Een eigenschap van overtuigingen, beweringen en taalkundige uitspraken, die inhoudt dat deze overeenkomen met feiten of de werkelijkheid.

Verwijst naar de filosofische en theologische ideeën en doctrines die zijn afgeleid van het werk van de Heilige Augustinus (354-430), bisschop van Hippo, en die worden geassocieerd met de augustijner kloosterorden. De intellectuele traditie van het augustinisme is invloedrijk geweest sinds het in de middeleeuwen tot ontwikkeling kwam. Augustinus bood een optimistische ontologie en een ontsnapping aan het scepticisme. Ook formuleerde hij een kosmische theorie om de veelvormigheid in de wereld te verzoenen met de eenmaligheid van Gods scheppingsdaad. Augustinus beschreef verder het uiteindelijke doel van de mens als een leven van zaligheid gecombineerd met ethisch-politieke verantwoordelijkheid. Het primaat van het geloof, kennis van de ziel, goddelijke verlichting en genade zijn allemaal essentiële aspecten van het augustinisme. Augustinus geloofde dat de waarheid in de menselijke ziel zetelde en dat de mens alleen leerde van die waarheid. Deze waarheid, het grootste bewijs voor het bestaan van God, schenkt vreugde en geluk. Ook Augustinus’ speculaties over de aard van de Drie-eenheid en over predestinatie zijn zeer invloedrijk geweest.

Een religie die in de jaren 60 van de 19de eeuw is ontstaan uit de Perzische islamitische Babigemeenschap. Zij werd gesticht door Bahaullah, die zei dat hij de profeet was die door Ali Mohammed Shirazi, grondlegger van het Babigeloof, was voorzien. Het bahaïsme benadrukt niet alleen sociale doelen maar ook spirituele waarheden: de enkelvoudigheid van God, de eenheid van alle geloven, de harmonie van alle mensen, universeel onderwijs, trouw aan het wereldlijk gezag, het belang van een persoonlijk geweten en de onvermijdelijke eenwording van de mensheid. Vanwege dit vertrouwen in de eenheid van geloof en mensheid is elke vorm van vooroordeel onaanvaardbaar en wordt culturele diversiteit verwelkomd. Aanhangers worden aangemoedigd zelf op zoek te gaan naar de religieuze waarheid; daarom worden wetenschappelijke ontdekkingen niet onverenigbaar geacht met het geloof in het bahaïsme. Tot de bahaïstische doelstellingen behoort het streven naar een wereldregering die een einde maakt aan extreme armoede en rijkdom; dit doel zou dichterbij moeten worden gebracht met een universele hulptaal. Bahaullah verklaarde dat God zelf onkenbaar is maar zich heeft gemanifesteerd als Abraham, Mozes, Zoroaster, Boeddha, Jezus Christus, Mohammed en de Bab, met Bahaullah als de ultieme verschijning. Er bestaan geen sacramenten, pastors of initiatierituelen in het bahaïsme. De godsdienstoefening bestaat uit dagelijks gebed en schriftlezing. Op de hele wereld treft men bahaïstische godshuizen aan, vooral in de Derde Wereld, meestal bij een school, ziekenhuis, weeshuis of soortgelijke instelling. Het bestuurslichaam van het bahaïsme, het Universele Huis van Gerechtigheid, komt elke vijf jaar bijeen en heeft zijn hoofdkwartier in Haifa (Israël).

Taferelen die gebouwen waarheidsgetrouw, maar in een denkbeeldige groepering tonen.Te onderscheiden van 'vedute ideate' : taferelen die realistisch ogen maar zijn samengesteld uit denkbeeldige elementen.Termen vooral gebruikt voor achttiende-eeuwse Italiaanse schilderijen en prenten.

