Verwijst naar de vroegste fase van de Cochise-cultuur, van circa 7.000 tot circa 4.000 v. Chr. Deze cultuur kenmerkt zich door de vervaardiging van verschillende schrabbers en maalstenen om wilde zaden te malen.

Tamelijk vlakke holtes in de aardkorst met minder steile hellingen dan cañons of kloven.

Verwijst naar een typische stijl in de architectuur die zich onder de heerschappij van het Engelse koningshuis Plantagenet ontwikkelde in de Loirevallei in het midden van de 13de eeuw. Opvallend is dat de stijl buiten de belangrijkste Franse stilistische ontwikkelingen bleef. De stijl kenmerkt zich door een gedeeltelijk vasthouden aan het vroegere lokale romaanse idioom, zoals in de kerkelijke bouwkunst tot uiting komt in extreem gebogen koepelvormige kruisgewelven, vele ronde bogen, robuuste maar slanke pijlers en het gebruik van drie schepen van ongeveer dezelfde hoogte en breedte.

Hout van de soort Quercus michauxii, een waardevolle Noord-Amerikaanse productieboom uit de kustvlakten van de Atlantische Oceaan en de Golf van Mexico, en de Mississippi-vallei; wordt in het Engels 'basket oak' genoemd omdat het hout vaak in repen wordt gezaagd en wordt gebruikt voor het maken van manden.

Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst die wordt geassocieerd met Bilaspur, in de vallei van de rivier de Sutlej, in het heuvelgebied van Punjab. Vanaf circa 1650 tot 1870 was Bilaspur een belangrijk centrum voor de schilderkunst. De 17de-eeuwse heerser Dip Chand diende de Mogols, en huwelijksbanden hebben hem er mogelijk toe aangezet een schildersatelier op te zetten. In tegenstelling tot het lokale beeldhouwwerk van de 17de eeuw heeft het merendeel van de vroege Bilaspur-schilderkunst geen religieus thema. Het betreft meestal portretten met een naturalistisch karakter, iets waarvoor ze schatplichtig zijn aan de Mogols. In de Bilaspur-schilderkunst van latere datum is het verfijnde karakter van de Mogol-invloeden behouden gebleven, maar de themakeuze is verschoven naar meer algemene traditionele onderwerpen als illustraties van de 'Ragamala' en devotiewerken. Aan het eind van de 18de eeuw werd de schilderkunst van Bilaspur overheerst door buitenlandse invloeden uit Guler en Kangra, en in de eerste decennia van de 19de eeuw was er nog nauwelijks iets van het oorspronkelijke karakter bewaard gebleven, waardoor de stijl in verval raakte.

Verwijst naar de cultuur van de Vroege Nomaden die zich ontwikkelde in de Ob-vallei vanaf de 7de eeuw tot de 6de eeuw v. Chr. Op diverse vindplaatsen zijn aarden huizen aan het licht gekomen met een grote hoeveelheid intact gebleven aardewerk en een aantal andere objecten, wat erop duidt dat het dorp werd verlaten als gevolg van vijandelijke aanvallen.

Hondachtige in de Nieuwe Wereld, die leefde tijdens het Pleistoceen (1.600.000 tot 10.000 jaar geleden) en van de hedendaagse wolf verschilt doordat hij groter was en een zwaardere schedel, kleinere hersenen en betrekkelijk lichte ledematen had. De soort was wijdverbreid; er zijn overblijfselen gevonden in Florida, de Mississippivallei, de Vallei van Mexico, de La Brea Tar Pits van Los Angeles en op andere plaatsen. Hoewel de reuzenwolf nauw verwant was met de hedendaagse grijze wolf, was hij niet de directe voorouder van een thans bekende soort. Het typespecimen (een gefossiliseerde onderkaak) van de reuzenwolf werd gevonden in Evansville (Indiana) in de zomer van 1854, toen de waterstand in de rivier de Ohio bijzonder laag was.

