Associaties voor theorie

Toegevoegd op: 16-8-2017

Geassocieerd met de Frankfurter Schule van kritische sociologie, die in 1923 werd opgericht. De term verwijst naar het gebruik van negatieve oordelen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een geheel van generalisaties en principes die zijn ontwikkeld in samenwerking met praktische ervaring op een bepaald gebied. Het resultaat hiervan vormt een intellectuele discipline.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stroming in de Amerikaanse schilderkunst, voornamelijk geconcentreerd in New York, die bloeide in de jaren 40 en 50 van de 20ste eeuw.Op basis van surrealistische, synthetisch-kubistische en neoplastische theorieën liep de stijl uiteen van spontane, gesturale composities die aandacht hadden voor de kwaliteit van het schildermateriaal en het schilderproces documenteerden, tot contemplatieve, bijna monochrome werken met grote kleurvlakken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Overeenkomend met de architectonische theorieën van de Europese en Amerikaanse academies voor bouwkunde.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een politieke theorie die is gericht op een zo groot mogelijk persoonlijke vrijheid en op de afschaffing van de staat en al het overheidsgezag.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kritisch begrip dat betrekking heeft op de neiging van denkers, kunstenaars, architecten en schrijvers om in opstand te komen tegen de vermeende theorieën en praktijken van de moderniteit en het modernisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor de beweging in Engeland en de Verenigde Staten die, van circa 1890 tot aan het begin van de twintigste eeuw, verschillende esthetische benaderingen bevorderde. Is ook wel gebruikt om alle fotografie met een esthetische doel aan te duiden, om een duidelijk onderscheid te maken met wetenschappelijke, commerciële of journalistieke fotografie; gebruik hiervoor de term 'fotografie'. Gebruik voor uiteenzettingen over fotografie als beeldende kunst 'fotografie' plus 'kunsttheorie'.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de filosofische en theologische ideeën en doctrines die zijn afgeleid van het werk van de Heilige Augustinus (354-430), bisschop van Hippo, en die worden geassocieerd met de augustijner kloosterorden. De intellectuele traditie van het augustinisme is invloedrijk geweest sinds het in de middeleeuwen tot ontwikkeling kwam. Augustinus bood een optimistische ontologie en een ontsnapping aan het scepticisme. Ook formuleerde hij een kosmische theorie om de veelvormigheid in de wereld te verzoenen met de eenmaligheid van Gods scheppingsdaad. Augustinus beschreef verder het uiteindelijke doel van de mens als een leven van zaligheid gecombineerd met ethisch-politieke verantwoordelijkheid. Het primaat van het geloof, kennis van de ziel, goddelijke verlichting en genade zijn allemaal essentiële aspecten van het augustinisme. Augustinus geloofde dat de waarheid in de menselijke ziel zetelde en dat de mens alleen leerde van die waarheid. Deze waarheid, het grootste bewijs voor het bestaan van God, schenkt vreugde en geluk. Ook Augustinus’ speculaties over de aard van de Drie-eenheid en over predestinatie zijn zeer invloedrijk geweest.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Schrift dat werktuiglijk wordt geproduceerd op momenten dat de persoon zijn aandacht ergens anders op heeft gericht, zowel in een waaktoestand als onder hypnose. Aan het eind van de 19de eeuw werd automatisch schrijven vaak toegeschreven aan bovennatuurlijke krachten. In de 20de eeuw werd het beschouwd als een intern fenomeen, in het bijzonder in relatie tot persoonlijkheidstheorieën. De surrealisten namen deze techniek over in de hoop daarmee toegang te krijgen tot het onderbewuste.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Betekent in psychologisch onderzoek de dissociatie of discrepantie tussen gedrag en het zich bewust zijn van het gedrag. Het begrip beschrijft in het algemeen onschuldig gedrag dat is gestoeld op vertrouwdheid en herhaling. Het wordt echter vaker gebruikt om pathologische gedragingen te beschrijven die voortkomen uit psychologische conflicten tussen bewuste en onbewuste verlangens, en die zintuiglijke hallucinaties en lichte tot ernstige catatonie tot gevolg hebben. Het is van invloed geweest op surrealistische theorieën die verband houden met de potentie en legitimiteit van onbewuste expressie, vrije associatie en primaire creatieve krachten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Concept, voor het eerst verwoord in 1969 in een publicatie van de sociaal antropoloog Claude Lévi Strauss, dat een analogisch verband legt tussen de wijze waarop een knutselaar (bricoleur) de hem beschikbare gereedschappen en materialen gebruikt om constructies te maken, en de wijze waarop primitieve mensen, toen ze met nieuwe problemen te maken kregen, geen nieuwe concepten bedachten maar bestaande ideeën herordenden en aanpasten aan de nieuwe omstandigheden. Het concept is overgenomen door denkers en schrijvers in andere disciplines, zoals onderwijs, kunsttheorie, recht en economie, voor de beantwoording van de vraag hoe kunstenaars, leraren en anderen omgaan met nieuwe situaties door bestaande ideeën en materialen aan te passen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Scrap quilts die in theorie bestaan uit 999 verschillend bedrukte stukjes katoen waarvan er geen twee hetzelfde mogen zijn; altijd uitgevoerd met stukjes stof in één vorm en maat, die in rijen zijn geplaatst.