Gesitueerd in de richting van het gedeelte van de aarde of de hemel dat zich recht tegenover het noorden bevindt.

Verwijst naar de culturen van het Zuid-Amerikaanse continent, dat wordt omgrensd door de Grote Oceaan, de Atlantische Oceaan, Midden-Amerika en Antarctica.

Hout van de boom behorende tot de soort Swietenia mahagoni. oorspronkelijk uit het zuiden van Noord-Amerika, centraal- en Zuid-Amerika. het is in Azie geïntroduceerd voor cultivatie. Het hout is hoogwaardig materiaal voor kabinetten en andere doeleinden.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door de bewoners van de staat South Australia. Het is vooral bekend om de productie van toas, figuratieve wegwijzers.

Cultuur en stijlen van zuidelijk Italië, meestal verwijzend naar alle culturen ten zuiden van Rome, doorgaans naar die uit de 18e eeuw of eerder.

Verwijst naar een periode in de Chinese geschiedenis tussen 265 en 581 n. Chr. die zes dynastieën en in het zuiden en vijf in het noorden omvat.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Democratische Republiek Congo leeft, in de regio's Salampasu, Lunda, Kanyok en Luba. In geografisch en cultureel opzicht te onderscheiden van de Noordelijke Kete.

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 479 en 502. Deze dynastie, een van de opvolgers van de Jin-dynastie, wist haar machtspositie niet lang vast te houden. Keizer Gaodi (heerste van 479-483) bracht een grote verzameling kunstwerken bijeen. Een belangrijke kunstenaar uit deze periode was Xie He, die als portretschilder aan het hof van Nanjing werkte; hij was de invloedrijke schrijver van de oudste nog bestaande Chinese verhandeling over de theorie van de schilderkunst. In de grotten rond de Qixia-tempel op de berg She, 20 kilometer ten oosten van Nanjing, bevinden zich boeddhistische beeldhouwwerken uit de Zuidelijke Qi-periode.

Verwijst naar het werk van een school van kunstenaars onder leiding van de schilder Chi'i Pai-shih (1863-1957). De stijl kenmerkt zich door het gebruik van krachtige penseelstreken.

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 1127 en 1279. Grondlegger van de dynastie was Gaozong (heerser van 1127-1162), zoon van de laatste keizer van de Noordelijke Song. De hoofdstad van de Zuidelijke Song was Nanjing, later Lin'an, en deze dynastie heerste over het gebied ten zuiden van de rivier de Huai. Buitenlandse invloeden werden gemeden en inspiratie werd veelal geput uit archaïsche tradities. Het landschapsschilderen bleef het belangrijkste schildersgenre, met kunstenaars als Ma Yuan en Xia Gui, die lokale, etherische en lieflijke landschappen afbeeldden, een wereld van verschil met de hoekige, ruige landschappen van de Noordelijke-Songschilders. Deze schilderschool, de zogeheten Ma-Xia-school, kwam voort uit de keizerlijke schildersacademie. De levendige, vlot geschilderde werken van de zenmonniken uit die perioden staan hiermee in scherp contrast. Nu de industriële ovens in het noorden niet meer beschikbaar waren, ontvingen de nieuwe productiecentra van keramiek in het zuiden opdrachten van het keizerlijk hof. In de nabijheid van het paleis werd speciaal (officieel) guan-aardewerk vervaardigd. In Longquan produceerde men celadon geglazuurd steengoed in expliciet archaïsche vormen. Een kleine fabriek in Jingdezhen die Qingbai-aardewerk produceerde, kende een uitbreiding in die periode en zou uiteindelijk uitgroeien tot het belangrijkste productiecentrum van keramiek in China. Jade en metaalwerk werden veelal in archaïsche vormen vervaardigd. De productie van wandtapijten uit fijne zijde, de zogeheten 'kesi', bereikte zijn hoogtepunt in de Zuidelijke Song. Kenmerken van de vergulde en beschilderde houten Boeddhabeelden waren sensuele lichamen, een mysterieuze lach en een levendige uitstraling.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in zuidelijk Afrika leeft.

Verwijst naar de culturen van de regio van Azië die is gesitueerd ten oosten van het Indiase subcontinent en ten zuiden van China, en die de oude, etnisch diverse culturen omvat van een continentaal vasteland en een reeks archipels ruim 11 kilometer ten oosten en zuiden van het vasteland. In het algemeen weerspiegelen de kunsten in de regio voornamelijk religieuze aspecten, met name de persoonlijkheid en het karakter van Boeddha en van de hindoegoden, en geschiedenis, met name verheerlijkte helden uit een nationaal en mythisch verleden. De Boeddha-voorstelling blijft het centrale motief in beeldhouwkundige en schilderkundige stijlen, terwijl andere, minder belangrijke of inheemse figuren uit boeddhistische, islamitische en hindoeïstische heilige geschriften soms worden weerspiegeld in muurschilderingen. Kunst in de regio wordt gekenmerkt door tribale geometrische en spiraalachtige patronen, Indiase bloemmotieven en dierenvoorstellingen die zijn gebaseerd op plaatselijke mythologieën. Een algemene voorliefde voor thema's die betrekking hebben op fantasie, menselijke en goddelijke schoonheid en feestelijke sensualiteit is prominent aanwezig in de kunst van deze regio.

Gesitueerd in de richting die zich precies tussen het zuiden en het oosten bevindt.

Gesitueerd in de richting die zich precies tussen het zuiden en het westen bevindt.

Waterafstotende hoeden die als regenkleding worden gedragen of door matrozen bij slecht weer; met een brede schuin aflopende rand die aan de achterkant breder is ter bescherming van de nek en soms met oorkleppen die onder de kin vastgemaakt worden.

Genus van ongeveer 20 soorten laaggroeiende, bloeiende fruitplanten die afkomstig zijn uit de gematigde gebieden op het noordelijk halfrond, maar die tegenwoordig ook op het zuidelijk halfrond op grote schaal worden gekweekt. De planten hebben een vezelig wortelstelsel waaruit boven de grond wortelbladeren groeien. De bladeren zijn samengesteld, met drie harige en gezaagde blaadjes. De bloemen zijn gewoonlijk wit en in uitzonderlijke gevallen roodachtig. Ze vormen kleine trosjes op de dunne stengels die, net als de stengels die over de grond kruipen, uit de oksels van de bladeren komen. De vrucht is geen echte bes, maar een vlezige, eetbare houder van zeer kleine zaadjes.

Sparrensoort die inheems is langs de Stille Oceaan in het noordwesten van Noord-Amerika, van het uiterste zuidoosten van Alaska tot aan het uiterste noordwesten van Californië.

Noord-Amerikaanse sparrensoort die voorkomt in de bergen van het zuidwesten van Oregon en Californië. De boom groeit op grote hoogten, meestal tussen 1400-2700 m, maar bereikt zelden de boomgrens. De Engelse naam 'red fir' is afgeleid van de kleur van de bast van oude bomen.

Genus van groenblijvende bomen en struiken, die voornamelijk voorkomen in Australië. De bomen worden gebruikt voor de productie van diverse commerciële producten. Tot 2005 werden er ongeveer 1300 soorten uit Australië, Europa, Afrika, Zuid-Azië en Zuid-Amerika ingedeeld bij dit genus. Het genus is daarna onderverdeeld in 5 genera, waarbij de naam Acacia is behouden voor de Australische soort en een klein aantal soorten uit tropisch Azië, Madagaskar en de eilanden in de Grote Oceaan. De meeste soorten buiten Australië behoren nu tot Vachellia en Senegalia, terwijl een klein aantal soorten is ingedeeld bij de genera Acaciella en Mariosousa.

Geslacht van groenblijvende bomen en struiken die voornamelijk te vinden zijn in Australië. Verschillende commerciële producten worden geproduceerd door deze bomen. Tot 2005 werden ongeveer 1300 soorten gevonden in Australië, Europa, Afrika, Zuid-Azië en de Amerika's ingedeeld in dit geslacht. Het geslacht is sindsdien verdeeld in 5 geslachten, met de naam Acacia voorbehouden voor de Australische soorten en een klein aantal in tropisch Azië, Madagascar, en de Pacific Islands. De meeste soorten buiten Australië behoren nu tot Vachellia en Senegalia, met kleine aantallen soorten geplaatst in geslachten Acaciella en Mariosousa.

Kruidachtige plant met dikke, vlezige bladeren die inheems is in Noord-Afrika, West-Azië en Zuidoost-Europa

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een groep van de Akan die in het zuiden van Ghana leeft.

Te gebruiken voor de gemodelleerde basis van de muur van een Zuid-Indiase hindoetempel.

Orde van ongeveer 47 soorten in 2 families, de familie van de goudmollen, die in het zuiden van Afrika voorkomen, en de familie van de tenreks, die op Madagaskar en in Afrika voorkomen.

De vezels van deze plantensoort gebruikte men al in de precolumbiaanse tijd. De Azteken maakten er kledingstukken van. Vanaf het eind van de jaren dertig van de twintigste eeuw verbouwt men de plant commercieel in Zuid- en Midden-Amerika en tevens in Afrika. De vezels zijn sterk en stijf en licht crèmekleurig. Gewoonlijk verft men sisal met directe of zure kleurstoffen met heldere kleuren. Met de vezels maakt men touw, stoffen vulmateriaal, zakken, borstels, tapijten, matten, handtassen, hoeden en papier.

Sterk gestileerde antropomorfe beeldgesneden sculpturen, vervaardigd uit vlakke planken en gedecoreerd met rode, zwarte en witte verf. Deze figuren werden aan de zuidkust van Nieuw-Guinea gebruikt voor het tonen van schedeltrofeeën in de ceremoniële huizen van de mannen. De sculpturen beelden belangrijke voorouders of stichters van een geslacht af.

Verwijst naar de Noord-Europese mesolithische periode en cultuur die bloeide rond 7000 v. Chr. Deze kenmerkt zich door een terugkeer naar technologieën behorend bij het koude klimaat dat volgde op de mildere interstadiale periode en de Hamburgcultuur, met inbegrip van een typische geweivormige bijl die de 'bijl van Lingby' wordt genoemd, afneembare harpoenpunten van gewei, harpoenachtige pijlpunten met afneembare schacht, andere herbruikbare gereedschappen en decoratieve motieven die lijken op die van de Hamburgcultuur, zoals visgraatmotieven, meanders en geometrische figuren. De cultuur verspreidde zich over het laagland dat nu de Noordzee is, van Duitsland tot Nederland en Zuidoost-Engeland. Sommige geleerden menen dat deze cultuur banden kan hebben gehad met Oost-Europa.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het noordoosten van de Democratische Republiek Congo en het zuidoosten van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuiden van Nigeria, een noordoostelijke subgroep van het Yorubavolk.

Wordt gebruikt voor schaduwrijke promenades, vaak met beplanting en zitruimte, in Spaanstalige landen en voor openbare tuinen of parken met soortgelijke kenmerken in het zuidwesten van de Verenigde Staten.

Een vertakking van de middeleeuwse katharen in het zuiden van Frankrijk; hun belangrijkste centrum bevond zich in Toulouse maar zij waren ook actief in Albi, vandaar de naam die hun in 1163 werd gegeven door het Concilie van Tours. De sekte werd door de katholieke kerk als een ernstige bedreiging beschouwd: paus Innocentius III (1198-1216) slaagde er niet in deze dualistische ketters te bekeren en Simon van Montfort leidde tot 1218 een bloedige campagne (de Albigenzische Kruistocht) tegen hen. Ook de dominicaner inquisitie heeft getracht de sekte uit te roeien.

Verwijst naar de kunst en cultuur die zijn verbonden met de islamitische Berberdynastie die regeerde in Noord-Afrika en zuidelijk Spanje (1130-1269). Deze periode is opmerkelijk omdat het voor het eerst was dat de hele Maghrib was verenigd onder één dynastie. De Almohads stonden op tegen de Almoravids in 1121 en veroverden Marrakesh in 1147. De dynastie verloor macht toen ze werd verslagen door Alfonso VIII in 1212, waarbij Andalusië verloren ging, en in 1269, toen men Marrakesh kwijtraakte aan de Berberse Marinids. De Almohad-hoven in Marrakesh en Sevilla waren centra van islamitische kunst en islamitisch onderwijs, vooral op het gebied van filosofie. Almohad-architectuur staat bekend om de combinatie van puriteins, eenvoudig ontwerp en overvloedige decoratie. Er werden enorme congregationalistische moskeeën gebouwd in Sevilla, Rabat en Marrakesh. Eenvoudige interieurs worden verlucht door middel van weelderige, gelobde bogen en andere details. Herhaald gebruik van een architecturale eenheid zoals een arcade of nis om gerichte doorkijkjes en een diep gevoel van ruimte te creëren, is een andere kenmerkende eigenschap. Sobere exterieurs contrasteren sterk met de rijk geïllustreerde, gigantische vierkante minaretten (laat 12de eeuw) van de drie moskeeën. Deze minaretten zijn rijkelijk voorzien van venstervormige openingen en elke zijde heeft verschillende rasterontwerpen die zijn uitgevoerd in verhoogd metselwerk. De moskee van Tinmal, met zijn karakteristieke Maghribi T-vorm, wordt beschouwd als een Almohad-meesterwerk. De locatie van de minaret achter de mihrab is een belangrijke vernieuwing van Tinmal. Almohad-moskeeën zijn gewoonlijk vergroot ten koste van hun binnenhoven. Andere kunsten zoals het maken van boeken, metaalwerken en luxe weefsels floreerden eveneens. Verschillende exemplaren van de Koran tonen aan dat papier tijdens deze periode perkament begon te verdringen. Een boekband op een prachtige, meerdelige Koran (1256) is het vroegst gedateerde voorbeeld van goudsierdruk. In textilia is net als in boekbanden een voorkeur te zien voor geometrische patronen.

Handgeweven kleden met luspolen, gemaakt in Spanje in het district Aljuparras ten zuiden van Granada en elders in Andalusië en Castilië. De basis is van linnen en de ruwe wol van de polen loopt langs het inweefsel, waarbij iedere kleur volgens het patroon in lussen boven het oppervlak wordt getrokken. Er gaan ongeveer 3 lussen in 1 vierkante centimeter. Deze techniek wordt mogelijk al lange tijd in het gebied toegepast, maar de nog bestaande exemplaren dateren vermoedelijk niet van vóór de 18de eeuw. De patronen kunnen worden omschreven als volkskunst en de kleuren, meestal twee maar soms wel tien, zijn krachtig. De alpujarras-kleden zijn waarschijnlijk van Moorse oorsprong. De constructie van de kleden maakt ze vooral geschikt als beddensprei.

Wordt gebruikt voor rijen zitplaatsen voor de dienstdoende geestelijken, meestal van steen en telkens drie, over het algemeen gesitueerd aan de zuidkant van het altaar.

Hout van de boom behorende tot het genus Castanea dentata, inheems in het zuiden van New England tot 1904, toen een schimmel in de schors grootschalige kap noodzakelijk maakte en de vrijgekomen gebieden werden beplant met andere soorten. De boom is tegenwoordig alleen nog te vinden in het zuiden van Ontario en de zuidelijke Appalachen. Het hout wordt gebruikt voor het maken van schrijfbureaus, kantoorbenodigdheden, doodskisten en palen.

Hout van de boom behorende tot het genus Aesculus, van de paardenkastanjefamilie, inheems in Noord-Amerika, Zuidoost-Europa en Oost-Azië. Het is licht in gewicht en heeft een fijne textuur, en wordt gebruikt voor het maken van handvatten voor borstels, dozen en kratten.

Een van de 18 essoorten uit Noord-Amerika, die te vinden zijn in de mesofytische hardhoutbossen in het gebied dat reikt van Nova Scotia tot Minnesota in het westen, Noord-Florida in het zuiden en Oost-Texas in het zuidwesten. De soort lijkt op de groene es en ook het leefgebied komt gedeeltelijk overeen.

Een kleine heesterachtige boom die inheems is in Noord-Amerika, in het gebied dat zich uitstrekt van New Engeland tot het middenwesten en de zuidelijke staten aan de Atlantische kust en de Mexicaanse golf. Sinds de prehistorie is deze wilde boom gekweekt door indianen vanwege zijn fruit en hout. De vrucht is rond en oranje. In het zuiden en middenwesten van de Verenigde Staten wordt de vrucht ���persimmon' genoemd en gebruikt om sterkedrank te maken. Het volksgeloof wil dat de vrucht pas eetbaar is na de eerste vorst, maar dat klopt niet. De vrucht bevat tannine en heeft daardoor een adstringerende werking.

Verwijst naar het werk van een school van schilders uit de 15de eeuw, die ontstond in zenkloosters en die de traditie van het schilderen met inkt uit de Muromachi-periode (1333-1568) nieuw leven inblies. De school werd vertegenwoordigd door drie generaties Ami-schilders, die in hoofdzaak conservator waren van Chinese kunstobjecten in de collectie van het Ashikaga-shogunaat. De stijl combineert de rijke wassingen en stippen van de traditionele Chinese schilderkunst van de Zuidelijke Song-dynastie (1127-1279) met sommige elementen van Koreaanse schilderkunst.

Verwijst naar de conservatieve anabaptistische sekte die werd geleid door Jakob Amman en zich afscheidde van de Mennonieten in Zwitserland rond 1693. Hieruit kwamen diverse liberalere sekten voort nadat een groot aantal Amish naar de Verenigde Staten was gemigreerd, met name in de jaren zeventig van de 18de eeuw. Alleen de zogenoemde Old Order Amish (opgericht tussen 1720 en 1740) houden zich nog aan Ammans strikte kledingregels, gewoonten en de weigering om samen te werken met de staat. Tegenwoordig leven de Amish hoofdzakelijk in Zuidoost-Pennsylvania.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Madagaskar.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Ethiopië en het zuidoosten van Soedan.

Familie met één genus en negen soorten apen die in Zuid- en Midden-Amerika voorkomen.

De stijl en artistieke culturen van de oude provincie of het huidige geografische district Apulië in zuidelijk Italië.

Genus van veertien of meer soorten kleine breedbladige, groenblijvende bloeiende bomen of struiken met witte of roze bloemen in losse eindstandige trosjes en vlezige rode of oranje bessen met een kenmerkend onregelmatig oppervlak en veel zaadjes. De bladeren zijn afwisselend geplaatst en gesteeld. De planten zijn inheems in het zuiden van Europa en het westen van Noord-Amerika.

Verwijst naar een architectuurstijl uit de periode van de 16de tot de 19de eeuw in het berggebied in het zuiden van Peru. De stijl wordt gekenmerkt door het gebruik van plaatselijke vulkanisch gesteente (sedimentgesteente of sillar) en de integratie van Creoolse, Mestizo en Precolumbiaanse stijlen en motieven, bijvoorbeeld maïs, cantutabloemen, vogels, vissen en mythologische figuren in barokreliëf. In de beeldhouwkunst verwijst de term naar 17de-eeuwse reliëfstijlen in Mestizo-barok, gekenmerkt door zorgvuldige insnijdingen in het oppervlak, waardoor een wandtapijtachtig effect resulteert.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een subgroep van de Igbo die leeft in een gebied met als centrum de stad Arochukwe, in het zuidoosten van Nigeria.

Handgestikte geborduurde naaldwerken uit het Andesgebied in Zuid-Amerikaanse landen, gebruikt als muurdecoratie of voor het vervaardigen van dekens, handtassen, kussens en diverse andere voorwerpen.