Diepe laagten met steile wanden in de aardkorst, waardoor dikwijls over de bodem een rivier stroomt; veel voorkomend in aride en semi-aride gebieden; te onderscheiden van 'valleien' (aardoppervlakten), die eerder worden gekenmerkt door een vlak landschap dan door hoge, steile hellingen; te onderscheiden van 'kloven' (aardoppervlakten) die doorgaans kleiner, smaller en rotsachtiger zijn.

Verwijst naar de periode van circa 3000 tot 500 v. Chr. in het gebied van het huidige Bahrein, het eiland Failaka en de oostkust van Saudi-Arabië. De kunst uit deze periode wordt gekenmerkt door wisselende culturele invloeden in de loop van de tijd als gevolg van contacten met Mesopotamië in het westen en de Indusvallei in het oosten.

Verwijst naar een bepaald type kralen met een cilindrische, buisvormige of ronde vorm, meestal van agaat. Ze komen oorspronkelijk uit de Tibetaanse cultuur en worden in het bijzonder gewaardeerd door de Tibetaanse en Chinese boeddhisten, en andere Aziatische groepen. De kostbaarste kralen stammen uit de oudheid, hebben een roodachtige of donkerbruine kleur en worden gekenmerkt door opvallende ivoor- of goudkleurige patronen, zoals cirkels die op ogen lijken, ovalen, golflijnen, strepen, rechthoeken en andere symbolische patronen. De kralen, die geëtst of beeldgesneden kunnen zijn, zouden talismaneigenschappen bezitten: vaak zijn ze in de aarde gevonden door boeren of herders uit het Himalaya-gebergte, en gelovigen denken dat ze met een geheimzinnig verloren gegaan procedé zijn vervaardigd of dat ze een bovennatuurlijke oorsprong hebben. Bij de fabricageprocessen lijkt men de natuurlijke patronen van het agaat te hebben benut, de kralen vervolgens te hebben geëtst of beeldgesneden en patronen te hebben aangebracht met behulp van chemische middelen, waarna het agaat in een industriële oven werd gebakken. Er bestaan Chinese schriftelijke bronnen die aangeven dat de kralen al zeker in de 7de eeuw n. Chr. werden vervaardigd, maar onderzoekers denken dat de technische kennis voor het maken van dzi-kralen al in de vroege oudheid vanuit Iran of India naar Tibet is gebracht, mogelijk samen met het oude Bon-geloof. De kralen lijken op de gebandeerde agaatkralen en de geëtste carneoolkralen waarin reeds in het derde millennium v. Chr. werd gehandeld tussen Mesopotamië, het gebied dat nu tot Afghanistan behoort en de Indusvallei.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk dat leeft in de Keniaanse regio Grote Rift vallei, in het district Elgeyo Marakwet.

Verwijst naar de pre-Angkor-stijl en -periode rondom de Cambodjaanse koninkrijken van Funan (1ste tot 9de eeuw) die in hoge mate waren beïnvloed door Indiase ideeën. De stijl is vooral zichtbaar in de lager gelegen valleien van de Mekong-rivier. De beeldhouwkundige productie in deze stijl bestaat uit grote, vrijstaande zandstenen figuren van goden uit Hindoe-, Shiva-, and Visjnoe-teksten. Religieuze beeldhouwwerken bestaan vaak uit verschillende goden die zijn gecombineerd tot een enkele figuur en worden gekarakteriseerd door gladde, onafgebroken oppervlakken die zijn uitgebreid door middel van brede, frontale vlakken en door uitsparingen aan de zijkanten die zijn verbonden met het massieve blok. Deze periode werd tevens gekenmerkt door de rudimentaire ontwikkeling van niet-Indiase elementen zoals de zandstenen lateien die werden gemaakt voor deuropeningen van bakstenen schrijnen, het concept van de latei als speciaal attribuut van de geestschrijn en beeldhouwwerken in reliëf die waren gebaseerd op paren van monsterfiguren en bladontwerpen. Boeddhistische iconen in deze stijl zijn geconstrueerd in zandsteen en zijn minder zinnelijk en verfijnd dan Hindoe-figuren.

Te gebruiken voor kleine, smalle en vaak afgezonderde valleien, gewoonlijk met steile zijden en een platte bodem, in het bijzonder in de bergachtige delen van Schotland en Ierland.