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Twee kleuren die het maximale contrast met elkaar hebben en die, in theorie, na menging met een additief wit produceren en wanneer ze subtractief worden gemengd zwart produceren.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Oorspronkelijk en in de katholieke theologie verwijst deze term naar het geloof dat God bij de conceptie of de geboorte voor elke individuele mens een ziel schept, in tegenstelling tot het geloof in een vooraf aanwezige ziel. In de middeleeuwen werd gedacht dat dit veertig dagen na de conceptie gebeurde voor een mannelijke baby en tachtig dagen na de conceptie voor een vrouwelijke baby. Hoewel Augustinus meende dat het creationisme en de erfzonde met elkaar in tegenspraak waren, stelde Thomas van Aquino dat ongeloof ten aanzien van deze leerstelling neerkwam op ketterij. In de moderne tijd is de term gaan verwijzen naar het letterlijke geloof in het scheppingsverhaal van Genesis in tegenstelling tot de evolutietheorie die wordt geassocieerd met 'The Origin of Species' van Charles Darwin uit 1859. Gekoppeld aan fundamentalisme kwam dit creationisme sterk op in de Verenigde Staten in de jaren 60 van de 20ste eeuw, met wortels in de 19de eeuw. Pleitbezorgers van het creationisme eisen dat op openbare scholen het creationisme en de evolutietheorie gelijkwaardig worden onderwezen. Er worden nog steeds talloze wetenschappelijke creationistische publicaties uitgegeven, al worden deze buiten de beweging niet als serieuze wetenschap beschouwd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Nederlandse artistieke beweging – en het gelijknamige tijdschrift – die in 1917 werd opgericht door Theo van Doesburg en heeft bestaan tot in de vroege jaren 30. De beweging bepleitte het gebruik van de zuivere abstracte vorm om uiting te geven aan het universele in de kunst. De theorieën van De Stijl stonden aan de basis van de kunststijl die bekend is als het neoplasticisme.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het instrueren van of het uitleggen of toelichten aan anderen met betrekking tot de praktische operatie of resultaten van methoden, processen, producten, apparaten of theorieën.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Presentaties ter instructie, verklaring of illustratie van de werking of resultaten van methoden, processen, producten, apparaten of theorieën aan anderen, zoals studenten of mogelijke klanten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De theorie die geldt als officiële filosofie van het Sovjetcommunisme. Hierin wordt gesteld dat fysieke materie de enige werkelijkheid is, dat alle aspecten daarvan onderhevig zijn aan voortdurende verandering als resultaat van de druk van tegengestelde krachten en dat mentale processen afhankelijk zijn van materiële processen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een Italiaans woord dat ontwerp of tekening betekent en dat meer in het algemeen en in theoretisch opzicht ook kan verwijzen naar het ontstaan van een kunstwerk, omdat tekenen tijdens de renaissance werd beschouwd als de basis van kunst in Italië, vooral in Toscane. In de maniëristische kunsttheorie verwijst de term naar een kunstwerk met een ideale of platonische vorm die alleen in het hoofd van de kunstenaar vorm kon krijgen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een benaderingsmethode voor het analyseren van continue fysieke systemen, die wordt gebruikt in constructiemechanica, veldtheorie en vloeistofmechanica.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Hollandse stijl die is voortgekomen uit de theorieën van de beweging De Stijl in de jaren 20 van de 20ste eeuw. Op basis van de neoplastische bedenkingen tegen rechte hoeken en rechte lijnen wordt in deze stijl afstand gedaan van de relatie tussen horizontalen, verticalen en het beeldvlak, en worden de diagonaal in ere hersteld om meer dynamische composities te bereiken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een kunsttheorie die beweert dat de filosofie van kunst los staat van alle andere filosofieën en dat kunst alleen door haar eigen normen kan worden beoordeeld.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor de geleidelijke ontwikkeling, van generatie op generatie, van levende organismen, van eenvoudige tot complexere vormen, vooral als gesteld in de theorie van Darwin of in alternatieven of wijzigingen hiervan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Specifieke theorie en methode van archeologie waarbij men zich bezighoudt met het gericht uittesten van hypothesen over praktische aspecten van maatschappijen in het verleden, door bijvoorbeeld het reproduceren van bekende artefacten, effecten of processen, het bouwen van theoretische modellen die vroegere omstandigheden simuleren en vervolgens echt werkend door de tijd heen worden bekeken, en het verzamelen en interpreteren van etnografische gegevens van moderne volkeren om te zien welke informatie dat oplevert over archeologische kwesties.