

De studie van edelstenen en half-edelstenen.

Specialisten op het gebied van edelstenen en de kunst of techniek van het bewerken daarvan.

Wordt gebruikt voor grote schoorstenen waardoor rook en verbrandingsgassen worden uitgestoten.

Fijnkorrelig, sedimentair gesteente dat voor minstens 20% uit fosfaten bestaat. Lijkt qua textuur en structuur op kalksteen.

Baksteen met verticale perforaties of gaatjes. Door gaatjes te gebruiken wordt de baksteen lichter zonder dat deze minder sterk wordt.

Een geperforeerde baksteen of een metalen onderdeel met gaatjes met dezelfde afmetingen,die in een muur wordt geplaatst voor ventilatie.

Een vaakgebruikte bouwsteen, bestaande uit kleisoorten of schalies (en soms uit andere materialen), die in een oven is gebakken totdat de steen hard is geworden.

Een edelsteen die verwijst naar de maand waarin iemand is geboren.

Een sluitsteen die wordt gebruikt voor metselwerk en die donkerder van kleur is dan de rest van het muuroppervlak.

Een stevige kleisteen die wordt gemaakt onder hoge druk; een homogene steen met een grotere dichtheid en sterkte.

Een gehouwen steen met een glad blootliggend oppervlak.

Een baksteen van hoge kwaliteit waarvan de blauwe kleur wordt verkregen door het bakken in een bakoven met een vlam die een laag gehalte aan zuurstof bevat.

Een natuurlijk gevormd aggregaat van één of meer mineralen. Gebruik 'natuursteen' voor bewerkt of verwerkt gesteente.

Harde, platte oppervlakken van steen, hout of metaal waarop een klomp gesmolten glas, dat op het eind van een glasblazerspijp of punteerstaaf is verzameld, wordt gerold of gevormd bij glasfabricage.

Zandsteen die mica bevat.

Wordt gebruikt voor bassins die zijn verbonden met een afvoer en meestal ook een watertoevoer, waarmee men kan wassen en het water laten wegspoelen.

Te gebruiken voor stenen die een grens markeren.

Leisteen die voornamelijk grijs van kleur is.

Leisteen die een chloride-component bevat, waardoor het een groenachtige kleur krijgt.

Een harde en korrelige zandsteen die wordt gebruikt voor bouwwerkzaamheden. Het is te vinden in Yorkshire en andere gebieden in Engeland. Het is de belangrijkste steensoort in het zuidelijke deel van het Penninisch Gebergte, het hart van het gebied waar grove zandsteen wordt gewonnen. Kenmerkend zijn de hoekigheid en de grote kwartskorrels. Er zijn verschillende soorten grove zandsteen, waarvan sommige erg sterk zijn. Het werd gewonnen door de Romeinen, raakte opnieuw in gebruik vóór de Normandische verovering en wordt ook in onze tijd nog gebruikt.

Afzonderlijke, grote stenen die de vloeren van open haarden vormen.

Steen met minder commerciële waarde dan de stenen die als edelstenen zijn geclassificeerd.

Een patroonverband dat geheel bestaat uit strekstenen, waarbij de verticale voegen van de ene metsellaag halverwege tussen de voegen vallen van zowel de laag eronder als die erboven.

Prehistorisch hamergereedschap dat bestaat uit ronde stenen.

Baksteen die met de hand is gevormd alvorens te worden gebakken. Hierbij kan een steenvorm of mal worden gebruikt. Vanwege het feit dat dergelijke stenen minder gelijkvormig zijn dan machinale bakstenen, worden ze vaak als buitenlaag gebruikt.

Steen gemaakt in een vorm die eerst met zand wordt bestrooid, om het verwijderen van de steen te vergemakkelijken.

Een baksteen die is gebakken op een hoge temperatuur, waardoor een grote samendrukkende kracht, met als resultaat een grote duurzaamheid en een lage absorptie.

Een baksteen waarvan het oppervlak is ingekerfd, zodat deze het uiterlijk krijgt van ruw gehakte steen.

Een soort steen, bijvoorbeeld zandsteen, die in alle richtingen kan worden gesneden zonder te breken of te scheuren.

Een wit, kristallijnen, in water oplosbaar, bitter, corroderend, giftig poeder (AgNO3), dat ontstaat wanneer zilver wordt opgelost in salpeterzuur. Het werd hoofdzakelijk gebruikt bij de vervaardiging van fotografische emulsies of spiegels.

Wordt gewoonlijk gebruikt voor stenen die onderdeel vormen van hoeken of kanten bij muren, vooral wanneer ze liggen bij de fundering van een hoofdhoek, en met name wanneer de datum of de inscriptie van de bouwaanvang erin staat.

Dunne, lange schoorsteenpijpen die zijn bedoeld om voor een betere luchtstroom te zorgen.

Een hol metselvoorwerp van klei, waarvan de netto dwarsdoorsnede van elk vlak parallel aan het draagvlak ten minste 60% is van de totale oppervlakte van hetzelfde vlak. De Britten gebruiken de term voor een baksteen waarvan ten minste 25% van het volume uit gaten bestaat. Daarbij zijn de gaten ten minste 1,91 cm breed of 4,84 vierkante cm groot.

Gladde, compacte baksteen die zeer krasbestendig is. Wordt gebruikt voor afgewerkte vloeroppervlakken.

Kalksteen die silica en aluminia bevat en een kalk afgeeft die onder water hard wordt.

Kleiachtige kalksteen die rood of roestachtig van kleur is door de aanwezigheid van ijzeroxide. De hoeveelheid ijzeroxide kan zeer laag zijn.

Zandsteen met roodbruine vlekken, veroorzaakt door het ijzergehalte van het gesteente.

Een steen van gebakken klei die veel wordt gebruikt voor sierwerk. Deze steen heeft een ruwe structuur en is vaak veelkleurig.

Een niet-kristallijnen massieve steen, gevuld met aggregaat en een matrix van 98% calciumcarbonaat in grijs of vaalgeel. Het is een oölitische kalksteen met kleine ronde korrels die op kuit lijken. Bijna de helft van alle kalksteen die in de Verenigde Staten in blokvorm wordt gebruikt, is Indiana-kalksteen.

Gereedschappen om kalligrafeerinkt mee te maken; met aan één kant een uitholling.

Homogene zandsteen met een cement of matrix van calciumcarbonaat dat de kwartsdeeltjes bindt waaruit zandsteen hoofdzakelijk bestaat. Deze zandsteen splijt in beide richtingen vrijwel even goed, is gemakkelijk te bewerken, maar desintegreert bij blootstelling. Zuivere kalkhoudende zandsteen is wit of crème van kleur. Andere kleuren zijn het gevolg van onzuiverheden: de aanwezigheid van ijzeroxiden veroorzaakt gele en rode kleuren, glauconiet zorgt voor een groene kleur en zwart is het gevolg van de aanwezigheid van mangaandioxide.

Algemene benaming voor een afzettingsgesteente dat in vele soorten voorkomt en hoofdzakelijk bestaat uit calciet of dolomiet.

Oölitische kalksteen die wordt gewonnen in de omgeving van Ketton in het Engelse Leicestershire. Voornamelijk gebruikt als bouwsteen.

Kalksteen die rijk is aan silica, in het bijzonder als vrije silica, in tegenstelling tot silicaten.

Zandsteen die rijk is aan silica, in het bijzonder als vrije silica, in tegenstelling tot silicaten. De silica is kenmerkend voor het cement of de matrix waardoor de kwartsdeeltjes worden gebonden die het hoofdbestanddeel vormen van zandsteen. Zuivere kiezelzandsteen is chemisch inert, een eigenschap die de steen bestand maakt tegen een rokerige omgeving, wat deze tot een populaire bouwsteen maakt in industriële gebieden. Kiezelzandsteen is hard en duurzaam, waardoor moeilijk te bewerken is. In zuivere vorm is de steen wit of crème van kleur. Andere kleuren zijn het gevolg van onzuiverheden: de aanwezigheid van ijzeroxiden veroorzaakt gele en rode kleuren, glauconiet zorgt voor een groene kleur en zwart is het gevolg van de aanwezigheid van mangaandioxide.

Te gebruiken voor alle bakstenen die handmatig en met behulp van een steenklamp worden gemaakt. Een steenklamp is een houten plaat waarop een frame is geplaatst om de klei te vormen. De Engelse term ‘stock brick’ wordt ook gebruikt voor de meest gebruikte bakstenen van een streek.

Kalksteen bestaande uit 10 tot 50% klei.

Zandsteen die bestaat uit kleimineralen, in het bijzonder sedimentaire mineralen zoals mergel en schalie. Erop ademen geeft een merkwaardige aardse geur.

Gesteenten, met name kalksteen en zandsteen, die klei bevatten.

Fijnkorrelig gesteente dat grotendeels bestaat uit of is ontstaan door de erosie van afgezette slib en klei of elk soort gesteente dat klei bevat.

Drukken door middel van lithografie, waarbij voor elke kleur een andere steen of plaat wordt gebruikt.

Hele hardgebakken stenen waarvan de vorm vervormd is als gevolg van bijna complete verglazing. Wordt gebruikt voor bestrating.

Kalksteen die rijk is aan koolstof.

Fossielhoudende kalksteen die bestaat uit koraalfragmenten.

Blokken metselwerk die dienen als overstek en die alleenstaand of in reeksen worden gebruikt om bouwkundige of ornamentele kenmerken te ondersteunen of in opeenvolgende lagen om bogen, koepels of gewelven te vormen. Wanneer verwezen wordt naar uitstekende lagen metselwerk wordt de voorkeur gegeven aan 'uitmetselingen'.

Elke combinatie of mengsel van materialen die wordt gemaakt om steen na te bootsen.

Een korrelig, kristallijn gesteente dat voornamelijk bestaat uit lazuriet en calciet. Dit is een oude benaming voor de edelsteensoort lazuriet.

De vroegste soort baksteen, gebakken in de zon in plaats van in een vuur. Leemsteen heeft als voordeel dat het minder duur is dan in vuur gebakken steen, maar is in het algemeen minder duurzaam. Het is zeer geschikt voor gebruik in een droog klimaat.

Verwijst naar gesteente in zijn oorspronkelijke omgeving, ter onderscheiding van gedolven gesteente. Meestal wordt ermee verwezen naar gesteente dat is beeldgesneden of anderszins in situ is gebruikt; vaak wordt er beeldhouwwerk of in situ beeldgesneden architectuur mee bedoeld.

Platte kalkstenen die worden gebruikt bij lithografie.

Een opaalachtige variant van de orthoklaas.

Een steen die is afgewerkt tot een specifieke grootte en gewicht, en recht gemaakt tot bepaalde afmetingen en dikte.

Een compacte, halfkristallijnen dolomiet uit Minnesota, in kleur variërend van bruingeel, crèmekleurig, geel, grijs, roze of roodachtig bruingeel. Deze kalk wordt gebruikt in de bouw en voor decoratie.

Een baksteen die voldoet aan de eisen voor solide metselwerk.