Een purperachtig rood marmer, soms met witte vlekken, te vinden in de vallei van Barouse en andere gebieden in de Franse Pyreneeën.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur die dateert uit circa 5200 tot circa 3300 v. Chr.; de naam is ontleend aan de vindplaats van een neolithisch dorp in Yuyao, in de provincie Zhejiang. De Hemudu-cultuur, waarvan het centrum zich bevond in de vallei bij de benedenloop van de Yangtze, heeft zijn faam met name te danken aan het feit dat hier de vroegste sporen van rijstbouw in China zijn aangetroffen, daterend uit circa 5000 v. Chr. Het oudst bekende lakwerk uit China, een roodgelakte houten kom, is gevonden op een Hemudu-vindplaats. Hemudu-aardewerk is met de hand vervaardigd, dik en grijs-zwart van kleur. Het oppervlak is vaak gepolijst, gedecoreerd met touwafdrukken of bevat ingesneden planten- en diermotieven. Andere Hemudu-artefacten zijn grove kleifiguurtjes van dieren en mensen, en gesneden hout en ivoor, met als interessantste motief de vogel, in het bijzonder de dubbele vogel.

Verwijst naar de periode van de Ikṣvāku-koningen. In het tweede kwart van de 3de eeuw namen de Ikṣvākus de macht over van de Satahavanas, en vestigden een koninkrijk in het district Guntur rondom de Nạgạrjunakonda-vallei.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het bovenste deel van de Omo-vallei in Ethiopië leeft.

Kleine valleien.

Verwijst naar een Romaanse school van het illumineren van manuscripten, emailleerwerk en metaalwerk in de Maasvallei die tussen het einde van de 11de eeuw en het begin van de 13de eeuw zijn bloeitijd beleefde. Hoewel de rivier vanuit het noordwesten van Frankrijk naar de Rijndelta in Nederland stroomt, verwijst de term in kunsthistorische zin naar het gedeelte van de rivier dat door België loopt, met name het gebied rond Luik en het Benedictijner klooster van Stavelot. Binnen de Romaanse kunst onderscheidt de Maaslandse school zich door de weliswaar nog geïdealiseerde maar meer naturalistische behandeling van de menselijke figuur. De Maaslandse school onderscheidt zich tevens door zijn rijke karakter en klassieke elementen. Dit laatste hangt samen met het feit dat dit gebied tijdens de Karolingische periode het centrum van de antiquiserende stijl van de school van Reims was. Belangrijke Maaslandse kunstenaars waren Godefroid de Claire, Nicolas van Verdun en Renier van Huy. Met name het Maaslandse metaalwerk was invloedrijk en vermaard.

Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst met als centrum de staat Mandi in de Beasvallei in het heuvelgebied van Punjab. De Mandi-schilderkunst stond aanvankelijk nog onder invloed van de Mogols maar kreeg een eigen karakter onder Raja Sidh Sen (heerste van 1684-1727), die zich persoonlijk met de nieuwe stijl ging bemoeien. De Mandi-schilderkunst uit deze periode wordt vaak gekenmerkt door brede, krachtige lijnen, een ingetogen palet en eenvoudige composities met drie horizontale registers. De vitale, krachtige beeldhouwkunst uit deze periode zou een belangrijke invloed hebben uitgeoefend op de weergave van figuren in de schilderkunst. Kenmerkend zijn de krachtige gelaatstrekken, opvallend grote hoofden en handen, en doorgaans standbeeldachtige figuren. Shiva is een geliefd thema, aangezien Sidh Sen deze godheid aanbad. Shiva, Devi en tantrische thema's waren populairder dan de literaire thema's die zo kenmerkend zijn voor veel ander Pahari-werk. Een latere fase van de Mandi-schilderkunst begon rond 1805 en wordt geassocieerd met de kunstenaar Sajnu uit Guler. De werken die hij voor Raja Ishwari Sen schilderde, worden gekenmerkt door gebogen en zwaar geornamenteerde randen, volle, gedetailleerde composities en enigszins scheef geplaatste gebouwen en figuren.