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De sociale en politiek kritische theorie en stroming die opkomt voor de inherente eigenwaarde van vrouwen en vrouwelijke eigenschappen, en die werkt aan de verdediging en het bevorderen van de rechten en belangen van vrouwen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor personen die zeer bedreven zijn in de filosofie, vooral voor hen die inzichten of theorieën over filosofische vraagstukken scheppen of ontwikkelen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Uitgestorven mensensoort die tussen 94.000 en 18.000 jaar geleden leefde, dus ruim binnen de periode van de moderne mens, vermoedelijk op het Indonesische eiland Flores en mogelijk ook elders. In 2004 vond een team van Australische en Indonesische antropologen de skeletresten van een volwassen vrouw en van andere personen in de Liang Bua-grot op Flores. Deze mensen van deze soort werden ongeveer een derde van de grootte van de moderne mens. Ze vervaardigden gereedschappen, jaagde op dwergolifanten en andere dieren en kookten voedsel. De Floresmens stamt mogelijk af van de H. erectus, een veel oudere en grotere mensensoort waarvan wellicht ook de moderne mens afstamt. De geringe lengte van H. floresiensis was mogelijk het gevolg van eilanddwerggroei. Aangezien er geen resten van H. erectus op Flores zijn aangetroffen, is een alternatieve theorie dat deze soort al een gering postuur had toen hij op het eiland kwam, mogelijk als gevolg van een veel vroegere afstamming van een gemeenschappelijke voorouder van H. erectus.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de school in het Tibetaanse boeddhisme die in 1409 is begonnen toen Tsongkapa (1357-1419) het klooster Riwo Ganden stichtte. Als laatste van de grote scholen is Gelug ook de grootste geworden. De dalai lama en de panchen lama zijn beiden lid van deze school. De Kadampa, de oudste orde van het Tibetaanse boeddhisme, is erin opgegaan. De Gelug is sinds de 17de eeuw de overheersende school en heeft een enorme politieke macht gehad van de tijd van de vijfde dalai lama, die heerser van Tibet werd, tot de Chinese inval van 1951. De leden hechten waarde aan eruditie en organiseren regelmatig debatten tussen vertegenwoordigers van tegengestelde filosofische standpunten. Dogmatiek en logica worden beschouwd als hulpmiddelen om verlossing te bereiken omdat het continuüm van een persoon wordt gezien als een cognitieve en lumineuze energie die kan worden gezuiverd door meditatie en contemplatie. De school staat bekend om het rigoureuze onderwijssysteem dat bestaat uit een aantal klassen die een monnik moet doorlopen; de meest begaafde leerlingen gaan op voor de graad van Geshe ('professor'), waarvoor zij 24 jaar moeten studeren. De nadruk ligt op kloosterdiscipline (vinaya), celibatair leven, onthouding van bedwelmende middelen en geweldloosheid. Tantristische lessen worden daarom aangepast aan de celibataire leefstijl en zijn alleen beschikbaar voor hen die eerst de theorie onder de knie hebben gekregen. Aanhangers worden vaak ‘geelkappen’ genoemd vanwege de gele kappen die Tsongkapa aan de Gelug-monniken voorschreef om zich te onderscheiden van Nyingma-monniken, die rode kappen dragen. De school heeft met centra in Europa en de Verenigde Staten ook veel weerklank gevonden buiten Tibet. Het hoofdkwartier staat in Dharmasala in het noorden van India, waar met een ambitieus uitgeefproject wordt getracht de Tibetaanse teksten te conserveren en te verspreiden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De studie en het beoefenen van archeologie met gebruik van de methoden en theorieën van de geologie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Studie van medische begrippen en praktijk door de menselijke geschiedenis heen in een mondiale, sociale, culturele en wetenschappelijke context, inclusief theorieën, ziekten, gezondheidszorg, individuele beoefenaars, bijzondere takken van de geneeskunde en medische beroepen zoals ziekenverzorging.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Algemene theorie die de nadruk legt op het belang van geschiedenis als maatstaf of bepalende factor voor gebeurtenissen. Verwijst ook specifiek naar de bewuste herleving van of het vertrouwen in historische stijlen in de kunst en architectuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Theorie waarbij een geheel niet kan worden geanalyseerd zonder dat men overblijft met de som van de delen of zonder dat het geheel wordt gereduceerd tot afzonderlijke elementen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een theorie die bevestigt dat de geest of het spirituele en ideale centraal staan in de werkelijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor de politieke theorie of overtuiging dat politieke activiteiten gericht dienen te zijn op de universele menselijke toestand en niet op de belangen van een bepaald land. Gebruik ‘globalisering’ voor de vergelijkbare filosofische benadering die zich niet beperkt tot de politieke context, maar wordt besproken en toegepast in een bredere maatschappelijke, culturele, wetenschappelijke, ecologische of humanistische context.