Kruidachtige overblijvende plant, waarschijnlijk inheems in Guyana en West-Brazilië. Men verbouwt de plant in West-Indië, Zuidoost-Azië, Australië en Zuid-Afrika. De kruipende wortelstok heeft vlezige knollen die men oogst om hun zetmeel. De stengel heeft vele takken en wordt 1,5 meter hoog. De planten worden geoogst wanneer de knollen vol zitten met zetmeel, vlak voor het ruststadium van de planten. De wortels worden geschild en daarna in water geraspt. Het mengsel dat zo ontstaat wordt gedroogd tot een poeder en gezuiverd door het meerdere malen te wassen.

Lange, dunne werpsperen van hard hout, meestal met een ijzeren kop, gebruikt door volkeren in zuidelijk Afrika.

Fotografie van verschijnselen buiten de atmosfeer van de aarde en van bepaalde verschijnselen uit de ionosfeer, zoals het noorder- en zuiderlicht en meteorietenregens. Gebruik 'ruimtefotografie' voor fotografie buiten de atmosfeer van de aarde. Gebruik 'luchtfotografie' voor het fotograferen van de aarde vanuit een luchtvaartuig.

Familie van vier genera en ongeveer negentien soorten die voorkomen in Zuid- en Midden-Amerika en drie fossiele soorten in twee genera die in het Vroeg-Mioceen en het Holoceen leefden.

Genus met één soort hondachtige die in Zuid-Amerika voorkomt.

Handgeweven of geweven tapijten die in Zuid-Frankrijk worden gemaakt en als vloerbedekking of wandversiering worden gebruikt.

Verwijst naar de gereedschaps- en kunstcultuur van hoog-paleolithisch Europa die volgde op de Moustérien cultuur, gelijktijdig was met het Périgordien en is genoemd naar de opgravingen bij Aurignac in het zuiden van Frankrijk. De typische stijl kan wijzen op een invasie van nieuwe volkeren in West-Europa en onderscheidt zich van gelijktijdige culturen door een overdaad aan bewerkt hakgereedschap in plaats van snijgereedschap, de vervaardiging van lemmeten en burijnen door middel van ponstechniek, en dubbelkonische punten met gespleten basis. Deze cultuur heeft de burijn uitgevonden, die de graveerkunst mogelijk maakte. De kunst kenmerkt zich door gestileerde venusfiguren, kleine snijwerken en graveringen waarin verkort perspectief en schakering is toegepast door middel van kruisarcering, en grotschilderingen van mensenhanden die worden gebruikt als sjablonen en geschilderde meerkleurige dieren, vaak met een opvallend verdraaid perspectief, dat wil zeggen dat de dieren en profil zijn afgebeeld met hun hoorns gedraaid in een frontale weergave.

Genus van diverse uitgestorven soorten vroege mensachtigen die nauw verwant waren aan de moderne mens of daar een voorouder van zijn. Van deze soorten zijn een aantal fossielen gevonden op diverse locaties in het oosten, midden en zuiden van Afrika. Ze leefden tijdens het Plioceen, de periode die duurde van 5,3 tot 1,8 miljoen jaar geleden. De fossielen duiden erop dat ze zowel menselijke als aapachtige kenmerken hadden.

Verwijst naar de stijl en cultuur van de regio Babylonië in het zuiden van Mesopotamië vanaf de eenwording van de streek in het vroege 2de millennium v. Chr. tot in het 1ste millennium v. Chr.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidoosten van Kameroen, het noorden van de Democratische Republiek Congo, het noordoosten van Gabon en het zuidwesten van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Fijne, licht stro met een matte afwerking dat is gemaakt van de jonge stengels van de soort Corypha umbraculifera uit Zuidoost-Azië en de Filippijnen. Wordt vaak gebruikt voor hoeden.

Mesolithische aardewerkstijl, aangetroffen in zuidelijk Afrika en genoemd naar de Bambatagrot in Zimbabwe waar dit soort aardewerk voor het eerst werd ontdekt.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuiden van Kameroen.

Veelkleurige gevlekte tapijten afkomstig uit het zuidwesten van het oude China.

Beschrijft een Afrikaans volk in het zuiden van Ethiopië. Te onderscheiden van de Hamar, maar wonen wel bij hen in de buurt.

Verwijst naar de vroege fase (circa 4800-4300 v. Chr.) van de neolithische Yangshao-cultuur. De cultuur is genoemd naar een neolithisch dorp in de omgeving van Xi'an in de provincie Shaanxi. In de Banpo-architectuur herkennen we reeds de traditionele naar het zuiden gerichte ingang en het gebruik van houten draagconstructies voor het dak. Banpo was een belangrijk keramiekcentrum. Zo is er een industriële oven opgegraven. Het vaatwerk werd doorgaans met de hand gevormd, maar soms ook wel uit rollen opgebouwd of in vormen gegoten. Typerende vormen voor deze periode zijn kommen met versmalde voet. Het vaatwerk werd gedecoreerd met gedrukte vormen of met zwarte of grijze engobe, en werden vervolgens gepolijst. Geometrische patronen overheersen, en in zeldzame gevallen is ook een menselijk masker als motief aangetroffen. Een reeks van circa 20 verschillende markeringen die op de randen van het vaatwerk zijn ingesneden, moet wellicht worden gezien als een primitieve wijze om gebeurtenissen vast te leggen.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het midden, zuiden en oosten van Afrika.

Beschrijft een Afrikaans volk uit het zuiden van Ethiopië.

Verwijst naar een oude Noord-Amerikaanse cultuur en stijl die voorkwam in het zuidwesten van de huidige Verenigde Staten van circa 1000 tot 750 v. Chr. en gedeeltelijk samenviel met de Anasazicultuur. Deze cultuur onderscheidt zich van andere culturen in de regio door de invoering van het manden vlechten.

Een non-woven textiel dat wordt gemaakt door het pletten van de binnenste schors van bepaalde bomen en struiken tot deze fijn en zacht is. Bastdoek kan worden beschilderd, bedrukt, geborduurd of geknipt en genaaid als patchwork. Het is wel vrij kwetsbaar, vooral als het nat is. Ooit werd het in vrijwel geheel Afrika ten zuiden van de Sahara gebruikt. De vroegste vermelding was in het midden van de 16de eeuw in Liberia, tegenwoordig komt het voor in Ghana en Nigeria.

De algemene naam voor oölietkalksteen die in grote hoeveelheden wordt gevonden in Zuidwest-Engeland, met name in de buurt van Bath (vandaar de naam). Het is middel- of fijnkorrelig en de kleur varieert van grijs tot crème. Bathsteen wordt algemeen gebruikt sinds de Romeinse bezetting van Groot-Brittannië en is vooral veel gebruikt in de Engelse kerkelijke architectuur van de 13de, 14de en 15de eeuw.

Wordt gebruikt voor kleine aanbouwen aan huizen waarin een bed is geplaatst; veel voorkomend in Zuid-Wales. Geen Nederlands equivalent.

Grote Neolithische rechtopstaande steen waarin de gestileerde vormen van een menselijke figuur zijn ingehouwen, soms inclusief kleding en wapens. Komt vooral voor in het zuiden van Frankrijk en de westelijke Alpen.

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuidwesten van Sudan leeft.

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuidwesten van Sudan leeft.

Verwijst naar de paleolithische periode in het zuidwesten van Turkije rond 10.500 v. Chr. die is genoemd naar opgravingen bij Belbasi.

Verwijst naar de paleolithische periode in het zuidwesten van Turkije rond 9500 v. Chr. die is genoemd naar opgravingen bij Beldibi.

Luchtgeweren met een platte blaasbalg in de kolf die wordt samengeperst door een veer of veren wanneer de trekker wordt overgehaald, zodat er een sterke luchtstoot wordt geproduceerd om het projectiel voort te stuwen. Ze kwamen veel voor in het zuiden van Duitsland en Oostenrijk in de 18e en vroege 19e eeuw.

Een schrift ontwikkeld in Zuid-Italië in de 8e eeuw, in gebruik tot de 13e eeuw.

Genus van ongeveer 500 soorten bladverliezende en groenblijvende struiken met doornige spruiten die inheems zijn in de gematigde en subtropische streken in Europa, Azië, Afrika en Noord- en Zuid-Amerika. Ze zijn nauw verwant aan het genus Mahonia, dat in sommige classificaties is opgenomen in Berberis. Struiken uit Berberis hebben geel hout, gele bloemen met zes bloemblaadjes en in de meeste gevallen doorns met drie stekels aan het begin van de bladstengels. De vrucht is een rode, gele, blauwe, paarse of zwarte bes met één of enkele zaadjes. Van de vruchten van verschillende soorten maakt men jam. Het hout van de stam en de wortels kookt men in water om een geconcentreerde gele kleurstof te extraheren.

Distinctieve christelijke visuele werken met de hortus conclusus (omheinde tuin) als iconografische thema; vooral bekend vanaf de late middeleeuwen tot de 17e eeuw, vaak in vrouwelijke monastieke instellingen. Ze hebben meestal de vorm van een paneel in bas-reliëf of assemblages, bijvoorbeeld met een centrale sculptuur en uitgebreide wassen bloemen, borduurwerk, etc. Ze portretteerde de Maagd Maria of een andere heilige figuur, omringd door bloemen en planten. Dit speciale werk ontwikkelde in de Zuidelijke Nederlanden, maar werden ook teruggevonden gevonden in het noordwesten van Duitsland en elders.

Te gebruiken voor uiteenlopende toestellen waarmee bier kan worden gefilterd; in zuidelijk Afrika hebben ze de vorm van lange op manden gelijkende zeven in de vorm van een koker met een smalle voet.

Marmer, meestal afkomstig uit het zuiden van Frankrijk, dat zich kenmerkt door gelige, bruine strepen en onzuivere zwarte en witte golven.

Verwijst in algemene zin naar de etnische culturen uit de regio die het tegenwoordige Myanmar omvat, in het westelijk deel van het vasteland van Zuidoost-Azië. Verwijst in specifieke zin naar de stijl en periode van de Britse koloniale bezetting tussen 1885 en 1948. De kunst in deze regio, vaak uitgevoerd in bas-reliëf, wordt gedomineerd door monumentale stenen beeldhouwwerken met boeddhistische iconografie en enige Brits-koloniale invloeden.

Verwijst naar de aardewerkstijl die wordt aangetroffen in het zuiden van Mesopotamië en in het zuidwesten van Perzië gedurende het vijfde millennium v. Chr. De stijl kenmerkt zich door op hoge temperatuur gebrand aardewerk, vaalgeel gepolijst en versierd met zwart geschilderde afbeeldingen. Het aardewerk komt in verschillende vormen voor, waaronder grote gekielde en bolronde schalen.

Fijn wit doorschijnend porselein met dik wit glazuur, gemaakt in Dehua (Te Hua) in de late Ming-periode en sinds de 18e eeuw geëxporteerd naar Zuidoost-Azië en Europa. Karakteristieke vormen waren kleine figuren die boeddhistische goden en hoogwaardigheidsbekleders voorstelden, bekers en vazen. De stijl werd geïmiteerd in Saint-Cloud in Frankrijk en in Engeland in Chelsea en Bow.

Middelgrote bladverliezende struik die groeit op vochtige zure grond en inheems is in het oosten van Noord-Amerika, van Nova Scotia en Ontario in het Noorden tot Alabama in het zuiden en Wisconsin in het westen. De blauwe bes wordt ook elders commercieel gekweekt. In de herfst worden de bladeren helderrood. De struik heeft klokvormige witte bloemen en de donkerblauwe bessen zijn eetbaar.

Verwijst naar de filosofie en religie die zijn gebaseerd op de verlichting en leer van Boeddha Gautama in de vroege 6de eeuw v. Chr. in het Noord-Oosten van het moderne India. Deze religie, die een dominante rol speelt in de kunst en cultuur van Zuidoost-Azië en Oost-Azië, is gebaseerd op het overstijgen van menselijk lijden en pijn door het accepteren van de grenzen van de individualiteit, het opgeven van wereldse verlangens en wensen die voor teleurstellingen en verdriet zorgen en het loslaten van het niet-permanente van het leven en het afzonderlijke ego met de bijbehorende welvaart, sociale positie of familierelaties, allemaal door het proces van de verlichting (nirvana). Bij deze religie staat ook 'anatman' centraal, het idee dat 'het zelf' altijd in ontwikkeling is of deel uitmaakt van een reeks veranderende verschijningsvormen in plaats van een vaste, metafysische substantie. De structuur van de religie is gebaseerd op de Triratna ('drie juwelen' van boeddha), een drieledige structuur voor het leven gebaseerd op drie elementen: boeddha (de leraar), dharma (de leer) en sangha (de gemeenschap).

Zeeavonturiers in het Caribisch gebied en de Grote Oceaan rond Zuid-Amerika die aan het eind van de 17e en het begin van de 18e eeuw Spaanse schepen en nederzettingen aanvielen en beroofden. De term wordt meestal toegeschreven aan Alexander Exquemelin, die in 1684 een werk publiceerde over deze kapers (of piraten).

Zeer ontwikkelde werpstokken van de Australische aboriginals, maar ook bekend uit India, Afrika, Noord- en Zuid-Amerika en het oude Egypte. Het zijn gebogen of hoekige stokken die zo zijn ontworpen dat ze terugkeren naar hun beginpunt als ze worden weggegooid en ze werden gebruikt voor oorlogsvoering, bij de jacht en als recreatiemiddelen.

Gongspellen, waarbij de gongs zijn opgehangen in dubbele of enkele rijen in L- of U-vormige raamwerken, deel uitmakend van de gamelan. Oorspronkelijk ontwikkeld en bespeeld in Zuidoost-Azië.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het midden en zuidoosten van Gabon en het zuidwesten van de Democratische Republiek Congo.

Bomen waarvan het loof is verwijderd en die zijn versierd met gekleurde flessen aan het einde van de takken, en volgens hun makers beschermende en helende krachten hebben; vooral in het zuidwesten van de Verenigde Staten. Geen Nederlands equivalent.

Verwijst naar de periode en stijl die wordt geassocieerd met de Germaanse Bourgondiërs, die oorspronkelijk afkomstig waren uit Scandinavië en vanuit het Oostzeegebied naar het zuiden trokken en een machtig koninkrijk vestigden dat zich in de 4de en 5de eeuw n. Chr. uitstrekte tot de Rijn.

Een mengsel van modder, mos en kalk (vaak in de vorm van vermalen schelpen) dat wordt gebruikt als opvulling tussen muurbalken. Het is kenmerkend voor de architectuur met Franse invloeden in het zuiden van de Verenigde Staten, vooral Louisiana.

Leden van een genus van vier soorten in bomen levende zoogdieren die bekend staan om hun trage bewegingen en die inheems zijn in de laaglanden van de tropische bossen van Zuid- en Midden-Amerika. Ze verschillen van de tweevingerige luiaards doordat ze groter zijn, zich iets sneller voortbewegen en vaak in de vork van een boom zitten in plaats van aan takken te hangen.

Verwijst naar de periode en cultuur die wordt geassocieerd met het tweede tijdperk in het drieperiodensysteem dat in 1836 is ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen. Deze periode kenmerkt zich door het wijdverbreide gebruik van brons, een legering van koper en tin, lood, antimonium of arsenicum bij de vervaardiging van gereedschappen en wapens. De Bronstijd ontwikkelde zich op verschillende momenten in verschillende delen van de wereld, vanaf circa 3500 v. Chr. in Griekenland en China en vanaf circa 1400 v. Chr. in verschillende delen van Europa. In Noord- en Zuid-Amerika is er geen Bronstijd geweest omdat de plaatselijke Steentijdculturen door Europese ontdekkingsreizigers direct met de technologie van de IJzertijd werden geconfronteerd.

Zuid-Amerikaanse productieboomsoort. Het hout noemt men ���letterhout', omdat de tekening ervan wel iets weg heeft van letterschrift.

Soort hardhoutboom die inheems is in Midden- en Zuid-Amerika. Bekend om zijn helderrode hout.

Verwijst naar Japanse ceremoniële dansen in combinatie met muziek bij shintoïstische, boeddhistische en keizerlijke hofrituelen en feesten. De dans en muziek werden al vroeg vanuit China, Korea, India en Zuidoost-Azië in Japan geïntroduceerd. Tijdens de 9de eeuw werden deze dans- en muziekvormen door de Japanse keizers gestandaardiseerd. De dansen bestaan uit gestileerde bewegingen op de maat van een trommel, terwijl de algehele choreografie op eenvoudige geometrische patronen is gebaseerd. De maskers die door de dansers worden gedragen, vormen een belangrijk element bij bugaku. Er zijn twee basisdansvormen met begeleiding van specifieke muziek: saho no mai ('dansen van de linkerzijde'), begeleid door togaku (hoofdzakelijk gebaseerd op Chinese muziek); en uho samai no mai ('dansen van de rechterzijde'), begeleid door komagaku (muziek die oorspronkelijk uit Korea komt). De rijk geborduurde kostuums van de saho no mai-dansers zijn meestal rood, terwijl de kostuums van uho samai no mai-dansers doorgaans groen of blauw zijn. Een bugaku-programma begint meestal met een selectie die wordt uitgevoerd door de hoofddansers van beide vormen, waarna beurtelings dansen uit beide repertoires worden uitgevoerd. Als er uitsluitend muziek wordt uitgevoerd, gebruikt men de term 'gagaku'.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door de bewoners van het eiland Buka. Veranderingen in de Bukakunst aan het eind van de 20ste eeuw zijn toe te schrijven aan de kennismaking van de eilandbewoners in de Stille Zuidzee met de buitenwereld. In de 19de eeuw ontdekten walvisvaarders dat de Bukapeddels perfect geschikt waren voor hun werk en gingen ze de productie van peddels door de Buka stimuleren. Tot aan het einde van de 20ste eeuw waren er stijlvarianten te herkennen in het Lapita-aardewerk en de bijbehorende materialen. De bevolking van Buka staat bekend om haar naturalistische afbeeldingen van menselijke en dierlijke vormen; de menselijke hoofden vertonen evenwel hondachtige trekken, met een sterk naar voren stekende kaak. Het oppervlak is vaak zwart gevlekt en verfraaid met ingelegde patronen van rode en witte pigmenten.

Verwijst naar een productieve Indiase schilderschool die verbonden is met het vorstendom Bundi in het zuidoosten van Rajasthan. Het andere grote centrum van de Bundi-schilderschool was het naburige vorstendom Kotah, waarmee Bundi ook familiebetrekkingen onderhield. Andere idioomvormen van de Bundi-stijl, zoals Indargarh, Khatoli, Toda Rai Singh, Raghugarh, Uniara en Kapren, hebben zich eveneens ontwikkeld uit deze school, die aanvankelijk uitsluitend door de Bundi-heersers werd ondersteund. De Mogolinvloeden lieten zich met name gelden in de Rajasthan-school, die een periode vanaf de 17de eeuw tot het einde van de 19de eeuw omvat. Bundi-schilderijen vertonen ook overeenkomsten met de Deccan-schilderijen uit het zuiden, een regio waarmee de heersers van Bundi en Kotah intensieve contacten onderhielden. De schilderijen werden meestal uitgevoerd als wandschilderingen in het paleis of als miniatuurkunst. Kenmerken van de Bundi-school zijn bewegende figuren, ronde hoofdvormen, symmetrische, waaiervormige platanen, weelderige plantengroei, spectaculaire nachtluchten en een opvallende weergave van water (lichtgekleurde wervelende vormen tegen een donkere achtergrond). Met name de schilderijen die werden geproduceerd onder Rao Bhao Singh (heerste van 1658-81) en Rao Anurad Singh (heerste van 1681-95) hadden een herkenbaar, gerijpt en verfijnd karakter. Bovendien was de repertoirekeuze vergroot. De schilders in Kotah hadden belangrijke opdrachtgevers als Rao Jagan Singh (heerste van 1658-84), Maharao Umed Singh (heerste van 1770-1819), Maharao Ram Singh (heerste van 1827-66) en Maharao Shatru Sal (heerste van 1866-89); vooral populair waren de weelderige schilderijen van jachttaferelen waarin de heerser een rol speelde, uitgevoerd in de vorm van wandschilderingen of als miniaturen.

