Meestal betreft het water bestemd voor gewijde handelingen en voor de rituele reiniging van personen en zaken. In meer specifieke zin, water dat door een priester is gezegend en bij diverse liturgische en godsdienstige handelingen wordt gebruikt, bijvoorbeeld bij een doop of zegening.

Waterbekkens bij de ingang van een kerk, bedoeld om te worden gevuld met wijwater. Ze kunnen in een muur zijn ingebouwd of vrijstaand op een sokkel zijn geplaatst. Ze komen in allerlei vormen voor en zijn vaak rijk gedecoreerd.

Meestal lange kwasten die zijn gemaakt van paardenhaar en zijn bevestigd aan een steel. Ze worden gebruikt om water te sprenkelen. Gebruikt in het oude Rome en andere culturen en later in christelijke kerken om onder te dompelen in wijwater voor de besprenkeling van onder meer de gemeente en het altaar.

Instrumenten voor het besprenkelen met wijwater, meestal van metaal dat is bevestigd aan een absorberend materiaal. In de westerse kerk bestaat de wijwaterkwast uit een steel met daarop een geperforeerde bol, spons of borstelachtig uiteinde dat het water bevat. Sommige wijwaterkwasten hebben sponzen of interne reservoirs die wijwater afgeven als ermee wordt geschud, terwijl andere regelmatig moeten worden ondergedompeld in 'wijwatervaten (vaten)'. Het werktuig werd oorspronkelijk gemaakt van takken van hysop-, palm- of bukshout, een bosje stro of de staart van een vos (in het oud-Frans heet een vos een 'goupil'). In de 13de eeuw nam de wijwaterkwast zijn moderne westerse vorm aan van een steel met daarop een met haren bedekte rozenvorm. De stelen van het sprenkelgedeelte werden zeer rijk versierd. In de Grieks-orthodoxe kerk is de wijwaterkwast een rechtopstaand vat met een taps deksel, waarin gaten zijn aangebracht voor de besprenkeling. In de Russisch-orthodoxe Kerk is het een kwast die is gemaakt van stof, haar of takjes basilicum. Het werktuig is gebaseerd op oude bronnen, waarbij takken werden gebruikt om tijdens rituelen water, bloed of een andere vloeistof te sprenkelen. Dergelijke werktuigen werden gebruikt in het oude Rome, in het Midden-Oosten, bij oude Noorse rituelen en elders.

Bassins voor gewijd water, gebruikt in zowel religieuze als in niet-religieuze context.

Verwijst naar een rond of ovalen medaillon van was met het teken van de Agnus Dei: het symbool van Christus in de vorm van een lam dat een kruis draagt en een stralenkrans rond de kop heeft. De afbeelding werd in een klein stukje was gedrukt, waarna de paus het medaillon zegende. De was kan afkomstig zijn van gebruikte paaskaarsen en wordt dan op de donderdag na Pasen gezegend door de paus. Gewoonlijk staan op de achterkant afbeeldingen van heiligen of de naam en de wapens van de paus. Agnus Dei's draagt men aan een ketting rond de nek of worden als heilige objecten bewaard. Door de zegening van de medaillons beschouwt men ze als ���sacramentaliën', zoals wijwater en gezegende palmen.

Het besprenkelen voor religieuze doeleinden. Het gebruik heeft zijn oorsprong in het oude Rome. In katholieke en anglicaanse kerken wordt de gemeente voor de mis, bij andere sacramenten of tijdens processies besprenkeld met wijwater.

Oud-Romeinse vaten die op een emmer lijken en vaak werden gebruikt voor wijwater tijdens de liturgie. Situlae waren meestal gemaakt van gedecoreerd brons, maar ook andere materialen waren mogelijk, zoals gedecoreerd keramiek. Deze vaten zijn aangetroffen in Italië en andere delen van de oude wereld.