Verwijst naar de Middeleeuwse periode en stijl die wordt toegeschreven aan de Marcomanni, een Germaanse stam van de Suebi-groep, die een machtige confederatie van stammen opbouwde in Bohemen. De term wordt met name gebruikt om te verwijzen naar de migratie van de Marcomanni naar de vallei van de rivier de Main, van de 1ste tot de 5de eeuw n. Chr. Hier stonden zij bekend onder de naam Baiuwari of Beierse bevolking.

Verwijst naar de periode in Meso-Amerika van circa 1000 tot 300 v. Chr. die wordt gekenmerkt door ontluikende politiek-religieuze structuren en nuclei die zich uitstrekten tot de Zapotec-beschaving in de Vallei van Oaxaca in de Zuidelijke Hooglanden. Beeldhouwkundige stijlen uit die periode omvatten ceremoniële en monumentale steensculpturen zoals grote stenen hoofden, altaren, stèles en andere volledig ronde vormen en bas-reliëfvormen. Het naast elkaar plaatsen van de menselijke figuur en dierlijke kenmerken zoals jaguarmonden en neusgaten komt veelvuldig voor in beeldhouwkunst en schilderkunst. De stijlen van edelsteenbewerking in deze periode omvatten gevarieerde jaden beeldjes en andere, kleine, complexe objecten. Piramide-achtige architectuur toont complexere en gevarieerdere vormen zoals de piramidevormige gecanneleerde kegelstructuur.

Verwijst naar een inheems Amerikaanse cultuur en stijl die hebben bestaan vanaf circa 800 n. Chr. tot halverwege de 18de eeuw, toen de laatste vertegenwoordigers van deze cultuur, de Natchez, in aantal afnamen en verspreid raakten. De cultuur heeft met name een overheersende rol gespeeld in het zuidoosten en het midden van de huidige Verenigde Staten, in de riviervalleien van de gebieden die nu behoren tot de staten Mississippi, Alabama, Georgia, Arkansas, Missouri, Kentucky, Illinois, Indiana, Ohio en delen van Wisconsin, Minnesota en de Great Plains. De cultuur was gebaseerd op de agrarische ontwikkeling van de laaggelegen delen langs de rivier, en het land werd bestuurd vanuit theocratische dorpsstaten. Kenmerkend voor de dorpsarchitectuur zijn nederzettingen rond ovale of piramidevormige aardeheuvels, met een centraal ceremonieel plein. De stijl van gedecoreerde gebruiksvoorwerpen en ceremoniële objecten, uitgevoerd in koper, schelpen, steen, klei en veren, wordt gekenmerkt door complexe ontwerpen met menselijke figuren, diermotieven en geometrische vormen.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuiden van Tsjaad leeft, in de regio Gounougaya in de vallei van de rivier de Chari.

Verwijst naar een noordelijke Chinese dynastie uit de periode 557 tot 581 n. Chr. De Yuwen-familie van de Xianbei-stam stichtte de Noordelijke Zhou-dynastie vanuit de marionettenstaat van de Westelijke Wei. De dynastie had haar machtscentrum in de vallei van de rivier de Wei, met als hoofdstad Chang'an, in de provincie Shaanxi. Tijdens het regime van keizer Wudi (heerste van 561-577) werden boeddhisten vervolgd, omdat de kloosters de staatskas te zwaar zouden belasten. De verovering door Wudi van de Noordelijke Qi-dynastie, waardoor het noorden van China tijdelijk werd verenigd, werd grotendeels gefinancierd uit de geconfisqueerde kloosterbezittingen; miljoenen monniken en nonnen verloren hun status en moesten dwangarbeid verrichten. Niettemin werd er nog wel boeddhistische kunst geproduceerd gedurende deze periode, met name in Chang'an. Indiase Gupta-modellen dienden als voorbeeld voor diverse Boeddhabeelden, en ook zijn er enkele wandschilderingen in de Noordelijke Zhou-stijl vervaardigd, in de Duizend Boeddhagrotten in Dunhuang. In dergelijke schilderingen neemt het landschap wel een voorname plaats in, maar blijft het ondergeschikt aan de figuren. De Noordelijke Zhou-dynastie werd opgevolgd door de Sui-dynastie, die in 1581 werd gesticht door Yang Jian, een lid van het koningshuis van de moederlijke tak.