Verwijst naar de cultuur en stijl van werken uit het bayougebied van zuidelijk Louisiana welke zijn vervaardigd door de afstammelingen van Frans-Canadese immigranten die in de 18de eeuw door de Britten waren verdreven uit de Franse kolonie Acadië (met als centrum het grondgebied dat nu tot Nova Scotia behoort). Een opvallend kenmerk van deze cultuur is het specifieke dialect, een mengelmoes van archaïsche Franse woorden en uitdrukkingen die hun oorsprong hebben in de Engelse, Spaanse, Duitse, indiaanse en zwarte culturen van zuidelijk Louisiana.

Verwijst naar de cultuur van de moderne natie Cambodja en naar de culturen die het gebied op het zuidwestelijke Indochinese schiereiland in Zuidoost-Azië hebben bewoond. Kunstnijverheid uit deze regio toont indiaanse en andere regionale invloeden in diverse sculpturen van hout en steen, in steen gehouwen werken met zilver, goud en ivoor, en zijden, luxueuze foedralen in rode, blauwe en gouden tinten.

De cultuur en stijlen die ontstonden in Campania, gelegen in zuidelijk Italië aan de Tyrrheense Zee tussen de rivier de Garigliano en de Golf van Policastro.

Kegeldragende boom die inheems is in het oosten van Noord-Amerika, van Minnesota tot in het zuiden van Quebec en Nova Scotia, en in de Appalachen tot aan Georgia en Alabama. Populaties komen voor in diverse gebieden ten oosten en westen van de Appalachen, met inbegrip van Pennsylvania.

Genus van circa 75 soorten grote groenblijvende tropische en subtropische bomen die inheems zijn in Afrika, het zuiden van Azië en Australië.

Levantijns leer uit Zuid-Afrika van de beste kwaliteit, gemaakt van de huid van grote kaapgeiten. Het werd door Franse meesterbinders gebruikt voor zeer fijne boekbanden.

Genus van één soort katachtige die in Afrika en Zuidwest-Azië voorkomt.

Aanduiding voor de noord-zuid-as die de oude Romeinen gebruikten bij het opmeten en indelen van stukken land waarop ze steden wenste te bouwen, en, bij uitbreiding, ook de aanduiding voor de belangrijkste, lees de breedste en meest grootschalig straten die van noord naar zuid lopen in regelmatig aangelegde Romeinse steden.

Een ruwe, kiezelachtige of korrelige rotssoort die wordt aangetroffen in bepaalde gebieden van zuidelijk en oostelijk Engeland. Deze steensoort bevat een groot percentage ijzeroxide en is daarom altijd enigszins bruinachtig van kleur. Deze steensoort wordt hard nadat hij aan lucht wordt blootgesteld maar is niet erg duurzaam en wordt daarom niet beschouwd als een goede bouwsteen.

Langzaam groeiende en lang levende boom die inheems is in het gebied dat zich uitstrekt van de Canadese provincie Ontario tot de Amerikaanse staten Minnesota en Florida en tot Mexico, maar het meest voorkomt in het lage stroomgebied van de rivier de Ohio en vervolgens naar het zuiden langs de rivier de Mississippi tot in Midden-Arkansas. Men vindt de soort veel in de grote riviermoerassen in Midden-Missouri en het stroomgebied van de rivier de Wabash in Indiana en Ohio. De boom heeft een lange penwortel en is daardoor moeilijk te verplanten. Daarnaast is de soort gevoelig voor schade door insecten. De zoete, eetbare noten zijn de grootste van alle noten die door bomen uit het genus Carya worden geproduceerd. Ze zitten echter in een zeer harde schil. De noten worden geoogst door mensen, maar ook gegeten door dieren, zoals eenden, kwartels, wilde kalkoenen, eekhoorns, aardeekhoorns, herten, vossen, wasberen en witvoetmuizen.

Grote boom die inheems is in het oosten van de Verenigde Staten en het zuidoosten van Canada. De boom kan 27 meter hoog en 200 jaar oud worden. Volwassen bomen zijn te herkennen aan hun ruwe dakspaanachtige schors. Jonge bomen hebben een gladde schors.

Boom uit het genus Carya die inheems is in het midden-zuiden van Noord-Amerika.

Houtachtige struik die inheems is in Zuid-Amerika. De struik verbouwt men vanwege zijn eetbare knoldragende wortel. Het is de op twee na belangrijkste bron van eetbare koolhydraten in de wereld, hoewel de meeste variëteiten giftig zijn als men ze niet op de juiste manier bereid. Men gebruikt de wortels voor het maken van meel, brood, stijfsel en een alcoholische drank. Cassave werd waarschijnlijk voor het eerst verbouwd door de Maya's, op het schiereiland Yucatán.

Kleine tot middelgrote kastanje die oorspronkelijk inheems was in Japan en Zuid-Korea, maar tegenwoordig op grote schaal wordt gekweekt in Taiwan en het oosten van China. In Japan is het een belangrijke boom vanwege zijn zoete, eetbare kastanjes. Er zijn verschillende cultivars die zijn geselecteerd om grote vruchten te produceren. De soort is resistent tegen kastanjekanker, de schimmel die de Amerikaanse kastanje bijna uitroeide. De Japanse kastanje heeft men gebruikt om kruisingen te kweken die resistent zijn tegen deze boomziekte.

Verwijst naar de cultuur van de regio Catalonië in Zuidwest-Europa, dat wil zeggen de huidige provincie in het noordoosten van Spanje of het voormalige onafhankelijke prinsdom waarvan het gebied van de huidige provincie de kern uitmaakt.

Grote, groenblijvende kegeldragende ceder die inheems is in de westelijke Himalaya in het oosten van Afghanistan, het noorden van Pakistan en India, het zuiden van Tibet en het westen van Nepal, op een hoogte van 1500-3200 m. Ze kunnen een hoogte van 40 à 50 m bereiken en hebben een kegelvormige kruin.

Genus van ongeveer twintig soorten grote bomen die voorkomen in de tropische gebieden van Mexico, Midden-Amerika, Zuid-Amerika, de Bahama's, Belize, het Caraïbische gebied, West-Afrika en Zuidoost-Azië. Voorheen werd dit genus ondergebracht in de nu niet meer gebruikte familie Bombacaceae, maar tegenwoordig deelt men het in bij de familie Malvales, onderfamilie Bombacoideae.

Verwijst naar de culturen uit het gebied van Centraal-Amerika, dat wordt begrensd door de Atlantische Oceaan, de Grote Oceaan, Mexico en Zuid-Amerika. Volgens classificaties op basis van fysische geografie behoren Centraal- en Noord-Amerika tot hetzelfde continent.

Genus met één soort vos die in Zuid-Amerika voorkomt.

Hout van de soort Chloroxylon swietenia, inheems in Zuidoost-Azië, India en Sri Lanka. Het is glanzend, goudkleurig hout dat wordt gebruikt voor fijn schrijnwerk, fineer en landbouwwerktuigen.

Verwijst naar de stijl die ontstond in het voormalige koninkrijk Champa en later opging in stijlen van de Vietnamese regio en andere delen van Zuidoost-Azië. De Cham-invloed in de Vietnamese regio groeit door de verspreiding van animistische geloven, Javaanse modellen en motieven, en stijlen en geloven met Indiase invloeden. Brahmaanse tempels versierd met vrouwelijke afbeeldingen, ceremoniële rites uitgevoerd ter ere van tot goden verheven helden, en uit het shivaïsme, visjnoeïsme en mahayana-boeddhisme overgenomen religieuze thema's nemen een belangrijke plaats in.

Kleine, luitachtige tokkelinstrumenten met fretten, uit het Andesgebied in Zuid-Amerika, die in vele vormen en met een wisselend aantal snaren voorkomen; van de twee belangrijkste typen is er één van hout met een plat achterblad terwijl de ander een bol achterblad heeft, gemaakt van het schild van een gordeldier.

Verwijst naar een Zuid-Chinese dynastie uit de periode 557 tot 589 n. Chr., de laatste van de Zes Dynastieën. De dynastie werd gesticht in 557, nadat Chen Baxian de Liang-keizer had afgezet; het door de Chen beheerste gebied was evenwel kleiner dan dat van hun voorgangers in de reeks dynastieën. Jiankang, de hoofdstad van de Zes Dynastieën, was een belangrijk cultureel, politiek en religieus centrum waarheen kooplieden en boeddhistische missionarissen vanuit Zuidoost-Azië en India trokken. De schilderkunst, kalligrafie, muziek en dichtkunst beleefden een bloeiperiode, mede dankzij het mecenaat van de Chen-keizers en de aristocratie. De werken van Yao Zui en Xie He laten duidelijk zien dat ook de literaire kritiek en kunstkritiek zich hadden ontwikkeld. Nadat generaal Yang Jian, hertog van Sui, zijn macht in het noorden had gevestigd, nam hij Jiankang in 589 in en vestigde daarmee de Sui-dynastie; heel China was nu verenigd.

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de Berbervolkeren die in het zuiden van Tunesië leven.

Een plantaardige verfstof die is gemaakt van extract van de schors van kastanjebomen. Het heeft een donkere kleur en werd in de 19e eeuw in Italië en Zuid-Frankrijk gebruikt voor het maken van een goedkope zwartachtige verfstof voor zijde. Looizuur van de kastanjeboomschors maakt leer zwaar en stevig, met een bleke roodachtige kleur. Kastanje-extract wordt meestal gemengd met andere looizuren, zoals quebracho, mimosa of myrobalans.

Een hoog meubelstuk dat meestal aan één zijde is voorzien van laden en aan de andere zijde ruimte bevat voor het ophangen van kleding. De term heeft zijn oorsprong in het zuiden van de Verenigde Staten en is een samenvoeging van 'chiffonier' (chiffonière) en 'wardrobe' (kleerkast).

Verwijst naar een type Chinese kamerschermen die doorgaans een zeer forse omvang hadden, tot wel drie meter hoog en zes meter breed, met twaalf panelen van gelakt en verguld hout. Coromandel-schermen bevatten ingesneden en gelakte decoraties en hebben vaak een brede rand om het hoofdonderwerp. De naam is afkomstig van een deel van de kust van Zuidoost-India bij Madras, waar goederen uit het Verre Oosten werden overgeslagen om verder door de Engelse East India Company naar Europa te worden vervoerd. Coromandel-schermen werden voornamelijk in de 17de en 18de eeuw in China gemaakt voor de Europese markt.

Gitaren uit het zuiden van Italië, bekend uit 17e en 18e eeuw, met een diepe klankkast, een licht gewelfd onderblad, afgeronde zijkanten en een klankgat in het midden gevuld met een ornamentele rozet. De metalen snaren, meestal gerangschikt in vijf dubbele of driedubbele snarenkoren liepen over de kam naar pennen aan de onderkant van de klankkast en werden met een plectrum bespeeld.

Genus van één nog bestaande soort hardhoutboom die inheems is in Sri Lanka en het zuiden van India.

Boomsoort van hardhout, inheems in Zuid-India en Sri Lanka. De enige soort in het genus Chloroxylon.

Verwijst naar een aardewerkstijl die wordt aangetroffen in de regio Khuzistan in Iran en in het zuiden van Mesopotamië van circa 5500 tot 5000 v. Chr. en die is genoemd naar opgravingen bij Choga Mami. De stijl kenmerkt zich door aardewerk dat is beschilderd met geometrische en met menselijke en dierlijke vormen.

Beschrijft kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van het eiland Choiseul. De stijl waarin de figuren op de zuidelijke eilanden zijn uitgevoerd, was doorgaans naturalistischer qua menselijke proporties en detaillering.

Leden van een genus van twee soorten in bomen levende zoogdieren die bekend staan om hun trage bewegingen en die inheems zijn in de laaglanden van de tropische bossen van Zuid- en Midden-Amerika. Ze verschillen van drievingerige luiaards doordat ze kleiner zijn, zich iets trager voortbewegen en meestal ondersteboven aan een boomtak hangen in plaats van in bomen te zitten.

Genus met één soort hondachtige die op een wolf lijkt en in Zuid-Amerika voorkomt.

Genus van 12 soorten groenblijvende sier- en productieconiferen die voorkomen in warm-gematigde regio's van het noordelijk halfrond, met inbegrip van het westen van Noord-Amerika, Midden-Amerika, het noordwesten van Afrika, het Midden-Oosten, de Himalaya, het zuiden van China en het noorden van Vietnam.

Genus van planten, waaronder de sukadeboom, citroenboom, limoenboom, sinaasappelboom, grapefruit, mandarijnboom, pompelmoes en vele andere soorten. De meeste produceren vlezige vruchten met een tamelijk dikke schil. Men denkt dat het genus oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië komt. Sinds de oudheid is men deze bomen in een steeds groter gebied gaan kweken. Het precieze aantal natuurlijke soorten is onduidelijk en hun classificatie is complex omdat veel soorten kruisingen zijn die door middel van klonering zijn gekweekt. Er is genetisch bewijs dat zelfs een aantal soorten die in het wild voorkomen oorspronkelijk kruisingen waren. Gekweekte citrusbomen stammen misschien af van niet meer dan vier oersoorten.

Middelgrote subtropische citrusboom, met langwerpige elliptische bladeren met een fijn getande rand en een kleine bolvormige geelgroene vrucht. De boom is afkomstig uit Zuidoost-Azië en werd geïntroduceerd in het Midden-Oosten, Noord-Afrika, Sicilië en Spanje. Limoenen werden in Europa ingevoerd rond de twaalfde, dertiende eeuw. Columbus nam de citrusvrucht mee naar West-Indië, waar ze al snel op grote schaal werden verspreid, onder meer naar de Florida Keys (in het Engels wordt de vrucht 'key lime' genoemd) en Californië. Voor de handel plukt men de vrucht gewoonlijk als die groen is. De vrucht is iets zoeter dan andere soorten limoenen. Limoenolie wint men doorgaans met behulp van stoomdestillatie. De olie gebruikt men voor parfums en als smaakstof, insecticide en antisepticum. De vrucht gebruikt men als smaakmiddel en als een bron van vitamine C.

Verwijst naar de Europese prehistorische spaantraditie, daterend uit de grote interglaciale periode van het Pleistoceen (1.600.000 tot 10.000 v. Chr.) en genoemd naar instrumenten die zijn aangetroffen bij Clacton-on-Sea in Essex (Engeland). De stijl kenmerkt zich door typische kern- en spaangereedschappen, in het bijzonder holle schrapers die mogelijk zijn gebruikt voor het gladmaken en vormen van houten speren. De gereedschappen zijn vergelijkbaar met die van de Soan-nijverheid in Pakistan en die welke zijn gevonden op diverse plaatsen in het oosten en zuiden van Afrika. De Clactoniëntraditie lijkt ook enigszins verband te houden met de Tayaciennijverheid uit Frankrijk en Israël.

Verwijst naar de cultuur van Salish-sprekende indianen van het noordwestelijke kustgebied van de Grote Oceaan in Noord-Amerika, die gevestigd waren rond de Straat van Georgia, Puget Sound, zuidelijk Vancouver Island, een groot deel van het Olympisch Schiereiland en het grootste gedeelte van het westen van de staat Washington.

Schildinsect waaruit het helderrode pigment karmijn wordt gewonnen. Deze overwegend sessiele parasiet, die van nature voorkomt in de tropische en subtropische delen van Zuid-Amerika en Mexico, heeft een voorkeur voor cactussen van het genus Opuntia. Het insect produceert karmijnzuur, wat potentiële belagers afschrikt. Deze stof wordt gewonnen uit het lijf van gedroogde vrouwtjes en eitjes. De kleurstof werd doorgaans als rode oplossing gebruikt of neergeslagen voor de vervaardiging van karmijn, een pigment met aluminium of aluminium en tin. De luizenkolonies geven een kleverige afscheiding van webachtige wasvezels af, zichtbaar als wollig-witte vlokken op de cactus.

Verwijst naar een oude Noord-Amerikaanse Indiaanse stijl en cultuur die heeft bestaan van circa 7000 v. Chr. tot het begin van onze jaartelling en die vooral werd aangetroffen in het huidige Arizona en New Mexico. De stijl is genoemd naar artefacten die zijn gevonden bij het oude Cochisemeer, dat nu een droog woestijnbekken is, en kenmerkt zich door de aanpassingen aan het leven in de woestijn, in tegenstelling tot gelijktijdige culturen die op grote schaal leefden van de jacht. Deze cultuur heeft de opeenvolgende culturele ontwikkelingen in het zuidwesten van de Verenigde Staten sterk beïnvloed.

Indiase schilderstijl die werd ontwikkeld door afstammelingen van Mogolkunstenaars die eind 18de eeuw en begin 19de eeuw voor de Britten werkten. De artistieke centra van deze stijl waren Delhi in het noorden, Lucknow, Calcutta en Patna in het oosten, en Madras en Thanjavar in het zuiden. Thema's van deze 'Company-schilderijen' waren bloemen, dieren, kastengroepen, festivals en schilderachtige locaties; als techniek werd een afgeleide vorm van het Europese aquarelschilderen gebruikt. De naam is ontleend aan de Britse East India Company, waarmee de opdrachtgevers van werk in de Company-stijl vaak werden geassocieerd. De opdrachtgevers toonden vaak oprechte wetenschappelijke belangstelling voor de Indiase cultuur en het Indiase landschap, een belangstelling die verder reikte dan een vluchtige hang naar het exotische.

Ceremoniële parasol met afwisselend rode en gouden banen (in de basilica maior) of rode en gele banen (in de basilica minor). Onderscheidingsteken voor een door de paus als zodanig benoemde basiliek. Staat aan de noordzijde van het altaar opgesteld in een standaard, steeds in combinatie met het tintinnabulum dat aan de zuidzijde van het altaar is opgesteld. Wordt ook soms umbrella genoemd.

Genus dat 24 soorten waaierpalmen omvat die inheems zijn in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied.

Kruidachtige plantensoort die in Azië voorkomt. Waarschijnlijk zijn de planten afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en werden ze van daaruit meegenomen naar India en Zuidoost-Azië, waar ze gedijden. Van de vezels maakt men al sinds lange tijd kleding en stoffen.

Verwijst naar een aardewerkstijl die ontstond in de stad en de regio Corinthe op de Peloponnesus in het zuiden van Griekenland en zich op grote schaal uitbreidde naar andere delen van Griekenland, Italië en Egypte, in het bijzonder in de tweede helft van de 7de eeuw en de eerste helft van de 6de eeuw v. Chr. De stijl kenmerkt zich door grote vaten en krachtige decoraties geordend in friezen die het grootste deel van het oppervlak bedekken. De ontwerpen zijn zwartfigurig op een lichte terracotta achtergrond, met rode, witte en ingekerfde toevoegingen. De motieven kunnen geïnspireerd zijn door oosterse stoffen. Kenmerkend zijn de dieren, monsters of menselijke figuren, met ornamenten zoals stippen, blad- of rozetmotieven verspreid op de achtergrond.

Verwijst naar een type lakwerk dat vanaf de 17de eeuw in Midden- en Noord-China werd vervaardigd en dat met name in de 18de eeuw grote populariteit genoot in de gegoede kringen. Coromandel-lakwerk kenmerkt zich door de ingesneden decoraties, opgevuld met helder gekleurde lak of olieverf. De naam is ontleend aan een regio langs de zuidoostkust van India in de buurt van Madras, die als doorvoerhaven diende voor goederen uit het Verre Oosten die door de Britse East India Company naar Europa moesten worden verscheept. De bekendste voorbeelden van Coromandel-lakwerk zijn de grote Coromandel-kamerschermen. De term verwijst soms ook naar de laktechniek zelf. Ook de Japanners waren bekend met deze techniek, maar zij gebruikten hem zelden voor hun lakwerk.