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Theorie met betrekking tot de relaties en wederzijdse beïnvloeding van ongelijksoortige beelden van en verwijzingen naar andere teksten en werken van beeldende kunst of architectuur die zijn geplaatst binnen een tekst of een werk van beeldende kunst of architectuur.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar registratiesystemen die werden gebruikt in het Incarijk en oudere culturen in het Andesgebied. De term 'khipu' is een orthografische weergave van het Quechua-woord voor knoop. Een khipu bestaat meestal uit koorden of draden van gekleurd katoen (of alpaca) met numerieke waarden die mogelijk met knopen zijn gecodeerd volgens het tientallig (decimaal) systeem. Khipu's bestaan uit een hoofdkoord waaraan een wisselend aantal hangende touwtjes is bevestigd; het aantal touwtjes kan uiteenlopen van twee tot bijna 1500 snoeren. Aan deze touwtjes kunnen op hun beurt ook weer kleinere touwtjes zijn bevestigd. De meeste khipu's bevatten drie soorten knopen. Het geheim van de khipu is nog niet ontcijferd en er zijn tal van theorieën over de hoeveelheid informatie die ze zouden bevatten. Volgens recente theorieën werden ze gebruikt om eenheden van arbeidsbijdragen bij te houden, met een verwijzing naar het geografische gebied dat de arbeid leverde. Andere onderzoekers zijn van mening dat khipu's niet als schriftvorm waren bedoeld, maar als een systeem van geheugensteuntjes voor Inca-administrateurs, of als een combinatie van deze twee, voor het bijhouden van een administratie. Khipu's werden niet alleen door hoge ambtenaren in de hoofdstad Cuzco gemaakt en bijgehouden, maar ook door regionale hoofden en dorpsoudsten. Na de verovering van het Incarijk begin 16de eeuw door de Spaanse conquistadores werd het gebruik van de khipu verboden en werden de meeste vernietigd. Er zijn nog slechts circa 600 Inca-khipu's bewaard gebleven. In de hooglanden van Peru wordt het gebruik van de khipu nog voortgezet, zij het in een vrij primitieve vorm.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt om te verwijzen naar individuele chromatische kleuren in het spectrum en de achromatische of neutrale kleuren. Gebruik 'kleur' om te verwijzen naar theorie en waarneming.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Binnen de theorie van de beeldende kunst, effecten die ontstaan door het naast elkaar plaatsen van verschillende kleuren en tinten en tonen van dezelfde kleur, in plaats van de pigmentverven voor het aanbrengen te mengen. Zo verkregen de neo-impressionistische schilders secundaire kleuren met een nog grotere helderheid door het naast elkaar plaatsen van vlekjes in primaire kleuren die samen de secundaire kleur vormen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kleurendiagrammen die zo zijn gerangschikt dat ze een naamgevings- of classificatieschema van kleuren illustreren, een kleurentheorie visualiseren of het kleurenassortiment van een fabrikant in beeld brengen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Theorie of methode die moderne architectuur menselijker tracht te maken door zich van algemene uniformiteit en het onvoorwaardelijk vertrouwen in de technologie te distantiëren. In plaats hiervan worden oplossingen via regionale tradities en materialen gezocht terwijl tegelijkertijd het bewustzijn van de universele aard van eigentijdse cultuur wordt bewaard.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een oud-Grieks vaatwerktype dat werd gebruikt bij bruiloften. Over het algemeen wordt gedacht dat het water bevatte voor het rituele bad dat de bruid, en misschien de bruidegom, voor de huwelijksvoltrekking nam. Een andere theorie luidt dat er voedsel voor het huwelijkspaar in werd bewaard; er kan ook sprake zijn geweest van begrafenisgebruik. Op dit type vaten staan vaak afbeeldingen van een huwelijksprocessie of van vrouwen die zich voorbereiden op de bruiloft.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zij die literaire werken beschrijven, interpreteren en evalueren, en ook de principes, methoden en theorieën voor het analyseren van dergelijke werken aandragen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het vak van het beschrijven, interpreteren en evalueren van literaire werken, inclusief de uiteenzetting van de principes, methoden en theorieën van en over de analyse van dergelijke werken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar aardewerk met tinglazuur, met name aardewerk dat werd vervaardigd in Italië. De term verwees oorspronkelijk naar het eiland Mallorca (of, volgens een alternatieve theorie, naar Malaga), en sloeg alleen op Spaans-Moors lustrewerk; maar sinds de 16de eeuw verwijst de term vooral naar Italiaans aardewerk met tinglazuur en imitaties van het Italiaanse aardewerk. Het wordt gekenmerkt door schilderingen van hoge kwaliteit, uitgevoerd in verschillende kleuren in het droge maar nog niet gebakken tinglazuur, in het algemeen met een bovenlaag van doorzichtig loodglazuur. De gebruikte kleuren zijn gewoonlijk beperkt tot kobaltblauw, kopergroen, mangaanpaars, antimoniumgeel en ijzerrood, waarbij het tinglazuur voor een witte kleur zorgde. Wanneer wit wordt gebruikt voor de schilderingen, wordt het aangebracht op een blauwachtig-witte glazuurlaag of een blauwe basislaag. Het metaalglazuur heeft gewoonlijk een gouden kleur die het resultaat is van een zilver- of paarlemoereffect.