Schalie die kalkhoudend of dolomitisch is en wordt gebruikt met kalksteen bij het maken van portlandcement.

Gesteenten die worden gevormd door veranderingen in reeds bestaande gesteenten als gevolg van gewijzigde omgevingsfactoren, zoals variaties in temperatuur, druk en mechanische belasting, en de toevoeging of onttrekking van chemische bestanddelen. De reeds bestaande gesteenten kunnen stollinggesteenten, afzettingsgesteenten of andere metamorfe gesteenten zijn.

Restmateriaal bij de winning van steenkool.

Kleiachtige modder die is verhard door inzetharding of verhitting, met de samenstelling en textuur van schalie, maar veel minder breekbaar.

Bakstenen die gelegd kunnen worden volgens modulaire afmetingen; bakstenen die zo groot zijn dat de baksteen plus de voeg steeds 4, 8 of 12 inch hoog zijn, oftewel een module.

Aanduiding voor ronde stenen, meestal gepaard en soms opgebouwd uit een aantal stukken, gebruikt voor het malen van graan of andere substanties, dat door een gat in het midden van de bovenste steen wordt aangevoerd.

Steen, meestal van een imposante omvang of grootte, die wordt gebruikt voor de bouw van monumenten, en in het bijzonder voor tombes of grafstenen. De term kan ook verwijzen naar steen die wordt gebruikt om monumentale beelden te houwen of om monumentale architectuur mee te bouwen.

Fossielhoudende kalksteen die fossielen bevat van ongewervelde dieren uit de stam van de Bryozoa die zich kenmerken door een vertakt, twijgachtig skelet.

Een zeer zware serpentijnsoort in de vorm van een afgeplatte bol. De naam is afgeleid van het Griekse woord voor nier. De stenen werden door de oude Romeinen gebruikt als standaardgewichten en werden waarschijnlijk ook om de nek van veroordeelde Christenen gebonden voordat deze de verdrinkingsdood stierven. Hierdoor wordt de steen soms ook martelaarsteen genoemd. Nefrietsteen is meestal gitzwart met kleine grijze spikkels en een metaaltextuur.

Steen die is afgeslepen of op een andere manier is gemaakt met exacte afmetingen.

Orde van ten minste 1700 bekende levende soorten insecten. Ze worden ook wel 'steenvliegen' genoemd omdat de larven onder stenen in waterstromen gaan zitten. Alle soorten kunnen slecht tegen vervuiling van het water. Hun aanwezigheid in een waterstroom of in stilstaand water beschouwt men dan ook als een indicatie dat de kwaliteit van het water goed is.

Natuurlijke of kunstmatige stenen die zijn bedekt met olie. Worden gebruikt om bladen, zoals schaafijzers en beitels, te slijpen.

Kalksteen die veel kleine ronde deeltjes bevat die concentrische lagen zijn van calciumcarbonaat-afzettingen.

Ondiepe schalen, in de regel van edelmetaal, gebruikt in de christelijke liturgie waarop de grote hostie rust, soms zowel voor als na de inzegening.

Een grofkorrelige kalksteen, hoofdzakelijk samengesteld uit gecementeerde pisolieten (erwtvormige aangroeilichamen), vaak gevormd van calciumcarbonaat, dat geproduceerd kan zijn door een biochemisch algenaanzettingsproces. Pisolieten zijn groter en minder regelmatig van vorm dan oölieten.

Een baksteen die zodanig is afgeschuind aan de voor- of achterkant dat rekening wordt gehouden met de afname van de dikte tussen de plint en het hoofdgedeelte van een muur.

Stollingsgesteente dat in tegenstelling tot vulkanisch gesteente op grote diepte is gevormd door kristallisatie van magma en/of door chemische verandering. Het heeft doorgaans een granietachtige textuur met een gemiddelde tot groffe korrel.

Een oölietkalksteen die in Engeland veel wordt gebruikt in de bouw, met name in Londen. Het wordt gedolven op het Isle of Portland, een schiereiland aan de zuidkust van Engeland.

Een kiezelachtige zandsteen uit Saint Lawrence County in New York. Het bevat een kleine hoeveelheid ijzeroxide, waardoor het een rode of roodachtig bruine kleur heeft. Hoewel het materiaal na winning zacht genoeg is om op een efficiënte manier te bewerken, wordt het na blootstelling onvoorstelbaar hard. Dit maakt het tot een zeer duurzame bouwsteen.

Een min of meer onzuivere steatiet die vooral in de prehistorie werd gebruikt voor het maken van kookpotten .

Conglomeraatgesteente dat talrijke afgeronde kiezelstenen bevat.

Een blok fijnkorrelig zandsteen dat meestal wordt gebruikt voor het afschuren van meubilair en betonwerk.

Een poreus, schuimachtig vulkaanglas dat door een snel afkoelingsproces niet is gekristalliseerd; het is schuimig door het plotseling vrijkomen van opgeloste gassen. Het is licht van kleur en van gewicht en blijft drijven op water. In vaste vorm wordt het gebruikt als schuurmiddel en in poedervorm als polijst- en schuurmiddel. Het heeft vaak de samenstelling van ryoliet. Obsidiaan verandert in puimsteen wanneer het smelt.

Leisteen die roodijzersteen en chloride bevat, waardoor het een paarsachtige kleur krijgt.

Een wigvormige baksteen die wordt gebruikt in boog- of cirkelconstructies.

Gesteente dat is ontstaan uit vaste materie die tijdens een vulkaanuitbarsting wordt uitgeblazen. De term verwijst ook naar gesteente dat is ontstaan uit vaste fragmenten die in bewegende lava zijn opgenomen.

Een lichtbruin of vaalgeel dolomiet dat goed gecementeerd en breukvrij is. Het is bij uitstek geschikt voor bouwdoeleinden. Het wordt vaak gebruikt als bouwsteen in het Canadese Toronto, omdat het wordt gewonnen in het zuiden van Ontario. Queenston-kalksteen bedekt de cuesta van Niagara. De winning in Queenston begon rond 1840, maar daarvoor zochten Schotse kolonisten al naar bouwmaterialen in de kalksteenbedden. De huidige groeve is een van de oudste van Canada.

Leisteen die roodijzersteen bevat, waardoor het een roodachtige kleur krijgt.

Een grote losse steenmassa, overgebleven na de erosie van wat eens een doorlopend bed of laag was; De Engelse benaming is ook: één van de grote blokken zandsteen verspreid over de Engelse Krijtrotsen.

Vaak ongeglazuurd aardewerk dat van kleisoorten is gemaakt die in kleur variëren van geelbruin tot rood of zwart en die door het bakken een rode kleur krijgen; wordt meestal op een draaischijf gevormd en gebakken op een betrekkelijk lage temperatuur.

Een edel- of halfedelsteen die kan worden gesneden, gepolijst of op een andere manier worden bewerkt en als juweel gebruikt; te onderscheiden van 'gemmen' die worden gemaakt van bewerkte halfedelstenen of ander materiaal zoals parel.

Fossielhoudende kalksteen die bestaat uit schelpen of schelpfragmenten.

Het rechtstreeks schilderen op stenen dragers (leisteen of marmer), een techniek die voor het eerst door Sebastiano del Piombo werd toegepast.

Schoenen met een bovenstuk waar een stuk uitgesneden is om een of meerdere tenen te onthullen.

Geselecteerde, kleurvaste zwarte leisteen die gelijkmatig is van kleur en dikte, waarbij alle randen zijn geslepen en nauwkeurig gerecht zodat de voegen aaneensluitend, glad en in één vlak kunnen worden gemaakt.

Te gebruiken voor verticale, onbrandbare constructies met schoorsteenpijpen om verbrandingsproducten naar de buitenlucht te voeren vanuit, bijvoorbeeld, kachels, open haarden en ovens.

Verwijst naar een type hoge lekythoi met voornamelijk holle zijkanten dat zich ontwikkelde in de 5de eeuw v. Chr. Het komt veel voor in zwartfigurige stijl. Het kenmerkt zich door een mond en hals die lijken op een ouderwetse schoorsteen.

Wordt gebruikt voor het binnenwerk van schoorstenen die van speciaal hittebestand materiaal gemaakt zijn om te voorkomen dat vuur, rook en gassen naar omringende ruimten kunnen ontsnappen.

Bouwtechniek waarbij korte blokken hout, ter grootte van brandhout, loodrecht op de langste zijde van muren worden gestapeld, en op hun plaats worden gehouden door specie of houten raamwerken.

De smalste delen van een schoorsteenpijp, tussen de samenkomst of samentrekking boven de haardstede en de eigenlijke schoorsteenpijp. Vaak op het punt waar de klep zich bevindt.

Afdekkingen die schoorsteenopeningen beschermen. Voor deklijstachtige uiteinden aan schoorstenen wordt 'schoorsteenkronen' gebruikt. Voor verlengstukken die bovenop schoorstenen worden geplaatst om voor een betere luchtstroom te zorgen of voor een beter uiterlijk en die over het algemeen de schoorsteenpijp verlengen wordt 'schoorsteenpotten' gebruikt.

Wordt gebruikt voor de kapvormige middelen ter bescherming van de open bovenkant van pijpen, schoorstenen of schachten waarbij de lucht vrije doorgang houdt.

Bovenste deklijst van metselwerk of ander onbrandbaar materiaal, bovenop schoorstenen. Voor extra onderdelen die bovenaan openingen van schoorsteenpijpen worden geplaatst en deze bedekken wordt 'schoorsteenkappen' gebruikt.

Gootjes die zijn geïnstalleerd aan de omhooglopende zijkanten van een schoorsteen op een schuin dak, die worden gebruikt om het water om de schoorsteen heen te leiden.

Wordt gebruikt voor doorgangen die zijn gemaakt om de luchtstroom in open haarden en ovens te regelen en de verbrandingsproducten te verwijderen.

Wordt gebruikt voor verlengstukken van metaal, metselwerk of keramiek, die een voortzetting vormen van de schoorsteenpijpen bovenop schoorstenen om voor een betere luchtstroom of een beter uiterlijk te zorgen. Voor verlengstukken die schoorsteenopeningen beschermen en die kunnen dienen om regen tegen te houden wordt 'schoorsteenkappen' gebruikt.

Wordt gebruikt voor grote spiegels met verschillende vormen die boven schoorsteenmantels worden gehangen. Meestal zijn er twee hoofdtypen: spiegels die horizontaal hangen en meestal bestaan uit drie, soms uit vier glazen, waarvan de middelste zo'n twee keer zo breed is als de buitenste twee, en spiegels die verticaal hangen, meestal met een enkel vierkant of rechthoekig glas, soms met een schilderij binnenin de omlijsting, boven het bovenste gedeelte van de spiegel. Eventueel kunnen er kaarsenhouders aan zijn bevestigd.

Wordt gebruikt voor panelen of decoratieve constructies die zich boven een schoorsteenmantel bevinden.

Wordt gebruikt voor de decoratieve omlijsting rond de openingen van open haarden.

Een baksteen waarvan één zijde schuin afloopt.