Te gebruiken voor kleine, half gedekte 'skipjacks' met een lengte van tussen de 7 en 9 m, afkomstig van de zuidelijke oostkust van Chesapeake Bay, in de Verenigde Staten; de term kan ook worden gebruikt voor recente, gemotoriseerde versies.

In algemene zin verwijst de term meestal naar een cultuur of stijl welke is geproduceerd door mensen die in Noord- of Zuid-Amerika of op de nabijgelegen eilanden geboren zijn, maar die afstammen van kolonisten of slaven, ter onderscheiding van mensen die rechtstreeks uit Europa of Afrika kwamen of die van oorspronkelijke bevolkingsgroepen afstammen. De term verwijst naar de culturen van verschillende bevolkingsgroepen binnen de context van verschillende regio's; vaak verschilt de betekenis van de term per regio en worden daarbij zelfs tegenstrijdige betekenissen gezien. De term verwijst naar de cultuur en stijlen geproduceerd door blanken met Spaanse ouders die in de periode van de 16de tot en met de 18de eeuw in de Spaanse gebieden in Noord- en Zuid-Amerika werden geboren; ze hadden een andere cultuur en maatschappelijke positie dan bewoners die in Spanje waren geboren. In het moderne taalgebruik kan de term binnen de context van Latijns-Amerika verwijzen naar de cultuur van mensen die daar wel geboren zijn maar van wie beide ouders Spaans zijn, of in specifieke zin naar de tradities van oude families met een overwegend Spaanse achtergrond. Ook kan de term verwijzen naar de cultuur van vroege Zuid-Amerikaanse zwarten die in Amerika zijn geboren, ter onderscheiding van zwarten die rechtstreeks uit Afrika waren overgebracht. In Louisiana, in de Verenigde Staten, verwijst de term naar de cultuur van Franstalige blanke afstammelingen van vroege Franse en Spaanse kolonisten, of naar mulatten die een soort Frans-Spaanse mengtaal spreken. Daarnaast kan de term verwijzen naar de cultuur van mensen op de West-Indische eilanden die daar zijn geboren en genaturaliseerd, maar van Spaanse, Franse of Afrikaanse afkomst zijn; in het moderne taalgebruik, binnen de context van het Caribisch gebied, verwijst de term vaak naar de Caribische cultuur in het algemeen, met inbegrip van oorspronkelijk Europese, Afrikaanse, Aziatische en Amerikaans-Indiaanse elementen.

Verwijst naar de neolithische cultuur en stijl van de Cris, een volk dat leefde in het gebied van het huidige Bulgarije, Roemenië en het zuiden van Rusland. Vooral kenmerkend zijn de tamelijk grof uitgevoerde vrouwenfiguren van klei, die doen denken aan paleolithische figuren, met een groot, plankvormig achterwerk dat mogelijk een zittende houding aanduidt. Deze cultuur is verwant met de Köröscultuur. Beide culturen worden soms samen aangeduid als 'Cris-Körös'.

Verwijst naar een stijlgebied in het zuidoosten van Nigeria en het zuidwesten van Kameroen, met name rond de benedenloop en bovenloop van de rivier de Cross.

Leden van een zeer grote familie van zoetwatervissen die oorspronkelijk uit Eurazië en Zuidoost-Azië komen, waaronder karpers.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidoosten van Kenia.

Familie van twee genera schildinsecten die op cactussen voorkomen. Het achterlijf is aan de achterzijde niet versmald. Op de rug bevinden zich wasklieropeningen. Een anale ring ontbreekt. De wasklierkanaaltjes zijn zeer klein en ontspringen uit het midden van een groepje sessiele poriën. De setae zijn stevig en afgesneden aan het uiteinde. Moleculaire gegevens duiden erop dat schildluisschilden feitelijk gespecialiseerde eriococcidae zijn (Gullan & Cook 2001). Deze insecten zijn naar alle delen van de wereld getransporteerd als potentiële bron van rode kleurstoffen, maar lijken inheems te zijn in de Nieuwe Wereld. Ze komen daar overwegend voor in de woestijngebieden van het zuidwesten van de Verenigde Staten, in Mexico en in Midden- en Zuid-Amerika. De cochenilleluis D. coccus wordt al enkele eeuwen gebruikt als bron voor rode kleurstoffen.

Genus van rotanpalmen die hoofdzakelijk in de tropische en subtropische gebieden van Zuidoost-Azië inheems zijn. De stammen worden geoogst voor hun kern, die wordt gebruikt voor de vervaardiging van wandelstokken en meubilair. De vruchten van bepaalde soorten produceren een rode hars die als bron dient voor 'drakenbloed', dat als geneesmiddel en als lak wordt gebruikt. De zaden van sommige soorten worden geoogst voor de productie van Boeddhistische gebedskralen.

Verwijst naar de Zuid-Chinese architectuurstijl die in Japan werd geïntroduceerd in de vroege Kamakuraperiode (1185-1333), ten tijde van de wederopbouw van de stad Todai-ji. De stijl wordt gekenmerkt door krachtige en eenvoudige vormen en krachtig gebogen daklijnen.

Middelgrote eik die 20 meter hoog kan worden en voornamelijk inheems is in het Midden-Westen en het zuiden van de Verenigde Staten. Gewoonlijk groeit deze boom op hoger gelegen gebieden met een goede afwatering, maar soms ook op lagere stukken land langs rivieren. De bladeren hebben dezelfde vorm als laurierbladeren. De vrucht is een eikel die een belangrijke voedselbron is voor eekhoorns en vogels. Van het hout maakt men dakspanen.

Genus van 100 tot 600 soorten middelgrote bomen, struiken en lianen. Het aantal soorten dat tot dit genus behoort, verschilt per classificatiesysteem. Het genus is inheems in tropisch Midden- en Zuid-Amerika, Afrika, Madagaskar en zuidelijk Azië.

Soort hardhoutboom die inheems is in Zuid-Amerika, voornamelijk in Brazilië.

Boomsoort van hardhout, bron van timmerhout, die inheems is in het gebied van de Himalaya tot de zuidelijke punt van India en het eiland Java in Indonesië. Het blad wordt gebruikt als veevoer en de schors als een bron van looizuren voor medicinale doeleinden.

Verwijst naar een neolithische stijl en cultuur die is genoemd naar de archeologische vindplaats bij Danilo in Dalmatië, in het huidige Kroatië. Sommige geleerden geloven dat deze cultuur en de stijl van het beschilderde aardewerk nauwer verwant zijn met culturen op de Aeolische eilanden, op Capri en in het zuiden van Italië dan met de gelijktijdige culturen op de oostelijke Balkan.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die voornamelijk leeft in het zuidwesten van Ethiopië, maar ook in Kenia.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die tegenwoordig in het zuiden van Ghana leeft en vroeger een beroemd koninkrijk vormde.

Verwijst naar de periode van circa 2112 tot 2.000 v. Chr. waarin Mesopotamië werd geregeerd door een dynastie die werd gesticht door Ur-Nammu en was gevestigd in de stad Ur in het zuiden van Mesopotamië.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die tegenwoordig leeft in het middenzuiden van Ivoorkust.

Éénsnarige muziekbogen uit het zuiden van de Verenigde Staten, die bestaan uit een stuk ijzerdraad dat is bevestigd aan de muur van een houten huis dat als klankbodem dient; een katoenklos dient vaak als kam. Ze worden met glazen flessenhalzen of spijkers getokkeld. Bij de draagbare versies wordt het huis vervangen door een hek van paaltjes.

Familie van 17 genera en 680 soorten, voornamelijk productiebomen die in Zuid-Azië en Afrika voorkomen.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuidwesten van Burkina Faso leeft.

Een rooms-katholieke orde die in 1215 in Zuid-Frankrijk werd gesticht door de Spaanse heilige Dominicus. De bijzondere kenmerken van de nieuwe orde waren de verplichting om theologische studies uit te voeren en de missie om de leer te verkondigen, een taak die voorheen werd beschouwd als het exclusieve privilege van bisschoppen en hun afgevaardigden. Deze bedelorde wordt gekenmerkt door een centraal gezag en een centrale organisatie en legt de nadruk op missiewerk en wetenschap in combinatie met een actief en contemplatief leven. Een lid behoort tot de orde (en niet tot een autonoom klooster) en kan te allen tijde worden overplaatst naar een andere locatie. Beroemde dominicaanse wetenschappers zijn Albertus Magnus en zijn leerling, de heilige Thomas van Aquino. Het door Aquino ontwikkelde systeem werd in 1278 officieel aangenomen door de orde. Er is een orde van dominicaanse nonnen die in de 19de en 20ste eeuw explosief groeide en een tertiaire orde van leden die niet in kloosters leefden. De orde staat bekend om het onveranderlijk orthodoxe naleven van de leer van Aquino.

Verwijst naar de prehistorische periode (4de tot 1ste eeuw v. Chr.) en cultuur van de regio Indochina in Zuidoost-Azië. Met de stijlontwikkelingen in deze periode, die later onder Indiase en Chinese invloed zou komen, is de grondslag gelegd voor de beschaving in deze regio, zo wordt algemeen gedacht. De periode wordt vooral gekenmerkt door de ontwikkeling van grote stenen monumenten die als religieuze heiligdommen fungeren. In deze periode maakte het bronswerk een grote bloei door: rituele keteltrommen, huishoudelijk gerei en maskers vervaardigd met de verlorenwasmethode, ceremoniële bijlen die als machtssymbool fungeerden, en rijk bewerkte trommels van uiteenlopende grootte. De bronzen producten werden vaak gesierd met menselijke en dierlijke reliëfpatronen die waren afgeleid van geweven ontwerpen in textiel. De spiraalvorm was een populair motief in deze periode en verscheen als decoratief element op textiel en bronswerk.

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuidwesten van Ethiopië leeft.

Stijl van tempelarchitectuur uit Zuid-India die wordt gekenmerkt door terrasvormige torens, soms met een piramidevorm, met bovenaan een koepelstructuur; ieder terrasniveau is omsloten door een balustrade, met rondom kleine architecturale aediculae. De aediculae kunnen de vorm hebben van structuren met een vierkante koepel op de hoeken (kuta's) en halverwege geplaatste ruimten met een tongewelf (sala's) welke met elkaar zijn verbonden door segmenten met een overdekte kloostergang in miniatuurvorm (hara). Deze stijl van in steen uitgevoerde tempelarchitectuur is in de 17de eeuw ontstaan en heeft zich door de eeuwen heen verder ontwikkeld.

Wordt gebruikt voor droge, vlakke en dikwijls tussen steile wanden ingesloten rivierbeddingen in het zuidwesten van de Verenigde Staten die alleen na hevige regenval vol komen te staan.

Aanduiding voor verscheidene Spaanse en Zuid-Amerikaanse gouden munten die tussen de 15e en de 19e eeuw zijn uitgegeven.

Ronde, vierkante of achthoekige, één- of tweevellige lijsttrommen uit het Nabije Oosten, Centraal-Azië en zuidelijk Europa en delen van Afrika, Zuid-Azië en Latijns-Amerika. Ze kunnen rinkels of snaren hebben.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidoosten van Zimbabwe en in Mozambique.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die in de Democratische Republiek Congo leeft ten zuiden van de rivier de Kasaï en tussen de rivieren Loange en Kamtsha, alsmede ten westen van de Kamtsha.

Hout van het geslacht Oxandra lanceolata uit het noorden van Zuid-Amerika en West-Indië; de belangrijkste bron van commercieel timmerhout van de degamehout-familie. Het heeft een gladde fijne nerf; door de elasticiteit is het zeer geschikt voor het maken van bogen, vishengels, biljartkeus, handvaten van gereedschap, assen van rijtuigen, spaken en kasten.

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuidoosten van Nigeria leeft.

Gebruikt voor het beschrijven van werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuiden van Nigeria leeft.

Uit hout gesneden voorouderbeelden, variërend in grootte tot een meter hoog, van de Oron-Ibibio, een volk in zuidoostelijk Nigeria.

Verwijst naar de periode van ongeveer het 4de tot het 1ste millennium v. Chr., de bloeitijd van de oude staat Elam in de streek van het huidige Fars en Khuzistan in het zuidwesten van Iran.

Verwijst naar de periode in Egypte van circa 2081 tot 1938 v. Chr., hoewel het land pas in 2008 werd herenigd en het Middel Rijk ontstond. Hoewel het zuidelijke Thebe de hoofdstad van de dynastie was, veroorzaakte de hereniging een terugkeer naar de artistieke tradities die aan het noorden worden toegeschreven, en een algehele eenvormigheid van stijl als gevolg van het centrale gezag over de koninklijke werkplaatsen.

Genus dat uit circa 20 soorten sierheesters en bomen bestaat. Het verspreidingsgebied beperkt zich hoofdzakelijk tot gematigde streken in het noordelijk halfrond, maar komen in het zuidelijk halfrond voor in de gehele Andes tot circa de 20ste breedtegraad. Alleen op het Amerikaanse continent worden leden van deze familie langs gebergten tot op het zuidelijk halfrond aangetroffen. De els onderscheidt zich van de berk doordat hij vaak gesteelde winterknoppen heeft en door de kegels (elzenproppen) die op de tak blijven zitten nadat ze de kleine, gevleugelde noten hebben laten vallen. De schubachtige schors is bij sommige soorten grijsbruin van kleur, terwijl hij bij andere soorten bijna wit is. De ovale bladeren zijn afwisselend geplaatst en hebben vaak ondiepe lobben; ze zijn kleverig wanneer ze zich ontvouwen en glanzend wanneer ze rijp zijn, en vallen zonder van kleur te veranderen. Mannelijke en vrouwelijke bloemen bevinden zich in afzonderlijke katjes op dezelfde boom. Ze ontstaan in de zomer en bloeien doorgaans in het volgende voorjaar, voordat de bladeren opengaan.

Verwijst naar de cultuur van het moderne Engeland, of in het algemeen naar de culturen van het zuidelijke deel van het eiland Groot-Brittannië, gewoonlijk met uitsluiting van Wales. De term kan ook verwijzen naar de cultuur van de Angelen, een van de Teutoonse volkeren die zich in Engeland vestigden in de 5de eeuw n. Chr. De term wordt soms gebruikt om te verwijzen naar de cultuur van de gehele natie van het Verenigd Koninkrijk, hoewel Engeland strikt genomen een bestuurlijk onderdeel is van het Verenigd Koninkrijk.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het lagunegebied in het zuidoosten van Ivoorkust.

Oud-Griekse kruiken met een gedrongen buik, een lange dunne hals en een snaveltuit. De buik is soms voorzien van ribversiering. ‘Epichysis’ betekent ‘schenken’. De meeste van deze vaten werden in Zuid-Italië geproduceerd.

Verwijst naar de fase in de Oebaid-periode in zuidelijk Mesopotamië van circa 5500 tot 5000 v.Chr. Deze fase is genoemd naar het aardewerk dat is gevonden in de vroegste lagen van de opgraving in Eridoe. Het aardewerk is van een fijn monochroom type dat op beperkte schaal verspreid is in het zuiden van Mesopotamië.

Taaie, grove en puntige grassoort die inheems is in Zuid-Spanje en Noord-Afrika.

Genus van meer dan 700 soorten groenblijvende bomen die inheems zijn in Australië, Nieuw-Zeeland, Tasmanië en de nabijgelegen eilanden, maar die tegenwoordig worden gehouden in veel subtropische locaties in de hele wereld, onder meer in Californië, Spanje, Zuid-Amerika, India en Zuid-Afrika. Eucalyptushout gebruikt men voor bouwwerken, papier en andere doeleinden. De schors bevat veel tannines en wordt gebruikt voor de productie van leer. Uit droge bladeren van verschillende soorten uit dit genus wint men eucalyptusolie.

Eucalyptus die inheems is in het zuidoosten van Australië, op Tasmanië en in de staat Victoria. Een van de hoogste boomsoorten ter wereld. De bomen kunnen 100 meter hoog worden.

Heestersoort die inheems is in Mexico en in het zuidwesten van de Verenigde Staten. De bladloze stengels zijn bedekt met een wasachtige substantie om de plant tegen transpiratie te beschermen. De Latijnse naam verwijst naar de gewoonte om het sap te gebruiken als middel tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Hout van de boom behorende tot de soort Castanea sativa, inheems in Zuidwest-Europa, Noord-Afrika en Klein-Azië. Het kernhout is geelachtig bruin van kleur en lijkt veel op eikenhout, echter zonder de karakteristieke zilveren nerven. Het wordt gebruikt voor het maken van meubilair, doodskisten, draaiwerk en afrasteringspalen.

Grote, bladverliezende kegeldragende lariks die voorkomt in de Alpen, de Karpathen en de laaglanden in het noorden van Polen en het zuiden van Litouwen. De boom wordt geteeld om zijn stevige, duurzame hout en voor de vervaardiging van Venetiaans terpentijn, terwijl de schors bij het looien wordt gebruikt.

Kunst, vaker afbeeldingen dan beeldhouwwerken, die het onwerkelijke op een realistische manier afbeeldt. Werken in de fantastische kunst kunnen Bijbelse, allegorische of symbolische onderwerpen als uitgangspunt nemen. De term wordt gebruikt voor het beschrijven van het werk van kunstenaars uit vele perioden en landen, maar het betreft meestal traditionele kunst uit Europa en Noord- en Zuid-Amerika na de ontdekking door Columbus. De term wordt niet gebruikt voor werken uit het middeleeuwse Europa en kunst van culturen uit Oceanië en Azië tot de 20ste eeuw. Hoewel werken uit deze laatste culturen afbeeldingen bevatten van een monsterlijke, mythologische of onzichtbare wereld, ontbreken de elementen van excentriciteit en opzettelijke groteskheid die kenmerkend zijn voor fantastische kunst.

Verwijst naar een gereedschapscultuur ten zuiden van de Sahara, die dateert uit het vroege Pleistoceen, circa 100.000 tot 75.000 jaar geleden, en die is genoemd naar de archeologische vindplaats bij Fauresmith in de Zuid-Afrikaanse provincie Vrijstaat. De cultuur bestond grotendeels gelijktijdig met de Sangoaanse nijverheid die werd ontwikkeld door bosbewoners, maar wijkt ervan af doordat de Fauresmith-cultuur voorkwam in open steppegebieden. De Fauresmith-cultuur wordt gekenmerkt door talloze afgeschilferde werktuigen, zoals projectielpunten volgens de klassieke Levalloisien-techniek, kleine handbijlen en hakbijlen. De stijl wordt geassocieerd met de man van Saldanha, van wie wordt aangenomen dat hij een Homo sapiens rhodesiensis is.

Een aparte populatie of ondersoort van Felis silvestris die ten zuiden van de Sahara voorkomt.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuiden van Kameroen.

Verwijst naar de stijl die zich ontwikkelde langs de zuidelijke kust van Palestina tijdens het eind van het tweede en het begin van het eerste millennium v. Chr. De stijl kenmerkt zich door een combinatie van Egeïsche, Canaänitische en Egyptische elementen, met name in het keramiek en de ijzerbewerking.

Verwijst naar de cultuur van de moderne natiestaat Finland, of meer in het algemeen naar culturen op het grondgebied van Noord-Europa ten zuiden van Noorwegen en ten oosten van de Botnische Golf. De term kan ook specifiek verwijzen naar de cultuur van de historische Finnen, naar algemeen wordt aangenomen de Suomi of Suomelaisset wier taal tot de Oeral-Altaïsche groep behoorde. De term kan in ruimere zin ook betrekking hebben op de culturen van andere volken die etnisch en linguïstisch nauw verwant zijn met de Suomi.