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De politieke, economische en sociale theorieën gepropageerd door Karl Marx, Friedrich Engels en hun volgelingen; omvat ook de theorie over waarden, het dialectisch materialisme, de invloed van de economie op het menselijke handelingen en de klassenstrijd als fundamentele drijfveer voor de geschiedenis.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In de filosofie een theorie die beweert dat het basisbestanddeel van de wereld materie is en dat de kennis over de wereld op de eerste plaats ontstaat in materiële vormen en processen. Dit is het tegengestelde van idealisme, de theorie die stelt dat het spirituele en ideale centraal staan in de werkelijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Natuurkundigen die gespecialiseerd zijn in het afleiden van de gevolgen van gevestigde natuurkundige theorieën, op basis van hoofdzakelijk wiskundige oplossingsmethoden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Term voor het aanduiden van de artistieke activiteiten van de Duitse kunstenaar Kurt Schwitters, die werd beïnvloed door de Dada-theorieën.De term ontstond toevallig bij het uitknippen van het woord "Commerzbank" uit een krant. De stijl kenmerkt zich door de vervaardiging van collages gemaakt van afvalmateriaal zoals kaartjes, stempels en catalogi. Doel was de kunst te bevrijden van de traditionele materialen en technieken, en meer gebruik te maken van de stedelijke omgeving.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Personen die de fundamentele aard van de realiteit bestuderen. Het betreft concepten zoals het zijn, materie, tijd, ruimte, oorzaak en identiteit. De term heeft vooral betrekking op degenen die metafysische theorieën opstellen of ontwikkelen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar schilderkunst, beeldhouwwerken, grafische kunst en architectuur vanaf het einde van de 19de eeuw tot aan nu, die wordt gekenmerkt door een afwijzing van traditionele kunstvormen en conventies. De moderne kunst vormt een afspiegeling van veranderende maatschappelijke, economische en intellectuele omstandigheden. De moderne kunst omvat tal van stromingen en theorieën. Het verschil met hedendaagse kunst is dat deze niet de betekenis van een niet-traditionele stijl in zich draagt, maar slechts verwijst naar de periode waarin een werk is vervaardigd. De begrippen 'modern' en 'hedendaags' zijn impliciet aan verandering onderhevig. De term 'modern' verwijst soms in meer specifieke zin naar kunst tot aan de jaren 60 of 70 van de 20ste eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Culturele beweging die het bestaan en de volledige deelname bevordert van een aantal verschillende etnische, raciale, godsdienstige of sociale groepen binnen de grotere gemeenschap. Gebruik 'pluralisme' voor de filosofische theorie die meer dan één ultieme waarheid of waarde erkent.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kunstwerken die zijn ontworpen om te worden geproduceerd zodat er meerdere, in theorie zelfs een onbeperkte hoeveelheid, originelen zijn; vooral het werk dat vanaf het midden van de 20e eeuw was bedoeld om de toegang tot de kunstmarkten te vergroten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De theorie en de praktijk van de organisatie, administratie, functies en technische processen binnen musea, inclusief documentatie en collectiebeheer, evenals de geschiedenis, filosofie, en doeleinden van musea.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wetenschappelijk en systematisch onderzoek en de bestudering van muziek en gebieden die daarmee te maken hebben zoals geschiedenis, theorie, muziekonderwijs, akoestiek, psychologie en sociale en culturele aspecten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een schilderstijl en kunsttheorie die wordt geassocieerd met een groep Franse kunstenaars die tussen 1886 en 1906 werkzaam waren. De term werd voor het eerst vermeld door Félix Fénéon, in een recensie van de achtste en tevens laatste impressionistische tentoonstelling van 1886. Door het gezamenlijk exposeren van hun werk binnen één ruimte benadrukten Camille Pissarro, Lucien Pissarro, Paul Signac en Georges Seurat dat ze dezelfde visie onderschreven. Andere kunstenaars die in deze stijl werkten, waren Charles Angrand, Louis Hayet, Henri Edmond Cross, Léo Gausson, Hippolyte Petitjean, Albert Dubois en Maximilien Luce. Seurat wordt als de belangrijkste exponent van deze stroming beschouwd. Het neo-impressionisme ontwikkelde zich uit het impressionisme, maar zette zich er ook tegen af. Evenals bij het impressionisme stonden licht en kleur centraal. Het impressionisme was echter spontaan en empirisch van aard, terwijl het neo-impressionisme zich nadrukkelijk baseerde op wetenschappelijke grondbeginselen, hetgeen resulteerde in composities met een meer formalistisch karakter. De hiermee geassocieerde techniek wordt pointillisme genoemd, terwijl de bijbehorende theorie als divisionisme wordt aangeduid. De twee termen worden echter vaak door elkaar gebruikt en kunnen beide verwijzen naar zowel de stijl als de stroming zelf. Het neo-impressionisme heeft slechts betrekkelijk kort bestaan, maar had wel een grote invloed op andere kunstenaars en stromingen aan het eind van de 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de Nederlandse kunststijl die voortkwam uit de theorieën van De Stijl en die door Piet Mondriaan in 1919 als zodanig werd benoemd. De stijl kenmerkt zich door een strikt gebruik van rechte lijnen, rechte hoeken en primaire kleuren in combinatie met grijs, zwart en wit.