Elke baksteen met een schuine vorm, gemaakt om in een schuin, vooruitstekend deel van een hoek te passen.

Een baksteen die breder en langer is dan de gemiddelde baksteen; het wordt voornamelijk gebruikt voor tuinmuren.

Vaak kalkhoudend, poreus gesteente gevormd als neerslag van bronnen of stromen.

Een fijnkorrelige, rode, roodachtig-bruine en grijze zandsteen uit Seneca Creek, Maryland. Dit materiaal bevat ruw- tot fijnkorrelig hoekig kwarts, en enkele fragmenten van veldspaat en mica. Deze zandsteen is tamelijk eenvoudig te bewerken, maar wordt donker en hard als hij wordt blootgesteld aan lucht, waardoor het een van de meest duurzame bouwstenen is. Seneca-zandsteen was zeer populair in Washington D.C. tijdens het 'tijdperk van de bruinrode zandsteen' van circa 1840 tot 1880; het oorspronkelijke gebouw van de Smithsonian Institution is bijvoorbeeld gemaakt van Seneca-zandsteen.

Een veelvoorkomend steenvormend mineraal met een vettige of zijdeachtige glans, die ietwat zeepachtig aanvoelt en een ruwe, conchoïdale breuk vertoont.

Een in de natuur voorkomend vuurbestendig mineraal dat wordt gebruikt voor ovenwanden; in compacte vorm werd het gebruikt voor vuurhaarden.

Sedimentair gesteente met silica als hoofdbestanddeel. Het meest voorkomend silicahoudend gesteente is hoornkiezel.

Geharde siltsteen met de textuur en samenstelling van schalie, maar zonder de fijne laminatie of splijtbaarheid van schalie. Het is een massieve kleisteensoort, die meer kwarts dan klei bevat.

Een lichte bouwsteen die is gemaakt van slakkenbeton en die vaak wordt gebruikt voor tussenwanden binnenshuis.

Te kort gebakken baksteen met een ruwe textuur en roze tint.

Vlakke zandstenen wielen die om een as draaien. Worden gebruikt voor het slijpen van gereedschappen en voor het vormgeven en gladmaken van voorwerpen.

Deze kunstvorm heeft momenteel nog geen definitie beschikbaar.

Een zeer zachte steen die voornamelijk uit gehydrateerd magnesium silicaat bestaat. Het is gemakkelijk te bewerken en wordt al sinds de oudheid voor reliëfs gebruikt. Het is meestal wit, grijsachtig groen, bruin of in zeldzame gevallen, rood of zwart. De stenen werden gesneden voor kommen, dozen en kleine objecten zoals beeldjes, kralen, zegels, amuletten en scarabeeën. In de moderne constructie wordt het gebruikt voor laboratoriumgootstenen, aanrechtbladen, en elektrische panelen. Inheemse speksteen is zo zacht dat het kan worden bekrast met een vingernagel, maar verhitten resulteert in uitdroging en verharding van de steen. Sommige oude speksteen gravures werden vervolgens geglazuurd en daarna verhit, waarbij het mineraal enstatiet ontstaat, wat hard genoeg is om glass te krassen.

Een kiezelachtige zandsteen uit het Engelse Derbyshire. Het wordt ook beschouwd als een grove zandsteen, meer bepaald als een grove Darley Dale-zandsteen. Het is gelijkmatig geaderd en buitengewoon hard, waardoor het bij uitstek geschikt is als hardsteen en voor bestrating. Door het hoge silicagehalte wordt het vaak verboden op last van vakbonden, omdat het stoflongen kan veroorzaken. Stancliffe-zandsteen wordt zo mogelijk alleen op een natte manier bewerkt.

Algemene term voor gesteente dat is gekapt, gevormd, vermalen of anderszins gevormd voor gebruik in de bouw of voor andere doeleinden. Omvat de specifieke archeologische en antropologische betekenis van afzonderlijke stenen die soms zijn versierd en worden gebruikt in een rituele context. Deze stenen zijn gewoonlijk niet beeldgehouwen of gescherpt en verschillen in dat opzicht van stenen beeldhouwwerken.

Het vervaardigen van bakstenen.

Zij die bakstenen maken voor hun beroep.

Dierenriemsymbool van een steenbok, ruwweg gebaseerd op het sterrenbeeld met dezelfde naam. De dierenriemtekens zijn bewaard gebleven via klassieke Griekse en Romeinse decoratie, waren populair in Noord-Europese Romaanse en Gotische kerken en werden vaak aangetroffen in middeleeuwse psalters en getijdenboeken. Ze symboliseren elke maand waarin de zon het betreffende sterrenbeeld binnengaat. Deze tekens zijn ook gebruikt als decoratie op plafonds, kaarten, uurwerken en astronomische instrumenten.

Metalen voorwerpen die bestaan uit penzwaluwstaarten. Worden gebruikt om zware stukken metselwerk op te hijsen.

Afvoerkanalen van met grind bedekte, geperforeerde buizen, of greppels die zijn gevuld met losse stenen, stukken baksteen of grind en bedekt zijn met aarde; vaak gebruikt voor afvoer rond funderingen

Personen die zich bezighouden met lithografie.

Drukpersen voor lithografie die afdrukken maken door middel van een schraapijzer onder hoge druk.

Fabrieken waar bakstenen worden gemaakt.

Een ondoorzichtig keramiekglazuur met een dof, niet spiegelend oppervlak; een mat effect kan worden verkregen door barium of aluinaarde toe te voegen om het droogpunt van het glazuur te verhogen.

Lithografieën vervaardigd door de steen te prepareren en vervolgens met een naald te graveren; veelvuldig toegepast in de 19e eeuw.

Verpulverde steen die men gebruikt om de ruimten op te vullen tussen onregelmatige stenen om zo een solide oppervlak te maken.

Wordt algemeen gebruikt voor het hakken of behakken van steen.

Verwijst naar symbolen of andere tekens die door steenhouwers zijn gemaakt en meestal in de steen zijn gekerfd. De steenhouwer wilde daarmee aangeven dat hij verantwoordelijk was voor het betreffende gebouw of voor bepaalde delen daarvan. Vaak waren het complexe tekens, soms ook in combinatie met een handtekening. De term kan eveneens verwijzen naar tekens die in stenen zijn gekerfd om aan te geven in welk deel van het gebouw ze thuishoorden.

Steenhouwersgereedschap met één punt, dat vooral wordt gebruikt voor harde steensoorten, soms onder een rechte hoek met het oppervlak.

Gedolven, geplet en gesorteerd gesteente dat vervolgens wordt gebruikt voor het maken van beton, als spoorwegballast en bij de aanleg van wegen. Het is vaak graniet, kalksteen of trapgesteente.

Asfaltsoorten die zijn vermengd met meer dan 10% mineralen.

Een baksteen of tegel van normale lente en breedte, met een nominale dikte van 5 cm.

Vlakdrukken gemaakt met behulp van een stenen drukvorm, die met vette materialen en arabische gom is bewerkt, waarna de drukinkt alleen hecht op de vette delen.

Verwijst naar de periode en cultuur die samenvalt met het eerste tijdperk van het drieperiodensysteem dat werd ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen in 1836. Het is een fase in de ontwikkeling van mensachtigen, of een fase van een prehistorische menselijke cultuur die zich kenmerkt door de ontwikkeling van stenen gereedschap en wapens, en die zich hierin onderscheidt van latere ontwikkelingsfasen, toen hiervoor brons en ijzer werden gebruikt. Het stenen tijdperk wordt doorgaans ingedeeld in drie perioden: het Paleolithicum (de oude steentijd), het Mesolithicum (de midden steentijd) en het Neolithicum (de nieuwe steentijd), die zich van elkaar onderscheiden door de toenemende verfijning in de vervaardiging en het gebruik van werktuigen.

Volgens de botanische definitie vlezige vruchten die zijn ontstaan uit een enkelzadig vruchtbeginsel (soms meerzadig), met een harde steenachtige laag of endocarpium rondom het zaad. Ze worden meestal gekenmerkt door een schil aan de buitenkant, een dikke, vlezige middelste laag en een harde, steenachtige pit.

Metselwerk van steen.

Handbediende zagen die worden gebruikt om steen, voornamelijk marmer, in bruikbare platen te zagen.

Gesteenten die zijn gevormd door het stollen van gesmolten magma.

Wordt gebruikt voor deklagen, buitenlagen of beschermende kades die bestaan uit grote, ongelijke en willekeurig geplaatste stenen om erosie of uitspoeling te voorkomen; ook de stenen die hiervoor worden gebruikt.

Wordt gebruikt voor dammen die vooral zijn opgebouwd uit rotsblokken van verschillende afmetingen met een waterdicht omhulsel of bedekking.

Een blok of stuk steen dat is gevormd of geselecteerd naar vorm voor een geplaveid oppervlak.

Metselsteen die horizontaal is gelegd, met de lengte evenwijdig aan het muuroppervlak.

Feesten, soms dansfeesten, die worden gehouden om de zestiende verjaardag van een meisje te vieren.

De vingers van de voet van een mens of een dier.

Te gebruiken voor ringen die aan een van de tenen worden gedragen.

Sandalen die aan de voet worden gehouden door middel van omgekeerde V-banden tussen de eerste en de tweede tenen.

Een fluweelzwarte variant van cryptokristallijnkwarts, kiezelschalie of een dergelijke stof die door juweliers wordt gebruikt voor het keuren van de zuiverheid van edelmetalen, voornamelijk goud.

Platen met gaten waar draad doorheen wordt getrokken en gevormd.

Het opdelen van een volledig voorwerp, een verzameling voorwerpen of onderdelen van een voorwerp in verschillende delen. Gebruik 'scheiden' voor het fysiek verwijderen van een voorwerp of onderdelen van een voorwerp.

Wordt gebruikt voor het door trekken in stukken delen van een voorwerp of lichaam, zodat het geen geheel meer is, bijvoorbeeld het scheiden van ledematen van een lichaam.

Een zandsteen die 10 tot 25% veldspaat bevat. Het is de overgangstoestand tussen kwartszandsteen en arkosezandsteen.

Losse steen gevonden op of in de grond.

In stenen metselwerk een steen die gewoonlijk geplaatst wordt met zijn langste afmeting loodrecht op de muur.

Basalt waarvan de chemische samenstelling na verloop van tijd is veranderd in een type zeepsteen dat zwartachtig groen is wanneer het wordt opengespleten. Het wordt gevonden in de regio's Blue Ridge en Piedmont in Virginia.

Rechtopstaande steen aan de voet van een graf, gewoonlijk kleiner dan de grafzuil aan het hoofd van het graf.

Baksteen die een geselecteerde vorm krijgt voordat de steen wordt gebakken, en vervolgens wordt gebruikt om architectonische ornamenten te maken.

Stollingsgesteente dat in tegenstelling tot plutonisch gesteente bij een uitbarsting is uitgestoten of als lava is uitgevloeid en vervolgens op of dicht bij het aardoppervlak is gestold. Kenmerkend is de fijne kristallijnen of glasachtige structuur.

Vuurstenen werktuig met een scherpe punt gebruikt om gaten te boren in been, hout of huid.