Stilistische stroming die een documentaireachtige stijl hanteert. De naam betekent 'waarheidsgetrouwe cinema' en is afgeleid van de titel van een serie Sovjet-Russische nieuwsitems. Oorspronkelijk waren er geen sets, acteurs of scripts en in vele opzichten kan het worden gezien als een documentaristische manier van filmen. De Franse etnografische documentairemaker Jean Rouch paste deze formule zeer strikt toe, maar in de latere jaren 60 manipuleerden Rouch en zijn aanhangers de films wel door ze te monteren. De term cinéma vérité wordt gebruikt voor het beschrijven van zowel de stroming als de techniek waarbij wordt gestreefd naar een realistische weergave van de werkelijkheid door het gebruik van een draagbare camera, schokkerige bewegingen, flets licht en een onvolmaakte belichting. Deze technieken werden steeds meer overgenomen door filmmakers uit de Franse stroming Nouvelle Vague en door Amerikanen als John Cassavetes. Een van de belangrijkste werken uit de cinéma vérité is 'Le chagrin et la pitié' (1969) van Marcel Ophüls, een compromisloze visie op de bezetting van Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Verwijst naar een sleutelbegrip met verschillende betekenissen in het hindoeïsme, boeddhisme en jaïnisme. In het hindoeïsme is de dharma de religieuze en morele wet die de samenleving en het individuele gedrag bestuurt en activeert. Deze dharma wordt aangetroffen in de eerste religieuze handboeken, de dharmasoetra’s, en is later uitgebreid tot grotere wetscompilaties genaamd dharmashastra. Dharma heeft in het boeddhisme de hindoeïstische betekenis van kosmische wet en orde behouden maar wordt daar ook toegepast op de lessen van Boeddha, die wordt gezien als een manifestatie van de universele waarheid die de dharma is. Zo is de dharma de praktische toepassing van deze waarheid in het boeddhisme. De triratna ('drie juwelen') is een fundamenteel aspect van het boeddhisme en bestaat uit Boeddha, de dharma en de sangha (gemeenschap van gelovigen). Binnen de boeddhistische metafysica verwijst de term in het meervoud (dharma’s) naar de onderling verbonden elementen waaruit de empirische wereld bestaat. Behalve dat dharma in de jaïnistische filosofie gewoonlijk wordt opgevat als morele deugd, verwijst de term hier ook naar een eeuwige 'substantie' (dravya) die het middel vormt waardoor levende wezens kunnen bewegen. Deze betekenis is uniek voor het jaïnisme. De term kan eenvoudigweg verwijzen naar de leerstellingen van de Jina. Voor de jaïnisten heeft dharma een tegenpool, adharma, dat 'fout' en 'immoraliteit' betekent maar ook 'de mogelijkheid om te rusten of pauzeren'.

Vertoningen, meestal met behulp van audiovisuele media, waarin wordt getracht gebeurtenissen, periodes, levensverhalen of andere feitelijke informatie op een objectieve en waarheidsgetrouwe manier te herscheppen.

Elke vorm van verklaring waarmee personen aangeven dat zij naar geweten verplicht zijn een daad getrouw en naar waarheid uit te voeren. Ook bevestigingen van de waarheid van een uitspraak die voor een getuigenis worden gegeven, bijvoorbeeld bij een rechtbank.

Genre dat verwijst naar werk dat uit de verbeelding van de schrijver is voortgekomen en niet als waarheid wordt gepresenteerd. In de literatuur heeft fictie doorgaans betrekking op romans, novellen, short story's en poëzievormen.