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de esthetische theorieën van de Hongaarse kunstenaar Lazlo Moholy-Nagy, die hij voornamelijk uitdroeg via zijn fotografie. Zijn stijl kenmerkt zich door het radicale, machinale weergave van objecten en afbeeldingen waarbij de nadruk ligt op beweging en zuiver visuele elementen zoals kleur, licht en vorm.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Theorie die stelt dat er in de realiteit geen universele essenties bestaan, dat het verstand geen enkel begrip of beeld vorm kan geven dat overeenkomt met een universele of algemene term en dat alleen individuele, concrete entiteiten bestaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Denkwijze die ontstond in de late jaren 50 van de 20ste eeuw onder Franse filmers, onder wie Louis Malle, François Truffaut, Alain Resnais en Jean-Luc Godard. De stroming is het meest bekend vanwege de bijbehorende theorieën die waren gebaseerd op het idee dat regisseurs die hun films domineerden de auteur en maker van de film werden. De stijl kenmerkt zich door innovaties in het editen van film, bijvoorbeeld snelle scènewisselingen of springers, die zorgen voor verwarrende, disjunctieve effecten in de vertelling als geheel.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Terrein van studies, theorieën en praktijken waarin men zich bezighoudt met een geloof in en kennis van bovennatuurlijke krachten of wezens, met als praktisch oogpunt het beïnvloeden of ondermijnen van natuurwetten om een bepaald gewenst doel te bereiken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Vastgelegde resultaten van ijverig en systematisch onderzoek naar een onderwerp dat wordt gedaan om feiten, theorieën of toepassingen te ontdekken of te herzien.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Speelgoed dat de visuele zintuigen moet vermaken, bijvoorbeeld door de theorie van de nawerking van het oog aan te tonen of gebruik te maken van andere principes met optica, geprojecteerde beelden of licht als belangrijkste kenmerk; vooral populair in de 19e eeuw.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Filosofische theorie die meer dan één ultime werkelijkheid of waarde herkent die alle in staat zijn tot rationele steun en alle naar behoren zijn opgenomen als opties voor individuele keuze. Gebruik 'multiculturalisme' voor de culturele beweging die de volledige deelname van verschillende etnische, raciale, godsdienstige of sociale groepen bevordert binnen de grotere gemeenschap.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De theorie, kunst of studie van de aard en de functie van poëzie, inclusief het identificeren en beschrijven van de soorten, vormen en technieken.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tsjechische avant-gardistische beweging uit de jaren twintig van de 20ste eeuw, aangevoerd door Karel Teige en de groep DevÄ›tsil. Poëtisme was een poging om alle kunsten van literatuur tot architectuur met elkaar te verenigen en werd beïnvloed door de andere Europese avant-gardistische beweging uit die tijd, zoals de futuristische, constructivistische, dadaïstische en surrealistische bewegingen. Poëtisme ging uiteindelijk op in de Tsjechische surrealistische beweging in de jaren dertig van de 20ste eeuw. Teige's theorieën omvatten niet alleen de conventionele kunsten literatuur, schilderkunst, theater en architectuur, maar ook epicurisme, jazzmuziek, het circus en amusement zoals vuurwerk. Al deze zaken werden beschouwd als 'poëzie voor de zintuigen'.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Kritische theorie, vergelijkbaar met het structuralisme in haar kritiek op historisme, betekenis en post-renaissancistische filosofie. Zij verschilt echter in de verwerping van structurele taalkunde als een theoretische basis, en legt in plaats daarvan de nadruk op versplintering, in de overtuiging dat er geen historische of cumulatieve vooruitgang van kennis bestaat.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst in algemene zin naar de traditionele primaire pigmentkleuren rood, geel en blauw, welke niet door vermenging van andere kleuren kunnen worden geproduceerd en waarmee in theorie alle pigmentkleuren kunnen worden vervaardigd. Het resultaat van vermenging van twee primaire kleuren is een secundaire kleur; een voorbeeld is oranje, dat uit een combinatie van rood en geel ontstaat. Gebruik 'psychologische primaire kleuren' of 'fysieke primaire kleuren' voor primaire kleuren binnen de specifieke context van kleurenwaarneming.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor het rationalistische model van het ideale bouwtype, dat is gebaseerd op de constructie van de hypothetische eerste woning en de daarbij gebruikte materialen met betrekking tot functie en klimaat; sinds de 18e eeuw gebruikt als basis voor verschillende architectuurtheorieën.