Sloten waarbij het staal en de pandeksel één stuk zijn gemaakt. Wanneer de trekker wordt overgehaald, raakt de vuursteen het staal en terzelfdertijd komt de kruitpan open te liggen, zodat het kruit wordt blootgesteld aan een regen van vonken die de lading doen ontsteken.

Stenen gemaakt van vuurvast keramisch materiaal die bestand zijn tegen hoge temperaturen; ze worden gebruikt voor ovens, haarden en schoorstenen.

Oölitische kalksteen die wordt gewonnen in de omgeving van Weldon in het Engelse Northhamptonshire. Voornamelijk gebruikt als bouwsteen.

Gebogen stenen, met aan de binnen- of buitenkant een afschuining, die worden gebruikt om steekbeitels te slijpen.

Harde stenen die worden gebruikt om snijgereedschap te slijpen.

Goedkope, rode, zachte baksteen, die meer als bouwbaksteen dan als buitenmuursteen wordt gebruikt.

Daklei ontwikkeld in het Engelse Lake District, dat zijn naam dankt aan het feit dat de stukken bij de nok in elkaar grijpen, waardoor het niet nodig is speciale nokstukken te gebruiken.

Voorwerpen die meestal van marmer of glas zijn gemaakt, een ronde bovenkant en een platte onderkant hebben en worden gebruikt om pigmenten tegen een vastgezette schuurplaat fijn te wrijven.

Een arduinsteen die vergelijkbaar is met Hudson-arduin en andere arduinstenen uit New York. Deze steen wordt gekenmerkt door een fijne, compacte textuur en een donkere, blauwgrijze kleur. Deze steen wordt beschouwd als een van de meest waardevolle in Wyoming aangetroffen stenen die worden gebruikt als bouwmateriaal en als flagstone.

Licht kleiige aarde die kalk of een kunstmatig mengsel van klei en kalk bevat. Wordt gebruikt bij de productie van bakstenen.

Een gefuseerd sedimentair gesteente bestaande uit zandkorrels die zijn samengevoegd met een natuurlijk bindend materiaal; het meest voorkomende zand in zandsteen bevat kwarts, met aanzienlijke hoeveelheden veldspaat, kalk, mica en kleiachtige materie.

Stollingsgesteenten met een hoog siliciumdioxidegehalte.

Leisteen die voornamelijk zwart van kleur is.

Ratels, bestaande uit een kleine kalebas waarin zaden of kiezelsteentjes en een handvat met verenkraag; Hawaï.

Verwijst naar de periode in de Europese prehistorische ontwikkeling van stenen gereedschap tot iets na 700.000 v. Chr. Deze periode dankt zijn naam aan gereedschappen die zijn gevonden in sedimentgesteente in een voorstad van Abbeville (Frankrijk). De cultuur kenmerkt zich door onderscheidende stenen gereedschappen, waaronder de vroegste aan twee zijden afgeschilferde handbijlen, met diepe slijtsporen, gekartelde randen en dikke scherven.De periode wordt gewoonlijk in nauw verband gebracht met de Acheuléen traditie. De vroegste handbijlcultuur in Europa stond vroeger bekend als Chelléen, maar wordt nu Abbevillien genoemd. De werktuigen uit Chelles (Frankrijk), die vroeger model stonden voor deze cultuur, worden tegenwoordig gerangschikt onder Acheuléen.

Verwijst naar de stroming in de Amerikaanse schilderkunst, voornamelijk geconcentreerd in New York, die bloeide in de jaren 40 en 50 van de 20ste eeuw.Op basis van surrealistische, synthetisch-kubistische en neoplastische theorieën liep de stijl uiteen van spontane, gesturale composities die aandacht hadden voor de kwaliteit van het schildermateriaal en het schilderproces documenteerden, tot contemplatieve, bijna monochrome werken met grote kleurvlakken.

Vorm van carbonzwart dat zuurstofloos wordt geproduceerd in vuurvaste kamers, door het uiteenvallen van acetyleengas dat tot 800 graden Celsius is voorverhit. Als pigment is het zachter, blauwer en intenser dan andere soorten carbonzwart. Het wordt ook gebruikt bij industriële toepassingen die een hoge elektrische geleiding vereisen, bijvoorbeeld in droge cellen.

Een betrekkelijk lage kwaliteit baksteen die wordt gebruikt achter een andere baksteen of achter ander metselwerk.

Negentiende-eeuwse Amerikaanse klokken waarvan de vorm in grote lijnen op een eikel lijkt en die voorkomen in variaties voor op de plank, schoorsteenmantel en voor aan de muur.

Steen gemaakt van aarde of dergelijk binder en soms zand of stro, die niet is gebakken maar in de zon is gedroogd.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met de overgangsfase tussen Steentijd en Bronstijd. Sommige geleerden onderscheiden deze periode van de chalcolithische door aeneolithisch te rangschikken onder het laat-neolithisch, toen koperen en vuurstenen gereedschappen naast elkaar werden gebruikt, en het chalcolithisch te beschouwen als de overgangsfase waarin brons en steen naast elkaar werden gebruikt. In de meeste literatuur wordt dit onderscheid niet gemaakt en gebruikt men de term 'chalcolithisch' voor de gehele periode. Een uitzondering vindt men onder Italiaanse wetenschappers, die vaak de voorkeur geven aan 'aeneolithisch'.

Onderdelen of verzamelingen onderdelen die zijn bedoeld om artilleriewapens en zware kleine vuurwapens, zoals machinegeweren, te ondersteunen. Ze kunnen uiteenlopen van eenvoudige driepoten tot complexe ondersteunende, draaiende en omhoogrichtende mechanismen op kanonsdragers.

Massa of laag materiaal van uiteenlopende dikte die in een vloeibaar medium is afgezet of neergeslagen op een andere materiaalmassa, of zich op één plaats heeft opgehoopt als gevolg van een natuurlijk proces.

Kap boven een fornuis om de lucht af te zuigen, gewoonlijk voorzien van een ventilator en verbonden met een schoorsteenpijp.

Documenten, vaak in de vorm van lijsten, waarin is vastgelegd wat er moet worden gedaan, zoals overzichten van de zakelijke aangelegenheden die tijdens een vergadering besproken dienen te worden. De term wordt ook gebruikt voor programma's waarin uiteen wordt gezet volgens welk plan de besproken zaken zullen worden aangepakt.

Dunne boren die worden gebruikt om een schietgat in steen te boren of te drillen.

Een heterodoxe geloofsgemeenschap van wereldverzakers, gesticht door Makkhali Gosala, een tijdgenoot en tegenstrever van Boeddha (5de eeuw v. Chr.). Gosala was gedurende zes jaar de reisgezel van de jaïnistenleider Mahavira voordat zij na een verschil van mening uiteengingen. Het jaïnisme en de ajivika verschilden in overtuiging maar kenden soortgelijke praktijken: initiatie geschiedde door het uittrekken van de eigen haren en er werd een leven van uiterste soberheid geëist, waarbij naaktheid, penitentie en beproevingen een rol speelden. Ajivika’s geloofden dat het leven werd beheerst door het noodlot en ontkenden het bestaan van de vrije wil. De beweging geloofde ook dat elke ziel een proces van reïncarnatie onderging dat miljarden jaren duurde en waarbij de ziel alle mogelijke levensvormen ervoer om ten slotte volmaaktheid en bevrijding te bereiken. De ajavika’s waren een belangrijke beweging ten tijde van Boeddha en bleven dat gedurende honderden jaren. Aan het begin van de middeleeuwen was de geloofsgemeenschap echter verdwenen.

Verwijst naar miniatuurschilderkunst die werd ontwikkeld in Ajmer in Rajasthan; Ajmer-schilderkunst is een voorbeeld van de uitbreiding van de Mogol-stijl van schilderen naar Rajasthan. De Mogol-keizer Jahangir (regeerde 1605-1627), die zijn hof tijdelijk verplaatste naar Ajmer tussen 1613 en 1616, was een belangrijke kunstbegunstiger. Getinte schilderijen met onvoltooide achtergronden en steenrode lijsten komen veel voor.

Beeldhouwwerken waarbij de uiteinden van het lichaam van steen zijn gemaakt en de torso van ander materiaal, meestal hout.

Kleine Oudgriekse of Romeinse vaten voor het bewaren van oliën, zalven of parfums; meestal langwerpig van vorm, bijna cilindrisch, en rond aflopend aan de onderkant. Ze hebben ofwel geen handvat ofwel één klein handvat aan de zijkant. Alabastra zijn zo klein dat ze in één hand konden worden gehouden en ook konden worden gedragen aan een touwtje dat ofwel door de smalle hals heen liep, ofwel door kleine lussen op de schouder werd gehaald. De vorm is oorspronkelijk afkomstig uit Egypte, waar de alabastra waren uitgevoerd in glas, faience of albast (de naam is van deze steen afgeleid).

Klei gebruikt door pottenbakkers om een natuurlijk zwarte of bruine glans op steengoed te krijgen. Het wordt gewonnen bij Albany (New York) en wordt sinds de vroege 19de eeuw veelvuldig gebruikt op zoutgeglazuurd steengoed.

Verwijst meestal naar muurdecoraties die bestaan uit mozaïeken van stukken geglazuurd aardewerk in verschillende kleuren met uiteenlopende geometrische vormen. Alicatados werden populair in de 12de eeuw, maar werden snel vervangen door mozaïeken die bestonden uit eenvormige stukken. Vanaf de 15de eeuw werden alicatados voornamelijk gebruikt ter omlijsting van tegelwerk. De term is Spaans en betekent 'snijwerk'.

Een olieverftechniek waarbij de eerst aangebrachte verflaag ook meteen voor het uiteindelijke effect zorgt, dit in tegenstelling tot technieken waarbij het doek laag voor laag wordt bedekt.

Wordt gebruikt voor rijen zitplaatsen voor de dienstdoende geestelijken, meestal van steen en telkens drie, over het algemeen gesitueerd aan de zuidkant van het altaar.

Het bovenblad van het altaar. In dit blad bevindt zich het door een steen afgedekte reliekengraf (tegenwoordig niet meer verplicht). In het altaarblad of in de altaarsteen zijn vijf kruisjes gebeiteld, die de plaatsen aangeven waar deze is gewijd.

Draagbaar altaar met altaarsteen, uitgevoerd als een uitklapbare kist. In de kist zat een volledige uitrusting voor de eucharistieviering. Dit 'onzichtbare' altaar werd gebruikt in tijden van verbod op de viering van de katholieke eredienst in de zeventiende en achttiende eeuw, de schuilkerkperiode.

Een typisch gevolg van verwering dat vaak bij steen voorkomt en dat wordt gekenmerkt door een patroon van kleine holten.

Voorlaadvuursteengeweren die vanaf de revolutie tot aan het einde van de 19e eeuw in Amerika werden gemaakt, vooral in Pennsylvania. Ze worden gekenmerkt door een lange achthoekige loop, een geweerlade van esdoornhout, messing beslag en opengewerkt sierbeslag.