Verwijst naar de reeks uiterst diverse geloven en gebruiken die in het algemeen verwijzen naar de Indiase beschaving en cultuur van de afgelopen tweeduizend jaar. De religie heeft een sterke invloed op de Indiase kunst, literatuur, maatschappij en politiek. Het hindoeïsme omvat diverse religieuze geloven en gebruiken en in plaats van andere goden, andere godsdiensten en andere religieuze concepten als fout of onverenigbaar te zien, worden de hoogste goddelijke machten gezien als elkaar aanvullend. De religieuze waarheid wordt niet gezien in dogmatische termen aangezien wordt geloofd dat de waarheid alle woordelijke definities overstijgt. In plaats van op een reeks doctrines ligt de nadruk op de juiste manier van leven (dharma). Er zijn aanzienlijke verschillen per regio. In de meeste vormen van het hindoeïsme ligt de nadruk op het concept van reïncarnatie of zielsverhuizing; de bevrijding (moksha) van de cyclus van samsara is het uiteindelijke spirituele doel van hindoes. Brahma, Visjnoe en Shiva zijn de belangrijkste hindoeïstische godheden en vormen gezamenlijk een drie-eenheid, de Trimurti. Verder is er een groot aantal lagere goden. Het hindoeïsme heeft geen specifieke oprichter of ontstaansmoment en er is geen centrale autoriteit. De hindoeïstische literatuur is erg rijk en gevarieerd en geen enkele specifieke tekst wordt als gezaghebbend beschouwd. De Veda's, die afkomstig zijn uit de Vedische periode (ca. 1200-500 v. Chr.), zijn de oudste overgebleven geschriften. Religieuze wetboeken en heldendichten zoals de Ramayana en de Mahabharata zijn altijd erg invloedrijk geweest.

Leden van een groep personen die zijn geselecteerd en ingezworen om een beslissing te nemen op basis van feitelijke zaken en de waarheid te spreken op basis van het bewijs dat aan de groep wordt gepresenteerd in een rechtbank.

Verhalen die uit vroeger tijden volgens de traditie zijn overgeleverd en meestal over een bestaand(e) persoon, plaats of gebeurtenis gaan, en waarvan algemeen wordt aangenomen dat ze op waarheid berusten, al kan dat niet helemaal worden geverifieerd.

Verwijst naar de religieuze beweging die opkwam in Perzië in de derde eeuw en werd opgericht door Mani, de 'Apostel van het licht', als een oecumenisch en universeel geloofssysteem met daarin geïntegreerd ideeën uit het boeddhisme, het christendom, het hindoeïsme, het taoïsme, de islam en het jodendom. De religieuze beweging wordt algemeen beschouwd als een soort gnosticisme, een systeem dat is gebaseerd op het verkrijgen van verlossing door het kennen van de spirituele waarheid. Er wordt gestreefd naar zelfkennis en innerlijke verlichting als bescherming tegen een overgave aan de kwade materiële wereld en als weg naar de verlossing. Deze beweging heeft een enigszins dualistische filosofie en wordt gekenmerkt door het geloof in de tegengestelde substanties van licht en donker, het spirituele en het materiële, en het goede en het kwade. De religieuze gemeenschap is verdeeld in de uitverkorenen, die zich aan de strikte, ascetische levensstijl houden, en de toehoorders, die de uitverkorenen ondersteunen. Belangrijke elementen van deze religie zijn onder meer sacramentele riten, liefdadigheid, vasten, de biecht, het zingen van hymnen en het reciteren van heilige geschriften.

Culturele beweging die het bestaan en de volledige deelname bevordert van een aantal verschillende etnische, raciale, godsdienstige of sociale groepen binnen de grotere gemeenschap. Gebruik 'pluralisme' voor de filosofische theorie die meer dan één ultieme waarheid of waarde erkent.

Een tak van het Japanse boeddhisme, gesticht door de militante boeddhistische hervormer Nichiren (1222-82). Nichiren, die andere vormen van boeddhisme aanviel, geloofde dat de 'lotussoetra' de ultieme waarheid bevatte en vroeg het Japanse volk zich te bekeren tot het ware boeddhisme. Tegenwoordig zijn er bijna veertig subsekten, waarvan Nichiren Shoshu de grootste en belangrijkste is.

Wordt gebruikt voor korte, bondige gezegden die in de omgangstaal zijn ingeburgerd en een algemene waarheid of waarneming uitdrukken met betrekking tot het menselijk leven of gedrag. Het zijn dikwijls volkswijsheden van een groep of een natie die onderscheiden dienen te worden van 'aforismen', waarmee bepaalde principes of voorschriften worden uitgedrukt en waarvan de auteur dikwijls bekend is.