Verwijst naar de periode en stijlen die worden geassocieerd met heerschappij van Wang Man in China, die zich de troon van de Westelijke Han toe-eigende in 9 n. Chr., en die heerste als enige keizer van de Xin-dynastie tot deze werd verslagen in 23 n. Chr. Toen de Liu-familie haar heerschappij opnieuw deed gelden, regeerde Guangwudi van 25-57 n. Chr., waarbij Luoyang, dat zich circa 100 kilometer ten oosten van Chang'an bevond en ongeveer 15 kilometer van het moderne Luoyang in de provincie Henan, tot hoofdstad werd gemaakt. Gedurende deze periode verspreidde de productie van bruin-en-groen-geglazuurd aardewerk zich via de vallei van de Gele Rivier tot in de Yangzi-valei. Geïllustreerde stenen en gegraveerde grafstenen werden in massa geproduceerd, meestal met taferelen van wijn maken, oogsten en banketten.

Verwijst naar een cultuur, circa 16.000 v. Chr. tijdens de Late IJstijd die gereedschappen vervaardigde en die over het algemeen wordt geplaatst in de kustgebieden en enkele binnenlandse streken van Noord-Afrika. De cultuur volgde op de Aterian-cultuur en bestond waarschijnlijk deels gelijktijdig met de iets latere Capsien-cultuur, die prominent aanwezig was in binnenlandse gebieden. Hoewel aanvankelijk werd aangenomen dat de cultuur was voortgekomen uit de late Magdalénien-cultuur in Spanje, gaat men er tegenwoordig meestal van uit dat de Oraanse cultuur haar oorsprong vindt in de Halfan-cultuur in de Nijlvallei. De cultuur kenmerkt zich door snijwerktuigen met kleine achterkanten en onderscheidt zich vooral van de Capsien-cultuur door het ontbreken van burijnen of graveerstiften. De cultuur behoort waarschijnlijk toe aan een Noord-Afrikaanse tak van het Cro-Magnon-volk, de Mechta-el-Arbi.

Vakwerkconstructie waarbij de draagpalen boven de vochtige grond op afzonderlijke fundamentblokken zijn gezet, zodat wordt voorkomen dat de onderdelen van de omlijsting gaan rotten en de vervanging van onderdelen wordt vergemakkelijkt zonder dat de omlijsting opnieuw gebouwd hoeft te worden. Komt veel voor in de lokale architectuur van de Lower Mississippi-vallei.

Verwijst naar de cultuur van de Vroege Nomaden die werd genoemd naar de graflocatie die is ontdekt in de vallei van de Bolsjoi Oelagan en die dateert van circa de 3de tot de 5de eeuw v. Chr. Bij opgravingen vanaf 1929 en in de jaren 1947-49 zijn een gebalsemde man met dierentatoeages, verschillende vaten en sommige van de oudste bewaard gebleven weefsels naar boven gekomen.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur van circa 6000 tot circa 4800 v. Chr. De cultuur had haar centrum in de vallei van de Gele Rivier en ging vooraf aan de Yangshao-cultuur.

Hout van de boom behorende tot het genus Populus deltoides, inheems in het onderste deel van de Mississippi-vallei en gebruikt voor het maken van lambriseringen.

Aanduiding voor glooiend, waaiervormig sediment dat door een waterstroom wordt afgezet waar deze een nauw stroomgebied of een hoogvlakte verlaat en uitloopt in een laagvlakte of een brede vallei.