Een reeks paarsachtige kleuren die lijken op de kleur van amethist, een kwartsmineraal en edelsteen.

Aardewerkstijl die wordt gekenmerkt door aantrekkelijk graffitowerk met dicht ingesneden kalligrafische, figuratieve en geometrische ontwerpen op een crèmekleurige ondergrond met kruisarceringen. Dierontwerpen waren populair. Sommige ontwerpen op Amolwerk zijn mogelijk afgeleid van in metaalwerk uitgevoerde prototypen. De ontwerpen zijn bedekt met transparant kleurloos glazuur en groenoxiden in uiteenlopende hoeveelheden. De stad Amol, in de provincie Mazandaran in West-Perzië, was het productiecentrum voor deze aardewerkstijl, tussen de 11de eeuw en de vroege 13de eeuw.

Vaten van uiteenlopende vorm en grootte, gebruikt in kerken en bij kroningsplechtigheden voor het bevatten van vloeistoffen. Ook zijn het vaten uit de (Romeinse en vroeg-christelijke) Oudheid, vaak bolvormig, met een of twee handvatten, die werden gebruikt voor parfum, zalf of het serveren van dranken. Er bestaan ook zogenaamde pelgrimsampullen, in de vroeg-christelijke tijd gebruikt bij martelaarsgraven.

Een uitvloeings-stollingsgesteente, meestal donkergrijs van kleur, dat hoofdzakelijk bestaat uit oligoklaas of andesien-veldspaat met augiet, hoornblende, hyperstheen of biotiet.

Verwijst naar de stijl die is vernoemd naar het majestueuze tempelbergcomplex dat koning Suryavarman II (1113-1150 n. Chr.) in de 12de eeuw liet bouwen als graftempel voor zichzelf. Deze stijl wordt gezien als de laatste door het hindoeïsme beïnvloede stijl in Angkor vóór de opkomst van het Mahayana-boeddhisme. De tempel belichaamt de kenmerkende stijl van de kunst in het midden van de Angkor-periode (1080-1181 n. Chr.). Het tempelcomplex is gebouwd in lateriet en zandsteen en wordt gekenmerkt door gewelfde plafonds, houten dakspanten en het gebruik van blokken in plaats van duiveltjes voor het koppelen van kinderbalken en zuilen. Bij deze stijl deed het kruisvormige voorplein zijn intrede, ondersteund door overdekte galerijen met zuilen en onderling verbonden galerijen en paviljoenen, die door het daglicht werden verlicht dankzij een innovatief gewelfsysteem. Kenmerkend voor beeldhouwkunst in deze stijl zijn verhalende bas-reliëfs in plaats van vrijstaande beeldhouwwerken. Op reliëfpanelen worden taferelen uitgebeeld uit de Mahabharata en de Ramayana, evenals tableaus van Suryavarman II die koninklijke zaken afhandelt. Figuren van godheden en andere belangrijke personages in de friezen worden getypeerd door felle kleuren en goudbladaccenten. De tempel bevat talrijke standbeelden van apsarafiguren, die zijn afgebeeld met geplooide gewaden, versierd met bloempatronen. Acht andere tempelcomplexen in de koninklijke hoofdstad zijn volgens deze stijl gebouwd.

Verwijst naar de stijl van kunstvoorwerpen die zijn gevonden nabij de Gele Rivier in Anyang, de laatste hoofdstad van de Shang-dynastie (1384-111 v. Chr.). Bij opgravingen op deze locatie legde men verschillende fundamenten van gebouwen bloot, evenals potten van steen, jade en brons, keramiek met touwindruk en geometrische en antropomorfe versieringen en geïnscribeerde orakelbotten van dieren, de oudste voorbeelden van Chinees schrift.

Een transparante, licht blauwachtig groene edelsteen die een variant is van de beril.

Verwijst naar een architectuurstijl uit de periode van de 16de tot de 19de eeuw in het berggebied in het zuiden van Peru. De stijl wordt gekenmerkt door het gebruik van plaatselijke vulkanisch gesteente (sedimentgesteente of sillar) en de integratie van Creoolse, Mestizo en Precolumbiaanse stijlen en motieven, bijvoorbeeld maïs, cantutabloemen, vogels, vissen en mythologische figuren in barokreliëf. In de beeldhouwkunst verwijst de term naar 17de-eeuwse reliëfstijlen in Mestizo-barok, gekenmerkt door zorgvuldige insnijdingen in het oppervlak, waardoor een wandtapijtachtig effect resulteert.

Lampen voorzien van een brander met een cilindrische pit welke zit vastgeklemd tussen twee metalen buisjes die een luchtstroom naar de binnenzijde van de vlam toevoeren, alsmede een schoorsteentje dat de vlam omhult en de lucht naar buiten toe afvoert; met name te gebruiken voor lampen van dit type met een afzonderlijk brandstofreservoir van waaruit de brandstof wordt toegevoerd naar het bekken en de brander, overeenkomstig het principe van de tuinfontein. Argandlampen zijn circa 1782 uitgevonden door Aimé Argand uit Genève. Ze werden in Engeland gefabriceerd door Boulton, in de Verenigde Staten door Cornelius & Co. en in Frankrijk door Quinquet, en worden daar soms ook aangeduid als ‘Quinquet-lampen’.

Verwijst naar de stijl van keramiek dat voor het eerst werd vervaardigd in de vroege 17de eeuw en zo wordt genoemd vanwege het kenmerkende type klei uit het Arita-gebied. Stijlen lopen uiteen van vroeg, niet-geglazuurd blauw-wit porselein tot kleurrijk email dat in de jaren veertig van de 17de eeuw werd geperfectioneerd. Arita-keramiek werd in de 17de eeuw in grote hoeveelheden gemaakt en ging in de Meiji-periode (1868-1912) in massaproductie.

Een fijnkorrelig, ijzerhoudend zandsteen dat wordt gedolven in Arizona, en dat bruingeel, bruin of roze van kleur is. Het is een van de meest veelvoorkomende en goedkoopste sedimentaire steensoorten die worden gebruikt als flagstone. Het is sterk, slijtbestendig en heeft een natuurlijk, anti-slipoppervlak, waardoor het een uitzonderlijk geschikt materiaal is voor het maken van vloeren. Het is kleurvast en kan binnen en buiten worden gebruikt.

Wordt gebruikt voor de beweging in Engeland en de Verenigde Staten die, van circa 1890 tot aan het begin van de twintigste eeuw, verschillende esthetische benaderingen bevorderde. Is ook wel gebruikt om alle fotografie met een esthetische doel aan te duiden, om een duidelijk onderscheid te maken met wetenschappelijke, commerciële of journalistieke fotografie; gebruik hiervoor de term 'fotografie'. Gebruik voor uiteenzettingen over fotografie als beeldende kunst 'fotografie' plus 'kunsttheorie'.

Verwijst naar de beoefening van zelfbeheersing en zelfverloochening als daad van godsdienstige devotie en middel om een groter spiritueel bewustzijn te bereiken; wordt in verschillende vormen en in uiteenlopende mate aangetroffen bij alle godsdiensten. Tot de ascetische gebruiken behoren vasten, kluizenaarschap, meditatie, celibaat, afstand doen van bezittingen en zelfkastijding.

Soort gevelbeplating die is gemaakt van asfalt en die er vaak uitziet als andere materialen, zoals steen of hout. Veel voorkomend vanaf het einde van de 19e eeuw tot het midden van de 20ste eeuw.

Verwijst naar een stervormig instrument, meestal van goud of zilver, dat tijdens de eucharistieviering in de Grieks-orthodoxe kerk wordt gebruikt. De asterisk wordt boven de miskelk en pateen geplaatst, om te voorkomen dat de afdekdoeken in contact komen met het gewijde brood.

Te gebruiken voor antropomorfe monolieten van basaltachtig gesteente die verwijzen naar legendarische overledenen en worden aangetroffen op bepaalde plaatsen in de streek rond de Middle Cross River in Nigeria.

Mineraal dat voorkomt in stollingsgesteenten zoals basalt.

Rietinstrumenten, bestaande uit twee afzonderlijke, slanke cilindrische pijpen van hout of metaal met aan elk een enkel of dubbel riet. Beide rieten worden gezamenlijk in de mond gehouden en de pijpen wijken uiteen. Oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in het antieke Griekenland.

Verwijst naar een periode en cultuur in de Bronstijd die de bestaande culturen op de Aeolische eilanden verdrong vanaf circa 1250 v. Chr. Deze is waarschijnlijk van oorsprong Apennijns en wordt gekenmerkt door een nieuw type woning, in het algemeen gebouwd uit hout en steen met een ovaal of vierkant grondplan. Deze cultuur heeft veel gemeen met de gelijktijdige Morgetiancultuur op Sicilië.

Overdruklithografie waarbij tekeningen of geschriften in autografische inkt, litho-inkt en kalk van autografisch papier worden overgezet op steen of zink voor lithografisch drukken.

Een soort kwartskristal uit het Oeralgebergte en India; wordt kunstmatig vervaardigd voor namaakjuwelen onder de naam goudsteen.

Een steen die is gevormd met een bijl en niet is afgewerkt bij het leggen.

Verwijst naar de periode rondom de oude stad Ayutthaya die duurde van het midden van de 14de eeuw tot de 18de eeuw. In de beeldhouwkunst wordt deze periode vooral gekenmerkt door afbeeldingen van Boeddha die zijn gegoten in brons, of die zijn gemaakt van steen of stucwerk. In de vroege 14de eeuw culmineerde een verfijning van beeldhouwkundige stijlen in de eThong-stijl die werd gekarakteriseerd door verschillende subtypen van Boeddhabeelden. Eén type wordt gekenmerkt door de Boeddhafiguur met een prominent voorhoofd, amandelvormige ogen, rechte, bijna gesloten oogleden en conische krullen op het hoofd. Een tweede type toont sterkere Khmer-invloeden die zichtbaar zijn in het vierkante gezicht en de strenge gelaatsuitdrukking. Het derde type Boeddha-beeldhouwstijl wordt gekenmerkt door een uitgerekt lichaam en een glimlachende gelaatsuitdrukking. In de architectuur wordt deze periode gekenmerkt door tempel-sancturariumcomplexen die bekend zijn onder de naam ‘wat’. De belangrijkste zijn: Wat Thanmikarat, welke een trap bevat die is versierd met leeuwen van stucwerk en een bai sema of grenssteen gemaakt van leisteen; Wat Phutthaisawan, met door de Khmer-stijl beïnvloede galerijen, stoepa's met redans en muurschilderingen; Wat Yai Chaimongkhol, met complexe stoepa's en wihans en rechthoekige galerijen; en Wat Phra Ram, met een vierkant grondplan, een constructie van baksteen en kunstmatige bassins. Keramiekstijlen komen in deze periode ook tot volledige ontwikkeling en worden gekenmerkt door heldere kleuren: jadegroen, licht grasgroen, blauwgroen, bruin, honingbruin en wit.