Een Japanse school van esoterisch en mystiek boeddhisme, die in 806 door Kukai vanuit China naar Japan werd gebracht. Een belangrijk Sjingon-geschrift is Kukai's 'Diamanten sleutel voor de winkel der mysteriën' (Hizoboyaku), waarin spirituele verworvenheid via Sjingon wordt beschouwd als de vervulling van negen andere spirituele wegen uit het boeddhisme en andere religies. Aanhangers geloven dat de esoterische waarheid van Sjingon meer voldoening geeft dan de naar buiten gekeerde leer van de historische boeddha. Sjingon hecht belang aan de Vairocana, de boeddha van het allesomvattende licht, en aan mandala's en andere vormen van beeldhouw- en schilderkunst. Mantra's, mudra's en rituelen zijn andere elementen van Sjingon. Er zijn tegenwoordig meer dan veertig Sjingon-scholen in Japan. Bovendien zijn elementen van Sjingon overgenomen door andere vormen van Japans boeddhisme.

Enige religieuze of filosofische ideologie die is gebaseerd op een mystiek begrip van de gedaante van God en/of de goddelijke waarheid. Dit inzicht kan alleen worden verkregen door het goddelijke direct te ervaren. De term wordt soms gebruikt om specifiek te verwijzen naar de principes van de Theosofische Vereniging, die in 1975 in New York werd opgericht door madame Blavatsky en H.S. Olcott en die elementen bevatte van het boeddhisme en het brahmanisme.

Een school van het Chinese boeddhisme, gesticht door Hui Ssu (515-577) en Chih I (538-597), die vooral belang hecht aan de 'Lotus Sutra,' een van de integrale geschriften uit de mahayana-traditie. De naam is afgeleid van de berg Tj'ien in China, waar Hui Ssu leefde en zijn leer verkondigde. Een belangrijk kenmerk van Tj'ien-T'ai is het concept van de drievoudige waarheid van het ledige, het tijdelijke en de middenweg, wat inhoudt dat alle dingen verschillend zijn maar tegelijkertijd deel uitmaken van een groter geheel. Een voortvloeisel van dit concept is de overtuiging van Tj'ien-T'ai dat alle wezens, hoewel verschillend, dezelfde boeddhanatuur delen en dus in staat zijn om uiteindelijk het boeddhaschap te bereiken. Hoewel Tj'ien-T'ai alle andere boeddhistische scholen erkent, deelt men het boeddhisme op in vijf perioden die uiteindelijk leiden tot de 'Lotus Sutra', de ideale vorm van de religie. Na de vervolgingen van 845 raakte Tj'ien-T'ai in China in verval, maar werd het in Korea en Japan populair als Tendai.

Tweedimensionale beeldende werken, die een bestaande locatie waarheidsgetrouw afbeelden, en die meer documentair dan kunstzinnig van aard zijn. Gebruik voor dergelijk voorstellingen die vooral een kunstzinnig karakter hebben 'landschappen (voorstellingen)', 'zeegezichten', 'marines (beeldmateriaal)', 'stadsgezichten' of 'dorpsgezichten'. Gebruik 'opmetingstekeningen', 'archieftekeningen' of revisietekeningen' voor getrouwe tekeningen van één enkel gebouw.

Een filosofische stroming die is gebaseerd op een idealistisch geloof in de essentiële eenheid van alle dingen, in de aangeboren goedheid van de mens en dat inzicht belangrijker is dan logica en ervaring voor het begrijpen van de werkelijkheid en het vaststellen van de waarheid. Het wordt beschouwd als een onderdeel van de romantische beweging en had een grote invloed op de kunst, voornamelijk op de literatuur. De term verwijst meestal naar het 19de-eeuwse transcendentalisme in New England, hoewel de beweging ook voorkwam in andere landen, zoals Duitsland en Engeland.

Realistisch ogende, doch imaginaire topografische aanzichten, vooral 18e-eeuwse Italiaanse schilderijen, tekeningen en prenten. Te onderscheiden van 'capricci', die gebouwen waarheidsgetrouw, maar in een denkbeeldige groepering tonen.