Gebruikt door Canadese stammen om te verwijzen naar de inheemse volkeren van Canada en soms meer in het algemeen om te verwijzen naar alle stammen in Noord- en Zuid-Amerika.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Ethiopië en Eritrea leeft. Ze hebben ooit het koninkrijk Funji gesticht, met als centrum Sinnar. Het rijk beheerste het oostelijk deel van Sudan, met inbegrip van het zuiden van Nubië. De bloeitijd van het koninkrijk omvatte de 15de tot en met de 19de eeuw.

Verwijst naar een type traditionele Japanse muziek die hoofdzakelijk werd uitgevoerd bij ceremoniële gebeurtenissen aan het keizerlijk hof. De naam is afgeleid van de Japanse uitspraak van de Chinese tekens voor elegante muziek (ya yueh). Deze muziek werd in de 5de eeuw vanuit Korea in Japan geïntroduceerd en vormde vanaf de 8de eeuw een vast onderdeel van de hoftraditie. In de 9de eeuw werden de diverse vormen van de Noord-Aziatische, Chinese, Indiase, Zuidoost-Aziatische en inheemse Japanse muziek geherstructureerd tot twee hoofdgenres: togaku en komagaku. Togaku, de 'muziek van de rechterzijde,' is afgeleid van Chinese en Indiase vormen, terwijl komagaku, 'muziek van de rechterzijde,' Zuidoost-Aziatische en Japanse elementen bevat. Bij gagaku-uitvoeringen worden meestal combinaties van tokkelinstrumenten, blaasinstrumenten, trommels en een gong gebruikt. De hoofdtrommel en hoofdfluit van de twee typen verschillen onderling, en bij komagaku worden er geen snaarinstrumenten gebruikt. De term kangen verwijst naar zuiver instrumentale gagaku-uitvoeringen, terwijl bugaku ('dansmuziek') verwijst naar de muziek die wordt uitgevoerd in combinatie met een ceremoniële dans. Sommige elementen van het bijbehorende Shinto-rituelen en de oude stemmen zijn daarbij gehandhaafd; de solomuziek voor de gagaku-instrumenten is grotendeels verloren gegaan, maar sommige notaties zijn nog wel bewaard gebleven. De nog wel overgeleverde gagaku-muziek verschaft waardevolle informatie over de traditionele muziekvormen van Japan. Gagaku lijkt sterk op de wereldlijke muziek van China uit de Tang-dynastie, en verschaft daardoor inzicht in de muziek uit deze vroege periode.

Doedelzakken met een enkel riet uit Oost- en Zuidoost-Europa en Klein-Azië. Ze komen in allerlei per streek of cultuur verschillende vormen voor, met een wisselend aantal pijpen, en worden aangeblazen met de mond of met een blaasbalg.

Verwijst naar de stijlen en culturen die zich hebben ontwikkeld in Gallië, in het huidige Frankrijk en in het gebied ten zuiden en ten westen van de Rijn, onder invloed van de Romeinse overheersing en cultuur. De term kan ook in engere zin verwijzen naar de stijl en cultuur die zich onder invloed van de Romeinen ontwikkelde onder de Galliërs in Gallië.

Ensembles uit Zuidoost-Azië, bestaande uit gevarieerde combinaties van gongs, metallofonen, xylofoons, drums, strijk- en tokkelchordofonen, fluiten of dubbelriet aërofonen, kleine bekkens en zangers. Ze begeleiden dansen en religieuze en plechtige evenementen.

Verwijst naar een regionale school van Pahari-miniatuurschilderkunst die wordt geassocieerd met Garhwal, in het uiterste zuidoosten van het heuvelgebied van Punjab; de Garhwal-school kende een bloeitijd vanaf de tweede helft van de 18de eeuw tot aan het einde van de 19de eeuw, met name in Srinagar, de hoofdstad van dit gebied. De school was weliswaar niet productief maar heeft wel een belangrijke bijdrage geleverd aan de Pahari-schilderkunst. Kenmerkende elementen zijn een krachtige en zorgvuldige lijnvoering, heldere kleuren, expressieve figuren, krachtige composities en weelderige, sfeervolle landschappen. De invloed van de Guler-schilderkunst staat nog volop ter discussie, aangezien er diverse stilistische overeenkomsten bestaan tussen de twee scholen. Vermoedelijk hebben zich schilders uit Guler in Garhwal gevestigd, terwijl kunstenaars uit Garhwal op hun beurt mogelijk in de leer zijn geweest bij andere kunstcentra. Niettemin heeft Garhwal zijn eigen identiteit weten te behouden. De figuren in de Garhwal-schilderijen dragen steevast het halvemaanvormige shiva-teken op het voorhoofd, terwijl dit element doorgaans ontbreekt in andere Pahara-schilderijen. Andere onderscheidende kenmerken zijn tijgers, luipaarden en vogels die in paren worden afgebeeld, lotusvijvers en bloemen met puntige bloemblaadjes. De productie van de schilderschool liep geleidelijk terug in de 19de eeuw, toen Garhwal te lijden had onder invallen door vreemde mogendheden en onder aardbevingen.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuiden van Togo.

Watervaten met bolvormige tuit en een lange hals met een uitlopende rand; van Maleisische oorsprong en aangetroffen in heel Zuidoost-Azië.

Hout van de boom behorende tot het genus Nyssa, inheems in de Verenigde Staten, van Maine tot Michigan en in het zuiden tot Florida en Texas. Het is zacht, licht en sterk, en wordt gebruikt bij de constructie van bruggen en aanlegsteigers en voor het maken van dekken hiervoor.

Te gebruiken voor een tekening op het aardoppervlak; met name geometrische of dierlijke symbolen die zijn gemaakt door kiezelzand te herschikken. Gebruik 'Nasca-lijnen' voor geogliefen van het Nasca-volk die worden aangetroffen in de zuidelijke woestijnvlakten aan de kust van Peru.

Verwijst naar de stijl en periode die wordt geassocieerd met de Indo-Europese sprekers van Germaanse talen wier oorsprong onduidelijk is maar die het zuiden van Zweden, het Deense schiereiland en het noorden van Duitsland bevolkten in de late Bronstijd. In latere eeuwen verhuisden verschillende Germaanse stammen naar het zuiden en het westen ten koste van Keltische stammen en andere bewoners. De artistieke stijlen van de Germaanse volkeren worden vaak geassocieerd met draagbare objecten, waaronder wapens en persoonlijke ornamenten.

Zoogdiersoort die inheems is in het noorden van Canada, in de gehele Verenigde Staten en zuidwaarts tot in Zuid-Amerika. Het dier is ook in Europa en Azië geïntroduceerd. Het is herkenbaar aan het opvallende zwarte maskerachtige kleurpatroon rond de ogen en aan de vijf à 10 zwarte ringen op de staart. Wasberen zijn intelligente en nieuwsgierige dieren. Ze zijn meestal 's nachts actief en leven vaak in bomen. Met hun haarloze voorpoten, die aan slanke mensenhanden doen denken, zijn ze zeer behendig. De achterpoten zijn dikker en langer. De wasbeer wordt weliswaar als vleeseter geclassificeerd, maar is in feite omnivoor: hij eet rivierkreeft, andere geleedpotigen, knaagdieren, kikkers, vruchten en ander plantenmateriaal, met inbegrip van gewassen. De wasbeer dompelt zijn voedsel soms in het water om het voedsel en zijn handkussens zachter te maken, waardoor het geloof is ontstaan dat het dier zijn voedsel wast. Het dier wordt bejaagd vanwege de pels en soms ook als voedsel.

Gestileerde vaten van steengoed die een menselijk gezicht voorstellen, met witte klei op de plaats van de ogen en de tanden. In de 19de eeuw gemaakt door Afro-Amerikanen in Zuid-Carolina, mogelijk ook in Alabama en het noorden van Florida.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Kameroen en in Equatoriaal-Guinea.

Middelgrote soort paardenkastanje, inheems in het Middenwesten en de zuidelijke delen van de Great Plains in de Verenigde Staten en sommige gebieden in Canada. De vruchten bevatten looizuur en zijn giftig voor vee en mensen. Native Americans blancheerden de vruchten om er looizuur aan te onttrekken voor het verwerken van leer.

Een matgroen micamineraal dat bestaat uit gehydrateerd kaliumijzersilicaat, dat - in tegenstelling tot andere vormen van mica - meestal voorkomt als kogelvormige korrels in mariene omgevingen; het wordt ook wel 'groen zand' genoemd. Het wordt gevormd doordat ijzerhoudende silicaten veranderen door zeewater en organismen, komt voor langs de Atlantische kust van Noord- en Zuid-Amerika en op de zeebodem en wordt soms gebruikt als een groene-aardepigment voor verf.

Snel groeiende loofboom, inheems in India, Myanmar, Thailand, Laos, Cambodja, Vietnam en Zuid-China. De soort wordt ook gekweekt in Sierra Leone, Nigeria en Maleisië, elders als sierboom geplant, gekapt voor zijn hout en gebruikt voor papierpulp.

Verwijst naar Zuid- en Oost-Aziatische pakhuizen. magazijnen of andere opslagplaatsen, met name in India, China en Japan.

Algemeen te gebruiken voor de gongseries die het voornaamste instrument vormen in Zuidoost-Aziatische orkesten, bestaande uit gongs die zijn opgehangen in een verticaal houten raam of met de halfbolvormige welving naar boven op een onderstel staan, in volgorde van toonhoogte.

Wordt gebruikt voor poorten of poorttorens van Zuid-Indiaase tempels of tempelgronden.

Mondbogen uit het zuiden van Afrika, die men laat klinken door hard in- en uit te ademen op een platgemaakte struisvogelveer die aan de snaar is bevestigd.

Verwijst naar de periode en de kunststijlen die worden geassocieerd met de Goten, een Germaans volk dat vermoedelijk oorspronkelijk uit Scandinavië kwam en naar de zuidelijke Oostzeekust trok nadat het de Vandalen en andere Germanen in de streek had overwonnen, en vervolgens verder trok naar de Zwarte Zee in de 2de eeuw n. Chr. De term wordt in het bijzonder geassocieerd met de grote volksverhuizingen van twee Gotische stammen in de 5de eeuw, die van de Oost-Goten in Italië en de West-Goten in Spanje.

Wordt gebruikt voor het maken van vloeren voor hutten in zuidelijk Afrika.

Verwijst in algemene zin naar de cultuur en stijlen die in verband worden gebracht met het gebied in het zuidoosten van Europa dat het zuidelijke Balkan-schiereiland omvat, met de Peloponnesos en diverse eilanden in de Egeïsche, Ionische en Middellandse Zee, alsmede andere gebieden die gedurende verschillende perioden door Griekenland zijn gekoloniseerd of bezet.

Boomsoort die voorkomt in de oostelijke helft van Noord-Amerika, van Canada tot Alabama en tot de rivier de Mississippi. Het hout van de boom gebruikt men voor houtsnijwerk en meubels. Uit de schors, wortels, bladeren en de schillen van de zaden wint men kleurstoffen. Met de kleurstof uit de schillen van de zaden en een bijtmiddel met aluminium kan men wol kleurvast bruin verven en katoen grijsgroen. De kleuren kan men donkerder maken door ijzersulfaat toe te voegen. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog gebruikte men de kleurstof uit grijze walnoten voor de uniformen van het leger van de zuidelijke staten.

Te gebruiken voor het deel van een muur onder de bovenbouw van Zuid-Indiase heiligdommen. De vorm kan vierkant, rond of achthoekig zijn.

Een harde en korrelige zandsteen die wordt gebruikt voor bouwwerkzaamheden. Het is te vinden in Yorkshire en andere gebieden in Engeland. Het is de belangrijkste steensoort in het zuidelijke deel van het Penninisch Gebergte, het hart van het gebied waar grove zandsteen wordt gewonnen. Kenmerkend zijn de hoekigheid en de grote kwartskorrels. Er zijn verschillende soorten grove zandsteen, waarvan sommige erg sterk zijn. Het werd gewonnen door de Romeinen, raakte opnieuw in gebruik vóór de Normandische verovering en wordt ook in onze tijd nog gebruikt.

Wilde soort lama die voorkomt in Zuid-Amerika. Het zijn herkauwende viervoeters met een slank lichaam, lange poten en een lange nek, een korte staart, een kleine kop en lange puntige oren. Ze eten gras en andere planten.

De oliehoudende hars of balsem van pijnbomen in het zuiden van de Verenigde Staten, waaruit terpentijn en natuurhars worden verkregen. Wordt vooral in olieverven gebruikt.

Te gebruiken voor aan voor- en achterzijde gelijke platbodems, veelal gebruikt voor de binnenscheepvaart, die sinds het koloniale tijdperk veel voorkomen in New England en het zuiden van Canada; worden op een basis van zware spanten of boomstammen gebouwd.

Verwijst naar de fase in de Oebaid-periode van circa 5200 tot 4800 v. Chr. in het zuiden van Mesopotamië. Deze fase is genoemd naar een specifieke soort aardewerk dat is aangetroffen op de archeologische vindplaats Hajji Muhammed en gewoonlijk is beschilderd met dichte patronen die donkere gedeelten vormen op de lichte gepolijste ondergrond.

Verwijst naar de Noord-Europese mesolithische periode en cultuur van circa 10.000 tot circa 8000 v. Chr. De cultuur ontstond waarschijnlijk onder invloed van Magdaléniens die vanuit het zuidwesten van Europa de rendieren volgden toen de Würm-ijstijd ten einde liep. De Hamburgcultuur wordt gekenmerkt door uiteenlopende werktuigen, zoals van botten vervaardigde priemen, vilders, schrapers, naalden, elastische stroken gemaakt van natte rendiergeweien en een aantal eenvoudige versieringen zoals V-patronen en banen. De cultuur besloeg een geografisch gebied van Holstein tot Hannover, waarbij de winters waarschijnlijk ten zuiden van de rivier de Elbe werden doorgebracht. Een aantal onderzoekers gelooft dat de cultuur wellicht banden had met Oost-Europa. De cultuur werd gevolgd door de Ahrensburgcultuur.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Zuid-Afrika.

Verwijst naar de stijl van de artistieke voortbrengselen op het zuidelijke en centrale deel van het Griekse vasteland tijdens de Bronstijd tussen circa 3600 en 1050 v. Chr. Tot circa 1600 v. Chr. werd de artistieke productie gedomineerd door aardewerk, vooral in Minyen en matt-painted stijl. Na 1600 v. Chr. behoren tot de belangrijkste kunstwerken waarmee deze periode zich onderscheidt, naast het aardewerk, ook metaalwerk, zoals de bekers van Vapheio, muurschilderingen van oorlogs- en jachttaferelen, en de bouw van paleizen en doorwrochte koepelgraven.

Verwijst naar de periode van circa 1650 v. Chr., toen Hettitische heersers voor het eerst een belangrijke rol gingen spelen in Centraal-Anatolië, tot circa 700 v. Chr., toen de Assyriërs de overgebleven Hettitische stadstaten in het zuidoosten van Anatolië en het noorden van Syrië verwoestten.

Klein genus van Zuid-Amerikaanse bomen die latex produceren.

Snel groeiende kruidachtige eenjarige plant met stengels die tot 5,5 meter hoog worden. Waarschijnlijk inheems in Zuid-Azië, hoewel de exacte oorsprong onbekend is. Tegenwoordig een wijdverspreide plant.

Genus waartoe de taruca (Peruaanse guemal, Noord-Andeshert, Hippocamelus antisensis) en de Chileense huemul (Zuid-Andeshert, Hippocamelus bisulcus) behoren.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, een Tsonga stam die leeft in Zuid-Afrika, Mozambique en Zimbabwe.

Verwijst naar een vroege cultuur en stijl die voornamelijk voorkwam in de Sonoran-woestijn, in het huidige midden en zuiden van Arizona. De cultuur is opmerkelijk door het eerste gebruik van irrigatie door boeren in het zuidwesten, door het ontstaan van permanente nederzettingen van kuilwoningen en bovengrondse flat-achtige constructies, en door de specifieke werktuigen en kunstvoorwerpen, zoals ornamenten en mozaïeken van schelpen uit de golf van Californië, kleibeeldjes en aardewerk. Dit is gemaakt van grijze klei of geglazuurd met versieringen in ijzerrood. Sommige specialisten geloven dat de Hohokam rond 300 v. Chr. naar het gebied zijn gekomen, anderen gaan ervan uit dat dit pas rond het jaar 500 is gebeurd. Ook is men het oneens over de afkomst. De Hohokam zouden uit Mexico afkomstig kunnen zijn of afstammelingen zijn van het Cochise-volk. Bovendien is men het niet eens over de vraag of de Papago, de Pima en andere volken in het Zuidwesten de nakomelingen van de Hohakam zijn, of dat het volk het gebied in de 15e eeuw heeft verlaten.

Verwijst naar de cultuur van de moderne natie der Nederlanden, of in het algemeen naar de culturen die hebben bestaan op hetzelfde grondgebied in Noordwest-Europa aan de Noordzee. De term ‘Hollands’ wordt vaak gebruikt om de cultuur van de noordelijke historische Nederlanden te onderscheiden van ‘Vlaams’, waarmee wordt verwezen naar de cultuur van de zuidelijke Nederlanden of Vlaanderen. De term kan ook gebruikt worden om in het algemeen te verwijzen naar Germaanse of Teutoonse volkeren; deze betekenis wordt in moderne teksten echter zelden aangetroffen.

Grote cilindervormige drinkbekers, gewoonlijk van glas, zonder handvat, soms versierd met glazuur of gravering; gebruikt voor het drinken van bier en gemaakt in Duitsland vanaf de 16de eeuw. Er zijn geen exemplaren van hompen daterend van vóór het midden van de 16de eeuw bewaard gebleven. De fraaiste voorbeelden zijn afkomstig uit Zuid-Duitsland, maar kunnen niet aan een bepaalde maker worden toegeschreven.

Middelgrote soort haagbeuk die voorkomt in Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Slovenië, Griekenland, de Balkan, het zuiden van Zwitserland en Anatolië.

Genus van ongeveer 105 soorten grote regenwoudbomen en bomen die onder het bladerdak van het regenwoud groeien. Ze komen voor in lager gelegen gebieden, op Sri Lanka en in het gebied dat zich uitstrekt van het zuiden van India tot het zuiden van China, het Maleisisch schiereiland en Nieuw-Guinea.

Genus van eenjarige en overblijvende grassen uit de familie Poaceae (Gramineae). Vele daarvan produceren eetbaar graan. Al sinds de prehistorie verbouwt men gerst in Ethiopië en Zuidoost-Azië. Vanaf de Bijbelse tijd tot de Middeleeuwen was het in Europa, het Midden-Oosten, Egypte en sommige delen van Azië de belangrijkste graansoort voor het maken van pap en ongedesemd brood. Het graan gebruikte men ook om moutbier te maken. Van de overblijvende stengels of strohalmen maakte men in Europa en Azië strooien hoeden. Het stro gebruikt men ook als veevoer en als verpakkingsmateriaal, met name voor het vervoeren van glas.

Dressoirtafels zonder laden of met een enkele rij laden onder het blad. Dit type wordt gemaakt in de zuidelijke staten van Noord-Amerika.

