Een tondeldoos werd gebruikt voor het ontsteken van vuur. Het bevatte een licht ontvlambaar materiaal, zoals katoen of de hoed van een zwamsoort, de tonderzwam. Hierbij was nog een vuursteen en een metalen ring nodig.

Voorwerpen die een combinatie zijn van een dierenlantaarn, nachtlampje, verwarmer voor eten, melk of scheerwater, kaarshouder (in het handvat) en tondeldoos. Ze zijn meestal van vertind plaatijzer gemaakt en gepatenteerd door William Howe uit Boston in 1812. De term wordt ook gebruikt voor eerdere Europese exemplaren die geheel of gedeeltelijk uit aardewerk bestaan.