Hout van de steeneik, een groenblijvende eik die veel in het Middellandse-Zeegebied groeit. De steeneik levert zeer hard, zwaar hout, in kleine afmetingen, dat azijnhout genoemd wordt. Het leent zich voor onderdelen die zwaar belast worden.De naam is vermoedelijk ontstaan door de zure geur die het hout heeft.

Orde van meer dan 7000 soorten straalvinnige graatvissen, die de grootste orde van gewervelde dieren is en veertig procent van alle graatvissen omvat. Perciformes betekent baarsachtigen. Ze hebben zeer uiteenlopende vormen en afmetingen en worden in vrijwel alle watermilieus aangetroffen.

Verwijst naar de stijl en periode die samenvielen met de heerschappij van Bajezid I (ook wel 'bliksemschicht' genoemd vanwege de snelheid waarmee hij zijn troepen verplaatste) van 1389 tot 1402. Hij staat het best bekend om de bouw van de 'Grote moskee' van Bursa, waaraan in 1390 werd begonnen en die in 1395 werd voltooid. Het hele complex omvatte een moskee, baden en een klein paleis, binnen een onregelmatig gevormde muur. De indeling en de schaal van de moskee hebben veel weg van de moskee van Moerad I, maar hier is metselwerk van gehakte steen gecombineerd met een beperkte hoeveelheid marmer. De wanden van de ruimten waarin de derwisj-pelgrims werden ondergebracht, waren versierd met bloemen en destijds polychroom. Het portaal van steen en marmer is het eerst grote Osmaanse portiek. Ook vermeldenswaardig is het Dar al Shifa, het academisch ziekenhuis uit 1400.

Ruimten omringt door dikke, vuurvaste muren die zijn gemaakt van klei, baksteen of steen en worden gebruikt voor het bakken van brood en andere voedingswaren.

Zachte schoenen, vaak van leer of lederachtig materiaal met een ronde teen en weinig of geen hak. Schoeisel dat bij het dansen wordt gedragen heeft meestal een gedeeltelijke zool die van de hak tot de bal van de voet loopt.

Verwijst naar de metselaars die de steen op hun werkplank in de bouwloods beeldsneden. Zij legden de laatste hand aan de gemetselde steenblokken.

Verwijst naar de stijl die is geïnspireerd op de bouw van de tempel van Banteay Srei in het midden van de 10de eeuw en deels de wederopleving weerspiegelt van de beeldhouwstijlen van de 7de en 8ste eeuw, vóór het Angkor-tijdperk. De tempel is van roze zandsteen, versierd met kleinschalige, gedetailleerde, edelsteenachtige reliëfs, timpaanreliëfs met grote en kleine godheden te midden van een rijk gebladerte, geraffineerde verhalende reliëfpanelen waarin Shiva, Visjnoe en Krishna worden afgebeeld op verschillende niveaus, en muurschilderingen. Gebeeldhouwde figuren hebben een slanker lichaam, natuurlijkere verhoudingen, smallere hoofden, een jeugdigere uitstraling, en kleding zonder smalle verticale plooien die strak om het lichaam valt.

Verwijst naar de stijl die zich in de late 10de tot de 11de eeuw ontwikkelde in Angkor. De stijl wordt gekenmerkt door bladmotieven, het spaarzaam voorkomen van vrijstaande beeldhouwkunst, en jeugdig uitziende gebeeldhouwde figuren met dunne, nauwsluitende kleding zonder diadeem en met fijn gegraveerde plooien en versierd met scherp uitgesneden juwelen. De stijl is zichtbaar in monumentale beeldhouwwerken zoals de Khleangs, de Phimeanaka's en Ta Keo, en in reliëfwerk op lateien en timpanen. Timpanen in deze stijl zijn voorzien van rechthoekige reliëfpanelen met daarop taferelen uit het leven van Rama en Krishna, waarbij meer aandacht is besteed aan de levendige weergave van bewegingen dan aan anatomische details. De door het hindoeïsme beïnvloede boeddhistische beeldhouwwerken kwamen ook tot bloei onder deze stijl, waarbij het haar werd afgebeeld in fijne vlechten in plaats van krullen. Bronzen werken in deze stijl worden gekenmerkt door figuren met ingelegde ogen en wenkbrauwen en een gevarieerde onderwerpkeuze, uiteenlopend van decoratief tot religieus.

Een compact, hard, donkerbruin tot zwart vulkanisch gesteente dat is samengesteld uit veldspaat en magnesium- en ijzerrijke mineralen zoals augiet of olivien.

Overzichtskaarten waarop de voornaamste kenmerken van een gebied, zowel de natuurlijke kenmerken als de door de mens aangebrachte elementen, worden aangegeven. Aan deze kaarten kan voor uiteenlopende doeleinden specifieke informatie worden toegevoegd.

Kalksteen uit Arkansas, grijs of roomgeel van kleur.

Grote Neolithische rechtopstaande steen waarin de gestileerde vormen van een menselijke figuur zijn ingehouwen, soms inclusief kleding en wapens. Komt vooral voor in het zuiden van Frankrijk en de westelijke Alpen.

Het vormen, markeren of decoreren van hout, steen of ander materiaal door insnijden en inkerven, meestal met behulp van gereedschappen als beitels en andere snijwerktuigen. De term verwijst naar dit proces als het wordt toegepast op kleinschalige voorwerpen en op voorwerpen die niet als kunst worden beschouwd. 'Beeldsnijden' kan ook worden beschouwd als een beeldhouwtechniek die wordt gebruikt voor kunstcreaties.

Uiteenlopende soorten visuele werken, zoals tekeningen, grafieken en illustraties, die als aanvullend materiaal bij geschreven nieuwsreportages worden gebruikt.

Personen die zich bezighouden met het beeldsnijden of uitsnijden van een figuur, ontwerp of vorm uit een vast materiaal, bijvoorbeeld steen of hout. Zie 'beeldhouwers' voor personen die zich bezighouden met het scheppen van grote of middelgrote driedimensionale werken die als kunst worden beschouwd.

Verwijst naar werken die zijn gemaakt door uit vast materiaal, zoals steen of hout, figuren of ontwerpen te snijden. De term heeft meestal betrekking op werken die klein zijn, die deel uitmaken van een groter kunstwerk of die niet als kunst worden beschouwd. Gebruik 'beeldhouwwerken' voor grote en middelgrote driedimensionale kunstwerken.

Metalen handgereedschap met aan één kant een snijkant, meestal samen met een hamer of houten hamer gebruikt. Wordt gebruikt voor behakken, vormen of bewerken van hout, steen of metaal.

Gereedschap van steenhouwers dat een rechte snijkant heeft en wordt gebruikt om ruwe vlakken glad te maken.

IJzeren schoenen met brede, stompe teenkappen, die medio 16e eeuw populair waren.

Enige baksteen, tegel, steen of ander materiaal dat in een bepaalde vorm wordt geproduceerd en gebruikt voor het verharden van een grondoppervlak.

Koningskroon. Een kroon met twee gekruiste diademen (halve cirkels) op de hoofdring, versierd met edelsteenmotieven.

Wordt gebruikt voor geld dat wordt uitgegeven tijdens of kort na een oorlog door een land dat een ander land bezet, gewoonlijk gemaakt in de taal en munteenheid van het onderworpen volk. Dit is vooral een 20e eeuws verschijnsel.

Te gebruiken voor uiteenlopende toestellen waarmee bier kan worden gefilterd; in zuidelijk Afrika hebben ze de vorm van lange op manden gelijkende zeven in de vorm van een koker met een smalle voet.

Lanceerinrichtingen voor projectielen, bestaande uit een stang met armen van ongelijke lengte die is gemonteerd op een hoge steiger. Een zwaar gewicht wordt flexibel aan de kortere arm bevestigd en een slinger aan de langere arm. De langere arm wordt naar beneden getrokken door een windas, en er wordt een steen of een ander projectiel in de slinger geplaatst. Op het moment dat de windas wordt losgelaten, valt de korte, verzwaarde arm naar beneden, waardoor de lange arm omhoog zwiept en het projectiel naar voren werpt. Te onderscheiden van ‘blijden’ omdat het gewicht niet is gefixeerd.

Slaggereedschap met twee snijkanten of één snijkant en een slagvlak. Worden gebruikt om ruw steen te bewerken of versplinteren.

Hamers met één gepunt einde om mee te bikken. Worden gebruikt om steen grof te bewerken.

Verwijst naar de periode die begon met het stabiliteit brengende bewind van Harivarman IV (1074-1081 n. Chr.) en Jaya Indravarman II (1113-1145 n. Chr.) en die een bloeitijd kende van de 11de eeuw tot halverwege de 12de eeuw. In de architectuur wordt deze periode gekenmerkt door opvallende kalangroepen, de zogeheten Zilveren, Gouden, Ivoren en Koperen Torens, die langs heuvelterrassen zijn aangelegd volgens zaagtandvormige grondplannen en met contouren die doen denken aan de prasat van de Khmer. Andere architecturale kenmerken in deze periode zijn lancetbogen, vaak in drievoudige vorm, boven deuren of blinde deuren, sobere pilasters, profielen, kolonetten die verticaal tegen rijen ornamentatie in de vorm van bladwerk zijn geplaatst, en friezen welke in beeldgesneden steen zijn gedecoreerd met het motief van de 'vrouwenborst'. Later in deze periode leidt versobering van deze stijl tot een helderdere structuur van de kalan en bouwvolumes. In het beeldhouwwerk wordt deze periode gekenmerkt door beelden van mythologische dieren, bijvoorbeeld makara als hoekstukken, maar ook serpenten, olifanten en garua's en leeuwenfiguren als atlantiden met tanden.

Een veelvoorkomend steenvormend mineraal in de micagroep.

Opvouwbare krukken van uiteenlopende aard die door gelovigen worden gebruikt om op te zitten of te knielen, in het bijzonder door het staatshoofd tijdens de kroning. Gebruik ‘faldistoria’ voor stoelen die door bisschoppen of andere prelaten worden gebruikt in het koor van een kerk. Gebruik 'pliants' voor een Frans type vouwkruk dat na de 17de eeuw aan het hof of in woonhuizen werd gebruikt.

De met een edelsteen versierde vingerringen van bisschoppen, teken van hun huwelijk met de kerk.

Grove deeltjes hard materiaal, zoals vergruisde kwarts of vuursteen, die worden gebruikt bij het maken van keramische voorwerpen. Ze worden uitgespreid onder kwetsbare voorwerpen om te voorkomen dat deze blijven kleven of beschadigd raken door aanraking gedurende het bakken.

Een moderne variatie op leemsteen, met een binder van geëmulgeerd asfalt.

Mintadi van steen of beton, gebruikt als grafmonumenten op de tombes van hooggeplaatste personen onder Kongolese volkeren en in Angola.

Hard, fijnkorrelig, ongeglazuurd zwart steengoed dat voor het eerst in de 18de eeuw werd vervaardigd in de Engelse streek Staffordshire en dat vanaf 1760 verder is ontwikkeld en geproduceerd door de Wedgwood-fabriek.

Diverse grove steenbeitels met brede kanten.