Naar wordt aangenomen de voorloper van de levende Hymenaea-soorten. Kopal dat afkomstig is van deze uitgestorven bomen is een zeer waardevol bestanddeel van vernis. De soort was wijd verspreid, van het zuiden van Mexico en het noorden van Zuid-Amerika tot het Afrikaanse continent. Onderzoek naar de morfologie en het DNA wijst erop dat H. protera nauwer verwant was aan de enig overgebleven Hymenaea-soort in Oost Afrika dan aan de talrijke Amerikaanse soorten.

Verwijst naar de periode en cultuur die behoren tot de derde tijd in het drieperiodensysteem dat in 1836 werd ontwikkeld door Christian Jürgensen Thomsen. De cultuur van de IJzertijd ontstond meestal wanneer in de Bronstijd het punt werd bereikt waarop de kwaliteit van het ijzer vooral door carboneren, een rol ging spelen bij de vervaardiging van gereedschappen, wapens en werktuigen. De ijzertijd kwam op verschillende tijdstippen in verschillende delen van de wereld tot ontwikkeling, eerst in het Midden-Oosten en Zuidoost-Europa rond 1200 v. Chr. en rond 600 v. Chr. in China. Op de Amerikaanse continenten ontstond de ijzertijd niet vanuit de Bronstijd maar werd door Europese ontdekkingsreizigers geïntroduceerd bij culturen die zich in het stenen tijdperk bevonden.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft op de eilanden in, en de zuidelijke en oostelijke oevers van het Baringomeer in Kenia.

Loofboom uit de mahoniefamilie die voorkomt in India, Zuid-China en Australië.

Verwijst naar de culturen en stijlen van Indonesië, en weerspiegelt de vermenging van verschillende regionale culturen uit het vasteland van Zuidoost-Azië en Oceanië. De stijl is over het algemeen beïnvloed door de filosofieën van het boeddhisme, hindoeïsme en de islam. Beeldhouwkundige productie in de regio wordt over het algemeen gekenmerkt door megalithische monumenten zoals menhirs, dolmens, stenen sarcofagen, terrasvormige grafheuvels, grote stenen die zijn uitgehakt in de vorm van dieren en mensen, en stenen schedeltroggen. Vroege beeldhouwstijlen in de regio worden gekenmerkt door gelijkmatige vlakken, welvingen, emotieloze uitdrukkingen en bewegingloosheid. Ornamentele werken uit deze regio imiteren Chinese Chou- en pre-Han-werken en tonen bronzen trommels met gemodelleerde flenzen en reliëfornamenten die bestaan uit gestileerde maskers met oorpiercings. Door Indiase stijl geïnspireerde werken worden gekenmerkt door verfijnde bronzen Boeddha's en bodhisattva’s. In de architectuur wordt de stijl gekenmerkt door tempelcomplexen die bekend staan als tjandi’s en candi’s.

Wrijftrommen van het Zoeloevolk in Zuid-Afrika. Ze bestaan uit bolle kleipotten bedekt met geitenhuid en worden bespeeld met een wrijfstok.

In het algemeen te gebruiken voor hooggeplaatste functionarissen die leiding geven aan of de supervisie of het bevel hebben over een stad of provincie, een overheidsbedrijf of het huishouden van een prins of edele. Wordt met name gebruikt voor administrateurs in die functie, die gouverneurs of vice-gouverneurs werden genoemd in het oude Franse regime in Franse, Spaanse en Portugese kolonies en in sommige Zuid-Amerikaanse landen.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Nigeria.

Cilindertrommen uit Zuid-Afrika, gemaakt van een uitgehold houtblok en twee aan elkaar geregen vellen.

Verwijst naar de periode in Mesopotamië aan het begin van het tweede millennium v.Chr., toen de rivaliserende dynastieën van de steden Isin en vervolgens Larsa over het zuiden heersten.

Middelgrote groenblijvende boomsoort die inheems is in het oosten van het Middellandse Zeegebied, het noordoosten van Libië, het zuidoosten van Griekenland (Kreta, Rhodos), het zuiden van Turkije, Cyprus, het noorden van Egypte, het westen van Syrië, Libanon, Israël, Malta, Italië, het westen van Jordanië en in Iran.

Verwijst naar de stijl en periode die zich ontwikkelde na de verovering van Constantinopel door de legers van de Vierde Kruistocht in 1204, en die duurde tot het begin van de 14de eeuw. De stijl is met name duidelijk aanwezig in het zuiden en midden van Italië, en werd gevoed door de import van draagbare Byzantijnse objecten, door Griekse kunstenaars in Italië en door westerse kunstenaars die terugkeerden van Byzantijns grondgebied. De Italo-Byzantijnse stijl kenmerkt zich door de vermenging van Byzantijnse thema’s, figuratieve soorten en decoratieve elementen met Hellenistisch-Romaans illusionisme, gotische vloeiende lijnen en lokale Italiaanse tradities.

Schaalvormige gevlochten potdeksels, vervaardigd en gebruikt door de Zoeloes en andere volkeren in zuidelijk Afrika, traditioneel gemaakt van gras of meer recentelijk van gekleurde telefoonkabels. Soms ook gebruikt als schalen waarop kleine dingen of droog voedsel kan worden gelegd.

Grote gevlekte katachtige die tegenwoordig alleen nog maar voorkomt in Afrika ten zuiden van de Sahara en in het noorden van Iran. De vacht is lichtgeel met kleine zwarte stippen. Het dier heeft een lange ruggengraat, lange poten en efficiënte interne organen, waardoor het een snelheid kan bereiken van 110 km/u.

Leden van een middelgrote katachtige soort die wordt aangetroffen in beboste streken en kreupelhout, in het bijzonder in de nabijheid van water, in Mexico en Midden- en Zuid-Amerika. Jaguarundi's hebben korte poten, korte geronde oren, een effen vacht zonder vlekken die in twee fasen voorkomt, een zwart- tot bruingrijze fase en een rood- tot kastanjebruine fase, die voorheen als afzonderlijke soorten werden beschouwd (terwijl nu wordt erkend dat beide fasen kunnen voorkomen in één worp). Deze katachtige vertoont een zekere gelijkenis met de otter. genus van één voornamelijk Zuid-Amerikaanse soort.

Algemene term voor de leden van vier soorten middelgrote hondachtigen die worden aangetroffen in Afrika, Azië en Zuidoost-Europa, en die een ecologische niche vullen voor kleine tot middelgrote dieren, aaseters en omnivoren, die gelijkenis vertonen met de coyote in Noord-Amerika.

Verwijst naar de protoliteraire periode van circa 3100 tot 2900 v.Chr. in Zuid-Mesopotamië, genoemd naar de archeologische vindplaats Jemdet Nasr.

Struik of kleine boom die zijn bladeren verliest en inheems is in Japan, Noord-Korea, Zuid-Korea, China, Mongolië en Zuidoost-Rusland. De Japanse esdoorn kan 10 meter hoog worden en behoort gewoonlijk tot de ondergroei van schaduwrijke bosgebieden. De struik of boom heeft soms meerdere stammen die dicht bij de grond aan elkaar vastzitten. Er zijn een groot aantal cultivars gekweekt, en zelfs in het wild vertonen zaailingen van dezelfde moederplant een opvallende variatie wat betreft de kleur en vorm van de bladeren.

Verwijst naar een periode en cultuur in de Noord-Europese IJzertijd die floreerde van circa 600 tot circa 300 v. Chr., vooral tussen de rivier de Oder en de Weser. Jastorf kenmerkt zich door specifiek aardewerk en metalen voorwerpen, zoals riemgespen en bladbronzen riemen die werden beïnvloed door de Halstatt-cultuur in het zuiden.

Coix zaden van Coix lacrima jobi een grassoort uit Zuid-Oost Azië die traanvormige, glimmende, harde zaden produceert die lijken op parels. Ook bekend als 'Jobs tranen'. Ze varieren in kleur van wit, witgrijs naar allerlei grijstinten inclusief sommige geelgrijstinten.De zaden worden vooral gebruikt om kettingen, rozenkransen en andere sieraden van te maken omdat ze van nature een opening aan de boven- en onderkant hebben, waardoor je makkelijk een naald kunt steken. Het is ook een voedselgewas, een medicijn in delen van Azie.

Verwijst naar de cultuur van de moderne natie Joegoslavië, of naar de cultuur van het gelijknamige land dat bestond van 1918 tot 1992 en een groter gebied omvatte. In het algemeen verwijst deze term naar de cultuur van verschillende Zuid-Slavische volken, waaronder Serviërs, Kroaten en Slovenen.

Genus van ongeveer 21 soorten walnootbomen, waaronder verschillende soorten die eetbare noten produceren. De bomen komen voor in de gehele Nieuwe Wereld en in de gematigde gebieden van de noordelijke Oude Wereld, van Zuidoost-Europa tot in Japan.

Middelgrote kegeldragende boom die inheems is in de bergen van oostelijk Afrika, met inbegrip van Soedan, Zimbabwe en het Arabische schiereiland. Het is de enige jeneverbes die voorkomt ten zuiden van de evenaar en vermoedelijk is hij pas recent Afrika gaan koloniseren. Hij is nauw verwant met Juniperus excelsa uit het zuidwesten van Azië en heeft waarschijnlijk een gemeenschappelijke voorouder met deze soort.

Jeneverbessoort die voorkomt in het oosten van Noord-Amerika, van het zuidoosten van Canada tot aan de Golf van Mexico.

Specifieke bouwstijl van de Zuid-Afrikaanse Kaapprovincies, die zich met name heeft ontwikkeld in de periode tussen 1652 en het einde van de overheersing door de Verenigde Oost-Indische Compagnie in 1796 en een generatie daarna. Er zijn zelfs nog voorbeelden uit 1874 bekend. Kenmerkende elementen zijn de geveltoppen voor en achter, de steile rieten daken met een spanwijdte van circa zes meter, en dikke muren van puin, klei of zachte bakstenen, die vervolgens zijn gepleisterd en witgekalkt.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuidwesten van Ethiopië leeft.

Belangrijke fruitproducerende boom die inheems is in China en Japan. Het is de meest gekweekte soort uit het genus Diospyros en een van de eerste planten die door de mens werden verbouwd. In China gebruikt men de boom al meer dan 2000 jaar. De zachte en vezelige vrucht heeft een zoete, enigszins scherpe smaak. Er zijn een groot aantal cultivars bekend. Men vindt ze in het oosten van Azië, in Californië, Zuid-Europa en Brazilië.

Religieuze complexen die doorgaans bestaan uit een structuur voor geloofsaanbidding, bijvoorbeeld een moskee of tempel, torens, en kleinere heiligdommen of tempels; typerend voor de religieuze architectuur van Zuidoost-Azië, India en het Midden-Oosten.

Artefacten van uiteenlopende aard gemaakt van de gedroogde, uitgeholde bast van diverse soorten pompoenen. Het betreft bijvoorbeeld houders zoals flessen en drinkkalebassen, keukengerei zoals kommen en soeplepels, en muziekinstrumenten of componenten daarvan, zoals trommels en ratels. Kalebassen worden overal ter wereld gemaakt en gebruikt, met name in Afrika en Midden- en Zuid-Amerika.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, een subgroep van de Songye, die leeft in het zuidoosten van de Democratische Republiek Congo.

Grote groenblijvende boom die inheems is in het zuidoosten van Azië. De ruwe schors heeft een bleke kleur en verticale kloven. Wanneer men de glanzende, heldergroene bladeren fijnmaalt, ruiken ze naar kamfer. De boom produceert een grote hoeveelheid kleine witte bloempjes en trossen kleine zwarte vruchten. Kamferhout heeft een penetrante geur. De kamferboom beschouwt men in Australië als een invasieve soort.

Verwijst naar de cultuur van de Kamia, een Yuma-sprekend volk dat in zuidelijk Californië en noordelijk Baja California woonde.

Genus van ongeveer 200 soorten sierstruiken en klimplanten die inheems zijn in de gematigde gebieden van beide halfronden, maar ook groeien in de Himalaya, Zuid-Azië en Noord-Afrika. De meeste soorten hebben geurige tweelippige bloemen en rode, oranje of zwarte bessen.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidoosten van de Democratische Republiek Congo, in de nabijheid van de Luba.

Verwijst naar het werk van een school van schilders die door opeenvolgende militaire regeringen werd begunstigd, van de late Muromachi-periode (1333-1568) tot in de Edo-periode (1600-1868). Kano Masanobu (1434-1530) richtte de school halverwege de 15de eeuw op. De nadruk lag op de conservatieve Chinese, academische Zuidelijke Song- en Yuan-stijlen. De school groeide uit tot een groot netwerk van kunstenaars, die meer dan 200 jaar lang controle uitoefenden op openbare en particuliere opdrachten van het shogunaat, de kloosters en de handelsklassen. Kano-schilders produceerden allerlei kunstwerken, van waaiers en beschilderde schermen tot hangende rolschilderijen en votiefplaten. De Kano-school stond ook bekend om zijn kloeke stijl in het schilderen met inkt.

Familie van ongeveer 65 middelgrote zangvogels. De vogels zijn inheems in Noord- en Zuid-Amerika. Alle soorten zijn standvogels en hebben een opstaande kuif. De mannetjes hebben gewoonlijk helderrode veren en produceren een helder, fluitend geluid. De rode kardinaal (Cardinalis cardinalis) is de enige rode vogel in Noord-Amerika met een kuif. Het is de officiële staatsvogel van zeven staten in het oosten van de VS.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in het zuiden van Madagaskar leeft.

Mantels gemaakt van vachten, traditioneel gedragen door volkeren in zuidelijk Afrika, vooral door hoofdmannen en pas geïnitieerde jongemannen en als oorlogskleding.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuiden van Burkina Faso en het noorden van Ghana.

Verwijst oorspronkelijk naar puriteinse en ascetische separatisten die in de 3de eeuw de leer van de Romeinse bisschop Novatianus volgden. In de middeleeuwen ging de term verwijzen naar een goed georganiseerde geloofsgemeenschap die de sacramenten verwierp en geloofde in een neomanicheïstisch dualisme waarin goed en kwaad afzonderlijke sferen waren en de materiële wereld slecht was. Katharen leidden een streng ascetisch en celibatair leven. Volgelingen werden verdeeld in twee groepen: de 'volmaakten' en de 'gelovigen’. De volmaakten werden gescheiden van de rest door een initiatieceremonie die het consolamentum werd genoemd. De beweging werd in de 13de en 14de eeuw als een ernstige bedreiging voor de rooms-katholieke kerk beschouwd, vooral in het zuiden van Frankrijk. Het aantal katharen nam in de 14de eeuw af als gevolg van de onderdrukking door de inquisitie, onenigheid onder de gelovigen ten aanzien van het dualisme en de nieuwe aantrekkingskracht van de vroomheid en devotie van de franciscanen. Hoewel de term soms wordt gebruikt als synoniem van 'albigenzen', zijn de laatstgenoemden eigenlijk een afscheiding van de katharen. De katharen waren verwant met de bogomielen en de paulicianen, andere middeleeuwse gezindten met een soortgelijk geloof in het dualisme.

Zaden die worden geproduceerd door de soort Cicer arietinum. Deze geelbruine zaden zitten per een of twee in een peul en zijn een belangrijke voedselbron in India, Afrika en Midden- en Zuid-Amerika.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Toeareg-volk, dat in het zuiden van Algerije en in Libië leeft.

Verwijst naar de stijl en periode die wordt geassocieerd met de Kelten, een vroeg Indo-Europees volk dat zich over Europa verspreidde van de Britse eilanden en het noorden van Spanje tot het oosten van Transsylvanië, de kusten van de Zwarte Zee en Galatia in Anatolië, van het 2de millennium tot de 1ste eeuw v. Chr. Elementen van deze stijl hielden eeuwenlang stand in het zuiden van Scandinavië en de Britse eilanden na de Romeinse tijd. De stijl kenmerkt zich door verwijzingen naar de kunst van het oude Italië, Griekenland en het Oosten, gecombineerd tot een nieuwe en individuele stijl met een sterk gevoel voor vorm en structuur, gestileerde vormen van planten, dieren en mensen, een balans tussen leegte en decoratie, krachtige vitaliteit en textuurcontrasten.

Verwijst naar de paleolithische periode vóór circa 10.500 v. Chr. in het zuidwesten van Turkije.

Verwijst in algemene zin naar een schilderschool in de regio Kerala in Zuid-India. Van de 15de tot de 19de eeuw kende Kerala een gevarieerde en bloeiende wandschildertraditie; de meest omvangrijke en best bewaarde voorbeelden zijn te vinden in het Mattancheri-paleis in Cochin. Tot de belangrijkste voorbeelden uit de 18de eeuw behoren schilderijen uit de paleizen van Padmanabhapuram en Krishnapuram. Ook de miniatuurschilderkunst werd in Kerala beoefend. De 18de-eeuwse miniatuurschilders namen de post-Vijayanagara tradities over welke destijds in gebruik waren in Zuid-India; kenmerkend voor de stijl zijn een neutrale achtergrond en een expressieve lijnvoering en compositie.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Democratische Republiek Congo leeft. De Noordelijke Kete verschillen in geografisch en cultureel opzicht van de Zuidelijke Kete.

Metalen gongs uit Zuidoost-Azië, meestal van brons, met een diepe gebogen rand en een plat oppervlak dat vaak is versierd; ze worden opgehangen aan oren en aangeslagen met kloppers.

Verwijst naar de cultuur en de periode die floreerde van de 7de tot het midden van de 15de eeuw in de regio die tegenwoordig bekend is als Cambodja en die later migreerde naar andere regio's in Zuidoost-Azië. De stijl van deze periode is complex, ontwikkelde zich in verschillende subfasen en wordt bepaald door animistische geloven, het Theravada-boeddhisme en het Indiase hindoeïsme. Artistieke productie in deze periode is divers en weerspiegelt Indiase en andere regionale invloeden in beeldhouwkunst, architectuur en de decoratieve kunsten. In architectuur wordt deze periode gekenmerkt door hindoeïstische en Mahayana-boeddhistische tempels in constructies van lateriet, zandsteen of baksteen.

Verwijst naar het volk en de cultuur in zuidelijk Afrika die de eerste Europese ontdekkingsreizigers aantroffen in gebieden in het achterland. De Khoikhoi leven nu in Europese nederzettingen of in officiële reservaten in Zuid-Afrika of Namibië. De meeste Khoikhoi zijn Nama of Oorlams. Deze laatste naam wijst op verwantschap met de 'Kaapse Hottentotten'. Daarnaast zijn veel Khoikhoi van gemengde afkomst. De grootste Nama-groepen zijn de Bondelswarts, Rooinasie, Swartboois en Topnaars; de grootste Oorlams-groepen zijn de Witbooi, Amraal, Berseba en Bethanie. Er zijn geen grote lichamelijke verschillen tussen de Khoikhoi en de San; de enige duidelijke verschillen zijn het iets grotere postuur en het onmiskenbaar langere en smallere hoofd van de Khoikhoi.

Verticale fluiten uit zuidelijk Afrika met drie vingergaten. Ze zijn soortgelijk aan de ombgwes van het Katangavolk in Zimbabwe in die zin dat ze worden gemaakt van een gesloten rietstengel in een holle nsalabast. De fluit wordt bespeeld door langs een gat in de bast te blazen.

Vijfsnarige boogharpen van de Barma in het zuiden van Tsjaad, met stemschroeven en kleine klepelklokjes die aan de kam en de klankkast zijn bevestigd.

Periode in Meso-Amerika van circa 250 v. Chr. tot 900 n. Chr. die wordt gekenmerkt door het feit dat er overal steden en ceremoniële centra tot ontwikkeling kwamen, en door de opkomst van grote staten in een drietal gebieden: het Bekken van Mexico in de Centrale Hooglanden, het Oaxaca-dal in de Zuidelijke Hooglanden en het Maya-laagland. In al deze regio's hebben zich unieke patronen en stijlen ontwikkeld.