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Zij die zijn gespecialiseerd in de psychohistorie, de analyse en interpretatie van historische gebeurtenissen aan de hand van psychologische theorieën en inzichten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De analyse en interpretatie van historische gebeurtenissen met gebruik van psychologische theorieën en inzichten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de vier basiskleuren - rood, groen, blauw en geel die in combinatie met zwart en wit bepaalde kleurervaringen definiëren en die in theorie verschillende psychische effecten bij de mens teweegbrengen. De verwerking van via het netvlies binnentredende visuele informatie door de hersenen is gebaseerd op drie groepen kleuren en achromatische signalen: rood en groen, blauw en geel (blauw afwezig), en wit en zwart.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Leer of theorie die de nadruk legt op psychologische begrippen die niet binnen het gebied van de psychologie vallen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een theorie dat ratio zelf een bron van kennis is, superieur aan en onafhankelijk van zintuiglijke waarneming.

Toegevoegd op: 16-8-2017

In de filosofie een theorie die beweert dat objecten door de menselijke kennis worden begrepen en gezien zoals ze werkelijk bestaan, buiten en onafhankelijk van de geest. Dit is het tegengestelde van idealisme, de theorie die stelt dat het spirituele en ideale centraal staan in de werkelijkheid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Proces volgens de theorie van de situationisten waarbij een radicaal of revolutionair concept wordt opgenomen en tot gemeengoed wordt gemaakt door de cultuur die zich ertegen verzet. De theorie stelt dat door dit proces de oorspronkelijke intentie van de radicale kritiek zijn effect verliest.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De bestudering van religie met gebruik van antropologische methoden en theorieën.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Franse kunsttheorie die actueel was vanaf de tweede helft van de 17e eeuw tot de vroege 18e eeuw, die de voorrang van kleur over belijning bepleit.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Wordt gebruikt voor gewelfde, omhullende constructies, bijna altijd van beton en zeer dun in verhouding tot hun breedte, die voor structurele stabiliteit afhankelijk zijn van krachten die berekend kunnen worden met behulp van de membraantheorie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De theorie die diverse aspecten beschrijft van sociale ineenstorting met betrekking tot individuen, groepen of sociale klassen.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een sociologische theorie die beweert dat sociaal-culturele vooruitgang het product is van conflict en competitie tussen groepen en dat daarom de sociaal bevoorrechte klassen (personen met geld en macht) een biologische superioriteit hebben in de strijd om het bestaan.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De studie en verklaring van de ruimtelijke, organisatorische en gedragspatronen van mensen verspreid over de natuurlijke en bebouwde landschappen; omvat methoden en theorieën van gedragsgeografie, cognitieve geografie, economische geografie, marketing en besliskunde en vestigingsanalyse. Gebruik 'sociale ecologie' voor de sociologische studie van individuen en hun naaste omgeving.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Theorie of methode die van toepassing is op vele gebieden waarin de onderlinge verhoudingen tussen de samenstellende elementen (zoals in een literair werk, een handeling of een benadering) als belangrijker wordt beschouwd dan de losse delen; wordt soms op alle menselijke handelingen en de producten daarvan toegepast, in zoverre dat zelfs gedachten als geconstrueerd en onnatuurlijk worden beschouwd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De studie van de antropologie door toepassing van de structuralistische theorie en methode bij de analyse van problemen en gegevens.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor het systematisch onderscheiden, classificeren en benoemen van typen organismen, voorwerpen en verschijnselen binnen een bepaald gebied, vooral wanneer toegepast in de biologie op levende en uitgestorven dieren en planten. Wordt ook gebruikt voor de studie van de theorie, regels en methoden van systematische classificatie en naamgeving als zodanig.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De theorie en bestudering van tekens en symbolen, die zich voornamelijk bezig houdt met hun werking binnen talen, waaronder met syntaxis, semantiek en pragmatiek.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De overweging tussen belastingen en spanningen in architectonische ontwerpen volgens recente architectuurtheorieën.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tak van de linguïstiek waarbij de aandacht vooral uitgaat naar de toepassing van taalkundige theorieën, methoden, en bevindingen op praktische taalproblemen zoals taalonderwijs, lexicografie, vertalen, stilistiek en logopedie.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor wiskunde die zich bezighoudt met concrete problemen van gegevens in de empirische wetenschappen en niet zozeer met fundamentele theorieën of -principes.