Massieve treden, bijvoorbeeld gemaakt uit één stuk steen, die min of meer een doorsnede hebben als een rechthoekige driehoek, waarvan de hypotenusa deel uitmaakt van de hellende soffiet van de trap.

Besmetting van het losliggende materiaal op het aardoppervlak, dat ontstaat door de verwering van steen en het gedeelte van het aardoppervlak waarin planten kunnen leven.

Procedé om bladen of katernen aan elkaar te bevestigen, meestal in een kaft, om zo een boek te maken. Hiervoor worden uiteenlopende handmatige en machinale procedures toegepast.

Kleine horizontale persen bestaande uit twee evenwijdige platen of balken die worden samengedrukt of uiteengedreven met behulp van een grote schroef bij elk van beide uiteinden; gebruikt voor het vastklemmen van een boek tijdens het aanbrengen van belettering of andere werkzaamheden aan de rug.

Stevige stof geweven in uiteenlopende patronen; het werd van de 17e tot de 19e eeuw algemeen gebruikt voor beddengoed en voeringstof voor kleding. Vóór de 17e eeuw werd het gemaakt van kamgaren en daarna van zuivere katoen of van mengsels van katoen en linnen. Tegenwoordig is het meestal een katoenen keper met een korte vleug.

Hutten met variërende plattegronden en muren die zijn opgebouwd uit steenzetterswerk zonder cement en met koepelvormige daken; te vinden op het platteland van de Provence in Frankrijk, vaak moeilijk te dateren maar gebouwd tussen de prehistorie en de 19e eeuw; kunnen ook voor landbouwdoeleinden zijn gebruikt.

Verwijst naar de stijl en periode vernoemd naar de cultuur van het eiland Borneo. De stijl wordt gekenmerkt door decoratieve kunst met gedetailleerde, uitgebreide lichaamskunst, vergulden hangers en medaillons met complexe iconografie, kralenwerk en armbanden versierd met haarlokken of slagtanden of klauwen van dieren; en door het steengoed met bruin geglazuurde potten.

Dekkingen van aarde (grond), steen of ander materiaal, ter bescherming van erachter opgestelde schutters of geschut; in de middeleeuwen veelal bestaande uit gekanteelde muren, ater meestal van aarde.

Verwijst naar de stijl van de keramiek die werd geproduceerd door Johann Friedrich Böttger in het begin van de 18de eeuw. Zijn werk bestaat uit roodbruin of zwart steengoed, versierd met in reliëf aangebrachte, ingekerfde, ingelegde, gegraveerde of geschilderde motieven en gelig porselein met een dik glazuur en toegevoegde decoratie.

Ruwe hamers met twee slagvlakken die zijn uitgerust met een rij piramidevormige, metalen tanden of punten. Worden gebruikt bij steenhouwen.

Baksteen gemaakt van zuivere klei die geen speciale oppervlaktebehandeling krijgt.

De hiërarchie Bouwwerken bevat descriptoren voor vrijstaande gebouwen en andere structuren die meestal worden beschouwd als afzonderlijke bouwwerken of architectuurtypen (bijvoorbeeld 'musea', 'basilica's', 'paleizen'). Descriptoren voor bouwwerken omvatten een groep elementen uiteenlopend van complexe gebouwen tot basale hulpstructuren. Waar mogelijk worden gebouwen onderscheiden van andere structuren. Gebouwen worden gedefinieerd als ommuurde of overdekte constructies die fungeren als bewoning of schuilplaats of daarvoor bestemd zijn (bijvoorbeeld 'flatgebouwen' of 'restaurants') en die meestal omvangrijker zijn dan andere structuren die alleen een beperkte vorm van onderdak of beschutting bieden (bijvoorbeeld 'tenten' of 'schutstallen'). Onder 'Overige structuren' worden die constructies verstaan die deels of virtueel zijn omsloten of overdekt (bijvoorbeeld 'cromlechs' of 'priëlen') of vrijstaande constructies die geen beschutting of onderdak bieden (bijvoorbeeld 'aardhopen' of 'seintorens'). Sommige structuren kunnen betrekkelijk klein zijn en als toegevoegde structuur bij andere bouwwerken fungeren (bijvoorbeeld 'fonteinen' of 'graftomben'). Relatie met andere hiërarchieën: sommige descriptoren in de hiërarchie Bouwwerken (bijvoorbeeld 'scholen' of 'bibliotheken (gebouwen)') kunnen verwijzen naar de bouwwerken, de organisaties of de instellingen. Descriptoren voor de structurele geraamten en afzonderlijke bouwelementen (bijvoorbeeld 'balloon frames' of 'garagedeuren') die samen één bouwwerk vormen, zijn ondergebracht in de hiërarchie Componenten. Kamers, ruimten en andere grote samenstellende delen van gebouwen (bijvoorbeeld 'keukens' of 'ells') zijn eveneens in de hiërarchie Componenten te vinden.

De zijkanten van schoorstenen, boven de open haard, die in de richting van de schoorsteenhals of de klepopening lopen.

Groot, complex genus van enkele honderden soorten bloeiende struiken. Vele daarvan produceren eetbare vruchten. De vrucht is geen echte bes. Botanisch wordt het een ���verzamelvrucht' genoemd, een vrucht die bestaat uit allemaal kleine steenvruchtjes. Men denkt dat het genus 36 miljoen jaar geleden al bestond.

Struik met zwarte of paarse vruchten. De vrucht is geen echte bes. Botanisch wordt het een ���verzamelvrucht' genoemd, een vrucht die bestaat uit allemaal kleine steenvruchtjes. Uit de bladeren en loten van de braam wint men een donkerbruine of zwarte kleurstof die rijk is aan tannines. Uit de wortels kan men een kleurstof extraheren met een oranje of groenige tint. Met rijpe bramen produceert men rode kleurstoffen (zonder bijtmiddel), groene kleurstoffen (met een bijtmiddel met chromium) en paarse kleurstoffen (met een bijtmiddel met aluminium of tin). De primaire kleurstoffen in de bramen zijn anthocyanen, zoals cyanidine, malvidine en chrysanthemine.

De eetbare, zachte, bessenachtige vrucht van de plant Rubus fruticosus en aanverwante soorten. Botanisch gezien is het een samengestelde vrucht die bestaat uit vele kleine, meestal donkerpaarse steenvruchtjes op een conische vruchtbodem waarvan de rijpe vruchten eenvoudig zijn te plukken.

Een grofkorrelig klastisch gesteente, samengesteld uit hoekige, gebroken steenfragmenten die bij elkaar worden gehouden door een mineraal cement of een fijnkorrelig bindmiddel.

Beitels of steenbeitels die worden gebruikt om baksteen te breken.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met het tweede tijdperk in het drieperiodensysteem dat in 1836 is ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen. Deze periode kenmerkt zich door het wijdverbreide gebruik van brons, een legering van koper en tin, lood, antimonium of arsenicum bij de vervaardiging van gereedschappen en wapens. De Bronstijd ontwikkelde zich op verschillende momenten in verschillende delen van de wereld, vanaf circa 3500 v. Chr. in Griekenland en China en vanaf circa 1400 v. Chr. in verschillende delen van Europa. In Noord- en Zuid-Amerika is er geen Bronstijd geweest omdat de plaatselijke Steentijdculturen door Europese ontdekkingsreizigers direct met de technologie van de IJzertijd werden geconfronteerd.

Vormen, vaak van metaal, voornamelijk bedoeld voor het bakken van brood. Worden gemaakt in uiteenlopende maten en vormen.

Woningen, vaak rijtjeshuizen, die zijn bedekt met bruinrode zandsteen.

Een over het algemeen bruinachtig gele kleur, soms vermengd met andere kleuren als roze of oranje, en van uiteenlopende kleurwaarde.

Verzamelnaam voor kiezelachtige kalksteen of zandsteen met een open structuur, onder meer gebruikt voor molenstenen en bouwmateriaal.

Sluiers die het lichaam van top tot teen bedekken, meestal gemaakt van gitzwart katoen of zijde en gedragen door Swahilivrouwen uit Zanzibar, Pemba en de kustplaatsen van Tanzania en Kenia.

Orde van 22 soorten in 2 families. Hiertoe behoren de bandicoots en de langoorbuideldassen. Alle soorten hebben een rond lichaam met een boogvormige rug, een lange spitse snuit, zeer grote rechtopstaande oren, relatief lange, dunne pootjes, een dunne staart en diverse snijtanden in de onderkaak. De tweede en derde teen zijn met elkaar vergroeid.

Betere kwaliteit baksteen die wordt gebruikt op zichtbare delen van een gebouw, met name die gedeelten die erg goed te zien zijn.

Bij metselwerk, een steen met één afgeronde hoek; wordt meestal met de korte kant blootgelegd om een vensterbank te vormen dat onder een raamkozijn uitsteekt. Wordt ook gebruikt als hoeksteen of rond deuropeningen.

Te gebruiken om keramiek te beschrijven dat afkomstig is uit de gelijknamige stad die dateert uit de Middeleeuwen. Vanaf 1800 bestond het werk uit stenen kruiken en tafelgerei met een glimmende bruine sliplaag en reliëf, vaak aangebracht met witte klei. In 1829 werd een veldspaathoudende glazuurlaag geïntroduceerd die het werk het uiterlijk van porselein gaf. De stijlen liepen uiteen van klassiek tot neogotisch. Dieren-, bloemen- en heraldiekmotieven bleven voorkomen tot in de 19de eeuw.

Lampen met hoge, smalle, meestal taps toelopende houders van metaal of glas, met één tot zes pithouders die uiteenlopen en een stuk boven de brander uitsteken. Er zitten kleine metalen kapjes aan kettingen bij om de vlam uit te doven en de verdamping van de vluchtige brandstof (alcohol en geherdestilleerde terpentijnolie of kamfer) te vertragen.

Heuveltjes van vergruisde stenen en vaak houtskool, met een haard en een trog erbij. De troggen werden direct uit het gesteente gehouwen en waren daardoor waterdicht, of ze werden waterdicht gemaakt met hout of klei. Men vindt ze in Ierland en Groot-Brittannië en op verschillende plaatsen in Noord-Europa. Ze stammen uit de periode die loopt van het neolithicum en de ijzertijd tot de vroege Middeleeuwen; de meeste zijn ontstaan tussen 1900 en 800 v.Chr. Men denkt dat de vergruisde stenen de resten zijn van stenen die in de haard werden verhit en die men gebruikte om het water in de trog te verwarmen om voedsel te koken, dranken te brouwen, te baden, stoffen te verven of leer te bewerken.

Vormen, vaak van metaal, voornamelijk bedoeld voor het bakken van cake. Worden gemaakt in uiteenlopende maten en vormen.

Een veelvoorkomend steenvormend mineraal, meestal wit of grijs, dat het belangrijkste bestanddeel vormt van kalksteen en de meeste marmersoorten.

Een mineraal of mineraalgel bestaande uit opgestapelde bolletjes van siliciumdioxide. Het wordt gebruikt als een halfedelsteen en wordt gekenmerkt door een flitsende mengeling van kleuren wanneer er licht op het oppervlak valt.