Huizen die zijn gebouwd op richels in de verticale wanden van plateaus, zoals bijvoorbeeld in het zuidwesten van Noord-Amerika of soortgelijke ontoegankelijke plaatsen.

Werpknuppels met een korte schacht en een grote zware knop aan één uiteinde, afkomstig uit zuidelijk Afrika en veelal gemaakt van hardhout.

Leden van een ondersoort van de bruine beer, die inheems zijn op de Kodiakeilanden ten zuiden van het vasteland van Alaska en bekendstaan als de grootste levende vleesetende landdieren.

Spaans-koloniale stijl en periode, specifiek beperkt tot Zuid-Amerika.

Foto's van verschijnselen buiten de atmosfeer van de aarde en van bepaalde verschijnselen uit de ionosfeer, zoals het noorder- en zuiderlicht en meteorietenregens. Gebruik 'ruimtefoto's' voor foto's die buiten de dampkring zijn gemaakt. Gebruik 'luchtfoto's' voor foto's die van de aarde zijn gemaakt vanuit een vliegtuig.

Ovale houten of metalen gezichtsmaskers, gemaakt en gebruikt door het Senufo-volk in het noorden van Ivoorkust, het zuiden van Mali en het zuidwesten van Burkina Faso. Deze maskers, die het vrouwelijke element voorstellen, zijn in het algemeen iets kleiner dan levensgroot. Ze zijn versierd met reeksen geometrische projecties die de bovenzijde van het hoofd, het bovenste deel van het gelaat en de mond flankeren, diagonale insnijdingen op elke wang en soms twee verticale hoorns.

Aanduiding voor bepaalde Centraal- en Zuidafrikaanse dorpen, die bestaan uit een omheinde groep huizen, en voor de bijbehorende omheiningen voor vee.

Versterkte boerendorpen, vooral van Berber-volken in Marokko, Algerije en Tunesië. Meestal ingericht als oasen langs de noordoostelijke en zuidelijke grenzen van het Atlasgebergte.

Middelgrote groenblijvende eik die inheems is in het zuidwesten van Europa en het noordwesten van Afrika. Men kweekt de bomen in Spanje, Portugal, Frankrijk, Italië, Marokko, Tunesië en Algerije. Ze hebben een dikke isolerende schors, die ervoor zorgt dat ze zich na een bosbrand snel kunnen herstellen. De kurk beschermt de takken tegen het vuur en al snel ontspruiten er nieuwe twijgen en bladeren die een nieuwe kroon vormen. Andere bomen moeten weer helemaal opnieuw uit loten of zaden groeien. De buitenste schors van de kurkeik is licht en blijft drijven op water. Men gebruikt kurk om flessen af te sluiten, als vloermateriaal en voor andere commerciële doeleinden. Tijdens het oogsten hakt men de bomen niet om. In plaats daarvan pelt men ongeveer elke tien jaar de buitenste schors van de stam af, waarna de boom een nieuwe laag kurk vormt.

Kegeldragende groenblijvende productieboom uit de cipresfamilie, die voorkomt in de mistgordel van het kustgebied van het zuidwesten van Oregon tot centraal Californië, tot maximaal 1000 meter hoogte boven de zeespiegel. Het zijn de hoogste levende bomen en vaak bereiken ze een hoogte van meer dan 90 m. De stam heeft meestal een doorsnede van 3 à 6 m of meer. Het duurt 400 à 500 jaar voordat de kustsequoia volwassen is en van sommige bomen is bekend dat ze meer dan 1500 jaar oud zijn. De schubachtige bladeren op de hoofdscheuten zijn spiraalvormig gerangschikt en bevinden zich dicht tegen de takken aan. De bladeren van de zijscheuten zijn meer uitgewaaierd, naaldachtig en in twee rijen gerangschikt. Als de boom ouder wordt, vallen de lagere takken af, waarna een strakke, zuilvormige stam resteert. Als een boom wordt gekapt, ontstaan er scheuten uit het spinthout onder het kapoppervlak. Natuurlijke vermenigvuldiging vindt plaats door zaadproductie, hoewel slechts een klein percentage van de zaden ontkiemt, tenzij ze aan vuur worden blootgesteld.

Oud Oost-Afrikaans aardewerk dat in het zuidoosten van Kenia en het noordoosten van Tanzania is aangetroffen.

Afrikaans volk dat leeft in het zuiden van Zambia en het noorden van Angola.

Verwijst in algemene zin naar de latere oude cultuur van de regio en stammen van Andhra, in het bijzonder de boeddhistische kunstvormen uit de 3de eeuw n. Chr. Typische kenmerken van de latere Andhra-kunst zijn vloeiende sculpturale volumes en levensecht illusionisme. Na het tanen van de macht van de Andhra in de Deccan zou het brahmanisme wederom de toonaangevende factor worden in het zuiden. De term kan ook verwijzen naar de cultuur van de Andhra-regio uit latere eeuwen welke niet per se verband houdt met het mecenaat van Andhra-geslachten of -dynastieën.

Verwijst naar de stijl en artistieke productie op het zuidelijke en centrale deel van het Griekse vasteland tijdens de Bronstijd tussen circa 1600 en 1050 v. Chr. De Myceense cultuur domineerde de Egeïsche cultuur tijdens deze periode, waardoor de kunstwerken, hoewel deze ook nog Minoïsche invloeden tonen, in toenemende mate verfijnd en gevarieerd zijn. Er zijn onder andere metalen werken, zoals de gouden Vapheio-bekers en gouden gezichtsmaskers, en muurschilderingen waarop voornamelijk oorlogs- en jachttaferelen staan afgebeeld. Het aardewerk kenmerkt zich door de introductie van nieuwe vaste motieven geïnspireerd op het planten- en dierenrijk, terwijl de architectuur zich kenmerkt door de constructie van paleizen en verfijnde tholosgraven zoals de Schatkamer van Atreus.

Genus van twee of drie kleine soorten seringachtige bomen, inheems in de bergen van Zuid-Europa, van Frankrijk tot de Balkan. De bomen hebben gele bloemen die uitgroeien tot peulen met giftige zaden. Alle delen van de plant zijn giftig: laburnum is dodelijk gebleken voor vee, hoewel andere dieren (zoals hazen) er immuun voor zijn. Het hout van de laburnum is veel waard.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het merengebied in het zuidwesten van Ivoorkust in Afrika.

Verwijst in de meest strikte zin naar de culturen van die landen in Zuid-, Midden- en Noord- Amerika en het Caribisch gebied die oorspronkelijk waren gekoloniseerd door Spanje. Kan echter ook in ruimere zin verwijzen naar alle culturen uit dit gebied, dus inclusief de landen die oorspronkelijk werden gekolonialiseerd door de Fransen en Portugezen.

Genus van drie soorten groenblijvende bomen. Fossielen uit de periode voor de ijstijden in het Pleistoceen duiden erop dat de soorten uit dit genus vroeger, toen het klimaat vochtiger en milder was dan nu, in een groter gebied rond de Middellandse Zee en in Noord-Afrika voorkwamen. Tegenwoordig denkt men dat het opdrogen van het Middellandse Zeebekken tijdens de ijstijden ervoor heeft gezorgd dat Laurus zich terugtrok naar de gebieden met het mildste klimaat, zoals het zuiden van Spanje, Portugal en Macaronesië.

Groep bloeiende planten met ongeveer 55 genera en 2000 tot 4000 soorten die voornamelijk in warme en tropische gebieden voorkomen, met name in Zuidoost-Azië en Brazilië. De meeste soorten zijn geurige groenblijvende bomen of struiken.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Zuid-Afrika leeft.

Verwijst naar het vroege gedeelte van de Oosterse Zhou-periode, vanaf 722 tot 481 v. Chr., hoewel sommige onderzoekers de periode dateren van 770 tot 475 v. Chr. De periode is genoemd naar de kroniek voor de staat Lu, de 'Chunqiu.' Houtsnijwerk uit deze periode is verbonden met de zuidelijke staat Chu. Brons ritueel vaatwerk werd in grote aantallen en afmetingen gemaakt en werd gekenmerkt door een fijn afgewerkte decoratie die werd ontwikkeld gedurende de 6de en 5de eeuw v. Chr. Dergelijke vaten waren belangrijker tijdens deze periode dan tijdens de latere periode van Strijdende Staten toen vaatwerk vaak niet werd gedecoreerd. Het vroegste archeologische bewijs voor Chinese zegels komt uit de periode van de Lente en Herfst-annalen, hoewel er letterkundig bewijs is dat er vóór deze annalen al Chinese zegels bestonden. Goudbewerking was tot deze tijd niet wijdverbreid in centraal China.

Genus van drie soorten katachtigen die voornamelijk in Zuid- en Midden-Amerika voorkomen: de tijgerkat, de margay en de ocelot.

Gora's van de zuidelijke Sotho in het zuiden van Afrika.

Oorspronkelijk een hoogwaardig marokijnleer uit het Midden-Oosten met een opvallend groot korrelpatroon. Meer recentelijk is het de benaming voor plantaardig gelooid of semichroomgelooid geitenleer uit Afrika, voornamelijk uit Zuid-Afrika.

Verwijst naar een Noord-Chinese dynastieke periode tussen 907 en 1125; de dynastie werd gesticht door het proto-Mongoolse Khitan-volk. De Liao-periode bestond ten tijde van de Vijf Dynastieën en de Noordelijke Song-dynastie in het zuiden. Er waren vijf hoofdsteden, overeenkomstig het boeddhistische principe van de vijfvoudige structuur van het heelal. De Khitan waren een nomadenvolk dat zelf nauwelijks enige kunstzinnige traditie bezat. De kunstwerken die in deze periode werden geproduceerd, waren beïnvloed door Tang-vormen en -technieken. De Liao-architectuur verraadt Tang-invloeden en trouw aan het boeddhisme. Tot de nog bestaande gebouwen behoren de Bai ta (Witte Pagode) in Balin in Binnenmongolië, de Mu ta (Houten Pagode) in Ying xian, in de provincie Shanxi, tevens de oudste bewaard gebleven houten pagode, en de bibliotheek van de Bhagavad-sūtra's (circa 1038) in de Benedentempel van Huayan, Datong, eveneens in de provincie Shanxi. Dit laatste bouwwerk bevat bovendien 32 originele Lao-beelden en houten geschriftkasten in paviljoenvorm. De Liao-keramiek was eveneens beïnvloed door de keramiek uit de Tang-periode, hoewel uit opgravingen op grafplaatsen blijkt dat er ook Song-aardewerk en ander aardewerk is geïmporteerd. Daarnaast werden er gouden en zilveren voorwerpen vervaardigd op basis van metaalwerk- en verguldtechnieken van de Tang en Song. De Khitan werden uiteindelijk verslagen door binnenvallende Jin, die vervolgens een eind maakten aan het bewind van de Noordelijke Song. Restanten van de Liao-dynastie bleven nog intact in de vorm van de Westelijke Liao, in een gebied rond Tian shan; later werd dit gebied veroverd door Djenghis Khan.

Cedersoort die inheems is in de bergen van het Middellandse Zeegebied, in Libanon, het westen van Syrië en het zuidelijke deel van centraal Turkije.

Verwijst naar een vorm van minimalisme die wordt toegeschreven aan kunstenaars uit Zuid-Californië uit de jaren zestig en zeventig van de 20ste eeuw en die wordt gekenmerkt door een preoccupatie met licht, transparantie, reflectie en kleur. Deze kunstenaars gebruikten glas, hars en gegoten acryl, waarmee ze vaak aan de locatie aangepaste installaties maakten.

Nietgesteunde muziekbogen, met een klankbodem van kalebas, afkomstig uit het zuiden van Afrika.

Familie van bloeiende planten, de meeste soorten zijn eenjarige of overblijvende kruiden. Vroeger dacht men dat ze nauw verwant waren aan Verbenaceae, maar fylogenetisch onderzoek aan het eind van de twintigste eeuw heeft uitgewezen dat sommige soorten van de houtachtige genera die voorheen in Verbenaceae werden ondergebracht, bij Lamiaceae horen. Tegenwoordig omvat Lamiaceae daardoor 236 genera en meer dan 7000 soorten. Het belangrijkste verspreidingsgebied van de lipbloemenfamilie is de Oude Wereld, van de Canarische Eilanden tot de Himalaya. Er zijn minder belangrijke verspreidingsgebieden in Ethiopië, Madagaskar, de zuidelijke gebieden van Afrika en India, Sri Lanka en de oceanische regio's meer naar het oosten. In de Nieuwe Wereld komen ze voor in het gebied dat zich uitstrekt van de bergen in Midden-Mexico tot in Argentinië en Chili, met minder belangrijke verspreidingsgebieden meer in het noorden en het oosten.

Hout van de boom behorende tot het genus Quercus virginiana, inheems in het zuiden van de Verenigde Staten. Het is een herkenbare groenblijvende soort, met het hardste hout van alle Amerikaanse eiken. Het hout wordt gebruikt voor goederenwagens, schepen en agrarisch gereedschap.

Uitgestrekte grasvlaktes met weinig boomgroei in het zuidwesten van de Verenigde Staten en in Spaans sprekend Amerika.

Verwijst naar de periode en stijl die wordt toegeschreven aan de Lombardijers, een nomadisch Germaans volk dat deel uitmaakte van de Suebi-groep en dat tijdens de 1ste eeuw na Chr. in het noordwesten van Duitsland woonde en in de 4de eeuw n.Chr. naar het zuiden begon te migreren. De term verwijst in het bijzonder naar de Lombardijse verovering van een groot deel van het Italiaanse schiereiland, die duurde van 568 tot, in sommige streken, de 11de eeuw.De stijl is eerst zichtbaar in draagbare objecten, voornamelijk persoonlijke ornamenten en wapens, en later voornamelijk in de beeldhouwkunst. De stijl kenmerkt zich door het gebruik van een vlakke, decoratieve verspreiding van symmetrisch geplaatste vogels, dieren, dooreengevlochten motieven, geometrische patronen en levendige, eenvoudige figuren die blijk geven van Byzantijnse invloeden.

Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur en periode tussen circa 2500 en 2000 v. Chr. De naam is ontleend aan een site in Chengziyai, in het gewest Zhangqiu van de provincie Shandong; de site is in 1930 en 1931 blootgelegd door Johan Gunnar Andersson. Longshan is hoofdzakelijk bekend om zijn aardewerk; deze aardewerkstijl is aangetroffen in de regio die zich uitstrekt van het zuiden van Mantsjoerije tot aan Hopei, het oosten van Honan en Shatung, en helemaal tot aan Chekeing in het zuiden. Kenmerkend voor de stijl is het zwarte, gepolijste en vaak ingesneden aardewerk dat in allerlei vormen voorkomt.

Verwijst naar de periode waarvan de productie analoog is aan artistieke modellen van de Khmer die werden ontwikkeld in het gebied van het huidige Cambodja. In de architectuur kan deze periode worden onderverdeeld in drie subperioden: van de 7de tot de 9de eeuw grijpt deze periode terug op pre-ankorese Khmer-stijlen en wordt er gebruikgemaakt van constructies van baksteen, vierkante torens, sanctuaria met redans en hoekpilasters, met een draagsteen ondersteunde gewelfdaksystemen en met behulp van gegoten basementen met ingangen aan de oostzijde en blinde deuren aan de overigen drie zijden. Van de 10de tot de vroege 13de eeuw laat deze periode intensievere Khmer-invloeden zien en wordt ze gekenmerkt door de Prasat Wat Prang (10de eeuw) en Prasat Ban Chang, die beide stenen torens bevatten, met zandstenen deurkozijnen op een noord-zuidas, pilasters en drielobbige lampnissen, en door de Prasat Phra en Prasat Phanom Wan, die beide worden gekenmerkt door vestibules en mondops met relikwieën of Boeddha-afbeeldingen. Vanaf de late 13de tot de 14de eeuw ontwikkelde de architectuur regionale artistieke elementen, maar met behoud van traditionele Khmer-iconografie. Tempels in deze latere stijl worden gekenmerkt door laterietconstructies, uitgebreide sanctuaria die zijn gewijd aan Boeddha en bodhisattva’s, de prang, een karakteristieke Thaise constructie die wordt gekenmerkt door de opwaartse uitrekking van de kogelvorm van het klassieke Khmer-torensanctuarium en verdere variaties op de mondop en de vierkante toren met redans. In de keramiekproductie wordt deze periode gekenmerkt door voornamelijk platte, bruin- of groengeglazuurde werken met gegraveerde geometrische ontwerpen en modellering van dierlijke vormen op kruiken en potten.

Algemene benaming voor verschillende planten die niet met elkaar verwant zijn. De bekendste lotussen zijn de volgende. De Egyptische lotus is een witte waterlelie, Nymphaea lotus, of de blauwe lotus, N. caerulea. Bij de oude Egyptenaren waren deze planten een belangrijk motief op kunstvoorwerpen. Ook gebruikte men de planten tijdens ceremonies vanwege de slaapverwerkende en psychotrope eigenschappen. De lotus van de oude Grieken was de soort Ziziphus lotus uit de wegedoornfamilie (Rhamnaceae), een struik die inheems is in Zuid-Europa. De plant heeft grote vruchten met een meelachtige substantie waarmee men brood en gegiste dranken kan maken. In de oudheid waren de vruchten een voedingsmiddel voor arme mensen. Men geloofde dat de wijn die ervan werd gemaakt, zorgde voor een tevreden stemming en vergetelheid, zoals Homerus schreef. Dit is waarschijnlijk ook de lotus die wordt genoemd in het Bijbelboek Job, waarin een grote nijlpaardachtig wezen (Behemoth) wordt beschreven die onder een lotusboom ligt. Homerus beschrijft de lotus ook als een soort klaver of drieblad, een plant die door paarden werd gegeten, misschien Melilotus officinalis of een driebladsoort uit het geslacht Lotus. De heilige lotus van de hindoes was de waterlelie Nelumbo nucifera, een plant met witte, blauwe of roze bloemen. De lotusboom, die bij de Romeinen bekendstond als de Libische lotus, was waarschijnlijk de netelboom uit Zuid-Europa, Celtis australis, een lid van de iepenfamilie (Ulmaceae). Deze boom heeft vruchten die eruitzien als kleine kersen. Ze zijn eerst rood en daarna zwart als ze rijp zijn. De boom wordt genoemd door auteurs uit de oudheid vanwege zijn harde zwarte hout, waaruit men beelden, fluiten en andere objecten sneed.

Gevlekt katachtig roofdier, voorkomend in Afrika en Zuid-Azië .

Verwijst naar de stijl van de kunst en de architectuur die in de oudheid voorkwam in de regio Lycia in de zuidwestelijke hoek van Anatolië. De stijl kenmerkt zich met name door monumentale graven die in het gebied veelvuldig voorkwamen van circa 500 v. Chr. tot circa 200 na Chr., en die Griekse, Perzische en Romeinse invloeden vertonen.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die voornamelijk leeft in het noordwesten van Oeganda en het zuiden van Soedan, maar ook in de Democratische Republiek Congo.

Grote groenblijvende boom die meer dan 25 meter hoog kan worden en inheems is in het zuidoosten van de Verenigde Staten, in het gebied dat zich uitstrekt van de kust van Virginia tot Midden-Florida in het zuiden en het oosten van Texas en Oklahoma in het westen. Deze soort wordt op grote schaal gekweekt en er zijn wereldwijd meer dan 100 variëteiten. De boom waardeert men om zijn grote donkergroene bladeren en grote geurige witte bloemen. Het hout van de boom gebruikt men voor meubels, fineerhout en andere producten.