Toegevoegd op: 16-8-2017

De hiërarchie Vakgebieden bevat descriptoren voor takken van wetenschap, specialisatiegebieden, beroepen en professionele specialismen. Relatie met andere hiërarchieën. Materiaalspecifieke of objectspecifieke activiteiten komen voornamelijk voor in de hiërarchie Procédés en technieken (bijvoorbeeld metaalbewerken en timmeren), terwijl meer algemene beroepsactiviteiten (bijvoorbeeld civiele techniek) hier te vinden zijn. Theorieën met betrekking tot vakgebieden zijn te vinden in de hiërarchie Abstracte begrippen (bijvoorbeeld structuralisme). Descriptoren voor activiteiten die worden uitgevoerd teneinde specifieke doelen te bereiken (bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoeken en kritiek) zijn te vinden in de hiërarchie Functionele activiteiten.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een grote groep 15de- en 16de-eeuwse metalen voorwerpen, hoofdzakelijk afkomstig uit Europese verzamelingen, die ooit werden toegeschreven aan moslimkunstenaars die in Venetië werkten. Veneto-Saraceense metaalproducten werden vooral in het huishouden gebruikt. Voorbeelden zijn kommen, bolvormige wierookbranders, kandelaars en dienbladen. Ze zijn vervaardigd uit koper of brons en ingelegd met geometrische of arabeske motieven in zilver, soms met sporen van goud. Vaak werd er ook een zwarte stof aan toegevoegd. De term wordt soms onnauwkeurig gebruikt om te verwijzen naar voorwerpen die zijn gedecoreerd met figuratieve ornamenten en westerse heraldische wapens. In de 19de eeuw duidde Lavoix de voorwerpen populair aan als Veneto-Saraceens. Zijn theorie dat islamitische metaalwerkers in Venetië werkten en Italiaanse ambachtslieden hadden geleerd te werken in de islamitische stijl werd evenwel bestreden in 1970, toen Huth in twijfel trok dat gildebepalingen buitenlandse ambachtslieden zouden hebben toegestaan om op Venetiaans grondgebied te werken. Er zijn nog geen documenten boven water gekomen die een van deze theorieën bevestigen of weerleggen, en het is vaak lastig om islamitische originelen van westerse kopieën te onderscheiden. Auld heeft drie subgroepen geïdentificeerd: Turkmeens, mammeluks en westers.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Te gebruiken voor de studie naar de manieren waarop verschillende maatschappijen hun politieke structuren en overheden opzetten en gebruiken, met als doel het ontwikkelen van algemene theorieën over overheden, gebaseerd op de analyse van verschillen en overeenkomsten tussen politieke eenheden.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Een originele en vruchtbare creativiteit. Met name te gebruiken om te verwijzen naar de kunsttheorie, vooral gedurende de Renaissance, waarmee de selectie en het gebruik van het onderwerpen wordt aangeduid.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Het uitvoeren van een zorgvuldig en systematisch onderzoek naar een onderwerp of een vraagstuk, vooral om feiten en theorieën te ontdekken of te herzien.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Tak van de natuurkunde die ten doel heeft de gevolgen van gevestigde natuurkundige theorieën af te leiden, voornamelijk door middel van de wiskundige oplossingsmethode.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar de stijl en beweging die na het uiteenvallen van de formisten werden opgericht door Leon Chwistek in de jaren twintig van de 19de eeuw en die zijn gebaseerd op de filosofische theorie in de schilderkunst waarbij elementen met een soortgelijke vorm en kleur in 'zones' worden gegroepeerd.

Toegevoegd op: 16-8-2017

Verwijst naar een Chinese dynastieke stijl en periode tussen 479 en 502. Deze dynastie, een van de opvolgers van de Jin-dynastie, wist haar machtspositie niet lang vast te houden. Keizer Gaodi (heerste van 479-483) bracht een grote verzameling kunstwerken bijeen. Een belangrijke kunstenaar uit deze periode was Xie He, die als portretschilder aan het hof van Nanjing werkte; hij was de invloedrijke schrijver van de oudste nog bestaande Chinese verhandeling over de theorie van de schilderkunst. In de grotten rond de Qixia-tempel op de berg She, 20 kilometer ten oosten van Nanjing, bevinden zich boeddhistische beeldhouwwerken uit de Zuidelijke Qi-periode.