Verwijst naar de cultuur van de moderne natie Cambodja en naar de culturen die het gebied op het zuidwestelijke Indochinese schiereiland in Zuidoost-Azië hebben bewoond. Kunstnijverheid uit deze regio toont indiaanse en andere regionale invloeden in diverse sculpturen van hout en steen, in steen gehouwen werken met zilver, goud en ivoor, en zijden, luxueuze foedralen in rode, blauwe en gouden tinten.

Te gebruiken voor vaalgeel of geelbruin steengoed, in de jaren 70 van de 18de eeuw ontwikkeld door Josiah Wedgwood.

Houtskeletwoning met één of anderhalve woonlaag, overdwars zadeldak, centrale schoorsteen, steil dak en kenmerkende buitenwanden van overnaadse planken of dakspanen. Dit waren kleine huizen die werden aangetroffen in het koloniale New England, met name in Massachussetts, tijdens de 18de eeuw. Het Cape Cod-huis werd ook in de 20ste eeuw in de Verenigde Staten populair, toen de stijl nieuw leven werd ingeblazen.

Verwijst naar de Engelse bouwkundestijl tijdens de regeerperiode van Charles I en Charles II tussen 1625 en 1685, die wordt geassocieerd met bouwwerken van rode baksteen met schilddaken zoals die vooral veel voorkwamen tussen 1640 en 1670.

Verwijst naar een marmersoort die wordt gedolven in het gebied rond Carrara in Toscane in Italië. Het kenmerkt zich door een fijne, compacte structuur en varieert in kleur van zuiver wit tot romig wit met soms blauwige nuances. Het is een suikerachtig gesteente waarvan de betere kwaliteiten soms doorschijnend lijken. Vanaf de antieke oudheid tot de tegenwoordige tijd is het een favoriete steen geweest van beeldhouwers, onder wie Michelangelo Buonarotti. In het oude Rome stond deze marmersoort bekend onder de naam Luna marmer.

Een ruwe, kiezelachtige of korrelige rotssoort die wordt aangetroffen in bepaalde gebieden van zuidelijk en oostelijk Engeland. Deze steensoort bevat een groot percentage ijzeroxide en is daarom altijd enigszins bruinachtig van kleur. Deze steensoort wordt hard nadat hij aan lucht wordt blootgesteld maar is niet erg duurzaam en wordt daarom niet beschouwd als een goede bouwsteen.

Genus van ongeveer achttien soorten loofbomen waarvan het hout en de noten worden gebruikt, en die inheems zijn in het oosten van Noord-Amerika en het oosten van Azië. In Europa en het westen van Noord-Amerika en op Groenland en IJsland zijn fossiele resten gevonden van soorten die tot dit genus behoorden. De bomen hebben sterk en zwaar hout en produceren steenvruchten (meestal met een harde, houtachtige schil of dop) waarin ���noten' zitten. De pitten in de ���noten' van diverse soorten zijn eetbaar.

Houders waarin aromatische tabletten kunnen worden verbrand of vloeibaar parfums kunnen worden verdampt. Vaak in de vorm van een vaas met deksel met gaten in de schouder of de deksel, of met een doorboorde of opengewerkte decoratie. Soms gemaakt in de vorm van een drievoet, vooral een athéniènne. Gebruik 'wierookbranders' voor andere houders van uiteenlopende vorm die worden gebruikt om wierook te branden om een ruimte te parfumeren. Gebruik 'potpourri-vazen' voor vaasachtige houders met deksel die voornamenlijk worden gebruikt voor het verbranden of het verdampen van resp. vaste of vloeibare reukstoffen.

Verwijst naar een reeks lichtgrijs groene kleuren die lijken op de kleur van het keramiekglazuur celadon, dat sinds de 3de eeuw voor onze jaartelling wordt gebruikt voor Aziatisch steengoed.

Te gebruiken om materialen te beschrijven die zijn opgebouwd uit cellen, ofwel biologische cellen zoals in hout, of open holten die op een andere manier zijn gemaakt, zoals in sommige baksteensoorten.

Loofboom die inheems is op hellingen in Oost-Azië. De boom heeft een grijze schors en bolvormige steenvruchten.

Elk van de verscheidene munten die een waarde hebben van een honderdste deel van de munteenheid van verschillende Spaans- en Portugeessprekende gebieden.

Kroonluchters met een lamp in het midden, meteen onder de stang.

Elk van de verscheidene munten, gewoonlijk van koper of aluminium, die vanaf het eind van de 18e eeuw worden uitgegeven in verschillende Franssprekende landen, met een waarde van een honderdste deel van hun munteenheid.

Verwijst naar de stijl en cultuur van een weinig bekend precolumbiaans volk dat in de nevelwouden in het noorden van Peru leefde. Ze zijn vooral bekend om hun graftombes die hoog op de bergwand werden aangebracht, met daarin mummies en figuren van steen en mahoniehout. De bloeiperiode van de cultuur lag tussen 800-1536 n. Chr.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met de overgangsfase tussen Steentijd en Bronstijd en die zich kenmerkt door het beslaan, smelten en gieten van koper voor versieringen en gereedschappen, te onderscheiden van de technieken in de Bronstijd omdat het koper niet of zelden in een legering werd gecombineerd met tin of een ander metaal. In deze periode werden stenen gereedschappen gebruikt naast metalen gereedschappen. Deze culturen ontwikkelden zich op verschillende tijden in verschillende delen van de wereld, van het vroege, spaarzame gebruik van koper rond 7000 v. Chr. in het Nabije Oosten tot het wijdverbreide gebruik rond 1900 v. Chr. in Brittannië.

Lithografisch drukprocedé dat wordt gemaakt door met lithografische kalk, ook wel krijt genoemd, te tekenen op een korrelige steen die is opgeruwd door fijn zand. De aangebrachte inkt hecht zich aan het oppervlak met krijt en wordt vervolgens overgebracht naar papier voor de uiteindelijke afdruk.

Verwijst in algemene zin naar een laat-19de-eeuwse stroming onder architecten en ingenieurs, met als belangrijkste exponenten Daniel Burnham, William Le Baron Jenney, John Root en het bedrijf van Dankmar Adler en Louis Sullivan, die uiteindelijk zou leiden tot de ontwikkeling van de wolkenkrabber en een duidelijk moderne architectuurstijl; kenmerken waren skeletbouw in staal en ijzer bekleed met metselwerk, eenvoudige uitwendige decoraties, vaak uitgevoerd in rode baksteen of terracotta, afwijzing van historische vormen en toepassing van zware, hoekige geometrische volumes.

Kleine daken die boven het belangrijkste dak achter een schoorsteen zijn gebouwd, gebruikt om bescherming te geven tegen lekkage van water waar de schoorsteen door het dak steekt.

Prehistorisch stenen werktuig uit het vroege paleolithicum. De steen had slechts één ruwe, onregelmatige snijrand; de andere zijde was stomp zodat men de steen kon vastnemen. Later ontwikkelde deze zich tot de geavanceerdere 'chopping tool'.

Prehistorisch stenen werktuig uit het paleolithicum, betere en verfijndere opvolger van de oudere chopper. De steen werd aan twee kanten bewerkt om een scherpe rand te krijgen. De snijrand was niet recht, maar eerder golvend.

Verwijst naar de periode die samenviel met de heerschappij van Choson in Korea, gedurende het midden van de 4de eeuw v. Chr. Tijdens deze periode vonden er verbeteringen plaats op het gebied van de landbouw, door het gebruik van ijzeren gebruiksvoorwerpen en door betere levensomstandigheden dankzij de constructie van de eerste houten huizen. Artefacten die zijn overgebleven uit deze periode zijn ijzeren wapens, sarcofagen van hout en steen, harnassen en sieraden die getuigen van de opkomst van de heersende klasse. Het koninkrijk overleefde een eeuw lang, voordat het werd veroverd door de Chinezen tijdens de Han-dynastie (206 v. Chr. - 221 n. Chr.).

Een waterhoudend kopersilicaat met een groene of hemelsblauwe kleur, een stralende glans en een vaak opaalachtige textuur dat wordt gebruikt als een edelsteen. Het wordt sinds 3000 v.Chr. verzameld en gedolven als een halfedelsteen. De doorschijnende tot ondoorzichtige steen is in natuurlijke staat meestal groenachtig of hemelsblauw, maar lijkt echt groen als het wordt vermalen tot een fijn poeder dat als een pigment wordt gebruikt.

Wordt gebruikt voor graftombes die zijn gebouwd als ronde of rechthoekige torenachtige bouwwerken van steen of adobe, vooral stammend uit pre-Inca Peru en Bolivia.

Prehistorische vuistbijl. Het ging om een grote en langwerpige steen met een rechte snijrand die in een rechte hoek met de as van het werktuig liep. Werd gebruikt om dieren te slachten en het vlees en de huid ervan te bewerken.

Te gebruiken voor een vroeg Brits bouwmateriaal, dat bestaat uit harde klei of krijt, of uit zachte witte kalksteen.

Bouwmateriaal bestaande uit keramiek dat lijkt op steengoed; ontwikkeld in Engeland rond 1769 en voornamelijk gebruikt als architectonische decoratie.

Kalkzandmortel vermengd met verbrijzelde baksteen, gebruikt voor trottoirs en muurbekledingen.

Het vaste residu dat overblijft wanneer steenkool zonder luchttoevoer of met beperkte luchttoevoer (carbonisatie) wordt verhit. Cokes worden hoofdzakelijk gebruikt als brandstof of als reduceermiddel in de ijzer- en staalindustrie, hoofdzakelijk in hoogovens.

Gebruik voor fabrieken waar cokes worden geproduceerd, meestal door verbranding van steenkolen of destilleren van kolengas.

Wordt gebruikt voor platen die bestaan uit twee platte rechthoekige stukken steen onder twee of meer zuilen of zuilen en een muur, waarvan er één naar binnen ligt in plaats van langs de omtrek, zodat de voeding geen balkachtige vorm aan kan nemen.

Wordt gebruikt voor oude Romeinse plaatsen voor politieke samenkomsten voor uiteenlopende wettelijke of bestuurlijke functies.

Gesteente dat zich kenmerkt door of bestaat uit concreties, of concreties voortbrengt. Concreties zijn harde, compacte aggregaten van minerale materie. Ze zijn subsferisch of onregelmatig van vorm en ontstaan door neerslag van in water opgeloste stoffen rond een kern, zoals een schelp of bot, in afzettingsgesteente of pyroklastisch gesteente. Concreties verschillen doorgaans van het gesteente waarin ze voorkomen. Ze vormen concentraties van een bestanddeel dat in kleine hoeveelheden voorkomt in dat gesteente. Soorten concreties zijn onder andere vuursteen, hoornkiezel en klompen onzuivere kalksteen die soms in klei voorkomen.

Elastisch sedimentair gesteente samengesteld uit afgeronde fragmenten die variëren van kleine kiezelstenen tot grote keien in een bindmiddel van kalkhoudend materiaal, ijzeroxide, silica of geharde klei.