Verwijst naar de versie van het boeddhisme die ontstond in India en zich heeft verspreid naar Centraal-Azië, China, Japan, het vasteland van Zuidoost-Azië, Java, Sumatra en Sri Lanka (Abhayagiri-klooster). Deze stroming wordt vaak de pan-Aziatische vorm van het boeddhisme genoemd, waarbij sprake is van breed geaccepteerde afwijkingen van de oorspronkelijke boeddhistische doctrine en benadering. Bij deze vorm van het boeddhisme wordt ervan uitgegaan dat er geen zelf en geen dharma's bestaan, en wordt het idee afgewezen dat de boeddha uitsluitend van een bepaalde elite (arhat) afstamt. In plaats daarvan wordt uitgegaan van het idee van de bodhisattva, iemand die een aangeboren aanleg heeft om boeddha te worden, een aanleg die in alle mensen aanwezig is. Bij deze vorm van het boeddhisme worden liefdadigheid en dienstbaarheid aan anderen als hoogste goed gewaardeerd. Verder wordt gestreefd naar innerlijke vrede en de ultieme wijsheid (prajna) door de opheffing van het zelf en een strijd om de ultieme werkelijkheid te bereiken.

Gebruikt voor het beschrijven van werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in Swaziland en Zuid-Afrika leeft. Mahlalela is de naam van een voormalig onafhankelijk koninkrijkje, en tevens van hun opperhoofd, binnen de landsgrenzen van Swaziland.

Dekens van Indianen uit het zuidwesten van de Verenigde Staten, die zo zijn geweven dat ze breder zijn dan lang, in wit met indigoblauwe randen in ruitkeperweefsel.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidoosten van Kameroen.

Beschrijft kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van het eiland Malaita. De bevolking van Malaita is bekend vanwege het creëren van figuren met zowel menselijke als dierlijke kenmerken, zoals een haai met armen en benen. De bevolking van Malaita maakte weliswaar figuren in deze stijl, maar de stijl van de zuidelijke eilanden is overwegend naturalistisch qua proporties en detaillering.

Algemene term voor elke laag groeiende boom of andere houtachtige plant die uit de basis meerdere stammen produceert. De term wordt ook specifiek gebruikt voor de kreupelhout vegetatie in het zuiden van Australië die bestaat voornamelijk uit houtachtige struiken en bomen van het geslacht Eucalyptus.

Verwijst naar een oude religie uit het Midden-Oosten die nog voorkomt in Irak en Khuzistan (een provincie in het zuidwesten van Iran). Zij wordt meestal beschouwd als een gnostische sekte en is als zodanig de enige overgebleven vertegenwoordiger van het gnosticisme. Er zijn ongeveer 15.000 tot 20.000 mandeeërs. Het mandeïsme benadrukt, net als andere dualistische geloofssystemen, de verlossing van de ziel door esoterische kennis (gnosis). De spirituele ziel zal worden bevrijd van de materiële wereld door hun verlosser, Manda d'Hayye, maar de slechte archonten verhinderen de opstijging van de ziel. In het mandeïsme wordt Jezus beschouwd als een valse messias maar wordt Johannes de Doper vereerd omdat hij wonderbaarlijke genezingen heeft bewerkstelligd door middel van de doop. De mandeeërs ontwikkelden een uitgebreid cultusritueel, vooral voor de doop, die voor zover bekend bij geen enkele andere gnostische sekte voorkomt. De doop zuivert een mens van de zonde en kan vaak worden herhaald. De oorsprong van de religie is duister en blijft omstreden. Op basis van Babylonische elementen in mandeïsche magische teksten, het gebruik van de Iraanse kalender en de overname van verscheidene Iraanse woorden in de mandeïsche taal, menen sommige geleerden dat het mandeïsme in de pre- of vroegchristelijke tijd is ontstaan in het zuidwesten van Mesopotamië. Anderen denken aan een Syrisch-Palestijnse oorsprong op basis van de Haran Gawaita, een quasihistorisch mandeïstisch document dat verhaalt over de exodus van de nazareeërs (de mandeïstische priesterkaste die zich onderscheidde van de mandeeërs of leken) van Palestina naar Mesopotamië in de 1ste eeuw n. Chr. Ook zekere opmerkelijke overeenkomsten met het jodendom verdienen de aandacht: bekendheid met het Oude Testament, parallellen met de joodse zedenleer, vooral de grote waarde die wordt gehecht aan het huwelijk, het gebruik van de Hebreeuwse engelenleer en het belang van een zuivere cultus. Ook zijn er overeenkomsten met het manicheïsme. De mandeeërs zijn misschien de in de Koran genoemde Sabanen. De mandeïsche literatuur, geschreven in een Aramees dialect en in een apart schrift, is tamelijk uitgebreid. Belangrijke bewaard gebleven werken zijn de Ginza (het Boek van Adam); het Boek van Johannes; het Boek van de Zodiak en de Doop van Hibil Ziwa. Mandeeërs zijn van oudsher bekwame zilversmeden.

Grote sluiers, vaak van zwarte of witte kant, die hoofd en schouders bedekken en soms over een hoge haarkam worden gedragen; worden vooral door Spaanse en Zuid-Amerikaanse vrouwen gedragen.

Ratels van een kalebas met een natuurlijk handvat, ovaal en gevuld met gedroogde zaden, kiezelsteentjes, kralen, hagel of andere ratelende stukjes. Er komen ook imitaties van hout, klei, bakeliet of metaal voor, gebruikt in paren; Zuid- en Centraal-Amerika.

Genus van ongeveer twintig soorten laaggroeiende groenblijvende planten die inheems zijn in de tropische gebieden van Zuidwest-Azië, West-Indië en elders.

Een christelijke gemeenschap die in de 7de eeuw ontstond in Syrië. Men beweerde dat de oorsprong lag bij St. Maro, een Syrische kluizenaar uit de late 4de en vroege 5de eeuw. Het is een van de oudste Oosterse christengemeenschappen van de rooms-katholieke kerk, vooral populair in het moderne Libanon. Het is de enige Oosterse christenkerk die geen niet-katholieke of orthodoxe tegenhanger heeft. In 680 werden de maronieten veroordeeld voor hun vermeende monothelitische geloof: het aanhangen van de ketterse doctrine van Sergius, de patriarch van Constantinopel, die beweerde dat Christus een goddelijke, maar geen menselijke wil had. De maronieten beweren echter dat ze altijd orthodoxe christenen zijn geweest. De toetreding tot de rooms-katholieke kerk begon in 1182 en werd verstevigd in de 16de eeuw met de hulp van de jezuïeten. Na de paus is de geestelijk leider van de maronieten 'de patriarch van Antiochië en het gehele oosten', gezeteld in Bkirki bij Beiroet. In de loop der eeuwen hebben de maronieten onder verschillende heersers hun vrijheid, religie en volksgebruiken weten te behouden. De kerk volgt de oude west-Syrische liturgie, hoewel het Arabisch de voertaal is van de maronieten. Uit angst voor vervolging emigreerden de maronieten in de 19de eeuw naar Zuid-Europa en Noord- en Zuid-Amerika, waar ze nog steeds leven.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Berbervolk, dat in bewoonde gebieden in het zuiden van Tunesië leeft.

Wollen sjaalachtige overkleding, vaak grijsgeruit, die gewoonlijk wordt gedragen door schaapherders in het zuiden van Schotland. Geen Nederlands equivalent.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een Hausa-volk dat in het zuiden van Niger leeft.

Verwijst naar de stijl en cultuur van een groep Meso-Amerikaanse indianen die een vrijwel aaneengesloten gebied bewoonden in Zuid-Mexico, Guatemala en Noord-Belize. Circa 1500 v. Chr. begonnen de oude Maya zich in dorpen te vestigen. Ze gebruikten geavanceerde irrigatietechnieken en groeiden zo uit tot effectieve landbouwers. Hun kunst omvatte keramiek, beeldhouwwerken, architectuur, muurschilderingen en boeken. De hedendaagse Maya maken kunst waarin traditionele patronen zijn gecombineerd met Spaanse vormen en stijlen.

Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, een gemengd ras van Afrikanen, Brazilianen Portugezen dat in het zuidwesten van Angola leeft.

Slaginstrumenten, waarvan de klankbodems bestaan uit kalebassen met een door een trommelvel bedekt gat in de zijkant; bespeeld door het aanslaan van toetsen; Zuidelijk-Afrika.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de Pygmee-achtige Afrikaanse etnische groep die leeft in de regio Tumbwe in het zuidoosten van de Democratische Republiek Congo.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het noorden van Kameroen, het zuidwesten van Tsjaad en het westen van de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische Pygmeegroep die momenteel leeft in het bosgebied Ituri in het zuidoosten van Zaïre.

Verwijst naar de stijl en periode die samenvielen met de heerschappij van Mehmed I, van 1403 tot 1421. Gedurende deze periode werd de Yesil Cami of 'Groene moskee' gebouwd, van 1412 tot 1413. Deze moskee werd zo genoemd omdat de koepels destijds waren bedekt met groene tegels. De inrichting van de moskee stond onder supervisie van Ali bin Ilyas uit Bursa, die Nakkas (‘ontwerper’) werd genoemd. De indeling bouwt voort op de indeling van de moskee van Bajezid, hoewel het sanctuarium en de zuidelijke pelgrimsruimten hier een koepel hebben gekregen. De noordelijke gevel is versierd met uitgebreid lijstwerk en een portaal van marmer. De naburige graftombe van Mehmed I, die na zijn dood in 1421 is voltooid, heeft een exterieur met panelen omlijst met blauwe, in steen gelegde tegels.

Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in het zuidwesten van Ethiopië.

Hout van de boom behorende tot de soort Hopea, inheems in Birma, Thailand, Indonesië, de Filippijnen en het grootste deel van het vasteland van Zuidoost-Azië. De kleur van het spint is geelachtig bruin, terwijl het kernhout geelachtig bruin tot olijfbruin is. Het hout wordt gebruikt voor vloeren, plafondplaten en panelen, en in de scheeps- en botenbouw.

Metaalgeld in de vorm van lemmeten, met name van werpmessen; vooral bekend in Afrika ten zuiden van de Sahara.

Verwijst naar de stijlen van het precolumbiaanse gebied dat het tegenwoordige midden en centrale zuiden van Mexico omvat, alsmede het schiereiland Yucatán, Guatemala, Belize en El Salvador, en delen van Honduras, Nicaragua en Costa Rica. In culturele zin verwijst de term naar een reeks gemeenschappelijke kenmerken op technisch, maatschappelijk, economisch, religieus en politiek gebied van een groep culturen, onder andere de Azteken, Huazteck, Maya's, Olmeken, Tarasken, Teotihuacán, Tolteken, Totonaken, West-Mexicanen en Zapoteken.

Kraters uit het oude district Messapia (nu Apulië en Calabrië) in het zuiden van Italië.

Genus van bloeiende planten die inheems zijn in de tropische gebieden in het zuiden van Azië.

Verwijst naar de stijl van het aardewerk dat werd gevonden op de vlakte van Konya in het zuiden van Anatolië, vervaardigd tussen circa 3.300 en 2.500 v. Chr. Het aardewerk is handgemaakt en goed gebakken met scherpe profielen en afgeschuinde randen. Het kenmerkt zich door een vaalrode of vaalgele basis die vaak is versierd met geschilderde gearceerde witte, rode of oranje strepen of golvende lijnen, en later met een dekkende bruine of paarsachtige verf.

Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk dat in Zuid-Afrika leeft en deel uitmaakt van de zuidelijke Nguni-cluster.

Beschrijft de diverse soorten kunstwerken die zijn vervaardigd door de bewoners van de eilanden in de Stille Zuidzee. De traditionele Micronesische kunst bestond uit lichaamsbeschildering en -ornamentatie, zingen, dansen en het vertellen van mythen en gedichten. Micronesiërs staan bekend om hun gemeenschapsarchitectuur en kanobouw. Ter bevordering van de toeristenindustrie zijn in de tegenwoordige Micronesische kunstvormen allerlei nieuwe materialen, technieken en thema's geïntegreerd.

Verwijst naar de Elamitische periode van circa 1450 tot 1100 v. Chr., toen de staat Elam een militaire en politieke macht was in het zuidwesten van Iran, met name onder de heerschappij van Untash-Napirisha, Shutruk-Nahunte I en Shilhak-Inshushinak.

Verwijst naar de stijl van de kunstvoorwerpen op het zuidelijke en centrale Griekse vasteland tijdens de bronstijd tussen circa 2000 en 1600 v. Chr., herkenbaar aan het Minyan en matgeschilderde aardewerk en door de ontwikkeling van de tholos-graven.

Verwijst naar stijlen en culturen uit het uitgestrekte gebied dat de landen in Zuidwest-Azië en het noordoosten van Afrika omvat. Vroeger vielen ook Afghanistan, Pakistan, India en Birma onder deze term.

Verwijst naar de periode in Meso-Amerika van circa 1000 tot 300 v. Chr. die wordt gekenmerkt door ontluikende politiek-religieuze structuren en nuclei die zich uitstrekten tot de Zapotec-beschaving in de Vallei van Oaxaca in de Zuidelijke Hooglanden. Beeldhouwkundige stijlen uit die periode omvatten ceremoniële en monumentale steensculpturen zoals grote stenen hoofden, altaren, stèles en andere volledig ronde vormen en bas-reliëfvormen. Het naast elkaar plaatsen van de menselijke figuur en dierlijke kenmerken zoals jaguarmonden en neusgaten komt veelvuldig voor in beeldhouwkunst en schilderkunst. De stijlen van edelsteenbewerking in deze periode omvatten gevarieerde jaden beeldjes en andere, kleine, complexe objecten. Piramide-achtige architectuur toont complexere en gevarieerdere vormen zoals de piramidevormige gecanneleerde kegelstructuur.

Verwijst naar een cultuur en een stijl die een vertakking vormde van de klassieke Mogollon-cultuur en die voorkwam tussen de Mimbres River in het Gila-gebergte in wat nu het zuidwesten van New Mexico is, en op nabijgelegen plaatsen rond de Mimbres River en de Rio Grande. De cultuur bloeide van circa 1000 tot circa 1150. Er werd gejaagd, irrigatie gebruikt voor de landbouw en gewoond in compacte pueblo-achtige dorpjes met gebouwen van steenklei en metselwerk. De cultuur is uiteindelijk waarschijnlijk opgegaan in de Pueblovolkeren uit het noorden of is naar Mexico gemigreerd. De cultuur staat bekend om specifiek aardewerk, dat werd versierd met fantasievolle zwart-wit afbeeldingen van insecten, dieren, vogels en geometrische lijnen.

Beeldhouwwerken, gebruikt om krachtige medicijnen in te bewaren die in verband worden gebracht met spirituele of genezende krachten, vaak in de vorm van houten figuurtjes of samengestelde objecten zoals bundels, schelpen, potten en amuletten.Ze zijn oorspronkelijk afkomstig uit de Afrikaanse Congo, maar het gebruik ervan in waarzeggings-, beschermings- en genezingsriten is ook verspreid naar Cuba, Haïti, Brazilië en het zuiden van Amerika.

Zilveren of tinnen bekers, traditioneel gebruikt voor mint julep, een populaire cocktail in het zuiden van de VS. Deze bevat munt, bourbon, suiker en water. Het is een beker zonder oor die men aan de onderkant en de bovenrand vasthoudt. Aan de buitenkant kan zich een ijslaagje vormen wanneer de beker is gevuld met het ijskoude drankje. Mint julep serveert men tegenwoordig ook vaak in andere soorten glazen.

Verwijst naar een inheems Amerikaanse cultuur en stijl die hebben bestaan vanaf circa 800 n. Chr. tot halverwege de 18de eeuw, toen de laatste vertegenwoordigers van deze cultuur, de Natchez, in aantal afnamen en verspreid raakten. De cultuur heeft met name een overheersende rol gespeeld in het zuidoosten en het midden van de huidige Verenigde Staten, in de riviervalleien van de gebieden die nu behoren tot de staten Mississippi, Alabama, Georgia, Arkansas, Missouri, Kentucky, Illinois, Indiana, Ohio en delen van Wisconsin, Minnesota en de Great Plains. De cultuur was gebaseerd op de agrarische ontwikkeling van de laaggelegen delen langs de rivier, en het land werd bestuurd vanuit theocratische dorpsstaten. Kenmerkend voor de dorpsarchitectuur zijn nederzettingen rond ovale of piramidevormige aardeheuvels, met een centraal ceremonieel plein. De stijl van gedecoreerde gebruiksvoorwerpen en ceremoniële objecten, uitgevoerd in koper, schelpen, steen, klei en veren, wordt gekenmerkt door complexe ontwerpen met menselijke figuren, diermotieven en geometrische vormen.

Verwijst naar werken die zijn vervaardigd door de gelijknamige Afrikaanse etnische groep, die in het zuidoosten van Kameroen leeft.

Periodieke winden die op verschillende geografische breedtes in de Indische Oceaan en Zuid-Azië voorkomen.

Verwijst naar een cultuur en stijl die bestond in het voornamelijk bergachtige gebied dat nu het zuidoosten van Arizona en het zuidwesten van New Mexico vormt, en waar ook de Mogollon Mountains liggen waarnaar de cultuur is genoemd. Deze ontwikkelde zich vermoedelijk vanuit de eerdere Cochise-cultuur, en bloeide van circa 200 v. Chr. tot circa 1200. Het was een cultuur van jagers en verzamelaars, met sporadische teelt van gewassen. De cultuur is vooral bekend vanwege de eerste productie van aardewerk in het zuidoosten, waarvoor de techniek wellicht werd geïmporteerd uit Mexico. De stijl van het aardewerk kent vier duidelijke fasen, te beginnen met eenvoudig bruin, later gepolijst rood, vervolgens rood-op-bruin, rood-op-wit en ten slotte het beroemde zwart-op-wit aardewerk, dat waarschijnlijk was geïnspireerd op de Anasazi.

Dekens van Indianen uit het zuidwesten van de Verenigde Staten, met het Rio Grande patroon van smalle bruine, blauwe en witte inslagstroken.

Structuren van Zuidoost-Aziatische oorsprong die meestal in de Thaise cultuur worden gebruikt, in de vorm van langwerpige ontmoetingszalen met aan één uiteinde een Boeddha-afbeelding; meestal hebben ze een vierkant dak en bevindt zich een wihan aan de buitenzijde bij de ingang.

Kannen van aardewerk, in vorm gelijkend op een theeketel maar meestal groter, met een schuine tuit en handvatten. Ze werden al in de 18de eeuw aangetroffen op Barbados, Jamaica, Nevis en Antigua en worden nog steeds gemaakt. Ook gemaakt in het zuiden van de Verenigde Staten, vooral in Noord- en Zuid-Carolina en Tennessee.

Trommen met enkel vel uit Zuid-Afrika. Ze worden gemaakt met twee handvatten en een open bodem.

Wrijftrommen van het Pedivolk in Zuid-Afrika, gewoonlijk bespeeld door vrouwen. Ze worden gemaakt met duigen, hebben de vorm van een kom en een vel van geitenhuid.

Verwijst naar de periode en cultuur waarin specifieke gereedschappen tot ontwikkeling komen in Europa, het Midden-Oosten en Afrika, vanaf 50.000 jaar geleden. De periode is genoemd naar de schuilgrotten bij Le Moustier in het zuidwesten van Frankrijk. De cultuur wordt traditioneel in verband gebracht met Neanderthalers in Europa en hun tijdgenoten in Afrika. Het kenmerkt zich door de expansie van volkeren naar nieuwe gebieden en aanpassingen aan nieuwe omgevingen, zoals diversificatie en specialisatie van stenen werktuigen, vakkundig en selectief jagen en doelbewust begraven. De cultuur heeft enige overlap met het Clactoniën.