Verwijst naar de aardewerkstijl uit verschillende dorpen in de Shigaraki-vallei in het zuiden van de Shiga-prefectuur. De fabricage begon in de Kamakura-periode (1185-1333) en vindt nog altijd plaats. In de begintijd bestond de productie voornamelijk uit vaatwerk voor huishoudelijk gebruik, zoals potten met een smalle mond en vijzelkommen. In 1632 werden het Shigaraki-vaatwerk het officiële vaatwerk voor de opslag van thee voor het Tokugawa-shogunaat. Vanaf de 19de eeuw verschoof het accent naar andere producten, bijvoorbeeld plantenbakken, komforen en sakekruiken. De stijl kenmerkt zich in het algemeen door roodbruin en grofkorrelig aardewerk met witte stippeltjes veldspaat of kwarts die tijdens het bakken smelten en door het oppervlak steken.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur die dateert uit circa 2600 tot circa 2000 v. Chr. De cultuur was gesitueerd in de vallei bij de middenloop van de Yangtze.

Zandsteen die sinds de dertiende eeuw dienst doet als dakmateriaal in het bovenste deel van de Colne-vallei in Engeland.

Verwijst naar een Neolithische stijl en cultuur die zich ontwikkelde in de vallei van de rivier de Tisza in Oost-Europa in het 5de en 4de millennium v. Chr., en die zich kenmerkt door een nadruk op vissen en jagen als aanvulling op landbouw, het weven van stoffen, en opvallende kleifiguurtjes die zijn versierd met complexe abstracte vormen, en die eerder gedraaid lijken dan gemodelleerd.

Verwijst naar de pre-Angkor-stijl en periode rondom de Cambodjaanse koninkrijken van Tsjen-la (1e tot 9de eeuw) die in hoge mate waren beïnvloed door Indiase ideeën. Deze stijl is vooral zichtbaar in de lager gelegen valleien van de Mekong-rivier. De beeldhouwkundige productie in deze stijl bestaat uit grote, vrijstaande zandstenen figuren van goden uit Hindoe-, Shiva- en Visjnoe-teksten. Religieuze beeldhouwwerken bestaan vaak uit verschillende goden die zijn gecombineerd tot een enkele figuur en worden gekarakteriseerd door gladde, onafgebroken oppervlakken die zijn uitgebreid door middel van brede, frontale vlakken en door uitsparingen aan de zijkanten die zijn verbonden met het massieve blok. Deze periode werd tevens gekenmerkt door de rudimentaire ontwikkeling van niet-Indiase elementen zoals de zandstenen lateien die werden gemaakt voor deuropeningen van bakstenen schrijnen, het concept van de latei als een speciaal attribuut van de geestschrijn en beeldhouwwerken in reliëf die waren gebaseerd op paren van monsterfiguren en bladontwerpen. Boeddhistische iconen in deze stijl zijn gemaakt in zandsteen en zijn minder zinnelijk en verfijnd dan Hindoe-figuren.

Verwijst naar de periode van circa 3000 tot 1750 v. Chr. in het gebied van het hedendaagse Bahrein, het eiland Failaka en de oostkust van Saudi-Arabië. De stijl van deze periode wijst op nauwe banden met zowel de Indusvallei als Mesopotamië; dit is vooral zichtbaar in zegelafdrukken die motieven vertonen uit beide regio's.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in de Zambezi-vallei in Zambia.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur die dateert uit de periode van circa 5300 tot circa 4800 v. Chr. De cultuur bevond zich in de vallei van de rivier de Liao, in het noordoosten van China.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur en periode die een bloeitijd beleefde tussen circa 5000 en circa 3000 v. Chr. De Yangshao-cultuur, de vroegst bekende Chinese neolithische cultuur, wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door zijn rood en zwart geschilderde aardewerk. De naam is ontleend aan een site bij het dorp Yangshao in de provincie Henan, die in 1921 werd ontdekt door de Zweedse archeoloog Johan Gunnar Andersson. Het gebied, met als centrum de vallei van de rivier de Wei, besloeg een groot deel van Baoji, in de provincie Shaanxi, en strekte zich naar het oosten toe uit tot in de provincie Henan.

Wordt of voor lange, smalle laagten in de aardkorst gebruikt - in het bijzonder langs kustlijnen - of voor smalle, vallei-achtige landkenmerken die ontstaan op de plek waar twee hellingen elkaar kruisen.